ەتنوسارالىق بىرلىك: قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قوعامدى بىرىكتىرۋدەگى جانە الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋدەگى ءرولى قانداي؟

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ (قحا) ەلىمىزدىڭ قوعامدىق ومىرىنە ماڭىزى مەن اسەرى وراسان زور. اسسامبلەيا قوعامدىق كەلىسىم مەن جالپىۇلتتىق بىرلىكتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك ساياساتتى ازىرلەۋگە جانە ىسكە اسىرۋعا ىقپال ەتەتىن ۇيىم بولا وتىرىپ, قايىرىمدىلىقتىڭ جەتەكشى تىرەكتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. بۇل ماڭىزدى ينستيتۋتتىڭ ەل ءۇشىن قىزمەتى تابيعي اپاتتار مەن قايعىلى وقيعالارعا قارسى ءوزىنىڭ شەشىمدىلىگى مەن بىرلىگىن كورسەتەدى. ارىس قالاسىنداعى جارىلىستار, ماقتاارالداعى سۋ تاسقىنى, اباي وبلىسىنداعى ورمان ورتتەرى نەمەسە الماتى ماڭىنداعى ۇشاق اپاتى بولسىن, اسسامبلەيا مۇشەلەرى ءارقاشان الدىڭعى قاتاردا, زارداپ شەككەندەرگە گۋمانيتارلىق كومەك پەن قولداۋ كورسەتتى.

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى بۇكىل قازاقستان بويىنشا دوستىق ۇيلەرىن قۇرۋ ارقىلى مورالدىق قانا ەمەس, ماتەريالدىق قولداۋ كورسەتەدى. قازاقستان ۇيعىر جاستار وداعىنىڭ ءتوراعاسى جانە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ  ؛باسشىسى رۋستام قايرىەۆتىڭ ايتۋىنشا, اتالعان ورتالىقتار ەتنومادەني بىرلەستىكتەردى دامىتۋ ءۇشىن پلاتفورما رەتىندە قىزمەت ەتەدى جانە دە ءاربىر ەتنوس وكىلى قازاق مادەنيەتىن, ەكونوميكاسىن, ءبىلىمىن, عىلىمى مەن سپورتىن دامىتۋعا ءوز ۇلەسىن قوسا الادى.

رۋستام مىرزا, قازاقستاندا ۇيعىر ەتنوسىن قولداۋ ءۇشىن قانداي نەگىزگى ارەكەتتەردى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر؟

قازاقستان ۇيعىرلارىنىڭ رەسپۋبليكالىق ەتنومادەني ورتالىعىنىڭ ءوزى وتە بەلسەندى ۇيىم جانە بۇل قوعامدىق قىزمەت بولعانىنا قاراماستان, ورتالىق مۇشەلەرى ۇيعىر ەتنوسىن دامىتۋ بويىنشا وراسان زور جۇمىستار اتقارۋدا. بۇل &ndash؛ ۇيعىر مادەنيەتىن, داستۇرلەرى مەن ادەت-عۇرىپتارىن دامىتۋ, ەتنوس اراسىندا مەملەكەتتىك جانە انا ءتىلىن دامىتۋ, ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ جانە ۇيعىر تىلىندە وقىتاتىن مەكتەپتەرمەن ىنتىماقتاستىق, عالىمدار مەن جازۋشىلاردىڭ كىتاپتارىن شىعارۋ, كوپتەگەن قايىرىمدىلىق اكسيالارى, از قامتىلعان وتباسىلارعا كومەك كورسەتۋ, ونكولوگيالىق ناۋقاستاردى ەمدەۋگە جانە ءۇي ساتىپ الۋعا ارنالعان الىمدار, وقۋ جىلىنا دەيىن بالالارعا ارنالعان جىل سايىنعى كەڭسە ءار ءتۇرلى تاقىرىپتاعى جاستارعا ارنالعان تەگىن ترەنينگتەر, تەگىن زاڭگەرلىك كەڭەستەر, مادەني داستۇرلەردىڭ بولۋىن راستايتىن ءتۇرلى انىقتامالار بەرۋ, جاس جانە پەرسپەكتيۆالى سپورتشىلاردى قولداۋ, جۇمىسقا ورنالاسۋ جانە ت.ب. سەكىلدى شارالار. ءبىزدىڭ ورتالىقتا ۇيعىر ەتنيكالىق توبىنىڭ وكىلدەرىن قولداۋ بويىنشا كوپتەگەن ءتۇرلى باعدارلامالار بار. سونداي-اق, مۇمكىندىگىنە قاراي, جوعارىدا اتالعان بارلىق كومەكتى ءبىز ەتنيكالىق تەگىنە قاراماستان بارلىق قازاقستاندىقتارعا كورسەتەمىز.

