"؛بىزدىڭ كوپ حالىق ازاماتتىق جۋرناليستيكا مەن ۇلتتىق جۋرناليستيكانىڭ اراسىن اجىراتا المايدى"؛

بۇل ازاماتتى كوپتەن ءبىلۋشى ەدىك. نەگىزىنەن جۋرناليست, شەنەۋنىك, قالا بەردى كاسىپكەر رەتىندە تانيتىنبىز. الايدا سوڭعى كەزدەرى ءوزىنىڭ نەگىزگى ديپلومدىق ماماندىقتارىنا وراي مادەنيەتتانۋشى-لينگۆيست رەتىندە دە كوپتەگەن ىلكىمدى شارۋالاردىڭ باسى-قاسىندا ءجۇر. ءوزىنىڭ ايتۋىنشا, «؛انا ءتىلى»؛ گازەتى, baq.kz پورتالىندا باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى, مدحو-دا عىلىمي قىزمەتكەر, ءدىن ىستەرى اگەنتتىگىندە ساراپشى, «؛نۇر وتان»؛ پارتياسىنىڭ ورتالىق اپپاراتىندا باق مامانى &ndash؛ سپيچرايتەر قىزمەتتەرىن اتقارعانداعى بۇكىل جۇمىس ءوتىلى بۇگىنگى ماماندانىپ جاتقان باعىتتارىنا نەگىز بولىپ وتىر ەكەن. سونىمەن, «؛united citizens fund»؛ قق ءتوراعاسى ابىلايحان قالنازاروۆپەن بولعان از-كەم سۇحباتىمىزدى نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.

&ndash؛ ابىلايحان مامىرايحانۇلى, ءبىز ءسىزدى باسقا ىسكەري قىرىڭىزدان تانۋشى ەدىك. دەسە دە, جۋىردا kazislam.kz پورتالىنا بەرگەن ء«؛دىني تاقىرىپپەن اينالىساتىن ماماندار از»؛ اتتى سۇحباتىڭىزدا ءدىني جۋرناليستيكا تەورياسى, ونىڭ ىشىندە باسقا باعىتتارىمەن بىرگە دياسپورالىق جۋرناليستيكا ماسەلەلەرىمەن اينالىسىپ جاتقانىڭىزدى حابارلاپسىز. قوردايداعى توتەنشە جاعداي كۇن تارتىبىندە تۇرعان كەزدە اڭگىمەمىزدى وسى تۇرعىدان وربىتسەك قالاي؟

&ndash؛ ءيا, ءدىني جۋرناليستيكا تەورياسىمەن اينالىسىپ جاتىرمىن. ونىڭ ىشىندە زايىرلى ءدىني جۋرناليستيكاعا تەرەڭىرەك دەن قويىپ وتىرمىن. وسى تاڭعا دەيىن وبلىس اكىمدىكتەرىنىڭ ىشكى ساياساتى, قۇزىرلى مينيسترلىكتەر تاپسىرىستارىمەن ونداعان ترەنينگ تە بەرىپ, بىرنەشە كىتاپشانىڭ شىعۋىنا اتسالىسىپ ۇلگەردىم. بۇل مەنىڭ سوڭعى 10 جىلدىڭ شيرەگىندەگى اقپاراتتىق-يدەولوگيالىق جۇمىستار مەن قوعامدىق ورتادا ءجۇرىپ جيعان ءبىلىمىم مەن تاجىريبەلەرىمە نەگىزدەلگەن. ساۋالىڭىزدىڭ ارعى جاعىندا قوردايداعى جاعدايداعىداي تاقىرىپتاردى جاريالاۋ ماسەلەسىن ايتساڭىز دەيسىز عوي. ءدىني جۋرناليستيكا اياسىندا ونى دا تارقاتىپ بەرە الامىز.

تەوريا بويىنشا دياسپورالىق جۋرناليستيكا ءارتۇرلى ۇلتتىق جانە ەتنيكالىق توپتار مەن قاۋىمداستىقتاردىڭ مۇددەلەرىن بىلدىرەدى. جۋرناليستيكانىڭ بۇل ءتۇرىنىڭ ەرەكشەلىگى &ndash؛ دياسپورانىڭ تۇراقتىلىعى, ونىڭ ىشكى ۇيىمداستىرىلۋ فاكتورىمەن جانە ۇلتتىق يدەيا مەن ءدىن رەتىندە كورىنىس تابۋى مۇمكىن «؛وزەكشەنىڭ»؛ بولۋى. وسىلايشا, دياسپورالىق جۋرناليستيكا ءدىني جۋرناليستيكامەن تىعىز بايلانىستى جانە ەتنوسارالىق قاتىناستاردى, ءدىنارالىق ءۇنقاتىسۋدى جولعا قويۋدىڭ قۇرالى قىزمەتىن اتقارماق.

