فوتوگراف دوسجان بالابەكۇلى: ەڭ ناشار اۋا رايى ەڭ جاقسى سۋرەتتەر ءتۇسىرۋ مۇمكىندىگىن سىيلايدى

بۇگىن 12 شىلدە &ndash؛ حالىقارالىق فوتوگرافتار كۇنى. بۇل فوتوگرافياعا بايلانىستى ءۇش اتاۋلى كۇننىڭ ءبىرى. بۇدان بولەك 7 قاڭتاردا فوتوگرافيانىڭ تۋعان كۇنى, 19 تامىزدا دۇنيەجۇزىلىك فوتوگرافيا كۇنى مەرەكەلەنەدى. وسى اتاۋلى كۇنگە وراي تابيعات پەن قالا كورىنىستەرىن وبەكتيۆىنە ءجيى الاتىن جاس فوتوگراف دوسجان بالابەكۇلى قامشى پورتالىنا سۇحبات بەردى.

&ndash؛ دوسجان, سۋرەت تۇسىرۋگە دەگەن قىزىعۋشىلىڭىز قاي كەزدەن باستاۋ الدى؟ ەڭ العاشقى تۇسىرگەن سۋرەتىڭىز ەسىڭىزدە مە؟

&ndash؛ فوتوونەرگە قىزىعۋشىلىق مەكتەپ كەزىنەن باستالدى. ءبىراق جۋرناليستيكاعا دەگەن اۋەستىگىم باسىمداۋ بولدى. جاسىمنان قالامدى سەرىك ەتىپ, جامبىل وبلىسى جامبىل اۋداندىق "شۇعىلا-رادۋگا", جامبىل وبلىستىق "اق جول" جانە ونىڭ سول كەزدەگى قوسىمشاسى "التىن شىراق", "ار-ستان", "جامبىل-سپورت", "كاسىپوداق جارشىسى", رەسپۋبليكالىق "ۇلان" بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر گازەتى, جالپىۇلتتىق "ەگەمەن قازاقستان" گازەتتەرىنە تۇراقتى تۇردە ماقالا جازىپ تۇردىم. رەسپۋبليكالىق "بولاشاق-باسپاگەر رەداكتور" بايقاۋىنا قاتىسىپ, قازۇۋ رەكتورىنىڭ گرانتى يەگەرى اتانعانىم بار. وسى بايقاۋدى وتكىزگەن بەلگىلى عالىم ساعاتبەك مەدەۋبەكۇلىنا العىس بىلدىرگىم كەلەدى. وسىلايشا, باسپا ءىسى ماماندىعىنىڭ يەگەرى بولدىم. وسى ماماندىقتا وقىپ ءجۇرىپ, "فوتوونەر" ءقب-نىڭ ءتوراعاسى اسىلحان ابدىرايىمۇلىمەن تانىسىپ, ءدارىس الىپ, كاسىبي فوتوتەحنيكاعا اۋىستىم. مەن ءۇشىن فوتوگرافياعا دەگەن قىزىعۋشىلىق &ndash؛ جۋرناليستيكامەن قاتار كەلدى. رەسپۋبليكالىق "ايقىن" گازەتىنە جۇمىسقا تۇرعانىمدا تۇراقتى فوتورەپورتاجدار ءبولىمىن جۇرگىزىپ تۇردىم. كەيىننەن "قازاق گازەتتەرى" جشس-نە قىزمەتكە كەلىپ, تەڭگە مونيتور باسىلىمدا "تۋعان جەر" ايدارى اياسىندا قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرى بويىنشا فوتوساياحات جۇرگىزدىم. الدا ۇلكەن ءبىر فوتوالبوم شىعارعىم كەلەدى. اسىرەسە, الماتى مەن جەتىسۋ وبلىسىنىڭ تۇمسا تابيعاتىنا ارنالعان تۋىندىنى جارىققا شىعارۋ ويدا بار

