19 قاڭتار, 2022 ساياسات
قحا ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى مارات ءازىلحانوۆ/فوتو: اشىق دەرەككوز
قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى مارات ءازىلحانوۆتىڭ ەلدەگى تارتىپسىزدىككە ەتنوس وكىلدەرى قاتىسپاعانىن ايتقان مالىمدەمەسى الەۋمەتتىك جەلىدە قىزۋ تالقىلانىپ, داۋ تۋدىرىپ جاتىر. ول بۇلاي دەپ اسسامبلەيانىڭ رەسپۋبليكالىق دوڭگەلەك ۇستەلىنىڭ وتىرىسىندا مالىمدەگەن.
تەزيس:
"بەيبىت نارازىلىق فورماتىندا كورسەتىلگەن ازاماتتاردىڭ زاڭدى تالاپتارىنا قاتىستى پرەزيدەنتتىڭ ۇستانىمىن قولداي وتىرىپ, اسسامبلەيا مۇشەلەرى, ەتنومادەني بىرلەستىكتەر, قازاقستاننىڭ ءتۇرلى ەتنوستارى انتيمەملەكەتتىك جانە كونستيتۋسياعا قارسى زورلىق-زومبىلىق تەرروريستىك اكسيالارىنا قاتىسۋعا شاقىرۋدى ۇزىلدى-كەسىلدى قولدامادى. قازاقستان ەتنوستارىنىڭ وكىلدەرى زاڭسىز ارەكەتتەر مەن تارتىپسىزدىكتەرگە قاتىسقان جوق".
مارات ءازىلحانوۆ سوزبە-سوز ايتقاندا وسىلاي دەدى.
ازىلحانوۆ الدىمەن وسى سوزدەرى ارقىلى پرەزيدەنتپەن بىرگە ەكەنىن, بيلىكتىڭ ەلدەگى حالىق نارازىلىعى مەن ودان كەيىنگى الدەكىمدەردىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن بولعان جاپپاي تارتىپسىزدىككە بەرگەن باعاسىن تولىقتاي قولايتىنىن ءبىلدىرىپ تۇر.
ال ەندى "قازاقستان ەتنوستارىنىڭ وكىلدەرى زاڭسىز ارەكەتتەر مەن تارتىپسىزدىكتەرگە قاتىسقان جوق" دەگەن ءسوزى ارقىلى نە ايقىسى كەلگەنى تۇسىنىكسىز.
 ؛
يا, ەلدىڭ كوپتەگەن قالالارىنداعى بەيبىت وتكەن حالىق نارازىلىعى كەزىندە الاڭعا تەك قازاق ۇلتىنىڭ وكىلدەرى شىققانى راس. الايدا ولار تەك وزدەرىنىڭ, قازاق ۇلتىنىڭ عانا ماسەلەسىن كوتەرىپ, جوعىن جوقتاپ, جاعدايىن ويلاپ شىقپادى. ولار كۇللى قازاقستان حالقىنىڭ ماسەلەسىن كوتەردى. جانە "ەلدىڭ مۇڭىن مۇڭداپ الاڭعا تەك قازاقتار عانا شىقتى, قازاقستان ازاماتى سانالاتىن وسى ەلدە تۇراتىن وزگە ۇلت وكىلدەرى قايدا ءجۇر" دەپ ايتپادى.
 ؛
ال بەيبىت ميتينگتەردەن كەيىنگى جاپپاي ءتارتىپسىزدىر مەن زاڭسىزدىقتار بولەك قاراستىرىلاتىن ماسەلە. وعان قاتىسقان ادامدار مەن بەيبىت حالىقتى شاتاستىرۋعا, قاتار قويۋعا ەش بولمايدى. بۇل &ndash؛ ءبىر.