&ndash؛ بۇگىندە بۇكىل گازەت-جۋرنال, تەلەۆيدەنيە, الەۋمەتتىك جەلىلەر «؛دۇنگەندەر»؛ تۋرالى ماتەريالدار مەن حابارلار, جازبالارعا تولىپ كەتتى. قايدا قاراساڭ دا ۇلتارالىق قاتىناس تاقىرىبى رەيتينگتەردى بەرمەي تۇر. سىن دەمەي-اق قويالىق, بەيتاراپ باقىلاۋشى-مامان رەتىندە نەندەي ولقىلىق كەتىپ جاتىر دەپ ويلايسىز؟

&ndash؛ ۇلتارالىق تاقىرىپتى جاريالاۋداعى قۇقىقتىق-مورالدىق پرينسيپتەر, ادەپتىلىك ۇستانىمدارى ساقتالماي جاتىر دەگەن بولار ەدىم. بۇل ەلىمىزدەگى ەكى ءورىس &ndash؛ قازاق ءتىلدى دە, ورىس ءتىلدى دە ورتاعا قاتىستى. رەسمي ورگاندار اتالعان جاعدايدى العاشىندا جول بويىندا ورىن العان تۇرمىستىق ءدۇردارازدىققا تەلۋگە تىرىسقانىمەن, وسىنىڭ اينالاسىنداعى اقپاراتتىق شۋ بوياۋى قانىق ەتنيكالىق قاقتىعىس سيپاتىن بەرىپ جىبەردى. ماسەلەن, اقپاراتتىق ورىستە كيكىلجىڭنىڭ نەدەن وربىگەنىن زەرتتەپ, زەردەلەمەستەن قازاقتى ءبىرجاقتى كۇستانالاۋ مەن سىڭارجاق سالىستىرۋلار جاعى باسىمداۋ ءتۇسىپ جاتقانداي. ءوزىڭىز قاراڭىزشى: بۇكىل مەديالىق مازمۇننىڭ تۇپكى ءمانى قازاق پەن دۇنگەننىڭ بوي سالىستىرۋىنا ۇلاسىپ كەتكەن جوق پا؟ ءبىرىن ەڭبەكقور, ءدىندار ەتىپ, ەكىنشىسىن باسقا دەپ... مەنىڭشە, تاپ وسىلاي ەكى جۇرتتى وبەكتيۆتى كورسەتكىشتەر بويىنشا سالىستىرىپ, ۇلتتىق قاسيەتتەرىنە قاتىستى قورىتىندى جاساۋ دۇرىس ەمەس. تىپتەن, ورەسكەل قاتەلىك. وقيعانىڭ شەكارا اسىپ كەتكەن دابىسى الەمدىك قاۋىمداستىق كوزىنە ايۋدىڭ قۇمىرسقانى جانشىپ جاتقانىنداي كورىندى, بىلەم. امال جوق, ەندى!

سونداي-اق كوپ جارياشى ەموسياعا ەرىك بەرىپ قويعان سياقتى. ءبارىمىزدىڭ ءبىر ەلدىڭ ازاماتى ەكەندىگىمىز ەستەن «؛تارس»؛ شىعىپ كەتتى. «؛جاۋلىق ءتىلى»؛ بارىنشا قولدانىسقا ءتۇستى. مۇنداي جاعدايلارداعى ستاندارتتى قوندىرمالار: ء«؛بىز»؛ جانە «؛ولار»؛ جىكتەلىمى بار قۋاتىمەن ىسكە قوسىلدى. وتە وكىنىشتى!

