"؛قازاق ەلى"؛ دەگەن اتاۋعا كەلۋىمىز كەرەك"؛

ساياساتتانۋشى راسۋل جۇمالى "قامشى" تىلشىسىنە بيلىكتىڭ قوردايداعى وقيعانى تۇرمىستىق جانجال دەۋىمەن كەلىسپەيتىنىن, ۇكىمەت ؛ەتنوسارالىق ماسەلەلەردى جىلى جاۋىپ قويۋىنىڭ كەسىرىنەن وسىنداي وقيعالار اراعا ۋاقىت سالىپ قايتالاناتىنىن, ؛قوعامنىڭ ءبىرتۇتاستىعى ۇشىن ؛مەملەكەتتى قۇراۋشى حالىقتىڭ مۇددەسى جوعارى قويىلۋى كەرەكتىگىن ايتتى.

جانجالدىڭ سەبەپتەرى تىم تەرەڭدە جاتىر

تۇرمىستىق جانجال دەپ باعالاۋ ؛&ndash؛ شيەلەنىستىڭ سىلتاۋى عانا. قازاق-دۇنگەن اراسىنداعى جانجالعا بىرنەشە جىل بويى قوردالانعان ماسەلەلەر سەبەپ بولدى. مەنىڭشە, ءبىر عانا سەبەپتى ايتۋ جەتكىلىكسىز. ويتكەنى جانجالدىڭ سەبەپتەرى تىم تەرەڭدە جاتىر. جالپى قازىرگى اۋىل-ايماقتىڭ جاعدايى, الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ, جۇمىسسىزدىق ماسەلەلەرىنىڭ سەبەبىنەن جاستار اراسىندا اشۋ-ىزا پايدا بولدى. بۇل ءبىر جاعى. ەكىنشى سەبەپ &ndash؛ تاۋەلسىزدىكتەن كەيىنگى جىلدارداعى بىزدەگى ۇلتتىق جانە ۇلتارالىق ساياساتتىڭ فورمالدى تۇردە جۇرگىزىلۋى. ء«؛بارى دۇرىس, ءبارى تۇراقتى»؛ دەگەن ۇستانىمنىڭ بولۋى جانە شىن مانىندە ەلدى بىرىكتىرەتىن ۇلتتىق, رۋحاني قۇندىلىقتاردىڭ فورمالدى تۇردە قالۋى دا نەگىزگى سەبەپتەردىڭ ءبىرى.

بۇعان دەيىن بۇل ماسەلەلەرمەن ءتيىستى ورگاندار, پارلامەنت, قازاقستان حالىق اسسامبلەياسى, بيلىك جانە زيالى قاۋىم ءاتۇستى اينالىسقان. قورداي اۋدانىنداعى جاعداي قازاقستاننىڭ باسقا ايماعىندا دا بولۋى ىقتيمال ەدى. ەستەرىڭىزدە بولسا, وسىعان ۇقساس جايتتار قاراعاندىدا دا, جاڭاوزەندە دە, تەڭىزدە دە بولدى. ءتيىستى ورگانداردىڭ بىر-ەكى ادامدى جاۋاپقا تارتىپ, بىرنەشە شەندىنى جۇمىستان قۋىپ ماسەلەنى جىلى جاۋىپ قويۋىنىڭ كەسىرىنەن وسىنداي وقيعالار اراعا ۋاقىت سالىپ قايتالانادى.

&diams؛قوردايداعى بۋلار باتىر جانە اۋقاتتى اۋىلدارىندا ۇيلەر مەن كولىكتەر ورتەنىپ جاتىر (فوتو, ۆيدەو)

بۇل &ndash؛ الدەقايدا كەشەندى ءارى ۇزاق مەرزىمدى پروبلەما. ۇلتتىق ساياسات ونىڭ ىشىندە مەملەكەت قۇراۋشى ۇلت قازاق حالقىنىڭ ءتيىستى مۇددەلەرى ەسكەرىلمەي كەلەدى.  ؛مەملەكەت قۇراۋشى تەتىكتەرى رەتىندە ادىلدىك, قولجەتىمدىلىكتىڭ جوقتىعى, قوعامداعى ادىلەتسىزدىك, زاڭدىق شەشىمدەرىن تاپپاي جۇرگەن ماسەلەلەر, زاڭ ورگاندارىنا دەگەن حالىقتىڭ سەنىمسىزدىگى مەن جەمقورلىقتىڭ كەسىرىنەن حالىق اراسىندا رەنىش, اشۋ-ىزا پايدا بولادى. وسىنىڭ ناتيجەسىن قوردايداعى وقيعادان كورىپ وتىرمىز. ءقازىر دە بۇل وقيعانى جىلى جاۋىپ قويۋ ارەكەتى باسىم. بيلىك وقيعانىڭ سەبەپتەرىنە ءۇڭىلۋ جانە ونى مويىنداۋعا قاۋقارى جەتپەي, كەرىسىنشە ەسكىشە ارەكەت جاساپ وتىر. ؛

