قور جيناعانعا دوللار ارداقتى ما, تەڭگە سالماقتى ما؟

نەگىزىندە, قولدا بار ارتىق اقشاسىن بانكتەگى دەپوزيتكە سالۋ &ndash؛ حالىقتىڭ اراسىندا ەڭ كوپ تاراعان ءارى قاراپايىم ينۆەستيسيا ءتۇرىنىڭ ءبىرى. قاندايدا ءبىر بانك بانكروتقا ۇشىراعان جاعدايدا ەل ۇكىمەتى 5 ميلليون تەڭگەگە دەيىنگى دەپوزيتتىك سالىمدى قايتارىپ بەرۋگە كەپىلدىك بەرەتىندىكتەن, مۇنداي سالىم ءبىزدىڭ ەلدە ءقاۋىپسىز قۇرال رەتىندە ەسەپتەلەدى.

بۇل رەتتە قازاقستان ۇلتتىق بانكىنىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك, 2018 جىلدىڭ اياعىندا دەپوزيتتىك ۇيىمداردا جيناقتالعان سوما 10 تريلليون 100 ميلليارد تەڭگە بولعان. بۇل سومانىڭ 3 تريلليون 900 ميلليارد تەڭگەسى جەكە تۇلعالارعا تيەسىلى. ال سول جەكە تۇلعالار 2 تريلليون 200 ميلليارد تەڭگەنى ۇلتتىق ۆاليۋتامەن ياعني تەڭگەمەن ساقتايدى, ال 1 تريلليون 700 ميلليارد تەڭگە كولەمىندەگى اقشانى شەتەل ۆاليۋتاسىمەن ۇستايدى. جالپى, مامانداردىڭ بايىپتاپ وتىرعانىنداي قانداي دا ءبىر ۆاليۋتانى تاڭداۋ ءۇشىن ونىڭ كۋرسى مەن جالپى ەكونوميكالىق احۋالدان حاباردار بولعان ءجون. ؛

بۇل رەتتە, ەكونوميست-ساراپشى, بانك سەكتورىنىڭ مامانى توعجان شاياحمەتوۆا بىلاي دەيدى:

&ndash؛ قازىردە رەسەي ءرۋبلى مەن ەكونوميكاسى تۇراقسىز بولىپ وتىر. وسىعان وراي ءقايسىبىر ينۆەستورلار اقشاسىن دوللارمەن ۇستايدى. سونداي-اق اقش-تىڭ فەدەرالدى رەزەرۆ جۇيەسى دوللاردى نىعايتۋعا ارەكەت جاساپ جاتىر. مۇنى ەسكەرگەندەردىڭ دە ءبىرازى قارجىسىن دوللارمەن ۇستاۋعا ماشىقتانعان. ال ەندى ەۋروايماق ەلدەرىنىڭ ەكونوميكاسى جاندانا باستادى دەگەن بولجام جاسايتىندار ەۆرو باعامىن باقىلاۋدان ءبىر تانباي وتىر. قىتاي ەكونوميكاسى قارقىندى ءوسىپ, حالىقارالىق تولەمدەردە يۋان كوبىرەك پايدالانىلا باستاعاندىقتان, بۇل ۆاليۋتانىڭ بولاشاعى زور دەپ ەسەپتەلىنۋدە. ءسويتىپ, قازىردە قارجى نارىعىندا اعىلشىنداردىڭ «؛جۇمىرتقانى ءار ءتۇرلى سەبەتكە ءبولىپ سالۋ كەرەك»؛ دەگەن ماتەلىنىڭ ءرولى جوعارى بولىپ وتىر. قازىردە مۋلتيۆاليۋتالىق دەپوزيتتەرگە دەگەن سۇرانىس بار. حالىقتىڭ ءبىرازى قولىندا بار 5مىڭ اقش دوللارىنىڭ ءوزىن دوللار, ەۆرو, تەڭگەگە ءبولىپ سالۋدى ءجون سانايدى. ءوز باسىم حالىقتىڭ مۋلتيۆاليۋتالىق دەپوزيتتەرگە بەيىمدەلە باستاۋىن ءجون سانايمىن. سوندىقتان بانك سەكتورىنىڭ مامانى رەتىندە ايتارىم, مۋلتيۆاليۋتالىق دەپوزيتتەرگە سۇرانىس بولاشاقتا ارتۋى ءتيىس. وسىعان بايلانىستى قاراپايىم حالىق قولدا بار قارجىسىن تەڭگە, ەۆرو, دوللارعا ءبولىپ ءبولىپ دەپوزيتكە سالسا ۇتىلمايدى دەپ ويلايمىن. ؛

