كوروناۆيرۋستى جاساپ, ونى قىتايعا ساتقان عالىم تۋرالى اقپارات جالعان

الەۋمەتتىك جەلىدە اقش-تا كوروناۆيرۋستى جاساعان عالىم قاماۋعا الىنعانى تۋرالى اقپارات تاراۋدا. قامشى ءتىلشىسى اقپاراتتىڭ راس-وتىرىگىن تەكسەرىپ, ونىڭ فەيك ەكەنىن انىقتادى.

مۇنداي اقپارات العاش بيىلعى قاڭتار ايىندا تارالعان. 28 قاڭتاردا ءبىرقاتار امەريكالىق باق, ونىڭ ىشىندە ؛nytimes.com باسىلىمى, harvardmagazine.com ؛جۋرنالى جانە factcheck.org ؛سايتى اقپاراتتىڭ فەيك ەكەنىن حابارلادى.

نيۋ-يورك تايمس گارۆاردتىڭ حيميا كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى چارلز م. ليبەر 28 قاڭتاردا تۇتقىندالعانىن جازعان. پروكۋرورلاردىڭ ايتۋىنشا, گارۆارد عالىمى قىتاي مەملەكەتىنەن قارجىلىق قولداۋ الاتىنىن جاسىرىپ كەلگەن. ؛

باسىلىم تاراتقان اقپارات بويىنشا, 28 قاڭتار تۇستەن كەيىن گارۆارد پروفەسسورىنىڭ قولىنا كىسەن سالىنعان. پروفەسسور اقش فەدەرالدىق بيلىك ورگاندارىنا جالعان اقپارات بەرگەنى ءۇشىن كىنالى دەپ تانىلىپ, "قىتاي ۇكىمەتىمەن قارجىلىق بايلانىسى تۋرالى جالعان مالىمدەمە جاسادى" دەگەن ايىپ تاعىلعان. ؛ول بەس جىل تۇرمەدە وتىرۋى مۇمكىن.

دوكتور ليبەردەن بولەك تاعى ەكى عالىم "قىلمىس جاسادى" دەپ ايىپتالعان. سولاردىڭ ءبىرى &ndash؛ گارۆاردتا قاتەرلى ىسىكتى زەرتتەۋشى زاوسونگ چجەن امەريكادان قاشىپ بارا جاتقان كەزدە ۇستالعان. ول بوستونداعى يزرايل دەزونەسس اۋرۋحاناسىنىڭ زەرتحاناسىنان بيولوگيالىق ماتەريالدار ۇرلاعان. تەرگەۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا, ول قىتايدا عىلىمي زەرتتەۋلەردى ءوز اتىمەن جاريالاۋدى جوسپارلاعانىن مويىنداعان. وعان "اقش-تان كونتراباندالىق تاۋار الىپ قاشپاق بولدى جانە جالعان مالىمدەمەلەر جاسادى" دەگەن ايىپ تاعىلدى.

ۇشىنشى عالىم ؛&ndash؛ ە. يانسين بوستون ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيزيكا, حيميا جانە بيومەديسينالىق ينجەنەريا كافەدراسىندا زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن, سوسىن قىتايعا قايتىپ كەتكەن. پروكۋرورلار ونى قىتاي حالىق ازاتتىق ارمياسىندا لەيتەنانت بولعانىن جاسىرعانىن جانە بوستون ۋنيۆەرسيتەتىندە قىتاي اسكەري وفيسەرلەرىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداعانىن ايتتى. يانسينگە "ۆيزالىق الاياقتىق جانە جالعان مالىمدەمەلەر جاساعان, شەتەلدىك ۇكىمەتتىڭ اگەنتى رەتىندە ارەكەت ەتكەن" دەگەن ايىپ تاعىلدى. ول قىتايعا قاشىپ كەتكەن, قاماۋعا الىنعان جوق.

اقش تەرگەۋ اقپاراتتارى بويىنشا, 2011 جىلعى قۇجاتتاردان چارلز ليبەر قىتايداعى ۋحان تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە "ستراتەگيالىق عالىم" بولۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىپ, ونىڭ ايلىق جالاقىسى 50 000 اقش دوللارىن, جىل سايىنعى شىعىستارى 150 000 اقش دوللارىن قۇراعانى جانە ەكىنشى زەرتحانا ءۇشىن 1,5 ميلليون دوللاردان اساتىن اقشا تولەنگەنى انىقتالدى.

ال factcheck.org سايتى جاريالاعان "ليبەر جانە ەكى ستۋدەنتتىڭ جاڭا كوروناۆيرۋسپەن بايلانىسى بار دەۋ ؛&ndash؛ قاتە" دەگەن ماتەريالدا "شىن مانىندە, ليبەردىڭ دە, قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنا جۇمىس ىستەدى دەپ جەكە ىستەر بويىنشا ايىپتالعان ەكى ادامنىڭ دا جاڭا ۆيرۋسپەن قاندايدا ءبىر بايلانىسى جوق. الدىندا جازعانىمىزداي, كوروناۆيرۋس زەرتحانادا جاسالعانى تۋرالى ەشقانداي دالەل جوق" دەلىنگەن.

factchecking.org سايتى "پروفەسسور چارلز ليبەر ۋحان تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتىنەن (wut) الىنعان قاراجات تۋرالى جانە ونىڭ قىتاي ۇكىمەتىنىڭ قارجىلىق قولداۋىمەن جاسالعان باعدارلاماعا قاتىسى تۋرالى فەدەرالدى بيلىك تەرگەۋشىلەرىنە جالعان اقپارات بەرگەن, سول ءۇشىن 2020 جىلى قاڭتاردا قاماۋعا الىندى دەپ حابارلادى.

گارۆارد جۋرنالى دا عالىمنىڭ كوروناۆيرۋسقا قاتىسىن تەرىستەگەن.