سىزدىڭ ۇيىم ناقتى قانداي قايىرىمدىلىق جوبالارىن ۇيىمداستىرادى؟

 ؛

قحا قامقورلىعىمەن بىرلەسە وتىرىپ ءتۇرلى قايىرىمدىلىق جانە الەۋمەتتىك جوبالار جۇرگىزەمىز.  ؛مىسالى, جىل سايىن قارتتارعا ارنالعان اكسيا وتكىزىپ, وندا قارتتارعا ازىق-تۇلىك جانە دارى-دارمەك پرەپاراتتارىمەن كومەك كورسەتىلەدى. سول سياقتى "مەكتەپ جول" اكسياسى ارقىلى جىل سايىن از قامتىلعان وتباسىلاردان شىققان بالالاردى كەڭسەمەن قامتاماسىز ەتەمىز. قۇربان ايت مۇسىلمان مەرەكەسىنە قايىرىمدىلىق كومەك كورسەتۋ, جالعىزباستى انالارعا نەمەسە ستۋدەنتتەرگە شاعىن بيزنەس اشۋعا كومەكتەسەتىن "ۇلكەن ارمانعا كىشكەنتاي قادام" اكسياسى جانە باسقا شارالاردى ۇيىمداستىرىپ ءجۇرمىز. سونىمەن بىرگە ەلدەگى جاعدايلارعا بايلانىستى "قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قايىرىمدىلىق كەرۋەنى" اكسياسى اياسىندا ءبىز ارىسقا 60 توننا گۋمانيتارلىق كومەك, ماقتاارالعا 80 توننا ازىق-تۇلىك, گيگيەنا قۇرالدارى, جاڭا كيىم, قۇرىلىس ماتەريالدارىن جىبەرگەنبىز. جىل سايىن ءبىزدىڭ ورتالىق ورتا ەسەپپەن 150 ملن تەڭگەگە قايىرىمدىلىق كومەك كورسەتەدى.

قازاقستانداعى مادەني مۇرا مەن ءداستۇردى نىعايتۋداعى ۇيعىر ەتنوسىنىڭ ءرولى قانداي؟

كەز-كەلگەن ەتنوس سياقتى ۇيعىرلاردىڭ دا ءرولى وتە جوعارى. ءبىز تەك ۇيعىر مادەني مۇراسىن عانا ەمەس, سونىمەن بىرگە قازاق مادەنيەتىن دە دامىتۋعا ىقپال ەتەمىز. كىتاپ شىعارۋ, قازاق مادەنيەتىنە ارنالعان ءىس-شارالار وتكىزىپ وتىرامىز. قازاقتاردىڭ ۇيعىرلارعا وتە ۇقساس سالت-داستۇرلەرى, ءتىپتى كوپتەگەن ۇقساس سوزدەرى كەزدەسەدى. ويتكەنى بىزدە ورتاق تۇرىك تامىرى بار. ءبىز ەتنيكالىق مادەنيەتىمىزدى ءار ءتۇرلى ءىس-شارالاردا, كورمەلەردە, كونسەرتتەردە, عىلىمي جانە تاريحي كونفەرەنسيالاردا, دوڭگەلەك ۇستەلدەردە, چەللەندجدەردە, اكسيالاردا, گالەرەيالاردا تۇراقتى تۇردە ۇسىنامىز. ويتكەنى ءبىز قازاقستانداعى ەڭ ءىرى ەتنيكالىق توپتاردىڭ ءبىرىمىز. ەلىمىزدىڭ الۋان تۇرلىلىگىندە بىرلىكتى كورسەتۋ ء&ndash؛بىزدىڭ قاسيەتتى بورىشىمىز.

قازاقستاندا ۇيعىر ءتىلىن ساقتاۋ جانە ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن قانداي شارالار قابىلدانۋدا؟

كوپتەگەن ءتۇرلى شارالار مەن مەملەكەتتىڭ كومەگى زور, ۇيعىر تىلىندە وقىتاتىن مەكتەپتەر بار. قويىلىمداردى ۇيعىر تىلىندە كورسەتەتىن, سونداي-اق ۇيعىر كلاسسيكاسىن قازاق تىلىنە دۋبلياجدايتىن مەملەكەتتىك اكادەميالىق ۇيعىر مۋزىكالىق كومەديا تەاترى جۇمىس ىستەيدى. باسپالاردا ۇيعىر تىلىندەگى كىتاپتار مەن جۋرنالدار شىعارىلادى. مىسالى, ءتۇرلى قازاقستاندىق وقيعالاردى باسىپ شىعاراتىن "ۇيعىر اۆازي" قوعامدىق-ساياسي گازەتى, سونداي-اق ۇيعىر تىلىندە كوپتەگەن جەكە باسىلىمدار بار, ۇيعىر تىلىندەگى كلاسسيكالىق ادەبيەت كىتاپتارى شىعارىلادى.  ؛سونداي-اق قازاق تىلىنە اۋدارىلعان بالالارعا ارنالعان ەرتەگىلەر, جاستارعا ارنالعان زاماناۋي تۇسىندىرمەدەگى حالىق اندەرى دە بار. جاستارعا ارنالعان ءتۇرلى ءىس-شارالار جانە زياتكەرلىك ويىندار داوتكىزىلىپ تۇرادى. مۇنىڭ ءبارى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ دامۋىنا ىقپال ەتەدى, ويتكەنى ولار ۇقساس. ۇيعىر تىلىندە وقىتاتىن مەكتەپتەردىڭ بارلىق تۇلەكتەرى 100 پايىز قازاق ءتىلىن مەڭگەرگەن. بۇل ماسەلەگە قاتىستى وڭ وزگەرىستەر كوپتەپ كەزدەسەدى.