&ndash؛ باسپا ىسىنەن بولەك جۋرناليستيكا, فيلوسوفيا بويىنشا ءبىلىم العانىڭىزدى بىلەمىز. ءدارىس بەرىپ, وقىتۋشىلىقپەن شۇعىلداناتىنىڭىز دا بار. ال سۋرەتكە ءتۇسىرۋدى قالاي ۇيرەندىڭىز؟

&ndash؛ ءيا, ءۇش ماماندىق بويىنشا ءبىلىم العانىم بار. ءقازىر مەملەكەتتىك ءبىلىم گرانتىنىڭ مىندەتتەمەسى بويىنشا ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتى فيلوسوفيا كافەدراسىندا وقىتۋشىلىق قىزمەتتەمىن. ال فوتوگرافيا بويىنشا ارنايى ءبىلىمىم جوق, تەك اسىلحان اعامىزدان العان ءبىلىم مەن ءوزىمنىڭ قىزىعۋشىلىعىمنىڭ نەگىزىندە ماشىعىمدى جەتىلدىرىپ كەلەم. مەنى كوبى, اسىرەسە الەۋمەتتىك جەلىدە فوتوسۋرەتكەر, فوتوجۋرناليست رەتىندە تانيدى. فوتوسۋرەتتى كاسىبي تۇردە ۋنيۆەرسيتەت تابالدىرىعىندا ۇيرەندىم, ءتۇرلى جارىستارعا قاتىسىپ جەڭىمپاز اتاندىم. ءبىراق ۇلكەن بايقاۋلارعا قاتىسۋ ءۇشىن ءالى دە تەرەڭ ىزدەنىس كەرەك.

&ndash؛ ەلىمىزدە سۋرەتكە ءتۇسىرۋ كاسىبى جيىن-توي سالاسىندا, فوتوسالونداردا ورىستەپ, تابىس اكەلىپ تۇر. ال سىزدەي تابيعات پەن قالا كورىنىستەرىن تۇسىرەتىن فوتوگرافتار تابىس تابا الا ما؟

&ndash؛ تابيعات جانرىندا ءدال سونداي تابىسقا كەنەلەسىز دەپ ايتا المايمىن. ءبىراق ۇلكەن جوبالارعا قاتىسىپ, تاۋىپ جۇرگەندەر بار. توي-تومالاق اپتا سايىن ءوتىپ جاتادى, ءجيى شاقىرادى. ءبىراق ول &ndash؛ مەنىڭ جولىم ەمەس. تابيعات تاقىرىبى ۇنەمى ىزدەنۋدى, ءبىر نارسەنىڭ سوڭىنان ۇزاق جۇگىرىپ, كۇتۋدى تالاپ ەتەدى. سوندىقتان, بىردەن ەكى جانردا قىزمەت جاساۋ وڭاي ەمەس. جۇرەككە جاقىنى دا تابيعات جانرى.

&ndash؛ جالپى بىزدە فوتوگرافتاردىڭ جۇمىسى ءجيى "ۇرلانادى", ەڭبەگى باعالانبايدى دەپ جاتادى. بۇل ماسەلە نەدەن تۋىپ وتىر؟ فوتوگرافتارعا گونورار تولەۋ مادەنيەتىنىڭ جوقتىعىنان با, زاڭ فوتوگرافتاردى قورعاماي ما, الدە فوتوگرافتار "قويشى, جارايدى"-عا كوپ سالىنىپ, تالاپشىل ەمەس پە؟

&ndash؛ فوتوگرافيانىڭ ۇرلانۋى ەلىمىزدە قالىپتى قۇبىلىسقا اينالىپ كەتكەن. وتاندىق مەديا نارىقتىڭ ىشىندە بۇل قاشان دا وزەكتى ءارى وتكىر تاقىرىپ. فوتوگراف كەز-كەلگەن ۋاقىتتا ءوز قۇقىعىن قورعاي الادى. ونىمەن قازاقستان اۆتورلار قوعامى مەن "فوتوونەر" قب زاڭ جۇزىندە ءتيىستى جۇمىستار اتقارىپ كەلەدى. اۆتور دا ءتيىستى تالابىن قويىپ, زاڭ جۇزىندە ارەكەت ەتۋى كەرەك. سوندا اۆتورلىق قۇقىق مادەنيەتى ساقتالادى.

