ء"؛حارري پوتتەردى"؛ قازاقشا سويلەتكەن مامانداردىڭ ءبىرى: ءتىل بار جەردە اۋدارماشى دا بولادى
  • usd 468.56

  • eur 497.56

  • rub 7.3

  • cny 67.18

29 ناۋرىز, 13:45:35
الماتى
+35°

بۇگىن ؛&ndash؛ حالىقارالىق اۋدارماشى كۇنى. وسىعان وراي كاسىبي اۋدارماشى, بەلگىلى فانتاست جازۋشى ؛جوان ءروۋليڭنىڭ ء"حارري پوتتەر" اتتى جيناعىن قازاقشا سويلەتۋشىلەردىڭ ءبىرى سايات مۇحامەديار قامشى پورتالىنا سۇحبات بەردى.

&ndash؛ ء"حارري پوتتەردىڭ" قازاقشا اۋدارماسىن وقىعاندارعا ءسىزدىڭ ەسىمىڭىز تانىس. الايدا ءسىز جايلى جيناق اۋدارماشىلارىنىڭ ءبىرى دەگەننەن وزگە اقپارات از. سوندىقتان ءوزىڭىزدى از-كەم تانىستىرىپ ءوتىڭىزشى... اۋدارما سالاسىنا قالاي كەلدىڭىز؟

&ndash؛ ءوزىم بۇرىنعى شقو ەندىگى اباي وبلىسىنىڭ تۋماسىمىن. 2010-2014 جىلدارى ابىلاي حان اتىنداعى قازاق حالىقارالىق قاتىناستار جانە الەم تىلدەرى ۋنيۆەرسيتەتىندە اۋدارماشى-رەفەرەنت ماماندىعى بويىنشا وقىپ, 2016 جىلى بولاشاق باعدارلاماسى بويىنشا اقش-قا ماگيستراتۋراعا ءتۇستىم. 2018 جىلى مونتەرەيدەگى ميددلبەري حالىقارالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىن جازباشا جانە اۋىزشا اۋدارما ماگيسترى دارەجەسىمەن ءتامامدادىم. ؛سودان بەرى ەلىمە قايتىپ, بىلگەن-تۇيگەنىمدى, ۇيرەنگەنىمدى ابىلاي حان اتىنداعى قازحق جانە ءاتۋ اۋدارما جانە فيلولوگيا فاكۋلتەتىندە باسىندا وقىتۋشى, ءقازىر اعا وقىتۋشى رەتىندە قىزمەت ەتىپ كەلەمىن. ؛اۋدارماعا كەلۋگە مەكتەپتەگى اعىلشىن ءتىلى ءمۇعالىمىم ىقپال ەتتى دەسەم قاتەلەسپەيمىن. مارقۇم گۇلشارا تاكەنقىزى اعىلشىن تىلىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىمدى وياتتى. العاشىندا ءتىل ۇيرەنۋ ءۇشىن عانا تاڭداعان ماماندىق كەيىن ۋاقىت وتە جاڭا قىرلارىنان اشىلىپ, سۇيىكتى كاسىبىمە اينالدى. وعان ۋنيۆەرسيتەتىمدەگى مۇعالىمدەرگە العىس ايتامىن.

&ndash؛ قازاقستانداعى اۋدارماشىلار قالاي ماماندانعان؟ اۋدارماشى اۋىزشا مەن جازباشاعا قاتار جەتىك بولۋى كەرەك پە, الدە ەكەۋىنىڭ ءبىرىن نەگىزگى سالا رەتىندە الىپ جۇرۋگە بولا ما؟

