مىقتىلار مەملەكەتتىك جەردى مەنشىكتەپ الادى...

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ "جاڭا جاعدايداعى قا­؛زاقستان: ءىس-قيمىل كەزەڭى" اتتى جولداۋىندا جەردىڭ شەتەلدىكتەرگە ساتىل­؛مايتىنىن, الايدا بارىنشا ءتيىمدى پايدالانىلۋى قاجەتتىگىن باسا ايت­؛قانى بەلگىلى. بۇعان قاتىستى جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ ؛ اكىمدىكتە وتكەن جيىندا "جەر ەشكىمنىڭ اكەسىنەن قال­؛عان مۇرا ەمەس" دەپ ناقتى ۇستانىمىن بىلدىرگەن بولاتىن. ايماق باسشىسى ءتىپتى يگەرۋ­؛سىز جاتقان جەرلەردىڭ يەسى كىم بولسا دا مەم­؛لە­؛كەتكە كەرى قايتارۋدى قۇ­؛زىرلى ماماندارعا تاپ­؛سىرعان. مۇنداي تا­؛لاپتى تاپسىرما باي-ماناپ­؛تاردىڭ قابىرعاسىنا ؛ باتىپ, جون تەرىسىنە شوق باسقانداي بولعانى داۋسىز. ؛جامبىل وبلىسى اكىم­؛دىگىنىڭ جەرلەردى پايدالانۋ جانە قورعالۋىن باقىلاۋ باس­؛قارماسىنىڭ باسشىسى ءابىل­؛حايىر تامابەكتىڭ جىل باسىنان بەرى جۇرگىزىلگەن تەكسەرىستەرى بارىسىندا بەتىن اشقان سۇمدىق پەن قۋلىقتىڭ, جالپى جاعدايدىڭ ءمان-جايى تۋرالى qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى ساياتحان ساتىلعاننىڭ ماتەريالىن ۇسىنادى. ؛

&ndash؛ جامبىل وبلىسىنىڭ اكى­؛مى بەردىبەك ساپارباەۆتىڭ تاپ­؛سىرماسىنا وراي, بيىل يگەرۋسىز جاتقان 70 مىڭ گەكتار جەردى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋ جوسپارلانعان. قازىرگى تاڭدا باسقارما بۇل مىندەتتى 86 پايىزعا ورىنداپ, 60 مىڭ گەكتار جەردى قايتارىپ وتىر. ودان بولەك, شۋ اۋدانىندا ؛ 13 474 گەكتار جەر ؛ زاڭسىز بەرىلگەنى ؛ انىقتالىپ, قازىرگى تاڭدا مەملەكەتكە كەرى قايتارىلدى. سونىمەن قاتار 1 100 گەكتاردان اسا جەرگە قاتىستى باسقارما تاراپىنان سوتقا تالاپ-ارىز جولدانۋدا.