&ndash؛ سوندا ۇلتىن كورسەتپەۋ كەرەك پە؟

&ndash؛ ەتنوستىقتى ەسكەرۋ ءۇشىن نەگىزدى سەبەپتەر قاجەت. ايتپەگەن جاعدايدا وتقا ماي قۇيۋمەن تەڭ. باتىستا «؛ەتنيكالىق قاتىستىلىقتى قاجەتتىلىكسىز ايتپاڭىز»؛ دەپ ۇيرەتەدى ەكەن. ۇلتتىق مادەنيەتتەر فەستيۆالىنەن رەپورتاج دايىنداپ, كەلۋشىلەردى وزدەرىنىڭ ۇلتتىق تاعامدارىمەن قالاي ءدام تاتتىرىپ جاتقانى تۋرالى حابار بەرەر بولساڭىز, ول باسقا اڭگىمە. مۇندا «؛ناسياعا»؛ سىلتەمە بەرۋ ورىندى. ءبىراق قىلمىستىق حرونيكا, كىسى ءولىمى تۋرالى جازاتىن, ياكي جاريالايتىن جاعدايدا كۇدىكتى تاراپتاردىڭ ەتنوستىلىعىن باسا كورسەتۋ, ونى تاقىرىپقا شىعارىپ ايعايلاتىپ بەرۋ &ndash؛ بولعان وقيعانى تولىعىمەن تۇسىندىرمەيدى, تەرىس ەتنيكالىق ستەرەوتيپتەردى قالىپتاستىرۋعا جول اشادى. ءدال قازىرگى تاڭداعى رەالييلەردە بۇل مۇمكىن ەمەس شىعار. ويتكەنى پويىز كەتىپ قالدى. قالاي دەسەك تە, تەورياسىندا وسىلاي بولۋى كەرەك-تى.

&ndash؛ تاعى قانداي «؛اتتەگەن-اي»؛ بايقادىڭىز؟

&ndash؛ اقپارات عىلىمىندا «؛تەڭدەستىرىلگەن جاريالاۋلار»؛ دەگەن تۇسىنىك بار. ياعني ەتنيكالىق رەڭكى بار شيەلەنىستى جاعدايلاردى سيپاتتاعاندا, ستاندارتتى ەرەجەدەن باسقا ەكى تاراپقا دا ءسوز بەرۋ, ەكى تاراپتىڭ دا تەڭ ۇلەستە ۇسىنىلۋى ءۇشىن دە جاعداي جاساۋ قاجەت. سوڭعى ءسوزدىڭ تاراپتاردىڭ بىرىندە ءبىر تاراپتىڭ ۇستانىمىن بەكىتەتىن تۇسىنىكتەمەسىز سوڭعى دايەكسوز قالماۋىنا نازار اۋدارعان ءجون. بەرىلۋدىڭ باسقا دا بولشەكتەرى ماڭىزدى: ماتەريالدى سۋرەتتەيتىن وقيعا ورنىنان الىنعان فوتو ءماتىن مازمۇنىنا قاراماستان, جاعدايدى باعالاۋعا تاراپتاردىڭ ءبىرىنىڭ پايداسىنا يتەرمەلەۋى مۇمكىن. وسىنى ەسكەرۋ كەرەك. راس, ماتەريالدى شۇعىل تاپسىرۋ قاجەت بولعان جاعدايدا بارلىق اسپەكتىلەردى ەسكەرۋ وڭاي ەمەس. ءبىراق اقپارات وكىلىنە ەكى باسى تەڭ ماتەريالداردى دايىنداۋ &ndash؛ باستى مىندەت.

&ndash؛ ءسوزىڭىز اۋزىڭىزدا. ءبىراق ماسانشىنى قوزعاپ, تارازى باسىن تەڭ ۇستاۋعى تىرىسقان اسىلحان ماماشتايىن مايتالمان جۋرناليستەرگە دە «؛تۇنگى ويران»؛ حابارى ءۇشىن ابدەن ەتى قىزىپ العان كوپشىلىك رەنىش ايتىپ جاتىر ەمەس پە؟ بۇل قالاي؟

&ndash؛ ولاي بولۋى دا قالىپتى جاعداي. كيكىلجىڭ بولعان جەردە اشۋ دا قاتار جۇرەدى. وندايدا ەل ءوز ۇلتىنىڭ وكىلى ءوز ورتاسىنىڭ ءسوزىن سويلەسە دەيدى. كوبى سويلەيدى دە. الايدا ارى-اراسىندا ازاماتتىق جۋرناليستيكا وكىلدەرى دە پرينسپكە بارىپ, ەش جاققا بۇرا تارتپاۋعا تىرىسادى. مەن دە بۇل جايتقا كۋا بولىپ, اعامىزعا بىرلى-ەكىلى كوممەنتاريي قالدىردىم. اسەكەڭنىڭ ءوزى دە فەيسبۋكتا (ۇيالى تەلەفونىن الىپ, ەكراننان وقي باستادى): «؛جۋرناليست كاسىبىمەن ءجۇرمىن. سوندىقتان بەيتاراپپىن. بۇرا تارتپاۋعا تىرىسامىن. كوزىم جەتپەگەن نارسەنى لەپ بەلگىسىن قويىپ جازبايمىن. ەكى ادام توبەلەسسە, ەكەۋىنە دە سەنبەيمىن, ەكەۋىنە دە ءسوز بەرەم...»؛ دەگەن جوق پا؟

