دوللار ءبىرجولا جوعالىپ كەتە مە؟

قازىر ءبىز ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى دۇنيە &ndash؛ ۇلتتىق ۆاليۋتاعا دەگەن سەنىمدى كۇشەيتۋ. دوللار قىمباتتاپ, ءار اپتا سايىن بيرجادا كوك قاعاز بەن ەۋروعا دەگەن سۇرانىستىڭ ارتىپ وتىرعانىن ماماندار دا جاسىرمايدى. ال ەندى بولاشاقتا نە ىستەۋ كەرەك؟ قارجىگەرلەر مەن بانك سەكتورىنىڭ ماماندارىنىڭ پايىمىنشا, ول ءۇشىن مىناداي قادامدارعا بارا العانىمىز ءجون:

مارال تورتەنوۆا, ەكونوميست-ساراپشى:

&ndash؛ بىزدەگى ماماندار كوبىنەسە وسى ەكى ۇعىمدى ءبىر قازانعا سالىپ, باسىن ءتۇيىستىرىپ جىبەرەدى. ولاي ەتۋگە بولمايدى. ويتكەنى ول ەكەۋى ەكى بولەك ۇعىم. بۇل جەردە الەمدىك ۆاليۋتانىڭ ءورىسى وتە كەڭ. ماسەلەن, ەۋرو مەن دوللاردى الىپ كورەلىك. بۇل ەكى ۆاليۋتانى بىر-بىرىمەن سالىستىرماۋ كەرەك. ەۋرو الەمدە تەك تولەم قۇرالى رەتىندە عانا قولدانىلسا, دوللار بولسا تەك قانا تولەم قۇرالى ەمەس, ول &ndash؛ اينالىس قۇرالى, قۇن &ndash؛ ولشەم قۇرالى. بۇل جەردە ەۋروعا قاراعاندا دوللاردىڭ ءورىسى كەڭ ەكەنىن وسىدان بايقاۋعا بولادى.

مەنىڭشە, بىزگە ازىرگە ۇلتتىق ەكونوميكادان دوللاردى ىعىستىرۋ جەدەل ءارى تەز بولمايدى. دوللار بۇكىلالەمدىك كاسىپورىندار مەن فيرمالار, ونەركاسىپ ورىن­؛دارىنىڭ قۇن ولشەمى, تولەم قۇرالى, اينالىستاعى قارجىسى. سوندىقتان الەمدىك جەتەكشى ۆاليۋتالاردىڭ ىشىندە دوللاردىڭ بولاشاعى ءۇمىتتى. بۇعان قوسا, يۋاننىڭ بولاشاعى جارقىن دەپ ايتۋعا بولادى. ويتكەنى قىتاي ەكونوميكاسىنىڭ قالاي وركەندەپ بارا جاتقانىن ءسىز بەن ءبىز جاقسى بىلەمىز. ارينە قاراپايىم حالىقتىڭ ۇلتتىق تەڭگەمىز تۇرىندە قارجىسىن جيناعانى, ساقتاعانى جاقسى. بۇل ءۇردىس راسىمەن دە اقشا-نەسيە ساياساتىن جۇرگىزۋ ءۇشىن اسا ماڭىزدى. سەبەبى حالىق بانكتەن الاتىن تۇتىنۋ نەسيەسىن دوللارمەن ەمەس, تەڭگەمەن الادى. كەپىلسىز نەسيەسىن دە تەڭگەمەن العاندى ءجون كورەدى. سوندىقتان تەڭگەمەن دەپوزيت جيناقتاپ ونى اينالىمعا جىبەرۋدىڭ بىردەن-بىر ماڭىزدىلىعى وسى. بولاشاقتا دوللار مەن ەۋرونى ىشكى سۇرانىستان ازايتىپ, تەڭگەگە سۇرانىستى ارتتىرعىمىز كەلسە, وسىنداي جايتتارعا بارعانىمىز دا ءجون. ول ءۇشىن تەڭگەلىك دەپوزيتتەردىڭ سىياقىسىن تاعى دا 5-7 پايىزعا كوتەرۋ كەرەك. سول ساتتە جاپپاي دوللار ساتىپ الا باستاعان ەل تەڭگەگە قاراي ويىسار ەدى. جالپى, اينالىمدا دوللار مەن ەۋرو تۇرعاندا تەڭگەگە سەنىم ارتادى دەگەن قيسىنسىز. دەمەك بۇل ارادا دوللاردان عانا ەمەس, ەۋرونى دا شەكتەۋ ماڭىزدى بولا تۇسپەك. ءار ەل ءوزىنىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسىنا سەنىمدى ارتتىرۋ ءۇشىن مۇنداي قادامدارعا بارۋ كەرەك. سوندىقتان بۇل ءبىز ءۇشىن ناق ءقازىر قاجەتتىلىك.