&ndash؛ ءوزىڭىز اۆتورلىق قۇقىق ماسەلەسىنە قانشالىقتى ءمان بەرەسىز؟ ءسىزدىڭ سۋرەتتەردى سىلتەمە جاساي وتىرىپ قولدانۋ تەگىن بە, الدە گونورار سۇرايسىز با؟

&ndash؛ كەز كەلگەن ەڭبەككە ءتيىستى اقىسى تولەنگەنى ءجون. ءوز ەڭبەگىڭىزگە ءوزىڭىز باعا قويا الماساڭىز, وندا قۇنىڭىز بولمايدى. كوشەدە سۋ ساتىپ الساڭ دا, اۆتوبۋسقا وتىرساڭ دا اقىسىن تولەيسىن. سوندىقتان فوتوگرافتارعا دا ەڭبەگىنىڭ ااقىسىن تولەۋ قاجەت دەپ سانايمىن. ماسەلەن, فوتوگرافيادا سۋرەتتىڭ ساپاسى, ءتۇسىرۋ قيىندىعى مەن جۇمسالعان جۇمىس ۋاقىتى سۋرەت قۇنىنا اسەر ەتەدى. سوندىقتان اۆتوردان ءار سۋرەتكە بەلگىلى ءبىر كەلىسىم ء(بىر رەتتىك نەمەسە ۇزاقمەرزىمدى) العان ءجون. ءارى مۇنى فوتوگرافتار تالاپ ەتىپ وتىرعانى ءجون.

 ؛

&ndash؛ جۇمىستارىڭىزدىڭ اراسىندا كوپشىلىك بىلە بەرمەيتىن وسىمدىكتەردى, ونىڭ ىشىندە گۇلدەردىڭ سۋرەتىن بايقاپ قالامىز. ولاردىڭ اتىن اتاپ, ءتۇسىن تۇستەپ جازىپ قوياسىز. گۇلدەر تۋرالى اقپاراتتاردى قايدان الاسىز؟

&ndash؛ بيولوگيا, بوتانيكا سالالارى جانىما جاقىن. ويتكەنى, وتباسىمىزدا بارلىعى بيولوگ-پەداگوگتار. سوندىقتان بۇل تاقىرىپتار مەن ءۇشىن دە, وتباسىمىز ءۇشىن دە الىس ەمەس. ۇيدە وسى سالاداعى كىتاپتار كوپ. كەيدە كىتاپتار ارقىلى, كەيدە ينتەرەنەت ارقىلى ىزدەپ, ولاردى اجىراتىپ, جاريالاعان سۋرەتتەرىمە جازىپ وتىرامىن. وتە ۋلى, قاسيەتتى شوپتەر بولسا, ولارعا بولەك شاعىن پوستتار جازۋدى ءجون سانايمىن. مۇمكىن باسقا بىرەۋگە بۇل اقپارات كەرەك بولۋى مۇمكىن. كەيدە الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى سول گۇلدەر جايلى, ولاردىڭ اتاۋى جايلى سۇراپ جاتاتىن وقىرماندارىم بار. وزدەرى ءتۇسىرىپ, اتاۋىن سۇراپ جاتادى. بۇل دا ءبىر قىزىق سالا.

