زەرتتەۋدە قازاقستانداعى باق قايىرىمدى ىستەرىن ماقتاپ جار سالاتىن نازارباەۆقا تيەسىلى قورلار قىمبات وتەل, جەكە ۇشاق, گولف الاڭى, ساۋدا ورتالىقتارى, تەلەكانالدار مەن بانكتەردى يەلەنىپ وتىرعانى جازىلعان. occrp نازارباەۆ قورىنا تيەسىلى اكتيۆتەردە كەمى 7,8 ملرد دوللار بارىن انىقتاعان.
"قاعاز جۇزىندە بۇل بايلىقتار نازارباەۆقا تيەسىلى ەمەس, ءبىراق ول قۇرۋشى رەتىندە قورلاردى باقىلاۋىندا ۇستاپ وتىر. زاڭگەرلەر قورلاردىڭ جۇمىسىنا قاتىستى شەشىمدەردى نازارباەۆتىڭ ءوزى قابىلدايتىنىن ايتادى. قورلار ەسەپ بەرمەيدى, ال ولاردىڭ اقشالارى شەتەلدەگى كوممەرسيالىق قۇرىلىمداردا جاسىرىلعان" دەپ جازادى زەرتتەۋ اۆتورلار.
زەرتتەۋدە نازارباەۆتىڭ ءوزى قۇرعان "قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى پرەزيدەنتى &ndash؛ ەلباسى" قورى (2021 جىلى جابىلعان), "نازارباەۆ قورى", "نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورى", "دەمەۋ قورى" جانە "ەلباسى" (2021 جىلى اشىلعان) قورى جايلى ايتىلادى.
تومەندە occrp زەرتتەۋىنىڭ ەڭ ماڭىزدى تۇستارىن ۇسىنىلادى.
"نازارباەۆ قورى" ميللياردتاردى قانداي سحەمامەن يەلەنگەن؟
2011 جىلى قازاقستاندا زاڭ قابىلدانىپ, "نازارباەۆ قورىنا" "نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى" (نۋ) مەن "نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرىن" (نزم) قارجىلاندىرۋ مىندەتتەلگەن. بۇعان قوسا, نۋ مەن نزم جىل سايىن مەملەكەتتەن 5 ملرد دوللار الادى.
كەيىن نۋ مەن نيش-تەگى ەكى قور pioneer capital invest ينۆەستيسيالىق حولدينگ قۇرادى. كەيىن pioneer capital حولدينگىنىڭ 75 پايىزىن "نازارباەۆ قورى" يەلەنەدى (2021 جىلى 62 پايىز دەپ وزگەرتىلگەن). وسىدان سوڭ pioneer capital نازارباەۆتىڭ جاقىن سەرىكتەرىنىڭ ءبىرى ادىلبەك جاقسىبەكوۆتىڭ وتباسىنا تيەسىلى "سەسنابانكتى", ۇيالى تەلەفون وپەراتورىن, ونلاين-ساۋدا پلاتفورماسىن, قويمالار, ساۋدا ورتالىقتارىن, ماكارون شىعاراتىن "سەسنا" فابريكاسىن ساتىپ العان.
2020 جىلى نازارباەۆ قورى jusan technologies حولدينگتىك كومپانياسىن قۇرىپ, ونى ۇلىبريتانيادا تىركەيدى. ارتىنشا pioneer capital يەلىگىندەگى بانكتەردى, قويمالاردى, ساۋدا ورتالىقتارىن جانە بارلىق اكتيۆىن وسى jusan technologies كومپانياسىنا اۋدارعان.
قازىر jusan technologies كومپانياسىندا مىنا تومەندەگى كومپانيالار بار. بۇل اكسيالاردىڭ اكتيۆى 7,8 ملرد دوللاردى قۇرايدى. بۇل كومپانيانىڭ يەلىگىندە مىنا اكتيۆتەر بار:
- قازاقستان, رەسەي, قىرعىزستانداعى بانكتەر: jusan bank, وپتيما بانك, ازيا-تىنىق مۇحيت بانكى, ەكسپوكرەديت بانك (ساتىلعان)
- ونلاين دۇكەندەر: jmart.kz جانە ءjmart.ru
- موبيلدى وپەراتورلار: kcell, jusan mobile
- لوگيستيكا: astana cargo service, استىق لوگيستيكا, كۋنار-ترەيد
- قارجىلىق قىزمەتتەر: jusan invest, first heartland securities, first heartland capital
- تاماق ءوندىرىسى: سەسنا, ساپا نان
- استانا مەن قوستانايداعى ساۋدا ورىندارى: سەسنا, استىقجان 1, استىقجان 2, دجافار, ۋنيۆەرسال, استىقجان قوستاناي
بۇدان بولەك, "نازارباەۆ قورى" ليۋكسەمبۋرگتەگى pioneer technologies كومپانياسى ارقىلى قازاقستانداعى ءىرى ءموبيلدى وپەراتور kcell كومپانياسىنىڭ دا 24 پايىز اكسياسىن جاسىرىن تۇردە يەلەنگەن. قالاي؟
2021 جىلى قىركۇيەكتە "قازاقتەلەكوم" اكسياسىنىڭ 24 پايىزىن "ينۆەستورلارعا ۇسىناتىنىن" جاريالاعان. سول كەزدە bloomberg "نازارباەۆ قورىنا" تيەسىلى بانك اكسيانىڭ 9 پايىزىن ساتىپ العانىن جازدى. ءبىراق كەيىن قالعان اكسيانى دا "نازارباەۆ قورى" يەلەنگەن. بۇل جولى ولار ليۋسكەمبۋرگتەگى pioneer technologies كومپانياسىن پايدالانعان. ال pioneer technologies ليۋكسەمبۋرگتەگى pioneer horizon east كومپانياسىنا قاتىسى بار. "نازارباەۆ قورىنىڭ" ۇلىبريتانياداعى jusan technologies كومپانياسى وسى pioneer horizon east كومپانياسىنا 64 ملن دوللار ينۆەستيسيا سالعان.
