مۇنايلى قازاقستان بيووتىندى ۇقساتۋدى مەڭگەرە الا ما؟

بولاشاقتا قازاقستان بيووتىن ءوندىرىسى جانە ونىڭ اينالىمىن تەرەڭدەتۋدى قولعا الماق. قاراپايىم تىلمەن ايتساق, بۇل دەگەنىڭىز &ndash؛ ەندى قازاق ەلى تەك مۇنايدان عانا ءونىم ءوندىرىپ قويمايدى, ءداندى داقىلداردىڭ, استىق ونىمدەرىنىڭ قالدىعىن دا كادەگە جاراتىپ, ودان بيووتىن وندىرەدى دەگەندى مەڭزەيدى&hellip؛

قازىردە ەلىمىزدە وسى ءتاسىلدىڭ تامىرىن تەرەڭدەتۋگە ىقىلاستى ەكى زاۋىت بار. ولاردىڭ ءبىرى استىعى مول سولتۇستىك قازاقستاندا بولسا, ەندى ءبىرى جامبىل وبلىسىندا ورنالاسقان. بۇل زاۋىتتاردىڭ جۇمىس ىستەگەنىنە جىلدام استام ۋاقىت بولدى. ايتسە دە اتالمىش زاۋىتتاردىڭ شىعارعان ءونىمىن سىرتقا ەكسپورتتاۋعا مۇمكىندىك بولماي-اق تۇر.

جالپى, مۇنايعا باي قازاقستان ءۇشىن بيووتىن ءوندىرۋ ءتيىمدى مە, جوق پا؟ ءبىز وسى ساۋالدى ارنايى مامانداردىڭ وي تارازىسىنا سالىپ ەلەكتەن وتكىزۋدى ءجون كوردىك&hellip؛

بۇل رەتتە بيولوگيالىق زەرتتەۋلەر ورتالىعىنىڭ مامانى, پروفەسسور: امانكەلدى سادانوۆ:
&ndash؛ نەگىزىندە, اڭعارعانعا بۇل ءادىستىڭ پايداسى, تيىمدىلىگى وتە زور. ءقازىر بۇل ءتاسىلدى گەرمانيا, امەريكا ءتارىزدى مەملەكەتتەر وڭتايلى جولعا قويىپ الدى. ءبىز بيووتىن وندىرۋدە كوش باستاپ تۇرعان وسى ەكى ەلدىڭ ىس-تاجىريبەسىن مەڭگەرە الساق ۇتار ەدىك, ۇپايىمىز تۇگەندەلەر ەدى. بىزدە قانشاما استىق داقىلدارى ىسىراپ بولىپ, قاجەتكە جاراماي جاتىر. ال سول استىق قالدىقتارىن, ءدان ساباقتارىنىڭ توزاڭدارىن ۇقساتساق, نەسى ورەسكەل؟ بىلە بىلسەڭىز, مۇناي شيكىزاتىنان ءونىم الۋدان گورى وسىنداي استىق قالدىقتارىنان بيووتىن ءوندىرۋ ارزانعا تۇسپەك. سوندىقتان ءوز باسىم بۇل باستامانى قولدايمىن&hellip؛ ارينە, ەلدە بيووتىن ءوندىرىسىن وركەندەتۋ ءۇشىن الدىمەن ءبىز وسى ىسپەن اينالىسامىن دەگەن زاۋىتتاردى پوتەنسيالى مىقتى تەحنولوگيامەن قامتاماسىز ەتە بىلگەنىمىز جون»؛,-دەيدى.

ال تەحنيكا عىلىمىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور توقتامىس مەندەباەۆتىڭ ايتۋىنشا, ەسەپتەپ كورسەك, ەلىمىزدىڭ ىشكى نارىعىن بيووتىنمەن قامتاماسىز ەتۋدى زەرتتەۋ جۇمىستارىنا عانا ايىنا  ؛300 ميلليون تەڭگەگە جۋىق قاراجات كەرەك ەكەن.

