اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ نازارىنا! «جەم ءشوپتىڭ باعاسى كۇيىپ تۇر, "؛قامشىڭا"؛ جازشى», – دەيدى اكەم

اۋىلدان اكەم تەلەفون شالدى. «؛بانكتە وتىرمىن نەسيە الامىن»؛ دەيدى. «؛74-كە كەلگەن ادامعا نەسيە نە ءۇشىن كەرەك بولدى»؛ دەپ اڭ-تاڭمىن.

سويتسەم, ءقازىر قىسقا مال ازىعىن دايىنداۋ ءۇشىن اۋىلدا ازىن-اۋلاق مال باسى باردىڭ باسىم بولىگى وسىنداي تاسىلگە كوشىپتى. ناق ءقازىر اۋىلدا 200 تۇك ءشوپتىڭ باعاسى 80 مىڭ تەڭگە. ال اكەمە الدىنداعى توعىز باس ويسىلقاراسىمەن, جيىرماشاقتى قويىن قىستان امان الىپ شىعۋى ءۇشىن 400 تۇك ءشوپ كەرەك. سوندا جالپى ەسەپپەن ءقازىر اكەم 160 مىڭ تەڭگەگە نەسيەگە كىرەيىن دەپ تۇر. ال بانككە پايىزىمەن قوسىپ ءبىر جىلدا قايتارعاندا (اي سايىنعى تولەمى 17600) 211 مىڭ تەڭگە قىلىپ قايتارايىن دەپ تۇر. «؛سوندا ءويتىپ مال وسىرگەننەن نە پايدا, ول مالدىڭ ءوزىن نەگە ساتىپ سوعان ءشوپ المايسىڭ»؛ دەسەم, اكەم «؛مال وتپەيدى, ارىق, جايىلىمدىق جەر جوق, وعان قوسا جەم-شوپتىڭ باعاسى كۇيىپ تۇر, قامشىڭا جازشى»؛ دەپ بۇيىمتاي ايتىپ تۇر. ءسويتىپ زەرتتەپ كوردىك. باعامداساق ماسەلە تەرەڭدە ەكەن.

نەگىزىندە, كوپشىلىگىمىز «؛اۋىلداعى اعايىندى مال اسىرايدى, سونىڭ پايداسىن كورەدى»؛ دەپ ويلايمىز. ءبىراق ءقازىر جايىلىمدىق جەردىڭ جوقتىعى, مال ازىعىنىڭ قىمباتتىعى, باققان مالدىڭ ەتكە وتپەيتىندىگى اۋىلداعى جەكە ءۇي شارۋاسىنداعى ادامداردى تيتىقتاتىپ جىبەرگەن. مىنە, وسىنداي پروبلەمالارمەن جىل سايىن كەزدەسە بەرەتىن اۋىل حالقى ءقازىر قولدارىنداعى مال باسىن شاما كەلگەنشە ساتىپ, ازايتىپ جاتقان كورىنەدى. ال مۇنىڭ ارتى قازاقتىڭ مال باسىنىڭ كەمۋىنە اپارىپ سوقتىراتىنى تاعى ايان.

بۇل ماسەلەگە قاتىستى ماماندار «؛بولاشاقتا ەلىمىزدەگى مال ازىعىن دايارلاۋ ماسەلەسىنە مەملەكەتتىك رەتتەۋ كەرەك. ەگەر الداعى ءۇش جىلدا مال ازىعىنا قاتىستى سالماقتى ءبىر شەشىم قابىلداماساق, رەسپۋبليكا بويىنشا مال باسى ءوسىمى ودان ءارى تومەندەپ كەتۋى دە عاجاپ ەمەس»؛ دەپ دابىلداتىپ وتىر.