&ndash؛ قازاقستاندا اۋدارماشىلاردى دايىندايتىن جوو جەتەرلىك. ءوزىم وقىعان ابىلاي حان ۋنيۆەرسيتەتى, ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ, سۇلەيمەن دەميرەل جانە تاعى باسقا مىقتى اۋدارماشىلاردى دايىندايتىن ءبىلىم ورداسى رەتىندە قالىپتاسقان ۋنيۆەرسيتەتتەرىمىز بار. ؛اۋدارماشى دەگەندە كوبى ونى اۋىزشا دا جازباشا دا اۋدارا بەرەتىن ادام رەتىندە قارايدى. دەگەنمەن ەكەۋى ەكى بولەك قابىلەت پەن دايىندىقتى تالاپ ەتەدى. كەيدە ول ءبىر ادامنىڭ بويىندا تابىلىپ جاتسا, كەيدە اۋدارماشى تەك اۋىزشا, نە جازباشا اۋدارماعا عانا بەيىم بولىپ جاتادى. اۋىزشا اۋدارمامەن اينالىساتىن ادامدارعا جازباشا اۋدارماشىلاردىڭ كۇنى-تۇنى كوز مايىن تاۋىسىپ, كومپيۋتەر الدىندا وتىرۋى قىزىقسىز كورىنۋى مۇمكىن. جازباشا اۋدارماشىعا اۋىزشا اۋدارماداعىداي كوپشىلىك الدىندا سويلەۋ, قيىن سوزدەردى لەزدە تابۋ, سوزدىك قاراي المايتىنى ۇناماۋى مۇمكىن. اۋدارمانىڭ قاي ءتۇرى ۇنايدى, قايسىسىن كاسىپ ەتكىسى كەلەدى ادام ءوزى شەشكەن ءجون.

&ndash؛ ءسىزدىڭ شاكىرتتەرىڭىز قايدا جۇمىس ىستەيدى؟

&ndash؛ مەن ۋنيۆەرستيتەتتە جۇمىس ىستەگەلى 4 جىل بولدى. ءبىزدىڭ كافەدرا اۋدارماشى-رەفەرەنتتەردى دايارلايدى. ءقازىر ولار قازاقستاننىڭ تۇپكىر-تۇپكىرىندە ءارتۇرلى سالادا جۇمىس ىستەپ ءجۇر. كوبى اۋدارماشى, ءمۇعالىم, نەمەسە اعىلشىن ءتىلىن كوپ پايدالانىلاتىن مەنەدجەر, تۋريزم, بانك, نە ەكونوميكا سالاسىندا قىزمەت ەتەدى.

&ndash؛ اۋدارماشىلاردىڭ جۇمىسى تۋرالى تاقىرىپتى جالعاستىرا تۇسەيىكشى. بۇگىندە شەتەلدە وقىعان, بىرنەشە ءتىلدى جەتىك مەڭگەرگەن مامانداردى كەز كەلگەن سالادان تابۋعا بولادى. ولاردا اۋدارماشىعا دەگەن مۇقتاجدىق از, ءتىپتى جوق بولۋى مۇمكىن. ونىڭ ۇستىنە ءماتىن اۋداراتىن سايتتار مەن قوسىمشالار دا دامىپ كەتكەن. اۋدارماشىلار كۇندەلىكتى نەمەن اينالىسادى؟ نارىق زاڭى اۋدارماشىدان گورى, شەت ءتىلىن بىلەتىن ناقتى سالا مامانىنا دەگەن سۇرانىستى كوبىرەك تۋدىرىپ وتىرعان جوق پا؟

&ndash؛ دۇرىس ايتاسىز. دەگەنمەن اعىلشىن بىلەتىن كىسىگە قاراپ تۇرساڭ اۋدارماشى قاجەت جوق سەكىلدى كورىنەدى. ول كىسى بارىمەن ءوزى سويلەسە بەرەدى. ماتىندەردى دە google translate-پەن اۋدارا سالۋعا بولادى. الايدا ونداي باعدارامالار سوڭعى 10-15 جىلدا ساپاسى الدەقايدا جاقسارعانىنا قاراماستان ءالى دە ادام جاساعان اۋدارماعا ساپا جاعىنان جەتە المايدى. البەتتە جىلدامدىق جاعىنان ۇتادى. ءبىراق كوپ جەردە ساپاعا ءمان بەرەتىنىن ەسكەرۋ كەرەك. سوندىقتان دا اۋدارماشىلار ءالى دە قاجەت. پليۋس سوڭعى كەزدە وسىنداي باعدارلامالارمەن جۇمىس ىستەيتىن ماماندارعا دا سۇرانىس بار. ياعني پوست-ەديتور دەيدى, اۆتوماتتى اۋدارمادان وتكەن ءماتىندى جوندەپ بەرەتىن اۋدارماشى. ول باتىس ەلدەرىندە كەڭ تاراپ بارا جاتىر.

نارىق زاڭى سوندايعا يتەرسە دە, مامان تولاسسىز قۇجاتتاردى اۋدارىپ وتىرا ما, الدە ءوز مىندەتىن اتقارا ما؟ ءاربىر ماماندىق بوستان بوس پايدا بولمايدى. سوندىقتان ءتىل بار جەردە اۋدارماشى دا بولا بەرمەك. تەك ۋاقىتتىڭ اعىمىنا, تەحنولوگيانىڭ وزگەرىسىنە قاراي ولار دا وزگەرەدى دەپ ويلايمىن.