جالپى, شۋ اۋدانىندا زاڭ­؛دى بەلدەن باسىپ, جەردى زاڭ­؛سىز يەمدەنۋ اشىقتان-اشىق جۇرگىزىلگەن. ولاي دەيتىنىمىز &ndash؛ اعىمداعى جىلدىڭ 24 شىلدەسى كۇنى جەر كونكۋرسى وتكىزىلىپ, 308 ءوتىنىم قارالادى. كوميسسيا مۇشەلەرى 107 جەر ۋچاسكەسى بو­؛يىنشا 85 ادامدى جەڭىمپاز دەپ تانيدى. الايدا ارادا اپتا وتپەي, اتالعان كوميسسيا شەشىمىنە قاتىستى 8 ارىز كەلىپ ءتۇستى. ونىڭ بىرەۋى &ndash؛ ۇجىمدىق ارىز. ماماندارىمىزدىڭ تەكسەرۋىنىڭ ناتيجەسىندە كوپتەگەن ورەسكەل بۇزۋ­؛شىلىق انىقتالدى. سونداي-اق 1 500 گەك­؛تارعا جۋىق جەر تا­؛مىر-تانىستىقپەن بەرىلگەنى بەل­؛گىلى بولدى. ونىڭ ىشىندە كو­؛ميسسيا مۇشەسى بولا تۇرا ءوزى­؛نىڭ بالاسىنا نەمەسە اناسىنا جەر الىپ بەرگەن فاك­؛تىلەر بار. ماسەلەن, شۋ اۋدانى شوق­؛پار اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ اكىمى كوميسسيا مۇشەسى بولىپ ءوز بالاسىنا جەر الىپ بەرگەن. مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جاقىن تۋىستارى جەر الماسىن دەگەن زاڭ جوق. الايدا ءوزىنىڭ تۋىسى بولعاندىقتان, وكرۋگ اكىمى مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ ءتارتىبى بويىنشا ؛ بالاسىنىڭ ءوتىنىمىن باعالاۋدان باس تارتۋعا مىندەتتى ەدى. ءبىراق اكىم ءوز با­؛لاسىنا داۋىس بەرىپ, جەردى يەلەنۋىنە قولعابىس ەتىپ وتىر. سول سەكىلدى كوميسسيا مۇشە بولماسا دا, اۋداندىق ءماسليحات حاتشىسىنىڭ كوميسسيا وتىرىسىندا وتى­؛رىپ, سوڭى ونىڭ بالاسى جەر الۋ فاكتىسى تىركەلدى. وسى سياقتى 107 قاۋلىنىڭ زاڭسىز شىعارىلعانىن دالەلدەپ, ءبىز قاۋلىلاردىڭ كۇشىن جويۋ جانە بۇزۋشىلىققا جول بەرگەن جا­؛ۋاپتىلاردى جازاعا تارتۋ تۋرا­؛لى ۇسىنىم بەردىك. الايدا اۋ­؛دان اكىمى تەك ءبىر ماماندى عانا جازالاعانى تۋرالى جاۋاپ جول­؛دادى. ءبىز مۇنىمەن كەلىسپەي, مەم­؛لەكەتتىك قىزمەت ؛ نورماسىن بۇز­؛عان اۋىلدىق وكرۋگ اكىمى مەن كوميسسيا وتىرىسىندا بۇ­؛زۋشىلىقتارعا جول بەرگەن كو­؛ميسسيا ءتوراعاسىن جازالاۋ تۋ­؛رالى قايتا ۇسىنىس جولدادىق, ؛ &ndash؛ دەيدى باسقارما باسشىسى.

ابىلحايىر عالىمۇلى كو­؛ميسسيا ءتوراعاسىنىڭ كەڭەس قا­؛عيداسىن بۇزعانى ۆيدەوعا انىق ءتۇسىپ قالعانىن ايتادى. دە­؛مەك, اتالعان فاكتى بويىنشا شۋ اۋدانىنىڭ اكىمى نۇرجان كالەندەروۆ ناقتى شەشىم قا­؛بىل­؛داعانى ءجون. ايت­؛پەسە, "جەڭ ۇشىنان جالعاسقان سىباي­؛لاستىقتىڭ ۇشى اۋدان اكىمى جاعىنان شىعىپ تۇر ؛ ما؟" ؛ دەگەن وي تۋۋى مۇمكىن.

 ؛

جۋىردا باسقارما ماماندارى جامبىل اۋدانىنا دا تەكسەرىس جۇمىستارىن جۇرگىزىپ, 10 مىڭ گەكتارعا جۋىق جەر بويىنشا قۇ­؛قىققا سىيىمسىز قاۋلىلار قابىلدانعانىن ؛ انىقتاعان. اتال­؛عان فاكتى بويىنشا ءقازىر اۋ­؛دان اكىمىنە بۇزۋشىلىقتاردى جويۋ بويىنشا نۇسقاما جولدان­؛عان. ولارعا ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋعا 1 اي ۋاقىت بەرىلىپ وتىر. بۇدان بولەك, ؛ ماماندار قور­؛داي اۋدانىنا دا زەردەلەۋ جۇ­؛مىستارىن باستاعان. سونداي-اق جىل سوڭىنا دەيىن بايزاق اۋدانى دا تەكسەرىستەن وتەدى دەپ كۇتىلۋدە. بيىلعا وسى ءۇش اۋدان مەجەلەنسە, كەلەر جىلى قالعان اۋدانداردىڭ دا جەر ماسەلەسى مايشاممەن قا­؛رالماق. ال بيىل جالپى 90 مىڭ گەك­؛تار جەر مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلادى دەپ كۇتىلىپ وتىر.