يا, جۇرت ورە تۇرەگەلدى. ءيا, ء«؛جۋرناليستتىڭ ءوز ىسىنە ادالدىعى قوعامدا ۇلت مۇددەسىنە قايشى كەلسە, ول كورىنىپ تۇرعان ءىستى حابارلاعان ءجۋرناليستىڭ ەمەس, وسى قوعامدى قۇرۋعا اتسالىسقان جالپاقشەشەي, سايقال بەلسەندىلەردىڭ ساتقىندىعى, ۇعا بىلسە»؛ دەدى ءبىرقاتار پاتريوتتار.

بىراق: ء«؛بىزدىڭ كوپ حالىق ازاماتتىق جۋرناليستيكا مەن ۇلتتىق جۋرناليستيكانىڭ اراسىن اجىراتا المايدى. ەكەۋى قانشالىقتى جاقىن بولسا, تۋرا سونشالىقتى الىس. سول ءۇشىن دە اساعاڭ مەن قاكەڭە وكپەلەپ جاتىر. ابايدى قايتا وقۋىمىز كەرەك-اۋ شاماسى...»؛ دەگەندەردىڭ دە بولعانىن ۇمىتپاۋ كەرەك. ەل ءىشى بولعان سوڭ, ونداي-ونداي بولماي تۇرمايدى.

&ndash؛ ارينە, ايتۋعا وڭاي. «؛تاياقتىڭ ەكى ۇشى بولادى»؛ دەگەندەي, ۇلتتىق مۇددەنى دە جوققا شىعارا المايمىز. ەل بۇل تۋرالى «؛قۇراندى عانا ەمەس, قوعامدى سىيلاي ءبىلۋ كەرەكتىگىن»؛ ايگىلەگەن وقيعا دەسەدى...

&ndash؛ بولارى بولدى. كىم دە بولماسىن ۇمىتىلماس ساباق بولدى. سانالى ۇقتى, ويلى ءتۇيسىندى. ءتيىستى قورىتىندىلار جاسالدى دەپ بىلەمىن. مەملەكەت, قوعام بولىپ جۇمىلىپ, ەندىگارى مۇنداي جاعدايدىڭ قايتالانباۋىنا بارىنشا كۇش سالۋ كەرەك. ءمالىم بولعانداي, وسىعان جول بەرگەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىك وكىلدەرى, ىشكى ىستەر ورگاندارى باسشىلارى, تىپتەن, وبلىس اكىمىنىڭ ءوزى ورنىنان كەتتى. ارنايى مەملەكەتتىك كوميسسيا جۇمىس ىستەۋدە. بەيبىت كۇندە جارالانعانداردى ايتپاعاندا 10 ادامنىڭ قازاسى دەگەن ويىن ەمەس قوي. قاتتى شەشەنسىگىم كەلمەيدى. قانداسىمىز بولماسا دا دىندەسىمىز, وتانداستارىمىزبەن ىنتىماقتا بولۋىمىز كەرەك-اق. ەلدىك مۇددە ەڭ الدىمەن وسى جەردەن كورىنسە كەرەك-تى. ءقازىر ول جەردە قاۋىپسىزدىك قىزمەتكەرلەرى, ساراپشىلار, بلوگەرلەر, جۋرناليستەر ماسەلەنىڭ اق-قاراسىن انىقتاۋ ءۇشىن ءجۇر. قۇپتارلىق-اق ءىس. ارنايى جاساق تا ساقشىلىق ەتۋدە. تاپ جاقىن ارالىقتا ول جاقتا الاڭداتارلىق جاعداي بولا قويمايدى دەگەن ويدامىن. ورنىندا بار وڭالار. ودان دا شەتەل كورگەن جاڭا بۋىن مەن ءومىر كورگەن ەسكى بۋىننىڭ باسىن قوسىپ, مىقتى تالداماشىلاردى, الەۋمەتتانۋشىلاردى, مادەنيەتتانۋشىلاردى جيىپ, ەلىمىزدەگى وسى تەكتەس پروبلەمالار تۇتانۋى ىقتيمال وڭىرلەردى انىقتاپ, الدىن الۋ جۇمىستارىن جۇرگىزسە نۇر ۇستىنە نۇر. بۇدان بولەك, ءبىر ءتىل, ءبىر ءدىلدىڭ اينالاسىندا ءبىرتۇتاس حالىق بولىپ ۇيىسۋعا باعدارلانعان جۇيەلى يدەولوگيالىق-اقپاراتتىق جۇمىستار دا جۇرگىزىلسە قانەكەي!

