فوتو: اشىق دەرەككوز
سۋيسيد بۇكىل الەمدە بارلىق ۇلتتاردىڭ, مادەنيەتتەردىڭ, دىندەردىڭ, جىنىستاردىڭ جانە كلاستاردىڭ پروبلەماسىنا اينالدى.
دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا, ايەلدەر وزىنە قول جۇمساۋ تۋرالى ويلارعا كوبىرەك بەيىم بولعانىمەن, ەرلەر اراسىندا سۋيسيد دەڭگەيى جوعارى. سوندىقتان ەرلەردەگى سۋيسيد ء"ۇنسىز ىندەت" دەپ سيپاتتالادى.
الەمنىڭ كوپ بولىگىندە ءوزىن ءولتىرۋ ءدىني نەمەسە مادەني سەبەپتەرگە بايلانىستى ايىپتالادى. كەيبىر ەلدەردە سۋيسيدتىك مىنەز-قۇلىق زاڭمەن جازالاناتىن قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىق بولىپ ەسەپتەلەدى. سوندىقتان ول ەلدەردە وز-وزىنە قول جۇمساۋ كوبىنەسە تىيىم سالىنعان قۇپيا ارەكەت بولىپ جۇزەگە اسىرىلادى. سوندىقتان ونداي ەلدەردە سۋيسيد رەسمي مالىمەتتەرگە تىركەلمەيدى, ناتيجەسىندە ستاتيستيكالار قاتە جىكتەلۋى نەمەسە ادەيى جاسىرىلۋى مۇمكىن.
وزىنە قول جۇمساۋ سالدارىنان بولاتىن ءولىم-جىتىم دەڭگەيىن تومەندەتۋ ءۇشىن كوپتەگەن دامىعان ەلدەر ءسۋيسيدتى ارتتىراتىن جالپى فاكتورلاردى شەشۋ جولدارىن زەرتتەدى. زەرتتەۋلەر بويىنشا, دەپرەسسيا ماڭىزدى فاكتورلاردىڭ ءبىرى, ءبىراق باسقا فاكتورلاردى ەسكەرۋ قاجەت. ماسەلەن, ادامداردىڭ فيزيكالىق جاعدايى, پسيحيكالىق دەنساۋلىعى, ەكونوميكالىق جاعدايى, قارجىلىق قيىندىقتارى, جۇمىس ورنىنداعى ماسەلەلەر, جالپى ومىرگە قاناعاتتانۋ دەڭگەيى سياقتى فاكتورلار كىرەدى.
سۋيسيد دەڭگەيى ەڭ جوعارى ون ەلگە لەسوتو, گايانا, ەسۆاتيني, وڭتۇستىك كورەيا, كيريباتي, ميكرونەزيا فەدەراتيۆتىك مەملەكەتتەرى, ؛ليتۆا, سۋرينام, رەسەي, وڭتۇستىك افريكا ەلدەرى كىرەدى.
باتىس ەۋروپاداعى سۋيسيد دەڭگەيى وتە جوعارى جالعىز مەملەكەت &ndash؛ ؛بەلگيا. دەگەنمەن, بەلگيادا دارىگەردىڭ كومەگىمەن ءوز ەركىمەن سۋيسيدكە بارۋعا جول بەرەتىن ليبەرالدى زاڭدار بار ەكەنىن اتاپ وتكەن ءجون, بۇل بەلگيا ستاتيستيكاسىنىڭ فاكتورى بولۋى مۇمكىن.
بىر قىزىعى, الەمدەگى ەڭ پروبلەمالى ەلدەردىڭ كوپشىلىگىندە سۋيسيد دەڭگەيى سالىستىرمالى تۇردە تومەن. رەسمي ستاتيستيكالار بويىنشا, اۋعانستان, يراك, سيريا سياقتى ەلدەر الەمدەگى سۋيسيد دەڭگەيى تومەن ەلدەرگە كىرەدى. الايدا, بۇل ەلدەردىڭ سۋيسيد ستاتيستيكاسى قالاي جاسالاتىنى انىق ەمەس.
تومەندەگى ەلدەردە سۋيسيد الەمدەگى تومەنگى كورسەتكىشتەرگە يە: انتيگۋا جانە باربۋدا, ؛باربادوس, گرەنادا, سەنت-ۆينسەنت جانە گرەناديندەر, سان تومە جانە پرينسيپي, يوردانيا, سيريا, ۆەنەسۋەلا, گوندۋراس, فيليپپين.
سۋيسيد دەڭگەيى بويىنشا الەمنىڭ الدىڭعى وندىعىنا كىرەتىن وڭتۇستىك كورەيانىڭ جاعدايى
دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتى بويىنشا, وڭتۇستىك كورەياداعى سۋيسيد دەڭگەيى الەمدە ءتورتىنشى ورىندا تۇر. زەرتتەۋلەرگە سايكەس, وڭتۇستىك كورەيادا ەگدە جاستاعى ادامدار اراسىنداعى سۋيسيد جوعارى.