زەرتتەۋشىلەر "نازارباەۆ قورى" وسىنداي كۇردەلى سحەمامەن kcell كومپانياسىنا يەلىك ەتكەنىن انىقتادى.
"نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورى" قىمبات ۇشاقتى قالاي العان؟
نازارباەۆ 2019 جىلى ناۋرىزدا پرەزيدەنتتىكتەن كەتكەن سوڭ وعان تيەسىلى باسقا ءۇش قور دا ينۆەستيسيامەن بەلسەندى تۇردە اينالىسقان.
2020 جىلى 8 تامىزدا قۇنى 100 ملن دوللار بولاتىن airbus acj320neo ۇشاعى (business insider باسىلىمى بۇل ۇشاق ماركاسىن "ۇشاتىن پەنتحاۋس" دەپ سيپاتتاعان) يندياناپوليستەن ۇشىپ شىعىپ, سيۋريح جانە مالتادا توقتاپ, قازاقستان استاناسىنداعى بازاسىنا كەلگەن.
بۇل ۇشاقتى "نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورى" شۆەيساريالىق كومپانيادان ساتىپ العان. ءقازىر airbus acj320neo پرەزيدەنت ءىس باسقارماسىنا قارايتىن berkut air كومپانياسىنىڭ فلوتىندا. بۇل ۇشاق قورعا رەسمي تۇردە تيەسىلى مە ول جاعى بەلگىسىز. ءبىراق ۇشاقتى نازارباەۆ قولداناتىنىنا دالەلدەر بار.
2021 جىلى 30 ماۋسىمدا اۋە كەمەسى قازاقستاننان ماسكەۋگە بارعان. بۇل كۇنى كرەمل نازارباەۆتىڭ ماسكەۋگە پۋتينمەن كەزدەسۋگە كەلگەنىن جازدى. (كەزدەسۋدە نازارباەۆ ء"ۇش جىلدان بەرى پرەزيدەنت ەمەسپىن, مەن ەركىن اداممىن" دەگەن ەدى).
بۇل ۇشاق كەيىن قازاقستاننىڭ ىشىندە دە ۇشقان. جۋرناليستەر ەكى رەيس نازارباەۆتىڭ تۋريستىك حابقا جانە ارحەولوگيالىق وبەكتىگە بارعان ساپارىمەن ساي كەلگەنىن انىقتادى.
نازارباەۆتىڭ قورىنا تيەسىلى قوناق ۇيلەر مەن مەديالار
زەرتتەۋشىلەر نازارباەۆ قورىنىڭ اكتيۆتەرىنىڭ ىشىندە استاناداعى the st. regis astana قوناق ۇيىنە نازار اۋدارعان. 2017 جىلى اشىلعان وتەلدىڭ يەسى &ndash؛ turion investment group. بۇل كومپانيانىڭ اكسيونەرلەرىنىڭ قاتارىندا نازارباەۆتىڭ كۇيەۋبالاسى, ەلدەگى ەڭ باي ادامداردىڭ ءبىرى تيمۋر قۇلىباەۆ بار.
2018 جىلى قۇلىباەۆتىڭ ۇلەسىن نازارباەۆتىڭ "دەمەۋ" قورىنا بەرگەن. ال 2021 جىلى جەلتوقساندا بۇل ۇلەستى قۇلىباەۆ پەن ونىڭ ايەلى دينارا قۇلىباەۆا (نازارباەۆتىڭ قىزى) قايتارىپ العان.
occrp نازارباەۆ قۇرعان ءۇش قوردىڭ يەلىگىندە بۋرابايداعى baitas hotel, الماتىداعى nurtau گولف كلۋبى جانە swissotel willness resort قوناق ءۇيى, كتك جانە astana tv تەلەارنالارى, "كاراۆان" گازەتى دە بارىن جازادى.
astana tv نازارباەۆ قۇرعان بيلىكتەگى "نۇر وتان" پارتياسىنىڭ قاراماعىنداعى "نۇر مەديا" حولدينگىنە قارايدى.
جۋرناليستەر قازاقستانداعى اباتتاندىرۋ كومپانياسىنىڭ نازارباەۆ قورىنا تيەسىلى ەكەنىن دە انىقتاعان.
"بۇل كومپانيا نازارباەۆ پرەزيدەنت بولىپ تۇرعاندا, ياعني, 2012-2018 جىلدارى 6,5 ملن دوللار تەندەر جەڭىپ العان" دەپ جازىلعان occrp زەرتتەۋىندە.
بۇدان بولەك, زەرتتەۋدە نازارباەۆتىڭ تاعى ءبىر قورىنا تيەسىلى تۇركياداعى بەس جۇلدىزدى قوناق ءۇي جايلى دا ايتىلادى.
دەرەككوز: ؛azattyq.org
پىكىر قالدىرۋ
پىكىر