قوردايداعى وقيعا بىزدەگى قالىپتاسقان مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىنىڭ داعدارىسقا ۇشىراۋىنىڭ كورىنىسى

قوردايداعى 2-3 كۇن بۇرىن جيناقتالعان ماسەلە قاقتىعىسقا اكەلىپ سوقتى. 5 اقپاندا 78 جاستاعى قاريانى دۇنگەن جىگىتتەرى ۇرىپ سوققان, كەلەسى كۇنى تاعى ءبىر دۇنگەن جىگىتى پوليسيا قىزمەتكەرىمەن توبەلەسكەن. اكىمشىلىك قىزمەتكەرلەرى, اۋداندىق, وبلىستىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى وسى جانجالدىڭ الدىن الۋىنا بولار ەدى. قوردايداعى قازاق اقساقالدارىنىڭ سوزىنە سۇيەنسەك, بۇعان دەيىن دۇنگەن جىگىتى قازاقتىڭ بويجەتكەنىن زورلاعان. وسى سەكىلدى بىرنەشە وقيعا بولعان. ءبىراق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى بۇل جايتتاردى ەلەمەگەن. اكىمشىلىك تە كوز جۇما قاراعان. بۇل اۋىلداعى دۇنگەندەردىڭ "تايراڭداۋىنا" سەبەپ بولىپ, ءتىپتى ولار قولىنا قارۋ الىپ باسقالارعا قىسىم جاساۋعا دەيىن بارعان. وسىعان دەيىن مۇنى ەشكىم كورمەگەن بە؟!

بۇل وقيعاعا اركىم ءتۇرلى رەڭك بەرۋى مۇمكىن. "ۇلتارالىق قاقتىعىس" دەگەن دە پىكىر ايتىلدى. مويىنداۋ كەرەك, جاستاردىڭ اشۋعا بۋلىققانى &ndash؛ شىندىق. ال «؛شەتىنەن ءبارى ارانداتۋشى, ولاردى بىرەۋ ۇگىتتەپ قويدى»؛ دەۋ جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشۋدىڭ جولى دەپ ەسەپتەيمىن. ءدال وسىنداي ەسكىشە كوزقاراس قالا بەرەتىن بولسا, قوردايداعى جاعداي باسقا دا ايماقتا قايتالانۋى ابدەن مۇمكىن. سوڭعى 10 جىلدا قازاق-قىتاي, قازاق-تۇرىك, قازاق-ارميان, قازاق-شەشەن اراسىنداعى ماسەلەلەر بولدى. مۇنداي وقيعالاردىڭ قايتالانىپ تۇرعانى ينەرسيانىڭ ساقتالىپ وتىرعانىن بىلدىرەدى. سونداي-اق بۇل ماسەلەنىڭ سەبەپتەرىمەن كۇرەستىڭ جۇرمەي وتىرعانىن كورسەتەدى. ؛

&diams؛قاراكەمەر تۇرعىندارى: دۇنگەندەر بىرنەشە جىل بۇرىن ماسانشىدا ءبىزدىڭ تۋدى ورتەدى

وسى سىندارلى ساتتە وبلىستىق اكىمشىلىك, اۋداندىق اكىمشىلىك, ءىىم, جوعارعى سوت, پارلامەنت, قاۋىپسىزدىك كەڭەسى ؛ قانشالىقتى ءوز مىندەتىن دۇرىس اتقاردى؟ قوردايداعى وقيعا بىزدەگى قالىپتاسقان مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىنىڭ داعدارىسقا ۇشىراۋىنىڭ كورىنىسى بولدى. اتى بار زاتى جوق. بىزدە ءفورمالدى تۇردە وسى جاعدايعا جاۋاپ بەرەتىن بارلىق ورگاندار بار. الايدا جاستار قۇقىقتىق ورگاندار ءوز قىزمەتىن دۇرىس اتقارماعاندىقتان وزدەرى ادىلەتتىلىك ورناتقىسى كەلدى. مەملەكەت تاراپىنان ماسەلەلەردى شەشۋگە قۇلىق, قاۋقار بولماعاندىقتان وسىنداي ماسەلەلەر بولادى. بۇل جەردە قوعامدى كىنالاپ, ايىپتاۋدىڭ ەش قيسىنى جوق. ەگەر ۋاقىتىلى اتالعان ورگاندار ءوز قىزمەتىن دۇرىس اتقارعان كەزدە مۇنداي جاعداي بولماس ەدى.