&ndash؛ بۇل وقيعانى مۇسىلمان مەن مۇسىلماننىڭ شارپىسۋى رەتىندە كورسەتىپ جاتقاندار دا بارشىلىق...

&ndash؛ وكىنىشكە قاراي سولاي دا تاپسىرلەنىپ جاتىر. بۇل تازا «؛قوسستاندارتتىلىق»؛. ءبىر كۇشتەرگە بۇل ءتيىمدى بولسا كەرەك. كەزەكتى رەت يسلام جاماعاتىنىڭ بەت-بەينەسىن قارالاپ, كۇيە جاعۋعا تىرىسۋ. نە دە بولسا, بۇل دىننەن شىققان نارسە ەمەس. تمد ايماعىندا كسەنوفوبيامەن اينالىساتىن ۆەسومو ۇيىمى «؛قوسستاندارتتىلىق»؛ تۋرالى بىلاي دەيدى (ۇيالى تەلەفون ەكرانىنان وقىپ بەردى): ء«؛بىر كىسى ءوتىپ بارا جاتقان جۇرگىنشىگە پىشاقپەن شابۋىل جاسادى. شابۋىل جاساعان ادامنىڭ موينىندا كرەست بولدى. ياعني, ول حريستيان ءدىنىن ۇستاۋشى. ءسىز «؛حريستيان ءدىنىن ۇستانۋشى پىشاقپەن شابۋىل جاسادى...»؛ دەگەن تاقىرىپتاردى ءجيى كەزدەستىرەسىز بە؟ شىنىمەن دە, پىشاقپەن شابۋىلدايتىن بولسا, ول سوندا قانداي حريستيان ءدىنىن ۇستانۋشى؟ ءدىندى شىنايى ۇستاناتىندار ولاي جاسامايدى. وعان قاراماستان, «؛مۇسىلمان پىشاقپەن بار ميليسيونەرگە شابۋىل جاسادى»؛ دەگەن سارىندار ادەتتەگى تاقىرىپ. ءبىراق شىنايى مۇسىلماندار دا وسىلاي ارەكەت ەتپەسە كەرەك»؛.

مۇنان نەنى بايقايمىز؟ قوسستاندارتتار ءبىرىنشى جاعدايدا ءدىني سەنىم تەك ءوز ءدىنىنىڭ نورمالارىنا ساي كەلەتىندەرگە عانا ەسەپتەلەدى. ەگەر ءدىني سەنىمگە سايكەس كەلمەسە, ول جوققا شىعارىلادى. ەكىنشى جاعدايدا, كەرىسىنشە, ناقتى ادام كورسەتكەن ىس-ارەكەت, ونىڭ ىشىندە بەيالەۋمەتتىك ارەكەتتەر, دىنمەن بايلانىستىرىلادى جانە ءبىر ادام ارقىلى بارلىق سول ءدىندى ۇستانۋشى ادامداردى سيپاتتايتىن بولادى. بولدى!

&ndash؛ سونىمەن, ءدىني نەمەسە ۇلتارالىق قاتىناستارعا بايلانىستى توتەنشە وقيعالار تاقىرىپتارىن قوزعاۋ بويىنشا قانداي ۇسىنىستار بەرەسىز؟

&ndash؛ بىردەن ايتايىن, مەنى ءبىر وسىنىڭ سۇيەگىن شاعىپ, مايىن جەگەن عۇلاما كورۋدىڭ قاجەتى جوق. «؛ەل ءىشى &ndash؛ التىن كەنىش»؛, بۇل ماسەلەلەرگە مەنەن دە زورلار بار شىعار. الايدا ازدى-كوپتى تۇيگەن, بىلگەنىمىزبەن بولىسۋگە قاشان دا ءازىرمىن. وندا دا «؛سەن بۇيتە قال, ويتە قال»؛ دەگەن ديكتات مانىندە ەمەس, كونسۋلتاتيۆتىك, ۇسىنىستىق تۇرعىدا عانا ۇسىنىمدار بەرە الامىن. جارياشىل جۇرتشىلىق قالاسا, قابىلداسىن, قالاماسا, قابىلداماسىن. بۇل مەنىڭ جەكە كوزقاراسىم مەن پىكىرىمە, سونىمەن قاتار, ءدىن ىستەرى كوميتەتى اياسىندا ءبىز شىعارۋعا اتسالىسقان ء«؛دىن سالاسىنداعى ماسەلەلەردى باق-تا جاريالاۋ بويىنشا ادىستەمەلىك ۇسىنىستار»؛ كىتاپشاسىنا نەگىزدەلگەن دۇنيەلەر...