امەريكادا وقىعان كەزدە ءبىر ۇستازىم "كومپيۋتەر ەشقاشان ادام اۋدارماشىنىڭ ورنىن باسا المايدى. ءبىراق كومپيۋتەرى بار اۋدارماشى ادام اۋدارماشىنىڭ ورنىن باسا الادى" دەپ ەدى. ؛سوندىقتان 21 عاسىر بىزگە نە اكەلەرىن كۇتەمىز.

&ndash؛ ءتىل ۇيرەنۋگە بەيىم, اۋدارماعا قىزىعاتىن جاستارعا ماماندىق تۋرالى قانداي كەڭەس ايتاسىز؟

&ndash؛ اۋدارماشى كاسىبى ول ۇنەمى وقۋدى, جاڭا نارسەلەردى, سوزدەردى, ۇعىمداردى ۇيرەنۋدى تالاپ ەتەدى. ءبىلىمىڭىز جان-جاقتى, تەحنولوگيالىق وزگەرىستەر جايلى حاباردار بولۋدى تالاپ ەتەدى. سوندىقتان كىتاپ وقىڭىزدار, جاڭالىق وقىڭىزدار, جاڭا نارسەدەن قورىقپاڭىزدار!

&ndash؛ ءوزىڭىز شىعارماشىلىق توپ قاتارىندا بولعان ء"حارري پوتتەرگە" قاراي ويىسساق. جيناقتىڭ بارلىق جەتى كىتابى اۋدارىلاتىنى ايتىلعان ەدى. ءقازىر جۇمىس قاي دەڭگەيدە ءجۇرىپ جاتىر؟

&ndash؛ قازىرگى تاڭدا جەتى كىتاپتىڭ بەسەۋى شىقتى, التىنشىسى ەندى باسىلىپ جاتىر, كەلەسى اپتادان باستاپ ساتىلىمعا شىعارىلادى. ال جەتىنشى كىتاپتى اۋدارىپ بىتىرەيىن دەپ قالدىق. ونى ەندى رەداكتور مەن كوررەكتور قارايدى. سوسىن كىتاپتى باسۋعا دايىنداۋ دەگەن سەكىلدى جۇمىسى ءالى كوپ. ول ناقتى قاشان شىعاتىنىن ايتا المايمىن.

&ndash؛ بۇعان دەيىن اۋدارىلعان كىتاپتار تۋرالى پىكىرلەرگە, ونىڭ ەل اراسىنداعى سۇرانىسىنا كوز جۇگىرتىپ تۇراتىن شىعارسىز. وقىرمان ىقىلاسى, كىتاپتاردىڭ ساتىلىمى قالاي؟ قايتا باسىلىپ شىققانى بار ما؟

&ndash؛ ارينە, بىزگە وقىرمان پىكىرى وتە ماڭىزدى. الەۋمەتتىك جەلىدە جازعان پىكىرلەر مەن حاتتاردى وقيمىز. جالپى باسىندا ادامدار ەكىۇشتى قابىلداعان ەدى. كەيىن ءبىراق كوپشىلىكتىڭ ىقىلاسىنا بولەندى دەۋگە بولادى. وعان شىعارىلعان كىتاپتار تاۋىسىلىپ, بىرنەشە رەت قايتا باسىلعانى دالەل. البەتتە ءبىرىنشى كىتاپقا دەگەن سۇرانىس كوپ. سەبەبى ادامدار ەڭ ءبىرىنشى وقيتىن كىتابى دا سول. سوسىن بارىپ ۇناعاندارى ء2-شى كىتاپقا, ء3-شى كىتاپقا ساتىلاپ وتە بەرەدى. وسىلايشا ءار وقىرمان ءوزىنىڭ وقۋ جىلدامدىعىنا قاراي كىتاپتاردى الىپ جاتىر.

