19 اقپان, 2024 ساياسات
"؛جات اعىمدى بىردەن توقتاتۋ جاقسىلىق اكەلمەيدى"؛ – ەرمۇرات باپي
qamshy.kz ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرمۇرات ءباپيدى سۇحباتقا تارتتى. دەپۋتات اڭگىمە بارىسىندا جۋرناليست دۋمان مۇحامەدكارىمنىڭ جابىق سوتىنا قاتىستى ويىن ايتتى.
ۆيدەوكادر
&ndash؛ ءسىز پارلامەنتتە كوپ ماسەلەنى كوتەرىپ تاستادىڭىز. ءدىن, ءتىل, ۇرلانعان قاراجات, قالا اتاۋلارىن وزگەرتۋگە قاتىستى ساۋالدار بولدى. ناتيجە قايدا, دەپۋتاتتاردىڭ ءسوزى ەلەنبەي مە؟
&ndash؛ دەپۋتاتتار كوتەرگەن ماسەلەنىڭ كوبى ورىندالماق تۇگىلى, مەملەكەتتىك ورگاندار تاراپىنان ەلەنە بەرمەيتىنى راس. ءبىراق دەپۋتاتتىڭ پىكىرى پايعامباردىڭ ءسوزى ەمەس, ۇسىنىلعان نەمەسە كوتەرىلگەن ماسەلە وتپەلى كەزەڭدەگى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ىعىنا سايكەس كەلمەۋى مۇمكىن: بيۋدجەتتىڭ مۇمكىندىگى, گەوساياسي جاعداي, حالىقارالىق مىندەتتەر, ەلدەگى قوعامدىق تۇراقتىلىق, ت.ب.
سول سەبەپتى دەپۋتاتتار ايتاتىن ءبىرقاتار تاقىرىپ تىعىرىققا تاپ بولۋى ابدەن مۇمكىن. ءبىراق اسىرەسە, حالىقتىڭ الەۋمەتتىك-تۇرمىستىق مۇقتاجدىعىنا قاتىستى ماسەلەلەر اتقارۋشى بيلىك تاراپىنان ەلەۋسىز قالماۋى كەرەك. ەگەر پارلامەنت پەن مەملەكەتتىك ورگاندار اراسىنداعى تەكەتىرەس جالعاسا بەرەتىن بولسا, ەكى ورتادا ساياسي داعدارىس تۋۋى ابدەن ىقتيمال.
&ndash؛ سالافيتتەر ماسەلەسى كۇيىپ تۇرعانىن بىلەسىز. ءبىراق بۇل ماسەلە ازىرگە تەك ايتىلىپ-ايتىلىپ قانا قويىلۋدا. دەپۋتاتتاردىڭ كوبى جات اعىمعا قارسى. بىردەن توقتاتا سالۋعا بولماي ما؟
&ndash؛ «؛ايتىلىپ-ايتىلىپ قويادى»؛ دەگەنمەن كەلىسپەيمىن. ءسىز ايتپاقشى, «؛جات اعىمعا قارسى دەپۋتاتتاردىڭ»؛ باستاماسىمەن ءدىن ماسەلەسىنە قاتىستى زاڭناماعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ جونىندە ءۇردىس باستالدى. ءقازىر ول زاڭنىڭ جوباسى دايىن بولىپ, مەملەكەتتىك ورگاندار, قوعامدىق جانە ءدىني ۇيىمداردىڭ نازارىنا ۇسىنىلدى. سەبەبى, ءدىن ماسەلەسى, ونىڭ ىشىندە بۇگىندە يسلام دۇنيەسى &ndash؛ وتە نازىك تاقىرىپ. ول جوبا جان-جاقتى زەرتتەلىپ, قوعامدىق تالقىدان ءوتۋى ءتيىس.
سوندىقتان تاعى دا ءسىز ايتپاقشى, «؛جات ءدىني اعىمدى بىردەن توقتاتا سالۋ»؛ قوعامعا جاقسىلىق اكەلمەيدى. ارينە, «؛تىزەگە سالىپ»؛ توقتاتا سالۋ مەملەكەت ءۇشىن ايتارلىقتاي قيىن ءىس ەمەس. ءبىراق ءبىز سوڭعى 20-25 جىلدا قوعامدا قالىپتاسقان جاعدايدىڭ اسپەكتىلەرىن ابدەن ەكشەپ قاراۋىمىز كەرەك.
