17 ماۋسىم, 2024 ساياسات
فوتو: قامشى
جەتپىسكە جاقىنداپ قالعان الماس تىلەپوۆ پەن قاليماش تويشىبەكوۆانىڭ ءومىرى سوڭعى ءبىر جىلدا مۇلدە وزگەرگەن. ەكى بىردەي ەكسترەميستىك باپ بويىنشا سوتتالىپ جاتقان ۇلدارى, تاۋەلسىز جۋرناليست دۋمان مۇحاممەدكارىمدى كورۋ ءۇشىن اپتا سايىن جۇزدەگەن شاقىرىم جول جۇرەدى. سوت ۇردىسىنە قاتىستى كۇردەلى تەرميندەر مەن ۇعىمداردى, ساياسي پروسەستەردى تۇسىنۋگە تىرىسادى. ءجيى-جيى جۋرناليستەرگە سۇحبات بەرەدى. تۋعان تۋىس, دوس-جاراننان جىراقتاپ, بەلسەندىلەرمەن كوبىرەك ارالاساتىن بولعان. زەينەتاقىلارىنىڭ ءار تيىنىن ساناپ, اۋپىرىمدەپ ايدان-ايعا جەتكىزەدى. جاڭا كيىم الماعالى دا جىلدان اسقان. قامشى ءتىلشىسى كۇرەسكەر اتا-انانى كەزەكتى جولعا ازىرلىك كەزىندە اڭگىمەگە تارتىپ, ءبىر كۇنىن كورسەتۋگە تىرىستى.
200 تەڭگە
الماس اعا مەن قاليماش اپاي ازىق-تۇلىكتى وزدەرى تۇراتىن ىلە اۋدانى تۇيمەباەۆ اۋىلىنداعى سكيدوچكا دۇكەنىنەن الادى. مۇندا ءسال ارزانىراق دەگەن ولار جازىپ العان تىزىمىنە قايتا-قايتا قاراپ, سەبەتكە كامپيت, بىرنەشە قوراپ پەچەنە سالدى. 1 بلوك سارىاعاش, ازىن-اۋلاق جەمىس-جيدەك, كوكونىس الا شىقتى. مۇنىڭ ءبارى بىردەي ۇلدارىنا ەمەس. اشتىق جاريالاپ جاتقان دۋمان تەك سۋ, اراسىندا ءنارى بار &ldquo؛پيكو&rdquo؛ شىرىنىن عانا ىشەدى. ال كامپيت, پەچەنە دۋماندى قولداپ كەلەتىن بەلسەندىلەرگە جۇرەك جالعاۋ ءۇشىن. نان, كەيدە باۋىرساق ءپىسىرىپ, ەت الا بارادى. سوت وتىرىستارىنا قولداپ بەلسەندىلەر ەلدىڭ تۇپكىر-تۇپكىرىنەن كەلەدى. قال-قادىرىنشە كومەك كورسەتىپ, الماس اعانىڭ شوتىنا اقشا اۋدارادى. جۋىردا ءبىر كىسى ءبىر بولكە نانعا بولسىن جاراتارسىز دەپ 200 تەڭگە سالىپ جىبەرىپتى. قارت كىسىلەر كەز-كەلگەن قولداۋعا شىن ريزا.
قۇسا
دۇكەننەن شىعىپ, قىزىل ءتۇستى ۇيگە كەلدىك. قورشاۋ مەن شاتىردى كۇن جەپ, اقشىل تارتا باستاپتى. ؛ەسىكتىڭ الدى تاپ-تۇيناقتاي, جاپ-جاسىل, جايقالعان گۇل, جايناعان باۋ-باقشا. قارت اتا-انا كوڭىلدەگى كىربىڭدى, كەۋدەدەگى قايعى مەن شەردى وسى باۋ-باقشانى اينالدىرىپ, ۋاقىتشا ۇمىتۋعا تىرىساتىنداي. كۇندىز جىبىر-جىبىرمەن ۋاقىت وتەدى. ال ءتۇندى وتكىزۋ ءبىر ازاپ. مۇلگىگەن تىنىشتىقتا ەرىكسىز ويعا شومادى. الاڭسىز ۇيىقتاعان كەزدەرى ەسىندە جوق. كوز ءىلۋ قيىن. دوڭبەڭشىپ ارى-بەرى جاتىپ, ايتەۋىر ءبىر ۋاقىتتا كىرپىك ايقاسادى. ءبىراق تاڭ بوزارىپ اتىسىمەن 5-تەن قايتا ويانىپ الادى. كۇندە وسىلاي.