&ndash؛ ء"حارري پوتتەردى" اۋدارۋ بارىسىندا اعىلشىن سوزدەرىنىڭ قازاق تىلىندەگى ءدال, ناقتى بالاماسىن تابۋعا اسا ءمان بەرىلگەنىن وقىعانمىن. بۇل &ndash؛ قانشالىقتى جۇزەگە استى. قيىندىقتار كەزدەستى مە؟

&ndash؛ ءيا, اعىلشىن تىلىندەگى سوزدەردى قازاق تىلىنە ءدال, ناقتى بەرۋگە تىرىستىق. كەيدە ولاردىڭ بالاماسىن ىزدەدىك. مىسالى ء4-شى وتساۋىت كىتابىندا yule ball دەگەن ۇعىم كەزدەسەدى. ول قىسقى كۇن توقىراۋى كەزىندە تويلاناتىن ەجەلگى مەرەكە. تۋرا سول مەرەكەنى ەۋروپادان مىڭداعان شاقىرىم جەردە ءومىر سۇرگەن اتا-بابالارىمىز يسلام كەلمەي تۇرىپ تويلاعان. ونى كەي جەردە نارتۋعان, قارا ءتۇن (كاراچۋن) دەپ اتايدى. كەيىن حريستيان ءدىنى ەۋروپادا تارالعان كەزدە ول مەرەكە سۆياتكي/روجدەستۆومەن ۇلاسىپ كەتكەن ەدى. بىزدە ۇمىت قالدى. ءقازىر سوزدىكتەرگە قاراساڭ سۆياتكي دەپ بەرەدى. ءبىز سولاي تاريحقا كوز جۇگىرتىپ, بايىرعى اتاۋىن بالاما رەتىندە قولدانۋدى ءجون كوردىك.

نەمەسە كەيىپكەرلەردىڭ سويلەۋ مانەرىن الايىق. ءۇشىنشى كىتاپتا ازكابان تۇتقىنى, سيقىرشىلاردى تاسيتىن كەزبە سەرى دەگەن اۆتوبۋس بار. سونىڭ كوندۋكتورى ستەن جانە شوپىرى ەرن ەكەۋى كوكني دەگەن اكسەنتتە سويلەيدى. اۋدارمادا ولار كوكنيدە سويلەگەنىن قالاي كورسەتە الامىز؟ كوكنيدە سويلەدى دەپ ايتىپ كەتسەك بولادى, ءبىراق ول جەتكىلىكسىز. اۆتور شىعارعان كەيىپكەر وبرازى اشىلماي قالادى. ءبىز دومەستيكاسيا دەگەن ادىسكە جۇگىندىك. ياعني شەتەلدىك ەرەكشەلىكتىڭ ورنىن جەرگىلىكتى ەرەكشەلىكپەن باستىق. ءسويتىپ كوكنيدىڭ ورنىنا باتىس قازاقستاندىقتاردىڭ سويلەۋ مانەرىن قويىپ ەدىك, قازاق تىلدە سويلەگەن كەيىپكەرلەر بىردەن كوپ وقىرماننىڭ ىقىلاسىنا يە بولدى. وسىنداي مىسالدار نەگىزى ايتا بەرسە كوپ.

&ndash؛ ء"حارري پوتتەر" قازاقشاعا اۋدارىلعانعا دەيىن 80 تىلگە ءتارجىمالانعانى الەمدىك بەستسەللەرلەردى قازاقشا سويلەتۋدە قازاقستان قانشالىقتى كەنجەلەپ كەلگەنىن كورسەتسە كەرەك. سوڭعى جىلدارى ۇكىمەت تە, جەكە باسپاگەرلەر دە اۋدارماعا كوپتەپ دەن قويىپ كەلەدى. وسى باعىتتاعى جۇمىستى جانداندىرا ءتۇسۋ ءۇشىن تاعى نە كەرەك؟

&ndash؛ ءيا, ءحارري پوتتەر قازاق وقىرمانىنا كەش جول تارتتى. الايدا, ەشتەن كەش جاقسى دەگەن ءسوز وسى جاعدايعا دا قاتىستى دەپ ويلايمىن. 2000 جىلدارى بۇكىل الەمدى جاۋلاپ العان كىتاپ تەك جيىرما جىل وتە قازاق تىلىندە سويلەدى. وعان دەيىن ءبىز ورىس تىلىندەگى نۇسقامەن, نە اعىلشىنشا بىلەتىندەر ءتۇپنۇسقادان وقىپ تانىستى. سوندىقتان دا بولار, كوبى ورىس تىلىندەگى گارري دەگەن سياقتى اتتارعا ۇيرەنىپ كەتكەلى سونشالىق, قازاقشا ءحارري دەپ شىعارعاندا جاتسىنىپ, ەرسى قابىلداعاندار بولدى. كەيىن بۇل &ndash؛ اعىلشىنشا ايتىلۋىنا قاراپ جاسالعانىن ءتۇسىندىرىپ, ورىستان باسقا ەلدەردىڭ بارلىعىندا دەرلىك حارري, harri, harry دەگەن نۇسقالار قولدانىلادى دەپ كورسەتكەندە عانا جۇرتشىلىق ءحارريدى قابىلدادى.