دەگەنمەن, قالاي بولعاندا دا ءبىزدىڭ ۇلتتىق مۇددەمىزگە نۇقسان كەلتىرەتىن سالافيزم يدەولوگياسىن ءسىڭىرۋ ساياساتىن اۋىزدىقتاۋىمىز كەرەك. ەگەر قازاق حالقى ۇلت رەتىندە ءوزىنىڭ تۇپ-تەگىن ساقتاپ قالۋعا مۇددەلى بولسا, بىزدە بۇدان باسقا تاڭداۋ بولۋى مۇمكىن ەمەس.
&ndash؛ قازاقستاننىڭ ساياسي ومىرىندە العا جىلجۋ, ىلگەرىلەۋ جوق. ءبىر ورىندا تۇرىپ قالعان سەكىلدىمىز. ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىز قانداي؟
&ndash؛ بۇل پىكىرىڭىزگە دە قارسى ءۋاج ايتۋعا تۋرا كەلەدى. ءسىزدىڭ ماعان وسىنداي سۇراق قويىپ, ەلدەگى ساياسي جاعدايعا ءبىرجاقتى باعا بەرۋىڭىزدىڭ ءوزى «؛العا جىلجۋ مەن ىلگەرىلەۋدىڭ»؛ بەلگىسى. ماسەلەن, سوڭعى ءۇش-تورت جىلدىڭ الدىندا ءسىز دە, ءسىز قىزمەت ەتەتىن ءباسپاسوز رەسۋرسى مۇنداي باتىل پىكىر ايتا الاتىن با ەدى؟ بۇگىندە پرەزيدەنت توقاەۆتى جانە ونىڭ ساياساتىن «؛تيسە &ndash؛ تەرەككە, تيمەسە &ndash؛ بۇتاققا»؛ دەپ وڭدى-سولدى سىناپ جاتقان ينتەرنەت رەسۋرستار (يۋتۋب, تەلەگرام, تيك-توك, ت.ب.) بۇدان ەكى-ۇش جىل بۇرىن بار ما ەدى؟
جوق! بولعانى &ndash؛ «؛دات»؛ گازەتى سياقتى بىرەن-ساران باق ەدى عوي. ياعني, «؛العا جىلجۋ مەن ىلگەرىلەۋ»؛ بار ەكەنىن كورسەتەتىن ءبىر يندەكاتور &ndash؛ ءسوز بوستاندىعى وسى ەمەس پە؟ وسىدان كەيىن ەل مەن قوعامنىڭ ومىرىنە جىلىمىق كىرە باستاعانىن نەگە مويىندامايمىز؟
ال الەۋمەتتىك سالاداعى پرەزيدەنتتىڭ باستامالارى بىرتە-بىرتە جۇزەگە اسا باستاعانى ءوز الدىنا بولەك اڭگىمە. ارينە, ازىرگە «؛العا جىلجۋدىڭ»؛ ديناميكاسى شاپشاڭ ەمەس, باياۋ ءجۇرىپ جاتقانى جاسىرىن ەمەس. اسىرەسە, قوعامدىق-ساياسي سالا وزگەرىستەرگە ساراڭ بولىپ تۇر. ءالىپتىڭ ارتىن باعۋ, سىلبىرلىق, كىبىرتىك كوپ. ءبىراق «؛سەڭ قوزعالدى»؛ عوي! ءبىز وزگەرىستەردىڭ بۇل باستاماسىن وتپەلى كەزەڭنىڭ قۇندىلىعى رەتىندە قابىلداي ءبىلۋىمىز كەرەك.