&ndash؛ قۇلاعىمىز سىزدە!

&ndash؛ مەنىڭشە, باق وكىلدەرى جاد ەتەتىن ءبىرىنشى جايت مىناۋ بولۋ كەرەك: ءدىني, ەتنوستىق سيپاتتى توتەنشە وقيعالاردى جاريالايتىن جۋرناليستەر تەك اڭگىمەلەۋشى عانا ەمەس, ەرىكسىز وسى وقيعالاردىڭ قاتىسۋشىسىنا اينالادى. وسىنى ۇمىتپاۋى كەرەك-دۇر. قالپاعىنداي كيە بەرسىن! بۇل ورايدا, ءبىزدىڭ ازاماتتاردى دىني-ەتنيكالىق ارازدىق يدەولوگياسىنا نەگىزدەلگەن قاقتىعىستارعا قارسى تۇرۋ يممۋنيتەتىن قوعام ساناسىندا قالىپتاستىرىلۋىنا ەرەكشە كوڭىل ءبولۋ قاجەت-اق. سەبەبى, كىتاپتا اتاپ وتىلگەندەي, وسىنداي الەۋمەتتىك شيەلەنىستەر مەيلىنشە ءقاۋىپتى جانە حالىقتىڭ تاريحي جادىسىندا كوپكە دەيىن ءىزى قالاتىن مورالدىك جاراقاتتار قالدىرادى. ؛

ەكىنشىدەن, جارياشىلار قولدانىستاعى باق جانە تەرروريزممەن كۇرەس زاڭنامالارىن قاتاڭ ساقتاۋى ءتيىس.

ۇشىنشىدەن, باق حابارلامالارىنىڭ جالپىعا, ونىڭ ىشىندە شيەلەنىسكەن جاعدايلاردى قاساقانا جاسايتىندار ءۇشىن ؛ قولجەتىمدى ەكەنىن ءارقاشان ەستە ساقتاعان ءجون. ولار ءسىزدىڭ حابارلامالارىڭىزعا قاتىستى اقىلعا قونىمسىز مىنەز-قۇلىق تانىتۋى مۇمكىن.

تورتىنشىدەن, ارنايى قىزمەتتەردىڭ قۇپيا اقپاراتتارىنا قول جەتكىزۋگە ارەكەتتەنبەۋ.

بەسىنشىدەن, ادامداردى قۇتقارۋدىڭ قوعامنىڭ اقپارات الۋ قۇقىعىنان ماڭىزدى ەكەنىن ەسكەرۋ. كەيبىر اقپاراتتاردىڭ قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ ماقساتىندا جابىق ەكەندىگىن تىكەلەي حابارلاۋ.

التىنشىدان, نەگىزگى مىندەت &ndash؛ قوعامدا ۇرەي تۋدىرۋ ەمەس, ونى اقپاراتتاندىرۋ بولىپ تابىلاتىندىعىن ەستە ساقتاۋ.

جەتىنشىدەن, قاتىگەزدىك پەن زورلىق-زومبىلىقتى كورسەتكەن كەزدە اسا سەنساسيالىق سيپات پەن شىنايىلىقتان باس تارتۋ. ءوز اۋديتورياسىنىڭ ۇلتتىق-رۋحاني جانە ءدىني سەزىمدەرىنە قۇرمەتپەن قاراۋ.

سەگىزىنشىدەن, «؛ۇتىمدى»؛ فوتو نەمەسە بەينەتۇسىرىلىمدەردى ازىرلەۋ ماقساتىندا شيەلەنىستى جاعدايعا تاپ بولعان تۇلعالارعا قانداي دا ءبىر ىس-ارەكەت جاساۋلارىنا ۇسىنىس جاساماۋ.

توعىزىنشىدان, شيەلەنىستى جاعدايلاردا باستى تۇلعاعا اينالۋعا ارەكەتتەنبەۋ. وزىنە دەلدال ءرولىن الۋعا ۇمتىلماۋ.