&ndash؛ ادەمى كادر ءۇشىن بيىك تاۋ مەن تاستى, سۋ مەن نۋدى ارالاپ جۇرەسىز. اسقار تاۋ, بيىك-بيىك شوقى, كوك اسپان ارينە ادەمى, دەسە دە قاۋىپسىزدىك شاراسى دەگەن دە بار. ءوزىڭىز سياقتى جيھانگەز فوتوگراف بولعىسى كەلەتىندەر ءۇشىن نە ايتار ەدىڭىز؟ قانداي دايىندىق شارالارى قاجەت؟

&ndash؛ تاۋ-تاس, وزەن-كول, ورمان-توعاي &ndash؛ قاۋىپ-قاتەر ايماعى ەكەنىن اركەز قاپەردە ۇستاعان ءجون. سوندىقتان قاۋىپسىزدىك باستى ورىندا بولۋى كەرەك. سوعان ساي كەرەك-جاراق قۇرىلعىلارىڭىزدى دا الۋىڭىز كەرەك. تاۋدا قىسى-جازى تاۋ باتەڭكەسىن قولدانعان ءجون. ويتكەنى, تاۋدا ءبىر كۇن ىشىندە جىلدىڭ ءتورت مەزگىلىمەن جۇزدەسەسىز. ءار بيىكتىك بەلدەۋى وسىعان كۋا ەتەدى. كيىم-كەشەگىڭىز دە سولاي بولعانى ءجون. تاۋدا جۇرەتىن باعىتىڭىزدى جوسپارلاپ العان ءجون. ودان كەيىن, اۋا-رايى ماسەلەسى. ەڭ ناشار اۋا رايى &ndash؛ ەڭ جاقسى سۋرەتتەر ءتۇسىرۋ مۇمكىندىگىن سىيلايدى. كەيدە تاۋەكەل ەتەتىن ساتتەر بولادى. ال تاۋەكەلسىز جاقسى دۇنيە تاعى جاساي المايسىز. وسىنداي قاراما-قايشىلىقتاردىڭ اراسىندا ءومىر سۇرەمىز.

 ؛

&ndash؛ بولاشاقتا فوتوعا ءتۇسىرۋ ونەرىن قازىرگىدەي جۋرناليستيكامەن, وقىتۋشىلىق قىزمەتپەن قاتار الىپ جۇرە بەرمەكسىز بە, الدە بار ۋاقىتىڭىزدى تەك فوتوگراف بولۋعا ارنايسىز با؟

&ndash؛ ونەردىڭ قاي سالاسى بولماسىن, ۋاقىتىڭ بولسا, مەڭگەرگەنگە نە جەتسىن. ءقازىر ەكەۋىن الىپ كەلە جاتىرمىن, دەسەك تە ونى الداعى ۋاقىت كورسەتە جاتىر, ءبىر نارسە دەي المايمىن.

&ndash؛ اۋەسقويلار ءۇشىن كەڭەس بولسىن. سۋرەتكە ءتۇسىرۋدى ەندى باستاپ جاتقانداردىڭ قولىندا مىندەتتى تۇردە جاقسى اپپارات بولۋى كەرەك پە, الدە سمارتفونمەن دە ماشىقتانۋعا بولا ما؟

&ndash؛ ماسەلە اپپاراتتا ەمەس, جاقسى وي مەن كورە بىلۋدە. ال قالعانى ماڭىزدى ەمەس, شاماسىنا قاراي دامىتا بەرەدى. تابيعي تالانت پەن دارىن قاجەت. ءوزىمدى كاسىبي فوتوونەر مامانى دەپ ەسەپتەيمىن, فوتوونەر قىزىعۋشىسى, تالپىنۋشى دەپ سانايمىن. سوندىقتان, قاي نارسەنى قولعا الساڭىز دا, قىزىعۋشىلىعىڭىز جالىقتىرماسىن.

&ndash؛ جالپى, فوتوعا ءتۇسىرۋ ونەرىنىڭ ماشىقتارىن قايدان ۇيرەنگەن دۇرىس؟

&ndash؛ كىم-قايدان ۇيرەنگىسى كەلەدى, ءقازىر مۇمكىندىك كوپ. ءداستۇرلى جولمەن, يا عالامور ارقىلى. ەكەۋى دە بەلىگىلى دەڭگەيگە كوتەرەدى. جەكە ىزەندەنۋىشىلىگىڭىز اداستىرماسا بولدى.