ازالى اتا-انا دۋمان قاماۋدا بولعالى بىردە-بىر رەت تويعا بارماعان. جارقىراپ جۇرگەن كۇندەردىڭ ءىزى دە جوق. باراتىن كوپشىلىك ورتا تەك ءولىم-جىتىم. وندا دا تەز قايتۋعا اسىعادى. سوت پروسەسى باستالعالى تىپتەن قۇسا بولىپ كەتكەن. كوپ ەشكىممەن سويلەسپەيدى. الماس اعا ىشتەن تىنىپ جۇرسە, جىلاي-جىلاي جاسى سۋالعان قاليماش اپاي &ldquo؛ۇلىمدى قاتتى ويلاعاندا بار ءوشىمدى باقشاداعى ارامشوپتەن الام&rdquo؛ دەيدى.
&ldquo؛مەنىڭ قارۋىم ؛&ndash؛ ءتىلىم&rdquo؛
دۋمان مۇحاممەدكارىم ۇيدەگى ەكى بالانىڭ ۇلكەنى. ارتىنان ەرگەن قارىنداسى بار. بۇرىنعى داستۇرمەن اتا-اجەسىنىڭ قولىندا وسكەن &ldquo؛شالدىڭ بالاسى&rdquo؛. اتاسى كوممۋنيست بولىپتى. "سوۆحوزدا ەكى قوي ولسە ەكى, ءۇش قوي ولسە ءۇش دەپ جازاتىن ادال ەدى" دەيدى الماس اعا اكەسى جايلى.
&ldquo؛دۋمان وسى اتاسىنا تارتقان. اقتى اق, قارانى قارا دەپ ايتادى. جاسىنان سوتقار, توبەلەسكىش, بىردەڭەگە ۇرىناتىنداي تەنتەك ەمەس-تى. تەك ءوزىنىڭ كوزى جەتىپ, دۇرىس ساناعان نارسەسىنەن قايتارۋ قيىن. تالاي جىل مەملەكەتتىك ارنادا جۋرناليست بولىپ ىستەدى. بىرگە استانادا تۇردىق. ودان رەسەيگە كەتتى. ەسىمدە جاڭاوزەن وقيعاسىنان كەيىن ىشتەي وزىمەن كوپ ارپالىستى. سەندەر شىندىقتى كورسەتپەيسىڭدەر دەپ كوپپەن بىرگە ەلدەن بوقتىق تا ەستىدى. جاڭاوزەندە ءتۇسىرىپ, ەكرانعا شىقپاي قالعان ۆيدەولاردى ماعان كورسەتەتىن. كەيىن بايقوڭىردا پروتون جارىلعاندا ءبىراز اششى نارسەلەر ايتىپ, قارسىلىعىن سىرتقا شىعارىپ ءجۇردى. ارتىنشا راديودا ىستەپ, تۋرا ايتامىن دەپ الدەكىمدەرگە جاقپاي, 4-5 جىلدىڭ ءجۇزى بولدى تاۋەلسىز جۋرناليستيكاعا بەت بۇردى. دۋماندا بەلسەندى, وپپوزيسيا بولۋ دەگەن جوسپار ەشقاشان بولماعان. ونى بەلسەندى, وپپوزيسيا قىلعان بيلىكتىڭ ءوزى. ونىڭ بار ويى سۇيىكتى ىسىمەن شۇعىلدانۋ ەدى. جانە بىرەۋدىڭ سويىلىن سوعۋ, يا بىرەۋدى قارالاۋدى ويلامادى. تەك شىنايى اقپارات تاراتۋدى كوزدەدى. ءقازىر عوي بيلىك دۋماندى وزىنە جاۋ سانايدى. ايتپەسە دۋمان وپپوزيسيادا جۇرگەن تالاي ادامعا تۇتقيىلدان سۇراق قويىپ, تالايىن تيتىقتاتقان. &ldquo؛بيلىكتى سىنايسىڭدار, وزدەرىڭنىڭ نە ۇسىنارلارىڭ بار, باستارىڭ نەگە بىرىكپەيدى&rdquo؛ دەپ ولارعا قاراتا ايتقان سوزدەرى يۋتۋبتا ءالى كۇنگە دەيىن تۇر. شەتەلدە جۇرگەن ەرجان تۇرعىمباەۆپەن سۇحباتتاسىپ, ونىڭ بەتپەردەسىن سىپىرعان. مارقۇم بالتاش تۇرسىمبايمەن اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا ىڭعايسىز سۇراقتار قويىپ, شەكىسىپ, كەيىن ءتىل تابىسقان كەزدەرى بولعان. دۋمان قىلمىسكەر ەمەس, ەش سۇيەنەرى, قالتالى قولداۋشىسى, اقشاسى جوق ءجاي جۋرناليست. بىردە ۇستاعان كەزىندە, پوليسەيلەر قارۋ بار ما دەپ سۇراپتى, سوندا دۋمان &ldquo؛مەنىڭ قارۋىم ؛&ndash؛ ءتىلىم&rdquo؛ دەپ ءتىلىن كورسەتكەن. ونىڭ بار كىناسى شىندىقتى ايتقانى, جۋرناليست رەتىندە العاش بولىپ توقاەۆتى سىناپ, ءابليازوۆتان العاش قازاقشا سۇحبات العانى. بۇل ؛&ndash؛ بيلىككە جاقپادى. باسقا تۇك تە جوق. ايتپەسە ءابليازوۆتان سۇحبات العان جالعىز دۋمان عانا ما&rdquo؛.
