نازارباەۆتى ۇلىقتاۋ – احمەتوۆتىڭ ەمەس, قاراپايىم شىعىس حالقىنىڭ قالاۋى ەكەن

ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىندا ؛شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ ءبىر توپ ازاماتى ەكى اپتادا ءۇش رەت وبلىستاعى سپورت كەشەنى, داڭعىل جانە اۋدانعا قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەسىمىن بەرۋ تۋرالى باستاما كوتەرگەن. وبلىس اتقامىنەرلەرى ارەكەتىن ەلباسىنىڭ قارسىلىعىنا قاراماستان جالعاستىرعان ەدى. وسى جايتقا بايلانىستى قامشى پورتالى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى دانيال احمەتوۆتىڭ اتىنا رەسمي حات جولداعان. حاتقا جاۋاپ ؛دانيال احمەتوۆتان ەمەس, ونىڭ ؛ورىنباسارى الىشەر ؛مارحاباتتان كەلدى. اكىم ورىنباسارى 6 سۇراقتىڭ ەكەۋىنە تولىق جاۋاپ بەرمەگەن. كۇللى شىعىسقازاقستاندىقتاردىڭ اتىنان ايتقانداي بولعان ونىڭ سوزىنەن ەلباسى ەسىمىن ۇلىقتاۋعا اكىم-قارالار ەمەس, شىعىستىڭ ؛زيالى قاۋىم وكىلدەرى مەن قاراپايىم حالقى اۋەس ەكەنىن ۇعۋعا بولادى.

1) مۇنداي ۇسىنىستار تىكەلەي كىمنىڭ تاپسىرماسىمەن جاسالىپ جاتىر؟

جاۋاپ: نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەسىمىن ءارتۇرلى نىساندارعا بەرۋ تۋرالى ۇسىنىستار قازاق قوعامى تاراپىنان ءجيى تۇسەدى. مەملەكەت ءۇشىن نىشاندىق ءمانى بار ماڭىزدى نىسانعا, كوشەگە سول مەملەكەتتى قالىپتاستىرعان ۇلى تۇلعالاردىڭ ەسىمىن بەرۋ ءۇردىسى بۇرىننان بار جانە ول ەشكىمنىڭ تاپسىرماسىنسىز حالىقتىڭ قالاۋىمەن جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. ؛ بۇل شىعىس حالقىنىڭ ؛ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ؛&ndash؛ ەلباسىنا  ؛دەگەن قۇرمەتىنىڭ ءبىر بەلگىسى دەپ ويلايمىز.

2) ءسىز باسقاراتىن وبلىس ازاماتتارى وڭىرگە نازارباەۆ اتاۋىن بەرۋگە نەگە اۋەس؟

جاۋاپ: ءاربىر شىعىسقازاقستاندىقتىڭ ءوزىنىڭ ازاماتتىق ۇستانىمى بار. ن.ا.نازارباەۆ ەسىمى ؛ شىعىسقازاقستاندىقتار ءۇشىن ؛ 40 جىل زاردابىن شەگىپ, قاسىرەتىن تارتقان سەمەي پوليگونىنىڭ جابىلۋىمەن بايلانىستى. قازاقستاننىڭ «؛سەمەي-نەۆادا»؛ قوزعالىسى ۇلگىسىمەن باستالعان الەمدىك انتيادرولىق قوزعالىسى ونداعان يادرولىق سىناقتاردى مەرزىمىنەن بۇرىن توقتاۋعا ىقپال ەتتى. ەلباسىنىڭ سەمەي يادرولىق پوليگونىن جابۋ, يادرولىق دەرجاۆا مارتەبەسىنەن باس تارتۋ, جاھاندىق جانە وڭىرلىك قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى دايەكتى قىزمەتىنىڭ ناتيجەسىندە بۇۇ ەلىمىزدى يادرولىق قارۋسىزدانۋ سالاسىنىڭ كوشباسشىسى دەپ تانىدى. ەلىمىزدىڭ 30 جىلدىق تاۋەلسىزدىك تاريحىنداعى دامۋى, ۇلتتىق مەملەكەتتىلىكتىڭ قالىپتاسۋى ءن.ا. نازارباەۆ ەسىمىمەن تىعىز بايلانىستى. سول سەبەپتى دە شىعىس حالقىنىڭ ن.ا.نازارباەۆتىڭ ەسىمىن ايگىلەۋى زاڭدى قۇبىلىس دەپ ەسەپتەيمىز.

