الماتىدا ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الدى

الماتى اكىمى ەربولات دوساەۆ 31 مامىردا ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى 1931-1933 جىلدارداعى اشارشىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان ەسكەرتكىشكە گۇل شوقتارىن قويۋ راسىمىنە قاتىستى.

ىس-شارا "قاراعايلى" ساياباعىندا ءوتتى. سالتاناتتى ءراسىم اياسىندا قازاقستاندىق جاپپاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى قاۋىمداستىعىنىڭ جانە قازاقستاننىڭ "ادىلەت" تاريحي ؛&ndash؛ اعارتۋشىلىق قوعامىنىڭ باسشىلارى, سونداي-اق 1938 جىلى قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان قازاق تەاتر ونەرىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى جۇمات ءشانيننىڭ نەمەرەسى رايحان شانينا ءسوز سويلەدى.

جۇكتەۋ راسىمىنە قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعانداردىڭ ۇرپاقتارى, قالا جۇرتشىلىعى, 1986 جىلعى جەلتوقسانداعى وقيعالارعا قاتىسۋشىلار جانە جاستار ۇيىمدارىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى. قاتىسۋشىلار قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعانداردى ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الىپ, ەسكەرتكىشكە گۇل شوقتارىن قويدى.

ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى قازاقستاندا 1997 جىلدان بەرى اتالىپ كەلەدى. بۇل ەستە قالارلىق كۇن حح عاسىردىڭ تاريحي شەجىرەسىنىڭ ەڭ اۋىر بەتتەرىنىڭ ءبىرى &ndash؛ جاپپاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىن مەن قورقىنىشتى اشارشىلىققا ارنالعان.

وتكەن عاسىردىڭ ءبىرىنشى جارتىسىنداعى قۋعىن-سۇرگىننەن 100000-نان استام ادام زارداپ شەكتى, 25000-نان استامى اتىلدى. ولاردىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ كورنەكتى عىلىم جانە مادەنيەت قايراتكەرلەرى-احمەت بايتۇرسىنوۆ, ءاليحان بوكەيحانوۆ, مىرجاقىپ دۋلاتوۆ, مۇحامەدجان تىنىشپاەۆ, ماعجان جۇماباەۆ, ساكەن سەيفۋللين جانە باسقالار بار.

قۋعىن-سۇرگىن كۇندەرى قۋعىن-سۇرگىنگە تەك جەكە ادامدار عانا ەمەس, بۇكىل حالىقتار ۇشىراعانىن ەسكەرىڭىز. ءسويتىپ, قۋعىن-سۇرگىن جىلدارىندا كەڭەس وداعىنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن 5 ميلليوننان استام ادام قازاقستانعا جەر اۋدارىلىپ, مۇندا ۋاقىتشا باسپانا عانا ەمەس, ۋاقىت وتە كەلە ولار ازامات بولعان جاڭا وتان تاپتى.

مەملەكەتتىك دەڭگەيدە تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن وسى قايعىلى جاعدايدىڭ قۇرباندارىن ەسكە الۋ ءۇشىن قادامدار جاسالدى, ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن وڭالتۋ بويىنشا قاجىرلى جۇمىس باستالدى, مىڭداعان قازاقستاندىقتار قايتادان جاقسى اتقا يە بولدى. ساياسي جانە قۇقىقتىق وڭالتۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جاڭا زاڭنامالىق تاسىلدەر ەنگىزىلدى, بەلسەندى جۇمىستى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق وڭالتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا جۇرگىزەدى.

قازاقستاندا قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنا كوپتەگەن ەسكەرتكىشتەر ورناتىلدى, ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى الماتىدا ورنالاسقان. ماسەلەن, 2007 جىلدىڭ 2 قاراشاسىندا "قاراعايلى" ساياباعىندا قازاق اقىنى, جىراۋ مەن اۋدارماشى تۇرماعامبەت ىزتىلەۋوۆتىڭ 125 جىلدىعىنا وراي قولا ەسكەرتكىش ورناتىلىپ, قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىرادى. سونىمەن قاتار, 2017 جىلدىڭ 31 مامىرىندا 1931-1933 جىلدارداعى گولودومور قۇرباندارىنا ەسكەرتكىش ورناتىلدى. ءۇش مەترلىك ەسكەرتكىش قولا مەن گرانيتتەن جاسالعان جانە اشتىقتان السىرەگەن بالانى قولىندا ۇستايتىن ايەلدىڭ بەينەسى. بۇل ەسكەرتكىشتىڭ ەتەگىندە ءاردايىم جاڭا گۇلدەر پايدا بولادى.

ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى الماتىدا ءتۇرلى ەستەلىك ءىس - شارالار, سونىڭ ىشىندە كونفەرەنسيالار, دوڭگەلەك ۇستەلدەر, تاريحي-اعارتۋشىلىق دارىستەر, تەاترلاندىرىلعان قويىلىمدار, كىتاپحانالاردا فوتو جانە كىتاپ كورمەلەرى, جاستاردىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەرى وتەدى.