«؛بۇل زەرتتەۋ جۇمىستارىنا عانا. ناق قازىرگىدەي قارجى تاپشىلىعى كەزىندە بۇل اجەپتاۋىر سوما. مۇنى &ndash؛ ءبىر دەپ قويالىق. ەكىنشىدەن, ءقازىر ءبىزدىڭ ەلدەگى مۇناي ءوندىرۋشى كومپانيالار وندىرىلگەن مۇنايدىڭ ءوزىن ۇقساتا الماي, شيكىزات كۇيىندە ارزان باعامەن سىرتقا ەكسپورتتاپ جاتىر. مۇندايدى كوزبەن كورىپ, كوڭىلگە ءتۇيىپ وتىرعاننان كەيىن بۇل باستامانى قولداي قويۋ قيسىنسىز. سوندىقتان ازىرگە قازاقستانعا بيووتىن ءوندىرۋ جايىن قوزعاۋ ەرتە. راس, مۇنداي تاجىريبەنى ىسكە اسىرىپ وتىرعان ەلدەر بارشىلىق.بيووتىنعا باي ەل رەتىندە برازيليانى ايتۋعا بولادى. ءبىراق سول ەلدەردە مۇناي قورى از ەكەنىن ءبىز استە ەستەن شىعارماۋىمىز قاجەت. مۇنايدان تۇسەتىن ءتۇسىمى از, مۇناي قورى ىشكى نارىعىنا جەتكىلىكسىز ەلدەر, ارينە بيووتىنعا تاۋەلدى بولۋعا ءماجبۇر. ال مۇناي قورى اۋىز تولتىرىپ ايتۋعا تۇرارلىق ءبىز ءۇشىن مۇنداي جايتقا باس قاتىرۋ ارتىق بولار. كۇنى ەرتەڭ ء«؛بىز حالىقارالىق ستاندارتقا بەيىمدەلۋىمىز كەرەك نەمەسە وزگەلەردەن قالىسپاۋىمىز قاجەت»؛ دەگەن تۇسىنىكتەرمەن بۇل باستامانى قولدانىسقا ەنگىزىپ جىبەرسەك, تاعى سول شالاعايلىقتىڭ ءدامىن تاتامىز با دەگەن كۇدىك بار. سەبەبى ءبىزدىڭ وتاندىق كاسىپورىندار بيووتىن ءوندىرىسىن وركەندەتۋگە ءالى بەيىمدەلە قويعان جوق. ونىڭ ۇستىنە ءبىز استىق ەكسپورتىنان كوش باستاپ تۇرعان ەلدەردىڭ ساپىندامىز. سوندىقتان بۇل ءۇردىس استىقتىڭ ساپاسىنا دا ؛ كەرى ىقپالىن تيگىزۋى مۇمكىن»؛,-دەيدى مامان.

جالپى, ؛ بيووتىن ءوندىرۋ جايى ءسوز بولعان تۇستا ەلىمىزدىڭ ؛ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ ماماندارى:

&ndash؛ استىعى ارتىلىپ قالاتىن جانە پايدالانىلمايتىن اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرى بار قازاقستان ءۇشىن تاياۋ ۋاقىتتاردا الەمدىك بيووتىن نارىعىندا ماڭىزدى ويىنشىعا اينالۋ ايرىقشا ماڭىزدى, &ndash؛ دەگەندى باسا ايتقان بولاتىن. رەسمي دەرەكتەر بۇگىندە قازاقستاندا بيووتىن وندىرەتىن شيكىزاتتار لەگى جەتكىلىكتى ەكەنىن ايقىندايدى. ول ءۇشىن ەلدە جۇگەرى, بيداي, راپس, سويا, پالما مايى, قانت قامىسىن ءوندىرۋ تەحنولوگيالارىن دامىتۋ قولعا الىنۋدا. قالاي دەسەك تە, بۇگىندە دامۋعا ۇمتىلعان ستراتەگيالار لەگى كوپ. تەك سولاردىڭ عۇمىرى ۇزاق جانە جەمىستى بولسىن دەلىك&hellip؛

قارلىعاش زارىقحانقىزى