قيسىق جۇيە
قاليماش اپانىڭ ءشاي قاينادى, ۇيگە كىرىڭدەر دەپ ءۇشىنشى مارتە شاقىرۋىنان كەيىن قالعان اڭگىمە داستارحان باسىندا جالعاستى. اراسىندا &ldquo؛جاڭا ەسىمىز شىعىپ سۋ الۋدى ۇمىتىپ كەتىپپىز عوي, مىنا جاقتىڭ سۋى تۇزدى. ىشە المايسىڭ. ۇيدەگى بار سۋمەن قايناتتىم&rdquo؛ دەپ ساياجاي ماسەلەسىن دە قوزعاي كەتتى.
دۋمان العاش اكىمشىلىك ءىس بويىنشا قامالىپ شىققاندا اتا-اناسى ونىمەن جىلاپ كورىسكەن. ەلگە قالاي قارايمىز دەپ ۋايىمداپ, بويىن ۇرەي بيلەگەن. قىلمىستىق ءىس بويىنشا قاماۋعا الىنعاندا اناسى ۇلىن كەشىرىم سۇراپ, بوساپ شىعۋعا كوندىرمەك تە بولعان. الايدا ۇلىنىڭ &ldquo؛ماما, سەن توقاەۆتىڭ ادامىسىڭ با؟ كەشىرىم سۇرايتىنداي ەش كىنام جوق, ەشكىمنىڭ الدىندا يىلمەيمىن&rdquo؛ دەگەن سوزىنەن كەيىن &ldquo؛اقىرىنا دەيىن كۇرەسۋگە, كەز كەلگەن ناتيجەگە دايىن بولۋعا بەكىنىپ وتىرمىز&rdquo؛ دەيدى.
قازىر ويى ۇلدارىنىكىمەن ۇندەس, ۇستانىمىن, تاڭداۋىن تولىق قولدايدى. تەك تىلەۋىن تىلەپ قانا قويماي, شاما-شارقىنشا شاپقىلاپ ءجۇر. ەڭكەيگەن شاقتارىندا زاڭ, قۇقىق, ساياسات سالاسى بويىنشا ءبىراز ساۋاتتانعان. قۇقىققورعاۋشىلارمەن كەڭەسىپ, ءار قادامىن اقىلداسىپ وتىرادى. جۋىردا قاتارىندا &ldquo؛اۋەجاي ءىسى&rdquo؛ بويىنشا سوتتالعان جۋرناليست ايگەرىم تىلەۋجاننىڭ اناسى بار ءبىر توپ بەلسەندى بولىپ استانادا اقش ەلشىلىگىنىڭ ادامدارىمەن, ەرمۇرات باپي, ماقسات تولىقباي سىندى پارلامەنت دەپۋتاتتارىمەن كەزدەسىپ قايتقان.
قاليماش رىمبەكقىزى ۇلىن قاماۋ تۋرالى بۇيرىق بەرگەن &ldquo؛جوعارىداعى ادامنىڭ&rdquo؛ ءاتى-جونىن بىلگىسى كەلەتىنىن ايتادى.
&ldquo؛بىرتالاي ورگان قىزمەتكەرلەرى, پروكۋرور, گەنەرالدارمەن سويلەستىك. ءبارى بىردەي جامان دەۋدەن اۋلاقپىن. ادامشا سويلەسىپ, تۇسىندىرەتىندەر, ءجونىن ايتاتىندار بار. بىزدىكى تەك جوعارىدان كەلگەن بۇيرىقتى ورىنداۋ دەپ اقتالادى. سول جوعارىداعى ادامنىڭ كىم ەكەنىن بىلگىم كەلەدى. توقاەۆ دەيمىز, مۇمكىن ول كىسى ەمەس شىعار. مۇمكىن ول كىسىنى ادەيى قارالاۋ, جەكسۇرىن كورسەتۋ ءۇشىن وزگە بىرەۋلەر قاساقانا جاساپ وتىرعان شىعار. بىلمەيمىز عوي. اشىنعاننان كەيدە قاتتى دا كەتىپ جاتامىز&hellip؛&rdquo؛
الماس اعا دا تەرگەۋ ورگاندارىندا وزدەرىمەن ادامشا سويلەسەتىندەر بارىن, ولار جۇيەنىڭ قۇربانى بولىپ وتىرعانىن ايتا كەتتى.