&ndash؛ جۋرناليست دۋمان مۇحامەدكارىم رينات زايىتوۆ ەكەۋىڭىزگە تۇرمەدەن حات جولداعان بولاتىن. ول كىسى دەپۋتاتتاردان تەك ەكەۋىڭىزگە سەنگەن سەكىلدى. ونىڭ جاعدايى ءسىزدى الاڭداتا ما؟
&ndash؛ مەن «؛سيزو»؛-عا ارنايى بارىپ, دۋماننىڭ وزىمەن كەزدەستىم, ونىڭ ساياسي-ازاماتتىق ۇستانىمى مەن اباقتىدا وتىرعان جاعدايىمەن تانىستىم. العان بەتىنەن قايتپايتىن پوزيسياسىن ءبىلدىم. سوندىقتان دۋماندى قاماۋدان شىعارۋعا اراشاشى بولاتىن مۇمكىندىگىم شەكتەۋلى, دەپۋتاتتىڭ كومەگىمەن بوساپ شىعۋعا ونىڭ ءوزى دە قارسى. ونىڭ تالابى &ndash؛ تولىق اقتالۋ.
ال, دۇرىس بولسىن, بۇرىس بولسىن, وعان قولدانىستاعى زاڭ نەگىزىندە ايىپ تاعىلىپ وتىر. وكىنىشتىسى سول &ndash؛ بۇل زاڭنىڭ تالابى سوڭعى كەزدەرى قوعام بەلسەندىلەرىنە قارسى ءجيى قولدانىلاتىن بولدى. الەمدە ەكسترەميستىك جاعداي بارعان سايىن ءورشىپ بارا جاتقان گەوساياسي جاعدايدا قازاقستاننىڭ قىلمىستىق كودەكسىنەن بۇل باپتى الىپ تاستاۋ باستاماسىن كوتەرۋ &ndash؛ سالاۋاتتى ساياساتكەردىڭ ىس-ارەكەتى بولمايدى. دەپۋتاتتاردىڭ دۋمانعا بايلانىستى دارمەنسىزدىگى وسى بوپ تۇر.
مەن بۇل تۇرعىدا «؛دۋمان ەكسترەميست ەمەس, ونىڭ ارتىندا ەشقانداي ساياسي دا, ەكسترەميستىك تە, باسقا كۇش تە جوق, ونى قاماۋ مەن سوتتاۋدىڭ لوگيكاسى جوق»؛ دەپ اتقارۋشى بيلىك پەن باس پروكۋراتۋراعا باعىتتاپ, بىرنەشە مالىمدەمە جاسادىم.
بۇدان باسقاعا دەپۋتاتتىڭ قۇزىر-دارمەنى جەتپەيدى. ارينە, «؛دۋماندى تولىق اقتاڭدار!»؛ دەپ دابىرا كوتەرۋىمە بولادى. ءبىراق بۇل مەن ءۇشىن قوعام الدىندا ۇپاي جينايتىن دالباسا پوپۋليزم عانا بولىپ قالادى. بۇدان دۋماننىڭ وزىنە كەلىپ-كەتەر پايدا بولمايدى. سەبەبى, قالاي بولعاندا دا, وعان قولدانىستاعى زاڭنىڭ نەگىزىندە ايىپ تاعىلىپ وتىر. تۋپيك!
&ndash؛ دۋماننىڭ سوتى نەگە جابىق وتەدى؟ ونىڭ ىسىندە مەملەكەتتىك قۇپيا بار ما؟
&ndash؛ مەملەكەتتىك سوت قانداي نەگىزدى ەسەپكە الىپ تۇرعانىن بىلمەيمىن. ول ەندى سوتتىڭ الدەبىر زاڭدارعا, نە ءبىر نەگىزدەرگە سۇيەنگەن شەشىمى بولۋى مۇمكىن. قالاي بولعاندا دا, سوت ءبىر قۇپيانى ساقتاۋدىڭ امالىن جاساپ جاتىر دەپ ويلايمىن. ءبىراق سوتتىڭ ناقتى قانداي نەگىزدى العانىنان حابارسىزبىن. ال جورامالداپ ايتسام, بالكىم, سوت بارىسىندا دۋمان مەن مۇحتار ءابليازوۆتىڭ اراسىنداعى تەلەفونمەن اڭگىمەلەرى تىڭدالاتىن بولۋى مۇمكىن. بۇل مەنىڭ جورامالىم. بىرىنشىدەن, تەلەفون تىڭدالعان بولسا, ونداعى اڭگىمەلەردە ايتىلعان ماسەلەنى قوعام قابىلداماي, مويىنداماۋى مۇمكىن. ەكىنشىدەن, ەكسترەميستىك ۇيىمداردى قارجىلاندىرۋعا ارالاستى دەگەن تالاپتى دالەلدەۋى كەرەك. ياعني, اۋدارىلعان شوتتار, ەسەپتەر وسى تەرگەۋدە پروكۋراتۋراعا پروبلەما بولۋى مۇمكىن. سول سەبەپتەن دە سوت جابىق شىعار. باسقا ءۋاجىم جوق.