كورەي ءداستۇرى بويىنشا, بالالار قارتايعان اتا-انالارىنا قامقورلىق جاساۋى كەرەك. دەگەنمەن, ولاردا بۇل جۇيە جيىرما ءبىرىنشى عاسىردا نەگىزىنەن جويىلىپ كەتكەندىكتەن, كوپتەگەن ەگدە جاستاعى ادامدار وزدەرىنىڭ وتباسىلارىنا قارجىلىق اۋىرتپالىق تۇسىرگىسى كەلمەي, وزىنە قول جۇمسايدى.
وڭتۇستىك كورەيادا ستۋدەنتتەردىڭ دە وزىنە قول جۇمساۋ دەڭگەيى جوعارى. ولارعا اكادەميالىق تابىسقا جەتۋ جولىندا جوعارى قىسىم تۇسەدى. العا قويعان ماقساتتارىنا جەتە الماعان سوڭ, ولار ءوز وتباسىنىڭ ابىرويىن ءتۇسىردى دەپ ويلاۋى مۇمكىن. ۇيقىنىڭ بۇزىلۋى, سترەسس جانە ناشار الەۋمەتتىك قارىم-قاتىناستار ستۋدەنتتەردىڭ سۋيسيد ءقاۋپىن جوعارىلاتۋى مۇمكىن.
وڭتۇستىك كورەيادا تۇتىنگە ۋلانۋ وزىنە قول جۇمساۋدىڭ كەڭ تارالعان ادىستەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە سانالادى. سونىمەن قاتار, كەيبىرى كوپىردەن سەكىرۋدى تاڭدايدى. سەۋلدەگى ماپو كوپىرىنەن كوپ ادام سەكىرىپ, قازا تاپقاندىقتان "اجال كوپىرى" نەمەسە "سۋيسيد كوپىرى" دەگەن لاقاپ اتقا يە بولعان.
وڭتۇستىك كورەيا ۇكىمەتى ءسۋيسيدتى اۋىزدىقتاۋ ءۇشىن كۇش سالۋدا. بيلىك پسيحيكالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋعا تىرىسادى. زەرتتەۋلەرگە سايكەس, وڭتۇستىك كورەياداعى وز-وزىنە قول جۇمساۋ قۇرباندارىنىڭ 90%-ى دياگنوز قويۋعا بولاتىن جانە ەمدەۋگە بولاتىن پسيحيكالىق دەنساۋلىق جاعدايىمەن بايلانىستى بولۋى مۇمكىن.
وڭتۇستىك كورەيا سونداي-اق جەرگىلىكتى دەڭگەيدە ءسۋيسيدتىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسۋ ءۇشىن قاۋىمداستىق كوشباسشىلارىنا ءبىلىم بەرەدى.
وڭتۇستىك كورەياعا كورشىلەس جانە مادەنيەتى جاقىن جاپونيادا 20-44 جاس ارالىعىنداعى ەرلەر مەن 15-34 جاس ارالىعىنداعى ايەلدەردە سۋيسيد دەڭگەيى وتە جوعارى. جاپون ەرلەرىنىڭ وزىنە قول جۇمساۋ ىقتيمالدىعى ايەلدەرگە قاراعاندا ەكى ەسە كوپ. جاپونيادا, ءتىپتى جالپى الەمدە جۇمىسسىز قالىپ, وتباسىن اسىراي الماي جۇرگەن ەرلەردىڭ وزىنە قول جۇمساۋى ەرەكشە الاڭداتادى.
جاپونياداعى فۋدزي تاۋىنىڭ ەتەگىندە ورنالاسقان اوكيگاحارا ورمانى سۋيسيدكە باراتىنداردىڭ مەكەنى, ويتكەنى جىل سايىن جۇزدەگەن ادام وزىنە قول جۇمساۋ ءۇشىن سول جەرگە بارادى. سوندىقتان پوليسيا اۋماقتى ۇنەمى كۇزەتەدى.
كەيبىر دامىعان ەلدەردە جىلدار بويى سۋيسيدكە باراتىنداردىڭ مولشەرى ايتارلىقتاي وسكەن. مىسالى, اقش-تا ءسۋيسيدتىڭ جالپى دەڭگەيى 1999 جىلدان 2018 جىلعا دەيىن 35,2%-عا وسكەن.
سونىمەن قاتار, 2019 جىلى ەرلەر اراسىنداعى سۋيسيد ايەلدەرگە قاراعاندا ءتورت ەسەگە جۋىق جوعارى بولعان.