3) «؛وسى باستامالاردىڭ ارتىندا دانيال احمەتوۆ تۇر. ول وسى ارقىلى شىعىس قازاقستان وبلىسى اكىمىنىڭ كرەسلوسىندا وتىرۋىن ۇزارتا تۇسكىسى كەلەدى, قازاقستانداعى ەڭ داۋلەتتى ادامداردىڭ تىزىمىندەگى بالاسىنىڭ بايلىعىن قورعاۋ ءۇشىن ادەيى جاساپ وتىر, 2019 جىلى قىتاي حالىق ۇكىمەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى چجاو چۋنسزيۋگە ۋادە ەتكەن 40 مىڭ گەكتار جەردى ۋ-شۋسىز بەرۋ ءۇشىن «؛كىتاپحانانىڭ»؛ قولداۋى كەرەك بولدى»؛ دەگەن سياقتى اڭگىمەلەر جەلدەي ەسىپ ءجۇر. بۇنى قالاي تۇسىندىرەسىز؟ ناقتى پىكىر ءبىلدىرۋىڭىزدى سۇرايمىز.

جاۋاپ: ۇلى اباي «؛كوپتىڭ اۋزىن كۇزەتىپ كۇن كورە المايسىڭ»؛ دەيدى. قوعامدا قانشا ادام بولسا, سونشا پىكىردىڭ بولۋى زاڭدىلىق.

سەمەي قالاسىنداعى قاراعايلى ىقشاماۋدانىنداعى جاڭا كوشەگە ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەسىمىن بەرۋ تۋرالى وبلىستاعى زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ ۇسىنىسى حالىق قالاۋلىلارى تاراپىنان قولداۋ تاپتى. بۇل باستامانى جەرلەستەرىمىزدىڭ ۇلت كوشباسشىسىنىڭ ەڭبەگىنە كورسەتىلگەن قۇرمەتى دەپ بىلەمىز.

ال جەرگە قاتىسى ماسەلەگە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ نۇكتەسىن قويدى. قر ۇكىمەتتىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا پرەزيدەنت: «؛نەگىزگى ماسەلەنى ايقىنداپ الدىق. جەر شەتەلدىكتەرگە ساتىلمايدى. بۇل ماسەلەگە ەندى ورالمايمىز»؛ دەگەن بولاتىن.

4) ەلباسى مەن اقوردا سايتى «؛ەلباسى ارەنا»؛ دەپ اتاۋ ۇسىنىلعان سپورت كەشەنىنىڭ اتى «؛اباي ارەنا»؛ ەكەنىن حابارلادى. باستاماشىل توپ اتالعان سپورت كەشەنىنىڭ اتاۋى جوق ەكەنىن ايتادى. سوندا قاي تاراپتىڭ ايتقانى دۇرىس؟ قاي تاراپ جالعان اقپارات تاراتىپ وتىر.

جاۋاپ: سەمەي قالاسىنىڭ قاراعايلى ىقشاماۋدانىندا ورنالاسقان سپورت كەشەنىنىڭ رەسمي اتاۋى «؛ارەنا»؛ مادەني-سپورت كەشەنى.

5) ءسىزدىڭ باسشىلىعىڭىزداعى قىزمەتكەرلەر قاراپايىم كوممۋنيكاسيا قۇرۋدى نەگە بىلمەيدى؟ شىعىس قازاقستان وبلىسى ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى, ەلباسى ەسىمىن سپورت كەشەنىنە بەرۋدى كوتەرگەن وبلىستىق ءماسليحات دەپۋتاتى ايبەك نۇعىماروۆ, اقجار اۋىلىنا اۋدان ورتالىعى ستاتۋسىن قايتارىپ, وعان ەلباسىنىڭ اتىن بەرۋدى ۇسىنعان تارباعاتاي اۋدانى ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى قايرات داكەروۆ جۋرناليستەرمەن سويلەسۋدەن نەگە قاشادى؟ الدە ولار پرەزيدەنتتىڭ «؛ەستيتىن مەملەكەت»؛ قاعيداتىن ەلەمەي مە؟

جاۋاپ: شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ ىشكى ساياسات باسقارماسى ءوز قۇزىرەتى شەگىندە بارلىق كوممۋنيكاسيا قۇرالدارى ارقىلى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ وتىر.

سىزدەر كوتەرىپ وتىرعان ماسەلە, ناقتىراق ايتساق, ەلدى مەكەندەرگە, كوشەلەر مەن نىساندارعا اتاۋ بەرۋ جۇمىستارىن ۇيلەستىرۋ ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ قۇزىرەتىنە جاتپايدى.

6) قامشى پورتالىنا شىققان ماقالالارعا جازىلعان پىكىرلەرگە قاراپ شىعىس قازاقستان وبلىسى ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ «؛بوتتار ارمياسى»؛ بارىن كورىپ وتىرمىز. ەلباسى ەسىمىن بەرۋ باستامالارىن دا وسى ىشكى ساياسات باسقارماسى ۇيىمداستىرىپ وتىرعان جوق پا؟

جاۋاپ: جوعارىدا اتاپ وتكەنىمىزدەي ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەسىمىن بەرۋ وبلىستاعى زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ ۇسىنىسى.