ۇيعىر ەتنيكالىق توبى مەن قازاقستان ۇكىمەتى اراسىنداعى ەكونوميكا مەن ءبىلىم بەرۋدى قوسا العاندا, ءتۇرلى سالالارداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ بولاشاعى قانداي؟

قازاقستاندىق ۇيعىرلار تولىققاندى ازاماتتار رەتىندە ەلدىڭ دامۋىنا زور ۇلەس قوسۋدا, بىزدە ءىرى كاسىپورىندار مەن زاۋىتتاردى باسقارا وتىرىپ, ۇلتتىق ەكونوميكانى نىعايتۋعا زور ۇلەس قوساتىن كوپتەگەن كاسىپكەرلەر بار. مىسالى, ءبىزدىڭ ورتالىقتىڭ ءتوراعاسى دولكۋنتاي ابدۋلحاليل, قازاقستانداعى تانىمال مەسەنات بولىپ تابىلادى. ءارتۇرلى قىزمەت سالالارىندا كوپتەگەن جاڭالىقتار اشقان عالىمدار دا بار: بيولوگ ءماسىمجان ۆەلياموۆ, تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ابلەت كامالوۆ, فيلولوگ راحمياتجان يۋسۋپوۆ, 50-دەن استام جاريالانعان ەڭبەكتەرى, 2 مونوگرافياسى, 8 مەديسينالىق قۇرالدارى, 14 پاتەنتى بار دارىگەر ەرسايدوللا جاپاروۆتى اتاۋعا بولادى. ءتىپتى حالىقارالىق اۋقىمداعى عالىمدار بار: ورتالىقتى باسقاراتىن گەنەتيك شۋحرات ميتاليپوۆ پورتلەندتەگى ورەگون دەنساۋلىق جانە عىلىم ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەمبريونالدى جاسۋشالىق جانە گەندىك تەراپياسىنىڭ اۆتورى, 2013 جىلى الەمگە ايگىلى nature جۋرنالى ونى "كلونداۋ جونىندەگى باسشى" دەپ اتادى جانە بۇگىنگى جەتىستىكتەرى ءۇشىن ول نوبەل سىيلىعىنا الەۋەتتى ۇمىتكەر بولىپ تابىلادى.  ؛ول تۋعان جەرى الماتى وبلىسى ەكەنىن ايتىپ, ءارقاشان قازاقستاندى ءوزىنىڭ وتانى رەتىندە ماقتان تۇتادى. قازاقستاننىڭ ۇيعىر جاستارى كرەاتيۆتى يندۋستريانى, قازاق مادەنيەتىن, سپورتتىق جەتىستىكتەرىن جانە باسقا دا كوپتەگەن قىزمەت سالالارىن دامىتا وتىرىپ, باستامالارىن بەلسەندى تۇردە كورسەتۋدە.

جاستاردى قولداۋ جوبالارى تۋرالى ايتىپ بەرىڭىزشى.

قازىرگى ۋاقىتتا مەن "الداعى 5,10,15 جىلدا قازاقستاندا سۇرانىسقا يە بولاشاقتىڭ توپ 50 ماماندىعى" سياقتى جوبالاردىڭ اۆتورى بولىپ تابىلامىن. وسىنداي جوبالاردىڭ شەڭبەرىندە ءبىز مەكتەپ تۇلەكتەرىن كاسىپتىك تۇرعىدان باعىت باعدار كورسەتىپ, قولداۋ ءبىلدىرىپ وتىرۋعا تىرىسامىز. بۇگىنگى تاڭدا 5 مىڭعا جۋىق جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى قامتىلدى. "قازاقستان جاستارى &ndash؛ كرەاتيۆ ەلشىسى" جوباسىندا ءبىز جاستار اراسىندا كرەاتيۆتى ويلاۋدى دامىتۋ تۋرالى ترەنينگتەر وتكىزەمىز جانە مۇنىڭ ءبارىن وڭىرلەردە, سونداي-اق ءىرى جوعارى وقۋ ورىندارىندا تەگىن جاسايمىز. مۇنىڭ ءبارى ءوزارا كومەك ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. ءبىز الەۋمەتتىك بەلسەندى ازاماتتار رەتىندە مەملەكەتكە كومەكتەسەمىز, مەملەكەت بىزگە رەسۋرستارمەن كومەكتەسەدى. مىسالى, ءۇي-جايلاردى ۇسىنادى. ءبىزدىڭ ازىرلەمەلەرىمىزدى اشادى, تۇتاستاي العاندا, ءبىز ءبىر ماقساتقا قول جەتكىزەمىز, رەسپۋبليكامىزدىڭ دامۋىنا سەرىك بولامىز.