ايتسە دە ماماندار مۋلتيۆاليۋتالىق دەپوزيتتەرگە بولاشاقتا سۇرانىس ارتادى دەگەنىمەن, سونداي-اق ەلدە ايىرباس ورىندارى ارقىلى دوللاردى قولما-قول ساتىپ الۋ كولەمىنىڭ ارتقانىنا دا قاراماستان بىزدەگى قۇزىرلى تاراپ حالىقتى اقشانى ۇلتتىق ۆاليۋتادا ساقتاۋعا شاقىرادى. بۇل رەتتە ەلىمىزدىڭ باس بانكيرى ەربولات دوساەۆ «؛ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى رەتىندە ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردە تەڭگەدەي اشىلعان دەپوزيتتەردى ساقتاۋعا كەڭەس بەرەمىن. ويتكەنى ءوزىمىز دە ءقازىر ەكونوميكانى دەدوللاريزاسيالاۋ ساياساتىن (دوللاردى ىعىستىرۋ) جۇرگىزىپ جاتىرمىز. بۇل &ndash؛ ءبىزدىڭ ەكونوميكامىزدىڭ ودان ارى ءوسۋى ءۇشىن جانە 30-30-40 قاعيداسى تىعىرىقتان الىپ شىعا ما؟

سويتىپ, مامانداردىڭ ءبىرازى مۋلتيۆاليۋتالىق سەبەت اشۋ قاجەت دەسە, ەندى ءبىرى دوللاردى ىعىستىرۋ ءۇشىن تەڭگەلىك دەپوزيتتەردىڭ سىياقىسىن ارتتىرۋ قاجەت دەستى. ال ەندى قارجىگەر جاسۇلان ماقسۇتوۆ بۇل رەتتە مىناداي كەڭەستەر ۇسىنادى: ؛

ا) ؛اقشانى قاي ۆاليۋتادا جانە قانداي مولشەردە ساقتاۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن سوڭعى ءۇش جىلداعى ۆاليۋتالاردىڭ باعامىنىڭ قالاي وزگەرگەنىن زەرتتەپ وتىرۋ كەرەك. اقش دوللارى, ەۆرو جانە قىتاي ءيۋانىن زەرتتەپ كورسەك, سوڭعى ءبىر جىلدىڭ ىشىندە الەمدىك تۇرعىدا قىتايدىڭ ءيۋانى (4,2%) وسكەنىن بايقاۋعا بولادى. بۇدان سوڭ اقش دوللارى (0,3%) وسسە, ال ەۆرو كەرىسىنشە (1,2%) ارزانداعان. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى ءبىر جىل بۇرىن بۇل ۆاليۋتالارعا ايىرباستالعان اقشا ايتارلىقتاي وزگەرمەس ەدى. مىنە, ۆاليۋتالار نارىعىندا وسىنداي ساۋاتتىلىقتار كەرەك. ؛

ا) ؛وكىنىشكە قاراي, كاپيتالدى قولما-قول اقشا رەتىندە ساقتاعان ينفلياسيادان قۇتقارمايدى, سوندىقتان جيعان اقشاڭىز قالاي ساقتاساڭىز دا جىل سايىن شامامەن 5 پايىزعا قۇنسىزدانىپ وتىرادى. بۇل ىشكى نارىقتاعى قالىپتاسقان جاعدايعا بايلانىستى بولعاندىقتان بۇدان قورىقپاۋ كەرەك.

ب) ؛قارجىنى ساقتاۋدا ەڭ باستىسى بانكتى دۇرىس تاڭداپ الۋ قاجەت. اقشاڭىزدى رەيتينگىسى جوعارى بانكتەردە ۇستاڭىز دا ۇنەمى رەيتينگتەرىنىڭ وزگەرۋىن باقىلاپ وتىرىڭىز.

ۆ) ؛بيرجادا وتىرعان ون ساراپشىنىڭ تەك قانا بىرەۋىنىڭ بولجامى ىسكە اسادى. ولاي بولسا ءسىزدىڭ قولىڭىزدا تەك قانا وتكەن جىلداردىڭ تاجىريبەسىنە سۇيەنۋىڭىز عانا قالادى. سوندىقتان سىزدەرگە ۇسىنارىم &ndash؛ اقشالارىڭىزدى: 30-30-40 قاعيداسىمەن ساقتاعان ءجون. بۇل دەگەنىڭىز جيعان قاردىڭىزىدڭ 30 پايىزى دوللار؛ 30 پايىزى ەۆرو نەمەسە يۋان؛ قالعان 40 پايىزىن تەڭگە تۇرىندە ساقتاعانىڭىز دۇرىس. تەڭگەگە باسىمدىق بەرۋ سەبەبىم &ndash؛ ۇلتتىق ۆاليۋتامىز رەتىندە اقشا-نەسيە ساياساتىن جۇرگىزۋ قاجەتتىلىگى تۋىندايتىندىقتان زاڭدىلىق بويىنشا وسىلاي ەتۋ ماڭىزدى. جيعان تەرگەنىڭىزدىڭ 40 پايىزى مىندەتتى تۇردە ۇلتتىق ۆاليۋتادا بولۋى ءتيىس. سەبەبى قاندايدا ءبىر جاعداي تۋسا ۇكىمەت ۇلتتىق ۆاليۋتادا جيعان قارجىڭىزدى قايتارىپ بەرۋگە كەپىلدىك بەرە الادى. ال بۇل سەنىمدىلىكتى ارتتىرا تۇسەتىن ءتاسىل.

قارلىعاش زارىققانقىزى