"؛ۇلتتىق قور – بالالارعا"؛: ەڭ ءجيى قويىلاتىن سۇراقتارعا جاۋاپ

2024 جىلدىڭ 1 اقپانىنان باستاپ العاشقى 18 جاستاعى قازاقستاندىقتار "ۇلتتىق قور &ndash؛ بالالارعا" باعدارلاماسى بويىنشا 100,5 دوللاردان الدى. ەكى جىل بۇرىن باعدارلامانى قۇرۋدى قر پرەزيدەنتى توقاەۆ تاپسىردى. ءبىز جۇيەنىڭ قالاي جۇمىس ىستەيتىنىن, جاس قازاقستاندىقتار قانشا الاتىنىن جانە تولەمدەردى جىبەرىپ الماۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن ايتامىز.

1. بۇل "ۇلتتىق قور &ndash؛ بالالارعا" باعدارلاماسى قانداي؟

"ۇلتتىق قور-بالالارعا" - باستى ماقساتى ءاربىر قازاقستاندىققا 18 جاسقا دەيىنگى باستاپقى كاپيتالدى جيناقتاۋعا كومەكتەسۋ بولىپ تابىلاتىن مەملەكەتتىك باعدارلاما. اقشا ەلىمىزدە جۇمىس ىستەيتىن مۇناي كومپانيالارىنان قاراجات كەلەتىن قازاقستان ۇلتتىق قورىنىڭ جىل سايىنعى ورتاشا ينۆەستيسيالىق تابىسىنىڭ 50% مولشەرىندە تۇسەتىن بولادى.

جيناقتار ۇلتتىق قوردىڭ اكتيۆتەرىنە ينۆەستيسيا سالادى. ناتيجەسىندە ارنايى شوتقا ينۆەستيسيالىق تابىس ەسەپتەلەتىن بولادى. العاشقى 18 جاستاعى قازاقستاندىقتار 2024 جىلى اقشا الدى.

2. اقشانى كىم الا الادى؟

جيناقتار 2006 جىلى جانە ودان كەيىن تۋىلعان بارلىق قازاقستاندىقتارعا (2024 جىلى كامەلەتكە تولماعان قازاقستاندىقتاردىڭ سانى &mdash؛ 6,9 ملن ادام) قولجەتىمدى بولادى. قازاقستان ازاماتتىعىن تۋعان كەزدە ەمەس, كەيىنىرەك العان بالانىڭ ۇلتتىق قوردان ديۆيدەندتەر الۋعا تولىق قۇقىعى بار.

باسقا مەملەكەتكە تۇراقتى تۇرۋعا كەتكەن ادامدار اقشانى پايدالانۋ قۇقىعىنان اۆتوماتتى تۇردە ايىرىلادى. ولاردىڭ قاراجاتى باعدارلاماعا قاتىساتىن بالالار اراسىندا قايتا بولىنەدى. سونداي-اق, جيناقتار تۇرۋعا ىقتيارحاتى بار بالالارعا سەنبەيدى. بالا ەلدەن 18 جاسقا دەيىن, ءبىراق قازاقستان ازاماتتىعى وزگەرمەگەن جاعدايدا, ول تولەم جاساۋ قۇقىعىن ساقتايدى.

ولىمگە اكەلەتىن جاعدايلاردا, مىسالى, كامەلەتكە تولماعان ادام قايتىس بولعان جاعدايدا, اتا-انالار قايتىس بولعان ادامنىڭ تۋعانىنا 18 جىل تولعاننان كەيىن ونىڭ جيناقتارىن الا الادى.

ەگەر 18 جاسقا تولعان كەزدە ازامات اقشانى پايدالانعىسى كەلمەسە, وندا ولار شوتتا 10 جىل ساقتالادى. سودان كەيىن قاراجات الۋشىنىڭ زەينەتاقى شوتىنا اۋدارىلادى.

3. اقشا قايدا ساقتالادى؟

جيناقتار جاس قازاقستاندىقتاردىڭ ارنايى شوتتارىندا اقش دوللارىمەن ساقتالاتىن بولادى. ارنايى شوتتار بجزق-دا ءار بالاعا اۆتوماتتى تۇردە اشىلادى (ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەرگە جۇگىنۋدىڭ قاجەتى جوق). ءبىراق سەنىمدىلىك ءۇشىن اتا-انالار ءار كامەلەتكە تولماعان ادامعا دۇرىس تولتىرىلعانىن تەكسەرگەن دۇرىس:

• بالانىڭ جەكە كۋالىگىن الىڭىز (ەگەر قانداي دا ءبىر سەبەپتەرمەن بۇل ءالى جاسالماسا),
• بالانىڭ دەرەكتەرى دۇرىس كورسەتىلگەنىن تەكسەرىڭىز: تەگى, اتى جانە اكەسىنىڭ اتى, تۋعان كۇنى, جسن, ءازاماتتىعى,
• وزىنىڭ جەكە كابينەتىندە egov.kz "بالالار تۋرالى مالىمەتتەر" بولىمىندە بالالار تۋرالى مالىمەتتەردىڭ بار-جوعىن تەكسەرىڭىز.

ەگەر بالانىڭ جەكە كۋالىگى نەمەسە جسن بولماسا, تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا حقكو-عا جۇگىنۋ قاجەت. سونداي-اق, ەگەر ازاماتتىعى بولماسا نەمەسە دۇرىس كورسەتىلمەسە, كوشى-قون قىزمەتىنە.