جالپى, جەرلەردى پايدالانۋ جانە قورعالۋىن باقىلاۋ باس­؛قارماسى كونكۋرستى وتكىزۋ كو­؛ميسسياسىنىڭ جۇمىسىن عانا تەكسەرۋگە قۇقىلى ەكەن. سون­؛دىقتان مەكەمە قاۋلىنى جويۋ تۋ­؛رالى جەرگىلىكتى بيلىككە ۇسى­؛نىم عانا بەرە الادى. ەگەر اۋ­؛دان اكىمى ءبىر ايدىڭ ىشىندە نۇس­؛قامانى ورىنداماسا, وندا انىق­؛تالعان زاڭبۇزۋشىلىقتار سوت­؛قا جولدانادى. ءبىراق سوت پرو­؛سەسى باستالعانعا دەيىن دە باس­؛قارمانىڭ باسشىسىنان باستاپ, ماماندارىنا دەيىن قوقان-لوقى كورسەتىپ جاتاتىندار از ەمەس كورىنەدى.

&ndash؛ پرەزيدەنتتىڭ جاستار كادر­؛لىق رەزەرۆىنەن باسقارمانىڭ باسشىسى قىز­؛مەتىنە تاعايىن­؛دالعان وسى 9 اي ىشىندە ؛ جامبىل وبلىسىندا قاراپايىم ادام جوق پا دەگەن ويعا كەلدىم. سەبەبى وسى مەرزىم ىشىندە مەنى قورقىتقاندار دا, ءتىپتى جۇمىس ورنىما كەلىپ قوقىن-لوقى كورسەتكەندەر دە ؛ از بولمادى. ءبارىنىڭ ؛ ايتەۋىر "كو­؛كەسى" مەن "جاكەسى" بار. ءبىراق جۇ­؛مىسىمىزدى ؛ وبلىس اكىمى بەر­؛دىبەك ماشبەكۇلىنىڭ ءوزى قول­؛داپ, ناقتى تاپ­؛سىرماسىن بەرىپ وتىرعاننان كەيىن ءبىز ەشتەڭەدەن تايسالماۋدامىز.

 ؛ وسى تاڭعا دەيىن كاسىپكەرلىك ماقساتتا بەرىلگەن جەر ۋچاسكە­؛لەرىن تەكسەرۋ جۇ­؛مىستارى ءوز دەڭ­؛گەيىندە جۇرگىزىلمەگەن ەكەن. ءبىز بۇل باعىتتاعى جۇمىستاردى جول­؛عا قويىپ, جىل باسىنان بەرى يگەرۋسىز جاتقان 40 كاسىپكەرلىك نى­؛سان يەلەرىنە 1 جىلعا نۇس­؛قاما بەرىپ, جەر سالىعىن ون ەسە ۇلعايتۋ بويىنشا سالىق باس­؛قارمالارىنا حات جولدادىق. يگەرۋ­؛سىز جاتقان كاسىپكەرلىك جەر ۋچاسكەلەرىن قايتارۋ بويىنشا 5 ءىس سوت­؛قا جولدانسا, ونىڭ 2-دە جەڭىپ شىقتىق. 3 ءىس سوتتا قا­؛رالۋدا. وسى نىسانداردىڭ قو­؛جايىن­؛دارىنىڭ دا اراعا ادام سالىپ, ماسەلەنى جاۋىپ تاس­؛تاعىسى كەلگەندەرى بولدى. ول از دەسەڭىز &ndash؛ ءبىر اۋداندى تەكسەرە بار­؛ساق, جاۋاپتى ماماندار قۇ­؛جات­؛تار توپتاماسىن جاسىرىپ, زاڭ­؛سىزدىقتارىن كورسەتپەۋگە تىرىسادى. ولارمەن ءبىز زاڭ شەڭ­؛بەرىندە جۇمىس ىستەيمىز, &ndash؛ دەيدى باس­؛قارما باسشىسى.