جالپى, دەرەكتەرگە جۇگىنسەك, ءقازىر راسىمەن دە كوپتەگەن اۋىل-ايماقتارداعى جەم-شوپتىڭ باعاسى «؛كۇيىپ»؛ تۇر. بۇل رەتتە ساراپشىلار «؛اسىرەسە سورتاڭدانىپ, قۋاڭشىلىق ورىن العان ايماقتارداعى شارۋالارعا وتە قيىن, ەسەپكە الساق, ءبىر عانا شىعىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا ەگىستىك جانە جايىلىمدىق جەرلەردىڭ 70 پايىزى جارامسىز بولىپ قالعان, بۇل ءۇردىس مال ازىعىنىڭ تاپشىلىعىنا, باعانىڭ قىمباتتاۋىنا, سوڭىندا مال باسىنىڭ ارزان باعامەن ەتكە وتكىزىلۋىنە اپارىپ سوقتىرۋدا»؛ دەگەندى العا تارتىپ وتىر.

نەگىزىنەن, مامانداردىڭ پايىمداۋىنشا, بولاشاقتا مەملەكەت تەك قوجالىقتارى بار اۋىل شارۋالارىنا بەلگىلى مولشەردە دوتاسيا, سۋبسيديا ءبولىپ قانا قويماي, ءۇي شارۋاسىندا مال ۇستايتىن شارۋالارعا دا سەپتىگىن تيگىزۋى قاجەت. ماسەلەن, قازىردە رەسپۋبليكامىزداعى جايىلىمدىق جەرلەردىڭ, ەگىستىك ايماقتاردىڭ باسىم بولىگى جارامسىز سانالۋدا. وسىعان وراي مەملەكەت تاراپىنان ارنايى قاداعالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەنى ءجون. بولماسا اۋىلداعى اعايىن جىل سايىن مال ازىعىن دايارلايتىن شاق كەلگەندە تىعىرىققا تىرەلىپ, اۋرە-سارساڭعا تۇسەدى.

بۇل رەتتە اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمىنىڭ مامانى جاڭاباي الدابەرگەنوۆ:

«؛قولىندا قاراقۇرىم مالى بار اۋىلداعى اعايىن ءۇشىن مال ازىعىن دايارلاۋ قازىردە ۇلكەن اۋىرتپالىق تۋدىرىپ وتىر. ءتىپتى, قاجەت دەسەڭىز, اۋىلدا تەك قارا مال ۇستاپ كۇن كورىپ وتىرعاندار جەتىپ-ارتىلادى. ولار ءۇشىن مال &ndash؛ كيەتىن كيىم, ىشەتىن تاماق, جاراتسا, پۇل. بۇل جەردە باسقادان بۇرىن وسى جايت ەسكەرىلۋى كەرەك. ارينە, ۇلكەن شارۋا قوجالىقتارىنا مال ازىعىن ساتىپ الۋ اناعۇرلىم اۋىرلىق تيگىزبەيتىن شىعار. ال قولىندا ساناۋلى عانا مالى بار, جالعىز زەينەتاقىمەن كۇنەلتىپ وتىرعاندارعا ءشوپتىڭ ءبىر ماياسىن بالەنباي مىڭعا ساتىپ الۋ وتە اۋىر. قىستىق وتىنى بار, مالدىڭ قىسقى ازىعى بار &ndash؛ وسىنىڭ بارلىعى قاراپايىم شارۋانىڭ قالتاسىنا سالماق تۇسىرەتىنى راس. ونىڭ ۇستىنە ءبىزدىڭ ەلدە التى اي ارقىراعان قىس بولاتىن ايماقتار دا ءجيى كەزدەسەدى. وسىعان وراي ايتارىم, قولدا بار مال باسىن ساقتاپ, وسىپ-وندىرەمىز دەسەك, مال شارۋاشىلىعى سالاسىن وركەندەتەمىز دەسەك, مال ازىعىنىڭ ساپاسىنا بايلانىستى, مال ازىعىن دايىنداۋعا قاتىستى, ونىڭ بەلگىلەنگەن باعاسىنا بايلانىستى مەملەكەتتىك باقىلاۋدى كۇشەيتۋ قاجەت»؛, &ndash؛ دەيدى.

