ب. ساعىنتاەۆ الماتى تاۋلارىنداعى مورەندى كولدەردىڭ جاعدايىن تەكسەردى

الماتى قالاسىنىڭ اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ مەگاپوليستىڭ سەل قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا مورەندى كولدەردىڭ جاعدايىنا اەروۆيزۋالدى زەرتتەۋ جۇرگىزدى. تىكۇشاقتا «؛قازسەلدەنقورعاۋ»؛ ءمم-نىڭ ءتوراعاسى ك. كوكىرەكباەۆ, قالانىڭ ءتجد-نىڭ باسشىلىعى مەن ماماندارى بولدى.

مورەندى كولدەردىڭ, سونداي-اق اقساي, قارعالى جانە ۇلكەن الماتى وزەندەرىنىڭ باسسەيندەرىنىڭ جاعدايىنا باعا بەرىلدى. جالپى, الماتى ماڭىندا 45 مۇزدى كول بار, ونىڭ جەتەۋىندە بيىل پرەۆەنتيۆتى جۇمىستار جۇرۋدە. تەمپەراتۋرالىق رەجيمنىڭ كوتەرىلۋىنە بايلانىستى مۇزدىقتار ەرۋدە.

قاۋىپتى جەتى كولدەگى سۋدىڭ جالپى كولەمى 1 ميلليون تەكشە مەتردى قۇرايدى, ياعني ءقاۋىپسىز دەڭگەيگە سايكەس. سەل ءقاۋىپى كەزەڭى باستالى ماۋسىمنان بەرى 1,6 ملن تەكشە مەتر اعىزىلدى. مورەندى كولدەردىڭ جاعدايى 9 تۇراقتى جانە 10 ماۋسىمدىق گيدروبەكەتتەردە باقىلانادى. الماتى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن ولار تۇرعىن مودۋلدەرمەن, تىرشىلىككە قاجەت جابدىقتارمەن جانە بايلانىس قۇرالدارىمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. تىكۇشاقپەن تەكسەرۋ ناتيجەسىندە كولدەردەگى سۋدىڭ سىن دەڭگەيىنە جەتپەيتىنى انىقتالدى. مورەندى كولدەر مەن تاۋلى وزەندەردەگى جاعداي تۇراقتى.

الماتى اكىمى ب. ساعىنتاەۆ قالانىڭ تجد- نە «؛قازسەلدەنقورعاۋ»؛ ءمم-نىڭ اۋماقتىق بولىمشەسىنىڭ ماماندارىمەن بىرگە مەگاپوليس پەن ونىڭ تۇرعىندارىنىڭ سەل قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى ءىس-شارالار كەشەنىن جۇزەگە اسىرۋدى جالعاستىرۋدى تاپسىردى. ەسكە سالساق, مەگاپوليس اكىمى ب. ساعىنتاەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا قالانىڭ سەل قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى جۇيەلى تۇردە شەشىلۋدە. ماسەلەن, اقساي مەن ۇلكەن الماتى وزەندەرىنىڭ باسسەيندەرىندە ەكى سەل بوگەتىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى. بۇل گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستار 3 مىڭعا جۋىق نىساندى جانە 40 مىڭنان استام قالا تۇرعىندارىن قورعاۋدى قامتاماسىز ەتەدى.

سونىمەن قاتار, قالالىق تجد سەل ءقاۋپىن باقىلاۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەسىن ەنگىزۋ جوباسىن جۇزەگە اسىرۋدا. ءبىرىنشى كەزەڭدە ۇلكەن جانە كىشى الماتى وزەندەرىنە 10 ستانسيا ورناتىلدى. تاعى 21 ستانسيا ii-دە كەزەڭدە قويىلادى. جۇيە تاۋلى وزەندەردەگى جاعدايعا 10 پارامەترگە دەيىن اۆتوماتتى تۇردە مونيتورينگ جۇرگىزەدى, ونىڭ ىشىندە سۋ دەڭگەيى, اۋا مەن سۋ تەمپەراتۋراسى, توپىراقتىڭ ىلعالدىلىعى, جاۋىن-شاشىننىڭ قارقىندىلىعى جانە سەلدى انىقتاۋ دا تەكسۆەرىلەدى. تىكۇشاقپەن تەكسەرۋ بارىسىندا الماتى اكىمى ب. ساعىنتاەۆ تاۋدىڭ قاۋىپسىزدىگىن, تاۋ لاشىقتارىن, باقىلاۋ-قۇتقارۋ پۋنكتتەرىن, تۇيىق-سۋ الپينيستىك لاگەرىندە تىكۇشاق الاڭىن جاساۋ جوبالارىمەن تانىستى.