شۆەسيا قالاي سۋيسيد مولشەرىن ايتارلىقتاي تومەندەتتى؟
تاريحي دەرەكتەرگە سۇيەنسەك, شۆەسيادا سۋيسيد دەڭگەيى جوعارى بولدى, 1960 جىلداردا شۆەسيا ازاماتتارى اراسىندا سۋيسيد ءجيى كەزدەسەتىن. زەرتتەۋلەر بويىنشا, سكانديناۆيا ەلدەرىندە وتكەن عاسىردا سۋيسيد جوعارى بولۋىنا ەلدىڭ گەوگرافيالىق ورنالاسۋى ىقپال ەتكەن بولۋى ىقتيمال. سكانديناۆيا ەلدەرىندەگى ۇزاق ءتۇن ادامداردىڭ دەنساۋلىعىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن. ۇكىمەت بۇل پروبلەماعا بايلانىستى الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ جانە پسيحيكالىق دەنساۋلىق قىزمەتتەرىن دامىتتى. ناتيجەسىندە سۋيسيدكە باراتىنداردىڭ سانى كۇرت تومەندەدى. بۇگىندە سكانديناۆيا ەلدەرى &ndash؛ نورۆەگيا, شۆەسيا, دانيا جانە فينليانديادا &ndash؛ باقىتتىلىق يندەكسى بويىنشا الەمدە ەڭ الداعى مەملەكەتتەر جانە سۋيسيد دەڭگەيى سالىستىرمالى تۇردە تومەن. دەگەنمەن, وندا قىس كەزىندە قاراڭعىلىق ۇزاققا سوزىلادى. كەيبىر ايماقتاردا تاۋلىگىنە 20 ساعات نەمەسە ودان دا كوپ ۋاقىت ءتۇن بولادى. بۇل ماۋسىمدىق اففەكتيۆتى بۇزىلۋلاردى تۋدىرادى. زەرتتەۋلەر ؛اففەكتيۆتى بۇزىلۋلار مەن ءسۋيسيدتىڭ جوعارى كورسەتكىشتەرى بايلانىستى ەكەنىن ايتادى.
قازاقستانداعى سۋيسيد جاعدايى قالاي؟
دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا, قازاقستاندا ؛جاسوسپىرىمدەر مەن جاستاردىڭ وزىنە قول جۇمساۋى ۇلكەن ماسەلە بولىپ وتىر. 15-49 جاس توبىنداعى سۋيسيد قازاقستانداعى بارلىق ءولىم-جىتىمنىڭ وننان بىرىنەن كوپ بولىگىن قۇرايدى.
يۋنيسەف پەن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا, قازاقستانداعى 15 پەن 19 جاس ارالىعىنداعى جاسوسپىرىمدەردە سۋيسيد دەڭگەيى الەم بويىنشا ەڭ جوعارى. قازاقستان الەم بويىنشا ءجاسوسپىرىم قىزدار اراسىنداعى سۋيسيد بويىنشا 1-ورىندا, ءجاسوسپىرىم ۇلدار اراسىنداعى سۋيسيد بويىنشا رەسەيدەن كەيىنگى 2-ورىندا.
قازاقستانداعى جاستار اراسىنداعى ءسۋيسيدتىڭ وسىنشاما جوعارى بولۋىنىڭ ارتىندا بىرنەشە فاكتورلار بار. وعان مەكتەپتەگى بۋلينگ, قۇندىلىقتاردىڭ بولماۋى نەمەسە جوعالۋى, الەۋمەتتىك مىنەز-قۇلىق ستاندارتتارىنىڭ تومەندەۋى, بولەكتەۋ, ديسكريميناسيا ت.ب فاكتورلار كىرەدى. ؛
زەرتتەۋگە سايكەس, قازاقستاندىق اتا-انالار ورتاشا ەسەپپەن كۇنىنە بالالارىمەن تەك 20 مينۋت عانا وتكىزەدى.
ال, قازاقستانعا كورشى ەلدەردە, مىسالى, قىرعىزستان, تاجىكستان, تۇركىمەنستان جانە وزبەكستاندا سۋيدسيد جاعدايلارى الدەقايدا تومەن.
قازاقستاندا كوروناۆيرۋس پاندەمياسىنا دەيىن دە سۋيسيد دەڭگەيى جوعارى بولعان. رەسمي ستاتيستيكا ەلدە سوڭعى ايلاردا ەرەسەكتەر اراسىندا دا, جاستار اراسىندا دا مۇنداي جاعدايلاردىڭ كوبەيگەنىن كورسەتەدى.
قازاقستاندىق ماماندار سۋيسيدتىك ويلارعا ىقپال ەتەتىن فاكتورلاردىڭ قاتارىنا جالعىزدىق, ۇمىتسىزدىك, قوعامنان شەتتەتىلۋ كىرەتىنىن ايتادى.
قاتە تاپساڭىز, قاجەتتى بولىكتى تاڭداپ ctrl+enter باسىڭىز.
پىكىر قالدىرۋ
پىكىر