"قازاق" پەن "قازاقستاندىق" ەكى بولەك الەم سەكىلدى

وزىمىزدىڭ بايىرعى اتاۋىمىزعا كەلۋىمىز كەرەك. الاش اۆتونومياسى كەزىندە قازاق رەسپۋبليكاسى دەگەن اتاۋ بولدى. ءتىپتى سوۆەت وداعىنىڭ قۇرامىندا بولعان كەزدە دە ءبىزدىڭ ەلىمىز "قازاق سوۆەتتىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسى" دەپ اتالدى. ءقازىر دە "قازاق ەلى" دەگەن اتاۋعا كەلۋىمىز كەرەك. سونداي-اق "قازاقستاندىق" دەگەن اتاۋ قوعام اراسىندا بۇرمالانىپ, قاتە قابىلدانۋدا. ياعني, كەيبىر ەتنيكالىق حالىق "قازاقستاندىق" دەگەن ۇعىمدى پايدالانىپ ء"بىز قازاق ەمەسپىز, تولىقتاي قازاق ءتىلىن وقىپ, ۇيرەنبەسەك تە بولادى" دەپ ويلايدى.

&diams؛شىڭجاڭدىق دۇنگەن: دەرەۋ قازاقتاردان كەشىرىم سۇراڭدار! (اۋديو)

"قازاق" پەن "قازاقستاندىق" ەكى بولەك الەم سەكىلدى. مەنىڭشە, قوعامنىڭ ءبىرتۇتاستىعى تۇرعىسىنان بۇل دۇرىس جاعداي ەمەس. سول سەبەپتى مەن وسى وقيعادان كەيىن الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشامدا وسىنداي ۇسىنىس جاسادىم. ءتىپتى ءقازىر كەيبىرەۋلەر "قازاقستاندىق ۇلت" دەگەندى العا تارتىپ ءجۇر. ءبىراق ۇلت بولۋ ءۇشىن ونىڭ تاريحى, ءتىلى, ءدىلى بولۋ كەرەك. مىسالى, "قازاقستاندىق ءتىل" دەگەندى قايدان كوردىڭىز؟ "قازاقستاندىق تاريح" دەگەندى قايدان ەستىدىڭىز؟ بۇل ولكەنىڭ بايىرعى حالقى, مەملەكەت قۇراۋشى حالقى قازاق بولعاندىقتان, مەملەكەتتىڭ اتاۋىن وزگەرتكەن ءجون. وسى ماسەلەدە بۇكىل حالىق بىرىگۋ كەرەك. ءيا, ارينە ءار ۇلتتىڭ ءوز ءتىلى, ءدىنى, ءداستۇرى بار. بۇعان قاتىستى ءبىزدىڭ مەملەكەت بارلىق جاعدايدى جاساپ وتىر. ءتىپتى بىزدە باسقا مەملەكەتتە جوق مۇمكىندىك جاسالعان.

ۇلتتى مەملەكەت ىشىنەن بىرىكتىرەتىن ەڭ نەگىزگى العىشارت &ndash؛ مەملەكەت قۇراۋشى ۇلتتىڭ مۇددەلەرىنىڭ ەسكەرىلۋى. مىسالى, رەسەيدەگى ورىس ءتىلىنىڭ مارتەبەسى بيىك. رەسەيدى ەل ەتىپ وتىرعان &ndash؛ ورىس ءتىلى. ال بىزدە جوعارى دەڭگەيدەن باستاپ, تومەنگى دەڭگەيگە دەيىن قازاق ءتىلىنىڭ ماسەلەسى ءالى دە ەسكەرىلمەي كەلەدى. بۇعان "قازاقستاندىق" دەگەن ۇعىمنىڭ ەركىن قولدانىلۋى دا اسەر ەتۋدە. و باستان اتاۋ دۇرىس بولسا وزگە ۇلتتارعا ءوز مادەنيەتىنىمىزدى, ءتىلىمىزدى, ءداستۇرىمىزدى سىيلاتا الار ەدىك. وزگە ەلگە ازاماتتارى ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدى "قازاق" دەپ قابىلدايدى. ولار ؛ "قازاق بالۋانى", "قازاق ءانشىسى" دەپ ءجيى ايتادى. ال ءوزىمىز "قازاقستاندىق بالۋان", "قازاقستاندىق ءانشى" دەگەن اتاۋدى قولدانامىز. وزىمىزدەن دە قاتەلىك بار.

 ؛