ۇكىمەت 100 كىتاپ جوباسىن ىسكە قوسىپ, ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسىن قۇرىپ, زاماناۋي وقۋلىقتاردى اۋدارۋ ءىسى ەندى قولعا الىنا باستاپ ەدى, جوبا جابىلىپ قالدى. بۇل حابار ماعان اۋىر ءتيدى. 100 كىتاپ 1000 كىتاپ بولا ما دەگەن ءۇمىتىم بار ەدى. الايدا ول جوبانى قارجىلاندىرۋ توقتاپ, ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى جابىلعان ەكەن. ؛ۇكىمەتتىڭ اۋدارما سالاسىنا قاتىستى بۇدان باسقا ؛ جوبالارىن ەستىمەپپىن. الايدا جىعىلايىن دەگەن بايراقتى جەكە كاسىپكەرلەر قۇلاتپاي, كوتەرىپ كەتتى. رايسا سايران قادىر سوڭعى 4 جىلدا &ldquo؛steppe &؛ world&rdquo؛ باسپاسىن اشىپ كىتاپتاردى اۋدارىپ كەلەدى, ودان بولەك مازمۇنداما باسپاسى ورۋەلدىڭ "مال قوراسى" مەن "1984", ءابدىراسىل ابدەلدينوۆ جەكە كاسىپكەر رەتىندە اشقان abelmann&؛sons باسپاسى ايگىلى "تاقتار تالاسىن" اۋداردى, فوليانت باسپاسى تولكيننىڭ "ساقينالار ءامىرشىسى", ستيۆەن كينگتىڭ "سول" دەگەن كىتابىمەن قوسا باسقا دا تالاي كىتاپتى اۋداردى. مەن كىشكەنتايىمدا قازاق تىلىندە كىتاپ تابا الماي, انا تىلىمدە الەم جاۋھارلارىن وقىسام عوي دەپ ارمانداۋشى ەدىم. سول ارمانىم ەندى ورىندالا باستاعانىنا قۋانىشتىمىن .

&ndash؛ جەكە تاجىريبەڭىزدەن تۇيگەنىڭىز كوپ شىعار. ءتىل ۇيرەنۋدەگى ءتيىمدى تاسىلدەر, ماڭىزدى داعدىلار مەن قاجەتتى ەرەجەلەر تۋرالى ايتىپ بەرىڭىزشى...

&ndash؛ نەگىزى ءتىل ۇيرەنۋ ءۇشىن كەرەك ەڭ باستى نارسە &ndash؛ ىنتا. ىنتاسى بار ادام كەز كەلگەن جەردەن وقىپ, بەلگىلى دارەجەگە جەتەدى. وسى ىنتاعا دۇرىس باعىت بەرەتىن جاقسى ۇستاز تابىلسا, كەرەمەت بولادى. ءقازىر وزدىگىنەن وقۋ ءۇشىن دە مۇمكىندىكتەر كوپ. ينتەرنەتتە كىتاپتار, سايتتار بار. ءوزىم مەكتەپتەن تىس ۋاقىتىمدا كىتاپتاردىڭ اۋديو ديسكى تۇرىندەگى نۇسقاسىن وقيتىنمىن, اعىلشىنشا كينو كورىپ ەستۋ قابىلەتىن دامىتاتىنمىن. ءقازىر دە ستۋدەنتتەرىمە youtube-تان سۋبتيترى بار اۋديوكىتاپتى ەستىپ وتىرىپ, ونى اۋىزشا قايتالاپ وتىرساڭىزدار بىردەن listening, reading, pronounciation جاقسارتا الاسىزدار دەپ ايتامىن, سىزدەرگە دە سونى ۇسىنامىن. تەك ەرىنبەسەڭىز بولعانى.

شۋاق قايراتقىزى

اۆتورمەن ونىڭ facebook پاراقشاسى ارقىلى حابارلاسۋعا بولادى.

جازىلىڭىز

"قامشى" سىلتەيدى

قاتە تاپساڭىز, قاجەتتى بولىكتى تاڭداپ ctrl+enter باسىڭىز.

پىكىر قالدىرۋ

پىكىر