ەڭ باستىسى, قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءجۋرناليسىنىڭ ەتيكالىق كودەكسىندە «؛كاسىبي پارىز»؛ رەتىندە اتالعان ؛كونفەسسياارالىق, ەتنوسارالىق كەلىسىمدى ساقتاۋ, ۇلتتىق اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك پەن قوعامدىق ادامگەرشىلىك احۋال مۇددەسى ءۇشىن قىزمەت جاساۋ سىندى تۇجىرىمداردى باسشىلىققا الۋ...

&ndash؛ قوش, سىزگە كونفليكتولوگ بولۋ دا قيىن ەمەس ەكەن. ءوز باسىڭىز «؛مومىنمىن»؛ دەپ ەسەپتەيسىز بە, «؛ازىلدەپ جاتىر»؛ دەي كورمەڭىز, داۋ-جانجال جاعىنان قالايسىز؟ (كۇلدىم) مۇنىڭ ءبارىن تارتىستى توپقا كوپ ءتۇسىپ, باسى داۋدان قايتپاعان تاجىريبەلى ادام عانا ءجىتى بىلسە كەرەك!؟

&ndash؛ بىردە ەسەك پەن قاسقىر ءشوپتىڭ تۇسىنە بولا ايتىسىپ, اڭ پاتشاسى ارىستانعا كەلىپ تورەلىك سۇراپتى. ەسەك ءشوپتىڭ ءتۇسىن «؛سارى»؛ دەسە, قاسقىر «؛جاسىل»؛ دەپتى-مىس. سودان نە كەرەك, سوت بولىپ, ءارقايسىسى ءوز دəلەلدەرىن العا تارتادى. الايدا ارىستان بۇقاراسىن تاڭ قالدىرىپ, قاسقىردى ءبىر ايعا زىندانعا تاستاۋعا ۇكىم شىعارادى. ال ەسەكتى بولسا كەڭ دالاعا بوساتىپ جىبەرەدى. بۇل قياناتقا قاسقىر شىداماي: ء«؛شوپتىڭ ءتۇسى جاسىل ەمەس پە ەدى؟»؛ دەپ دات ايتسا, ارىستان: «؛ارينە, سەنىكى دۇرىس»؛ دەيدى. تۇكتى دە تۇسىنبەگەن قاسقىر: «؛ەندەشە نە ءۇشىن ماعان قارسى ۇكىم شىعارىپ, زىندانعا جاپتىڭىز؟»؛ دەسە, ارىستان: ء«؛بورى باسىڭمەن ەسەكپەن ەسەك بولىپ, تالاسقا تۇسكەنىڭ ءۇشىن»؛ دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن.

مورالى سول, «؛اتانىڭ وسپەس ۇلى, ونبەس داۋدى داۋلايدى»؛ دەگەن ءسوز بار. ەگىس دالاسىن جايقالتاتىن كۇندى كۇركىرەتىپ, كوكتى تىلگىلەيتىن باتىر نايزاعاي ەمەس, مومىن جاڭبىر. ءوز باسىم جاسىمنان مۇمكىندىگىنشە قيعاش ىستەن الشاق جۇرگەندى ۇناتامىن. وسىعان ميىمنىڭ جەتكەندىگى بولسا كەرەك (كۇلەدى). لايىم, جاۋدان, داۋدان التىن باسىمىز امان بولسىن!

&ndash؛ ورايى كەلىپ تۇرعاندا جانە ءبىر سۇراق: ماقتان تۇتارلىقتاي ءوز قولىڭىزبەن اتقارعان نەمەسە جۇزەگە اسۋىنا اتسالىسقان جوباڭىزتى اتاي الاسىز با؟

&ndash؛ شۇكىر, بار. ايتالىق, ءسوز باسىندا «؛سۇحبات بەرىپسىز»؛ دەپ اتاپ وتكەن kazislam.kz پورتالى ماقتان تۇتارلىق جوبامنىڭ ءبىرى. مەن ونى قۇرۋشىلاردىڭ قاتارىنان بولدىم. ازان شاقىرىپ, قۇلاعىنا ايقايلاعان اتىمىز &ndash؛ e-islam.kz ەدى. كەزىندە ءدىن ىستەرى اگەنتتىگىندە جۇرگەن كەزدە كۋراتورلىق ەتىپ, قارجى ءبولدىرىپ, سايتىن قالىپتاپ, ۇجىمىن جيناپ بەرىپ كەتكەن ەدىك. سودان بەرى ۇزاتقان قىزىنىڭ قۇتتى ورىنعا قونىپ, ءۇبىرلى-شۇبىرلى بولىپ كەتۋىن تىلەپ, سىرتىنان باقىلاپ جۇرەتىن اكە سەكىلدى جانكۇيەرمىز. بۇگىن ايتساڭ, ەرتەگى سياقتى. ءبىراق, عالىم شويكيننىڭ باسشىلىعىمەن سول كەزدەگى يدەولوگياعا جاۋاپتى تالاپشىل باسشىلاردىڭ ماقۇلداۋىنان وتكىزۋ, قۇرىلىمىن ءتۇزۋ وڭاي بولمادى.