4. 18 جاسقا دەيىن قانشا قارجى جينالادى؟

ار بالادا جينالاتىن ناقتى سومانى شەنەۋنىكتەر ايتۋ قيىن. جىل سايىن ول ۇلتتىق قور اكتيۆتەرىنىڭ ءوسۋى جانە ينۆەستيسيالىق تابىس الۋ ەسەبىنەن ۇلعاياتىن بولادى.

ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى الىبەك قۋانتىروۆتىڭ ايتۋىنشا, " جىلىنا ورتا ەسەپپەن, قايتا ينۆەستيسيالاۋدى ەسەپكە الماعاندا, بالالارعا شامامەن 100-150 دوللار ەسەپتەلەتىن بولادى. 18 جىل ىشىندە قايتا ينۆەستيسيالاۋدى ەسكەرە وتىرىپ, شامامەن ءۇش مىڭ دوللار جيناقتالادى".

جينالعان قارجى قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قورىنىڭ ورتاشا جىلدىق تابىستىلىعىن پايدالانۋ نەگىزىندە ەسەپتەلەدى. ول قوردىڭ اعىمداعى كولەمى 60,2 ملرد اقش دوللارى جانە الۋشىلار سانى شامامەن 6,5 ملن بالالار مەن 18 جاسقا دەيىنگى جاسوسپىرىمدەر كەزىندە شامامەن 3,17% باعدار بەرەدى.

5. نەلىكتەن باسقا مۇناي ەلدەرىندە 18 جاستاعى بالالار 3,5 مىڭ دوللار الادى؟

يا. ءبىراق قارجىلار ءارتۇرلى. مىسالى, باا-دە بالا تۋىلعان كەزدە ونىڭ شوتىنا 60 مىڭ دوللار ەسەپتەلەدى, ول ونى 18 جاسىندا الا الادى.

كاتاردا بالا (ەل ازاماتى) تۋىلعان كەزدە شوت اشىلادى, وعان شامامەن 3 مىڭ دوللار اۋدارىلادى. بولاشاقتا شوت تولىقتىرىلادى.

6. sony ps ساتىپ الۋعا اقشا جۇمساۋعا بولا ما؟

وكىنىشكە وراي, باقىتىمىزعا وراي, جيناقتاردى تەك تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ جانە كوللەدجدەردە نەمەسە ۋنيۆەرسيتەتتەردە ءبىلىم الۋ ءۇشىن پايدالانۋعا بولادى.

7. اقشانى قالاي الۋعا بولادى؟

بالالار 18 جاسقا تولعان كەزدە جيناقتار نىسانالى جيناقتاۋ شوتتارىنا (وجج) اۋدارىلادى. وسى ساتتەن باستاپ اقشا ينۆەستيسيالاۋدى توقتاتادى.

جوبانىڭ ۋاكىلەتتى وپەراتورلارىنىڭ ءبىرى بولىپ "وتباسى بانكى"تاعايىندالدى. بانك پلاتفورماسىندا enpf-otbasy.kz ەكى ماقساتتىڭ ءبىرىن قاشىقتان تاڭداپ, ءوتىنىش بەرۋگە بولادى. اقشا بجزق-دان تۇسكەن كەزدە بانك بارلىق قۇجاتتاردى تەكسەرەدى جانە وڭ شەشىم قابىلدانعان جاعدايدا قاراجاتتى قايتا باعىتتايدى. سول جەردە پلاتفورمادا قاراجاتتى قاجەتتى ۆاليۋتاعا ايىرباستاۋعا بولادى.

پلاتفورمانى پايدالانۋ ءۇشىن ەسق پايدالانۋ ارقىلى اۆتورلاندىرۋ قاجەت. سودان كەيىن بجزق-دان قاراجات اۋدارۋ ءۇشىن اعىمداعى شوت اشۋ قاجەت.

8. ال ەسەپ شوت اياق استى بۇعاتتالىپ قالۋى مۇمكىن بە؟

"ۇلتتىق قور-بالالارعا" باعدارلاماسى بويىنشا تولەمدەر كەيبىر ادامداردىڭ پايداسىنا قاماۋعا الىنبايدى نەمەسە وندىرىلمەيدى. جيناقتار بانكتە ساقتالعانشا, ولار ۋاقىتشا شەكتەۋگە جاتپايدى.

نىسانالى جيناقتاردى تولەۋگە (سونداي-اق ولار 10 جىل ىشىندە تالاپ ەتىلمەگەن جاعدايدا) سالىق سالىنبايدى.

9. اتا-انالار ەسەپ شوتتاعى قاراجاتتى قالاي باقىلاي الادى؟

كامەلەتكە تولماعاننىڭ اتا-انالارى نەمەسە زاڭدى وكىلدەرى ەسەپتەۋلەردى پورتالداعى جەكە كابينەتىندە باقىلاي الادى egov.kz, سونداي-اق سايتتا enpf.kz.

10. جيناقتاردى بىرنەشە بولىككە ءبولىپ قولدانۋعا بولا ما؟

جيناق شوتىنداعى اقشانى شەكسىز رەت پايدالانۋعا بولادى, ءبىراق جيناقتالعان سوما شەگىندە جانە ماقسات تاڭدالعان كەزدە: تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ نەمەسە وقۋ اقىسىن تولەۋ.