&ldquo؛ايداۋىلدار, جالپى ورگان قىزمەتكەرلەرىنىڭ ىشىندە ادامدىعىن جوعالتپاعاندار از ەمەس. ءبىراق نازارباەۆ قۇرىپ كەتكەن جۇيەنىڭ مىزعىماستىعى سونداي ودان ماسا وتە المايدى ەكەن. پوليسەيلەر كوبىنە قىزمەتتەن كەتسەك, جان باعا الماي قالامىز دەپ ويلايدى. ويتكەنى ولاردىڭ قۇلاعىنا &ldquo؛ورگاننان كەتسەڭ ەشكىمگە كەرەك ەمەسسىڭ, حالىق بەتىڭە تۇكىرەدى&rdquo؛ دەپ قۇيىپ تاستاعان. ءبىرى كرەديتكە ءۇي, ءبىرى كولىك العان. بالا-شاعاسى بار. جۇمىستان كەتسە, ءبارىنىڭ قولىنان بىردەي كاسىپ كەلە بەرمەيدى. نە ىستەيدى باسقا, ەرىكسىز جۇرەدى, بۇيرىقتى ورىندايدى. بۇل جەردە جۇيە قيسىق بولىپ تۇر عوي&rdquo؛.
&ldquo؛قوناەۆتا دۋماندى ماقتامەن باۋىزداپ وتىر&rdquo؛
قارت كىسىلەر باستاپقىدا دۋماننىڭ سوتى قوناەۆتا بولاتىنىنا قۋانعان. ويتكەنى تالدىقورعانعا قاتىناۋ قيىن. قىستا اقتۇتەك بوران, جازدا شىلىڭگىر ىستىقتىڭ تالاي ازابىن تارتقان. ەكى كۇن جۇرسە, ءۇشىنشى كۇنى بۇزىلاتىن كولىكپەن جولعا شىعۋعا سەنىڭكىرەمەيدى دە. سىنىپ قالعاندا ۇيات تا بولسا بەلسەندىلەر چاتىنا جازىپ, اقشالاي كومەك سۇرايدى. سالقىنداتقىشى جوق كولىكتىڭ ءىشى قازىرگىدەي جازدا تىپتەن قاينايدى. جەمساۋمەن اۋىرىپ, مۇگەدەكتىك العان قاليماش اپايدىڭ ىستىقتان تىنىسى تارىلادى. ءبىراق بالاسى ءۇشىن وعان دا كونىپ كەلەدى. كونبەسكە شارا جوق. وزدەرىن ۇمىتقالى قاشان&hellip؛
بىراق دۋماننىڭ قوناەۆقا اۋىستىرىلعانى جولدى قىسقارتقانىمەن, كوپ قۋانىش سىيلاي قويماعان. نارازىلىق رەتىندە شاشىن تاقىرلاپ, اشتىق جاريالاعان دۋمان بۇگىندە 50-اق كەلى بولىپ قالدى دەيدى قاليماش اپا كوزىنىڭ جازىن ءسۇرتىپ.
&ldquo؛دۋماننىڭ دەنساۋلىعى ابدەن قۇرىپ ءبىتتى. قوس بۇيرەگىنەن وتىرا, جۇرە المايدى, تاياققا سۇيەنىپ قالعان. ءۇي قاماققا اۋىستىرۋ تۋرالى تالابىمىزدى قاناعاتتاندىرماي وتىر. نە وزدەرى مەديسينالىق كومەك كورسەتپەيدى. تەك ەكى ۋاقىت اۋىرسىنۋدى باساتىن ءدارى بەرىپ قويعان. بۇيرەگى اۋىراتىن ادامعا ول بولمايدى عوي. ول ازداي وتكەندە تىڭداپ جۇرگەن راديوسىن الىپ قويىپ, تەرەزەسى جوق, سىز تارتقان بەتون بولمەدە قامالىپ وتىرعان ۇلىمدى الەمنەن وقشاۋلاپ تاستادى. وسىلاي بۇلار دۋماننىڭ دا, ءبىزدىڭ دە جۇيكەمىزدى جۇقارتىپ, ماقتامەن باۋىزداپ وتىر&rdquo؛ دەيدى زارلى انا.
شايدەن سوڭ ۇيدەدەگىلەر بىردەن جولعا شىقتى. ساعات 1-گە دەيىن قوناەۆتا بولىپ ۇلگەرۋى كەرەك. الدا 50 شاقىرىمدىق جول. كۇن ىستىق. كولىكتىڭ كوندەرى جوق. تەرەزەدەن ىستىق اۋا سوعادى.
قاتە تاپساڭىز, قاجەتتى بولىكتى تاڭداپ ctrl+enter باسىڭىز.
پىكىر قالدىرۋ
پىكىر