ايتا كەتەيىن, پورتال ءاۋ باستاعى كونسەپسيادان اينىماي, يسلامدىق قۇندىلىقتاردى زايىرلىلىق تۇرعىسىنان بەرۋگە كۇش سالىپ كەلەدى. ياعني, زايىرلى ءدىني جۋرناليستيكا, ەتنيكالىق مازمۇن تالداماسى ۇلگىلەرىن ىزدەسەڭىز سونان تاباسىز. ول بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان ءۇشىن ءداستۇرلى سانالاتىن يسلام ۇستانىمدارى نەگىزىندە پوزيتيۆتىك, پروگرەسسيۆتىك يدەيالاردى ناسيحاتتايتىن اقپاراتتىق, رۋحاني-اعارتۋشىلىق, مادەني-تانىمدىق جانە ينتەراكتيۆتىك بىردەن-بىر عالامتور-رەسۋرسى.

&ndash؛ ايتپاقشى, ەسىمىڭىزدىڭ سونداي ۇلىق حانمەن اتتاس بولۋى نەمەن بايلانىستى؟ كەزدەيسوقتىق پا, الدە ارنايىلاپ, ىرىمداپ قويىلعان با؟ ءبىر جاعىنان حانشا تورەلىك ايتىپ وتىرۋىڭىز ەسىم-سويىڭىزدان با دەيمىن... (كۇلدىم)

&ndash؛ اتىمدى 95 جاساپ دۇنيەدەن وتكەن كۇلايحان اجەم قويعان. مەن تۋىلماستان 16 جىل بۇرىن ول كىسى ءتۇس كورىپتى, تۇسىندە عاجاپ ءىس كورىپتى, اق سالدەلى, اق ساقالدى, اق شاپاندى, ۇزىن بويلى ءبىر قاريا كەلىپ: «؛ەندىگى بالانىڭ اتىن ابىلايحان قوي»؛ دەپتى. ول كەزدە ەكى كەلىنى عانا بار. «؛بۇلاردىڭ قايسىسى...»؛ دەي بەرگەندە ويانىپ كەتەدى. سودان ال كەپ كۇتسىن. ءبىراق مەنىڭ اكەمنىڭ قارىنداستارى بىرىنەن سوڭ ءبىرى دۇنيەگە كەلە بەرەدى. 3 قىز تۋىلادى. «؛ويپىرماي, مۇنىسى نەسى»؛ دەپ جۇرگەندە اكەم دە ەرجەتىپ, ۇيلەنىپ, ودان اپكەم دۇنيەگە كەلىپ, ودان كەيىن عانا بارىپ مەن جارىق دۇنيە ەسىگىن اشىپپپىن. مىنە, وسىلايشا ءارۋاقتى حانىمىزدىڭ ەسىمى ماعان بەرىلىپتى. وزگەلەر ەسىمىنەن بۇرىن تۋىلاتىن بولسا, مەنەن بۇرىن ەسىمىم تىلگە ورالىپ, مەنى 16 جىل ءوستىپ كۇتىپ جاتقان-دى. كەيىننەن «؛مۇندا قانداي دا ءبىر ميستيكا بار ما»؛ دەپ ىزدەنىپ كورگەندە, تاريحتاعى ابىلايحاننىڭ بۇقارا-سامارقاننان كەلە جاتىپ ارىس وزەنى بويىندا قايتىس بولعانىن تاپتىم. ال مەن تۋىلعان قوعام اۋىلى, ءوسىپ, ەرجەتكەن ءشاۋىلدىر اۋىلى ارىس وزەنىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان. ءبىراق ءوز باسىم مۇندا قانداي دا ءبىر پاراللەل جۇرگىزەرلىكتەي نەگىز جوق دەپ ويلايمىن (كۇلەدى).

&ndash؛ اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

 ؛