سابيت مۇقانوۆ, روزا باعلانوۆا. الپىس جىل بۇرىن الماتىدا تۇسىرىلگەن سۋرەتتەر

قازاقستان رەسپۋبليكاسى ورتالىق مەملەكەتتىك كينوفوتوقۇجاتتار جانە دىبىس جازبالار مۇراعاتىندا بۇعان دەيىن جاريا بولماعان قۇندى دۇنيەلەر وتە كوپ. 1 قىركۇيەك &ndash؛ جاڭا وقۋ جىلى قارساڭىندا سونداي فوتوماتەريالداردىڭ ءبىرقاتارىن جۇرتشىلىق نازارىنا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك.

قازىرگى ءبىلىم وشاقتارىن, ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن وسىدان 60-70 جىل بۇرىنعى كەزەڭمەن سالىستىرۋعا, ارينە, بولمايدى. ويتكەنى وزگەرگەن زامانمەن بىرگە مەكتەپتەر دە جاڭاردى. مۇلدە زاماناۋي ءبىلىم وشاقتارى بوي كوتەردى. وقۋ باعدارلاماسى دا سان مارتە وزگەردى, حالىقارالىق ستاندارتتارعا بەيىمدەلدى. تەحنولوگيا جەتىستىكتەرى وقۋ باعدارلامالارىنا ەنگىزىلدى...

دەگەنمەن وزگەرمەگەن ءبىر نارسە بار. ول نە؟ ول &ndash؛ مەكتەپكە دەگەن قۇرمەت, مەكتەپكە دەگەن ىنتازارلىق, ءبىلىم الۋعا دەگەن قۇلشىنىس. حالقىمىز قاي كەزەڭدە دە ۇل-قىزىن ءبىلىمدى ەتىپ ءوسىرۋ ءۇشىن اقى-پۇلىن دا, كۇش-جىگەرىن دە اياماعان.

بۇعان قوسا, كەڭەس وداعى تۇسىندا بالالاردى ىنتالاندىرۋ, وقۋشىلاردىڭ كوڭىلىندە ادەمى اسەر قالدىرۋ ماقساتىندا ءتۇرلى شارالار ۇيىمداستىرىلاتىن. ەلگە بەلگىلى ءىرى تۇلعالارمەن, قوعام قايراتكەرلەرىمەن, ونەر مايتالماندارىمەن كەزدەسۋلەر ءجيى ءوتىپ تۇراتىن. مۇنداي باسقوسۋلار ءالى دە ۇزىلگەن جوق. اسىرەسە قالا بالالارى بۇل جاعىنان العاندا باقىتتى-اق. ويتكەنى اقىن-جازۋشىلار, ءانشى-جىرشىلار, ءبىر سوزبەن ايتقاندا, ونەر سالاسىنىڭ وكىلدەرى نەگىزىنەن الماتى سەكىلدى ءىرى قالالاردا جۇمىس ىستەيدى.

شوقان ۋاليحانوۆ اتىنداعى №12 گيمنازيا &ndash؛ الماتى قالاسىنداعى ەڭ تاريحى باي ءبىلىم وشاقتارىنىڭ ءبىرى. 1922 جىلى 8 جىلدىق قازاق-قىرعىز مەكتەبى بولىپ اشىلعان ءبىلىم ۇياسى ەكى جىلدان كەيىن قازاقتىڭ ولكەلىك ۇلگىلى تاجىريبەلىك مەكتەبى بولىپ قۇرىلعان.

تومەندەگى سۋرەتتەر وسى ءبىلىم وشاعىندا ءار جىلدارى تۇسىرىلگەن. تەك قازاقتىڭ ايگىلى جازۋشىسى, قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى س. مۇقانوۆ پەن كسرو حالىق ءارتىسى, قازاق حالقىنىڭ دارا بۇلبۇلى ر. باعلانوۆانىڭ سۋرەتتەرى عانا قاي جىلى تۇسىرىلگەنى جازىلماي قالىپتى. دەگەنمەن ءبىز بۇل سۋرەتتەر كەمىندە الپىسىنشى جىلداردىڭ ىشىندە تۇسىرىلگەن دەپ بولجايمىز. ودان بەرى دە 50-60 جىل وتە شىققانىن ەسكەرسەڭىز, بۇل سۋرتتەردىڭ قانشالىق قۇندى ەكەنىن اڭعارا تۇسەسىز.

تاعى نە بايقادىڭىز؟ بارلىق سۋرەتكە ورتاق قانداي بەلگى بار؟ بىزدىڭشە, بارىنە ورتاق دۇنيە &ndash؛ جىلىلىق. بارلىق سۋرەت جىپ-جىلى! ال ەندى مۇنىڭ سىرى نەدە دەپ ويلايسىز؟ وسىدان 70-80 جىل بۇرىنعى زىمىراعان ۋاقىتتىڭ ادەمى ءبىر ءساتىن سارت ەتكىزىپ ۇستاپ قالىپ, بۇگىنگە جەتكىزگەن جادىگەرلىك ارتىقشىلىعىندا ما؟ ياعني, تاريحي قۇندىلىعىندا ما؟ ءيا, مۇمكىن.

دەگەنمەن بىزدىڭشە, وسى سۋرەتتەردىڭ باعاسىن ارتتىرىپ تۇرعان تاعى ءبىر سىر بار. اڭداساڭىز, وقۋشىلارمەن كەزدەسۋگە كەلگەن تۇلعالاردىڭ جۇزىنەن مەكتەپكە دەگەن قۇرمەت, بالالارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك پەيىلى بايقالادى. اسىرەسە, جوعارعى كەڭەس دەپۋتاتى بالجان بولتىرىكوۆانىڭ وقۋشىلارمەن تۇسكەن بەينەسىنە تاعى ءبىر كوز سالىڭىزشى. قۇددى, ءوزىنىڭ تۋعان بالالارىمەن وتىرعانداي اسەر قالدىرادى. كەرەمەت ەمەس پە؟!

ر.باعلانوۆانىڭ وقۋشىلارمەن كەزدەسۋ ءساتى. الماتى, جىلى كورسەتىلمەگەن

 ؛جازۋشى س.مۇقانوۆ وقۋشىلارمەن كەزدەسۋگە كەلدى. الماتى,جىلى كورسەتىلمەگەن

 ؛

وقۋشىلار اعاش وتىرعىزۋدا. الماتى, 1955 ج.

 ؛

اريفمەتيكا ساباعىندا. الماتى, 1949 ج.

 ؛

جوعارعى كەڭەس دەپۋتاتى بالجان بولتىرىكوۆا 4 سىنىپتىڭ ۇزدىك وقۋشىلارىمەن بىرگە. سولدان وڭعا: ميكەش كاريموۆا, روزا چۋرينا, روزا قوتاباەۆا. الماتى, 1947 ج.

 ؛

حالىق ءارتىسى ق. جانداربەكوۆتىڭ وقۋشىلارمەن كەزدەسۋ ءساتى. الماتى, 1956 ج.

 ؛

ەڭلىك تولىقباەۆا,

قر ورتالىق مەمەكەتتىك

كينو-فوتوقۇجاتتار مەن دىبىس جازبالار

ارحيۆىنىڭ ءبولىم جەتەكشىسى