مىنە, وسىلايشا وبلىستىق جەرلەردى پايدالانۋ جانە قور­؛عالۋىن باقىلاۋ باسقارماسى ؛ ەش­؛كىمنىڭ باسىنان سي­؛پاماۋدا. ارينە, "تۋرا بيدە تۋعان جوق" ەكە­؛نى تۇسىنىكتى. دەسە دە, شىندىق شەن­؛دىلەرگە جاقپايتىنى تاعى بەلگىلى.

باسقارما باسشىسى اۋ­؛دان­؛دارداعى نەگىزگى ماسەلە جەر­؛دىڭ نىسانالى ماقساتىن زاڭ­؛سىز وزگەرتۋ, تاپسىرىلعان جەر ۋچاس­؛كەلەرىن مەملەكەتتىك مەن­؛شىگىندەگى بوس جەرلەرمەن زاڭ­؛سىز ايىرباستاۋ, اۋىل شا­؛رۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەر­؛دى وزگە ماقساتتا پايدالانۋ سىندى ماسەلەلەر ءجيى بولا­؛تىنىن ايتادى. ال تاراز قالا­؛سى اكىمدىگىنىڭ قابىلداعان شە­؛شىمدەرىن تەكسەرۋگە باسقارما قۇزىرەتتى ەمەس. مۇنىمەن جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ كو­؛مي­؛تەتى اينالىسادى. دەسە دە, ەگەر جەر­؛گىلىكتى بيلىك زاڭ­؛بۇزۋشىلىقتاردى انىقتاپ بەر­؛سە, باسقارما شارا قولدانۋعا قۇ­؛قى­؛لى. جىل باسىنان بەرى تاراز قا­؛لاسى اكىمدىگىنەن جولدانعان ۇسىنىمدار نەگىزىندە بۇگىندە جازا باسقاندار لايىقتى جازا­؛سىن العان.

ارينە, مەملەكەتتىڭ جە­؛رى ؛ اركىم كە­؛لىپ بارماعىن با­؛تىراتىن مايشەلپەك ەمەس. بۇل &ndash؛ ەلىمىزدىڭ ؛ قازىناسى. ال مەم­؛لەكەت مۇلكىنە زاڭسىز قول سالۋ قىلمىس سانالادى. وسىنى اۋدان اكىمدەرى مەن جاۋاپتى ماماندار تۇسىنبەي وتىرعانىنا تاڭبىز. اقيقاتىنا قارايتىن بولساق, باسقارما سۋدىڭ بەتىن قالقىپ ەدى, ءبىراز بىلىق بەتكە شىقتى. ەگەر ءتۇپ تامىرىنا ۇڭىلسەك, تالاي باسشىلار مەن شەندىلەردىڭ شەكتەن شىققان تىرلىگى اشكەرە بولاتىنى حاق. وسىدان سەزىككەن دوكەيلەر قازىردەن قىسىم كور­؛سەتىپ جاتقانى "ساسقان ۇيرەك­؛تىڭ&hellip؛" كەرىن كەلتىرىپ تۇرعانى تاعى اقيقات.

"ادىلىن ايتساڭ, اعايىنعا جاق­؛پايسىڭ»؛ دەگەن دانا قازاق. الاي­؛دا شىندىق جوق جەردە سۇم­؛دىقتىڭ كوبەيەتىنى بەلگىلى. سوندىقتان باسقارمانىڭ جۇ­؛مىسىن بۇ­؛قارا باس بارماقپەن با­؛عالايتىنى داۋسىز. ايتەۋىر, شىندىقتىڭ وتىن ۇرلەگەندەر ؛ شو­؛عىنا وزدەرى ؛ كۇيىپ قالماسىن دەپ تىلەيىك&hellip؛"