نەگىزى, دۋماننىڭ سوتى قۇپيا بولاتىنداي ول نە اسكەري ادام ەمەس, نە الدەبىر قىزمەتتىڭ قۇپيا مۇشەسى ەمەس. تەرگەۋ بارىسىندا شىققان ءبىر كىناراتتاردى قالاي دا قالقالاپ قالۋدىڭ ءبىر امالى شىعار. ەكسترەميستىك ۇيىمدى قارجىلاندىرۋعا قاتىستى اڭگىمەنىڭ مازمۇنى قوعامنىڭ قۇلاعىنا قونبايتىن شىعار دەپ ويلايمىن.
&ndash؛ جاڭا پرەمەر ولجاس بەكتەنوۆتەن نە كۇتەسىز؟
&ndash؛ ولجاس بەكتەنوۆ بۇعان دەيىن ۇلكەن ەكونوميكامەن ەتەنە اينالىسپاعان ادام. ءيا, ول شارۋاشىلىقتى مينيسترلىك دارەجەدە باسقارماعان لاۋازىمگەر. مەملەكەتتىك باسقارۋ ىسىندەگى تاجىريبەسى دە كەندەلەۋ بولار. ءبىراق جاس, امبيسياسى اسقاقتاپ تۇر. مەملەكەتتىك مەنەدجەر رەتىندە ءوز كابينەتىن پرەزيدەنت جۇكتەگەن مىندەتتەرگە جۇمىلدىرا الادى دەگەن ءۇمىتىم زور. ونىڭ الدىندا كەمىندە 20-25 جىلدىق بەلسەندى ساياسي ءومىر بار. سونىمەن بىرگە, وعان پرەزيدەنت تەڭدەسسىز شانس بەرىپ وتىر.
&ndash؛ ءسىز دەپۋتات بولعالى جاعدايىڭىز وزگەردى ما؟
&ndash؛ ازاماتتىق ۇستانىمىم ەش وزگەرگەن جوق. بۇرىن قانداي بولسام, سول ازاماتتىق ساياسي ۇستانىمىممەن جۇرگەن اداممىن. ءيا, بيلىكتىڭ ءبىر دەپۋتاتىمىن. بۇل جەردە مەملەكەتتىك ساياساتقا بايلانىستى بۇرىنعىداي وپپوزيسيالىق تۇرعىداعى جاۋاپسىز پىكىر ايتا المايمىن. ميتينگكە شاقىراتىن اڭگىمەلەردى ايتۋعا حاقىم جوق. مەن قوعام مەن بيلىكتىڭ ورتاسىندا دەپۋتات رەتىندە ەكى جاقتىڭ پىكىرىن سارالاپ, سونىڭ ورتاسىنداعى التىن كوپىر بولاتىن تۇجىرىمىمدى ايتۋىم كەرەك. جاڭا قازاقستاندى قۇرۋعا كومەكتەسۋگە كەلدىم. مەنىڭ كەي پىكىرىم الەۋمەتتىك جەلىدەگى بەلسەندى ازاماتتاردىڭ پىكىرىمەن سايكەس كەلمەۋى مۇمكىن. سەبەبى, ەندىگى سوزىمدە دەپۋتاتتىق جاۋاپكەرشىلىگىم بولۋى كەرەك.
ماتەريالدىق جاعدايىما كەلسەك, دەپۋتاتتىڭ جالاقىسىن الامىن. ول جالاقىنىڭ مولشەرى قوعامعا بەلگىلى. 700 مىڭ تەڭگە. ودان باسقا ماتەريالدىق يگىلىك كورىپ جاتقانىم جوق.
قاتە تاپساڭىز, قاجەتتى بولىكتى تاڭداپ ctrl+enter باسىڭىز.
پىكىر قالدىرۋ
پىكىر