سويتىپ, مامانداردىڭ ءبىرازى دوللار مەن ەۋرونى ىعىستىرۋ ءۇشىن تەڭگەلىك دەپوزيتتەردىڭ سىياقىسىن ارتتىرۋ قاجەت دەستى. ال جالپى, قاراپايىم حالىققا دەۆالۆاسيا داقپىرتىنا الدانباۋى ءۇشىن ماماندار مىناداي كەڭەستەر ۇسىنادى:

ا) اقشانى قاي ۆاليۋتادا جانە قانداي مولشەردە ساقتاۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن سوڭعى ءۇش جىلداعى ۆاليۋتالاردىڭ باعامىنىڭ قالاي وزگەرگەنىن قاراپ وتىرۋ كەرەك. اقش دوللارى, ەۋرو جانە قىتاي ءيۋانىن زەرتتەپ كورسەك, سوڭعى ءبىر جىلدىڭ ىشىندە الەمدىك تۇرعىدا قىتايدىڭ ءيۋانى (4,2%) وسكەنىن بايقاۋعا بولادى. بۇدان سوڭ اقش دوللارى (0,3%) وسسە, ال ەۋرو كەرىسىنشە (1,2%) ارزانداعان. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى ءبىر جىل بۇرىن بۇل ۆاليۋتالارعا ايىرباستالعان اقشا ايتارلىقتاي وزگەرمەس ەدى. مىنە, ۆاليۋتالار نارىعىندا وسىنداي ساۋاتتىلىقتار كەرەك.

ا) وكىنىشكە قاراي كاپيتالدى قولما-قول اقشا رەتىندە ساقتاعان ينفلياسيادان قۇتقارمايدى, سوندىقتان جيعان اقشاڭىز قالاي ساقتاساڭىز دا جىل سايىن شامامەن 5-7 پايىزعا قۇنسىزدانىپ وتىرادى. بۇل ىشكى نارىقتاعى قالىپتاسقان جاعدايعا بايلانىستى بولعاندىقتان بۇدان قورىقپاۋ كەرەك.

ب) قارجىنى ساقتاۋدا ەڭ باستىسى بانكتى دۇرىس تاڭداپ الۋ قاجەت. اقشاڭىزدى رەيتينگىسى جوعارى بانكتەردە ۇستاڭىز دا ۇنەمى رەيتينگتەرىنىڭ وزگەرۋىن باقىلاپ وتىرىڭىز.

ۆ) بيرجادا وتىرعان ون ساراپشىنىڭ تەك قانا بىرەۋىنىڭ بولجامى ىسكە اسادى. ولاي بولسا ءسىزدىڭ قولىڭىزدا تەك قانا وتكەن جىلداردىڭ تاجىريبەسىنە سۇيەنۋىڭىز عانا قالادى. سوندىقتان سىزدەرگە ۇسىنارىم &ndash؛ اقشالارىڭىزدى: 30-30-40 قاعيداسىمەن ساقتاعان ءجون. بۇل دەگەنىڭىز 30 پايىزى &ndash؛ دوللار؛ 30 پايىزى ەۆرو نەمەسە يۋان &ndash؛ قالعان 40 پايىزى تەڭگە. تەڭگەگە باسىمدىق بەرۋ سەبەبى ۇلتتىق ۆاليۋتامىز رەتىندە اقشا-نەسيە ساياساتىن جۇرگىزۋ قاجەتتىلىگى تۋىندايتىندىقتان زاڭدىلىق بويىنشا وسىلاي ەتۋ ماڭىزدى. جيعان تەرگەنىڭىزدىڭ 40 پايىزى مىندەتتى تۇردە ۇلتتىق ۆاليۋتادا بولۋى ءتيىس. بۇل سەنىمدىلىكتى ارتتىرا تۇسەتىن ءتاسىل.

قارلىعاش زارىقحانقىزى