ەكىنشىدەن, زاڭسىزدىقتارعا قاتىسقاندارعا قاتىستى قىلمىستىق, اكىمشىلىك ىستەر جالعاسىپ, ولاردىڭ ءتۇر-تۇلعاسى مەن ۇلتى, ماقساتى مەن دىتتەگەنى ءالى تەرگەلىك, تەكسەرىلىپ جاتقاندا مارات ءازىلحانوۆ "تارتىپسىزدىكتەر مەن زاڭسىزدىقتارعا ەتنوس وكىلدەرى" قاتىسپادى دەگەندى نەگە سۇيەنىپ ايتىپ تۇر؟
ونىڭ سوزدەرىنىڭ ەكىنشى ماعىناسى "تارسىپسىزدىكتەر مەن ؛زاڭسىزدىقتارعا تەك قازاقتار قاتىستى", "بيلىك ايتىپ جاتقان "تەرروريستەر" تەك قازاقتار" بولىپ تۇر عوي. بۇلاي دەيتىندەي, مارات ءازىلحانوۆ تارتىپسىزدىككە قاتىسقان ءار اداممەن تىلدەسىپ, ونىڭ ۇلتىن سۇراپ شىعىپ پا؟ بيلىكتىڭ, رەسمي تەلەارنالاردىڭ ءوزى تارتىپسىزدىك كەزىندە "بىر-بىرىمەن جات, تۇسىنىكسىز تىلدە سويلەسۋشىلەر بولدى" دەپ تاراتقانىن ول بىلمەي مە؟
 ؛
مارات ءازىلحانوۆ قۇقىقتىق باعا بەرىلمەگەن جاعداي تۋرالى دالەل-دايەكسىز قالاي عانا مالىمدەمە جاسايدى؟ ۇلتارالىق دوستىق پەن تاتۋلىق جولىندا قىزمەت ەتەتىن ۇيىم ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ارانداتۋشىلىقپەن اينالىسىپ وتىرعانىن, ساياسي ساۋاتسىز ءسوز ايتقانىن تۇسىنە مە؟ مۇنداي مالىمدەمەلەردىڭ تەرىس سالدارى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن اڭعارا ما؟
 ؛
مارات ءازىلحانوۆتىڭ بۇل مالىمدەمەسى ونسىز دا سوڭعى ۋاقىتتا قىزمەتى ءجيى سىنالىپ جۇرگەن ؛قازاقستان حالقى اسسەمبلەياسىنا دەگەن نارازىلىقتى ۇدەتە ءتۇستى.
كەيىنگى ۋاقىتتا اسسامبلەيا تۋرالى "ەلدە بولعان ۇلتارالىق كيكىلجىڭدەردىڭ الدىن الا المادى", "ۇلتارالىق قاقتىعىستار اسسامبلەيا جۇمىسى تيىمسىزدىگىنىڭ كورسەتكىشى" دەۋشىلەر كوبەيگەن.
بۇدان بولەك ەل ىشىندە ۇلتارالىق, ەتنوسارالىق ساياساتقا بايلانىستى كوزقاراستى وزگەرتۋ كەرەكتىگى تۋرالى دا پىكىرلەر بار. قازاقستان بيلىگى ەلدى 130 ۇلت ءتاتۋ-تاتتى تۇراتىن مەملەكەت رەتىندە كورسەتەدى. الايدا وسى 130 ۇلت دەگەن تۇسىنىك قالاي پايدا بولعانى, قالاي ەسەپتەلگەنى تۇسىنىكسىز.
ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ 2021 جىلدىڭ باسىنداعى دەرەگىنشە, قازاقستاندا سانى ميلليوننان اساتىن ەكى عانا ۇلت تۇرادى. ناقتى ايتقاندا قازاقتاردىڭ سانى 13 ملن 29 مىڭ 227 بولسا, ورىستاردىڭ سانى ؛&ndash؛ 3 ملن 478 مىڭ 287. سانى 100 مىڭنان اساتىن 8 ەتنوس بار. اتاپ ايتقاندا ولار وزبەكتەر, ۋكرايندار, ۇيعىرلار, تاتارلار, نەمىستەر, تۇرىكتەر, كارىستەر, جانە ازەربايجاندار. سانى 10 مىڭ مەن 100 مىڭعا دەيىنگى 7 ەتنوس تۇرادى. ولاردىڭ قاتارىندا دۇنگەندەر, بەلورۋستەر, تاجىكتەر, كۇردتەر, شەشەندەر, پولياكتار, باشقۇرتتار بار. قالعان ەتنوستاردىڭ بارلىعىنىڭ جالپى سانى 196 مىڭنان ءسال اسادى. بۇل &ndash؛ جالپى حالىق سانىنىڭ 1 پايىزىنان ءسال عانا اسادى. بيلىك ايتاتىن 130 ۇلتتىڭ ىشىندەگى 113 ۇلت وسى 1 پايىزدىڭ ىشىندە ءجۇر. وسىعان بولا قازاقستاندا 130 ۇلت وكىلى مەكەن ەتەدى دەپ دابىرا قىلىپ ايتۋعا بولا ما, جوق پا, بۇل ارينە باسقا ماسەلەنىڭ تاقىرىبى.
قاتە تاپساڭىز, قاجەتتى بولىكتى تاڭداپ ctrl+enter باسىڭىز.
پىكىر قالدىرۋ
پىكىر