راس, وسى ۋاقىتقا دەيىن ءبىزدىڭ ەلدە مال ازىعىنىڭ قورىن دايىنداۋعا, ونىڭ باعاسىن تۇراقتاندىرۋعا مەملەكەت ارالاسقان جوق. ەلىمىزدە مال باسىنىڭ 90 پايىزى جەكەنىڭ قولىنا ءوتىپ كەتكەندىكتەن, مال ازىعىن دايارلاپ, وزدىگىمەن قىسقا قام جاساۋ ءار شارۋانىڭ وزىندىك ماسەلەسى بولعان-دى. ال ەندى كەلىپ مال ازىعىن دايارلاۋعا مەملەكەتتەن كومەك سۇراۋ قانشالىقتى قيسىندى؟

بۇعان قاتىستى مال شارۋاشىلىعى جانە جەپ-شوپ ءوندىرىسىن زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ماماندارى «؛مال ازىعىن دايارلاۋدى رەتكە كەلتىرۋ ءۇشىن بولاشاقتا اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى مىناداي ۇسىنىستارعا قۇلاق اسقان ءجون»؛ دەيدى:

1. ءقايسىبىر وركەنيەتتى ەلدەر اۋىلدىڭ ءتۇتىنىن ءتۇزۋ ەتىپ, تىرشىلىگىنە جان ءبىتىرۋ ءۇشىن اۋىلعا الدىمەن قۋاتتى تەحنولوگيا قاجەتتىگىن جەتە تۇسىندىرۋدە. ماسەلەن, گەرمانيا, يزرايل, بەلورۋسسيا ەلدەرى اۋىل اتموسفەراسىنا بيوتەحنولوگيانى بەيىمدەۋ ارقىلى ۇلكەن جەتىستىككە قول جەتكىزۋدە. بىزگە دە وسى بيوتەحنولوگيالىق ادىسپەن, نانوتەحنولوگيالىق تاسىلمەن جەم-شوپ الۋ ءىسىن ۇيرەنەتىن كەزەڭ كەلدى. مىنە, ول ءۇشىن مەملەكەت اۋىدى الدىمەن قۋاتتى تەحنيكامەن قامتاماسىز ەتۋى كەرەك.

2. اۋىلدى بيوتەحنولوگيامەن جابدىقتاۋ &ndash؛ وڭاي شارۋا. ال ونىڭ ءتىلىن بىلەتىن مامان تابۋ ءۇشىن بيوتەحنولوگيالىق جاڭاشىلدىقتى كاسىپتىك-تەحنيكالىق وقۋ باعدارلاماسىنا نەمەسە ورتا مەكتەپتەردەگى وقۋ باعدارلاماسىنا ارنايى باعدارلاما ەتىپ ەنگىزگەن ءجون.

3. ؛جالپى, مامانداردىڭ پايىمداۋىنشا, قازاق ەلىندەگى 99,2 پايىز جەردى «؛ەمدەگەندە»؛ عانا ءبىز شابىندىق جەردىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن, جايىلىمدىق جەر ماسەلەسىنەن, مال ازىعىن رەتتەۋ تۇيتكىلىنەن ادا بولادى ەكەنبىز. وسىعان وراي رەسپۋبليكا بويىنشا «؛شابىندىق جەرلەردى باسقارۋ»؛ جوباسىن قولعا العان ءجون.

مىنە, «؛الدىمەن وسى ۇسىنىستار ەلەپ-ەسكەرىلگەندە ءبىز ەلدەگى مال ازىعىنا قاتىستى ماسەلەلەردى شەشە الامىز»؛ دەسەدى ماماندار. ارينە, ول ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان مىقتى پارمەن كەرەكتىگى داۋسىز.

قارلىعاش زارىققانقىزى