• usd 468.56

  • eur 497.56

  • rub 7.3

  • cny 67.18

25 ءساۋىر, 16:42:34
الماتى
+35°
قازاقستاندا "حالىق سەنىمى" دەگەن اتاۋمەن ساياسي قوزعالىس قۇرىلدى. وعان بۇرىنعى ديپلومات قازبەك بەيسەباەۆ, قوعام بەلسەندىلەرى عابيدەن جاكەي, ؛مارات ءۋاتقان, ؛ومىرباي سابىروۆ, ەكونوميست ايدار الىباەۆ, جازۋشى-پۋبليسيست تالعات ايتبايۇلى, اقىن بولات شاراحىمباي, اۋعان سوعىسى ارداگەرى بايداۋلەت داركەمباي سەكىلدى بەلسەندى ازاماتتىق پوزيسياداعى ادامدار ەنگەن. سونداي-اق قوزعالىس مۇشەلەرى وزدەرىن ؛عابباس قابىشۇلى, سوفى سماتاەۆ, يسرايل ساپارباي سەكىلدى جازۋشىلار, قوعام بەلسەندىسى سەيداحمەت قۇتتىقادام قولدايتىنىن ايتادى. قوزعالىستىڭ تەڭتوراعالىرى ؛&ndash؛ قازبەك بەيسەباەۆ پەن عابيدەن جاكەي.
 ؛
قوزعالىس مۇشەلەرىنىڭ سوزىنشە, مۇنداي قادامعا ەلدەگى ساياسي احۋال, ازاماتتاردىڭ كەرى كەتىپ بارا جاتقان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايى مەن پروبلەمالاردى شەشۋدەگى بيلىكتىڭ شاراسىزدىعى يتەرمەلەگەن.
 ؛
"ەل, جەر, ادىلەت" سەكىلدى قاراپايىم ۇرانداردى تۋ ەتتىك" دەگەن قوزعالىس مۇشەلەرى ساياسي كۇشكە اينالىپ, پارتيا رەتىندە تىركەلىپ, ەل ساياساتىنا ارالاسۋدى, زاڭدى جولمەن حالىققا فورمالدى تۇردە ەسەپ بەرەتىن بيلىكتىڭ ورنىنا ناقتى بيلىك جۇيەسىن ورناتۋدى ؛كوزدەيدى.
 ؛
بەلسەندىلەر قوزعالىس ازاماتتار ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلاتىنىن, سول ءۇشىن حالىقتان كراۋدفاندينگ ادىسىمەن قارجى جينامايتىنىن جەتكىزدى.
 ؛
قامشى ءتىلشىسى قازبەك بەيسەباەۆپەن اڭگىمەلەسىپ, قوزعالىس قىزمەتىنە بايلانىستى بىرنەشە سۇراق قويدى.

&ndash؛ "حالىق سەنىمى" قوزعالىسى ءوزىن قالاي سيپاتتايدى, وپپوزيسيالىق قوزعالىس پا؟

&ndash؛ ءبىز "وپپوزيسيا" دەگەن ءسوزدى قولدانبايمىز. "وپپوزيسيا" وكىمەتكە قارسى دەگەندى بىلدىرەدى عوي. ؛اڭگىمە مىنادا. قازاقستاننىڭ ساياسي ساحناسىنداعى بۇگىنگى شىنايى جاعدايدى ناقتى ءبىلىپ, باعامداپ وتىرمىز. ءوزىڭدى "وپپوزيسيا" دەپ جاريالاساڭ, بيلىك تىرپ ەتكىزبەيدى. قورقىپ تۇرعامىز جوق, تەك جاعدايدى جاقسى بىلەمىز. ونى دۇرىس باعالاۋ وتە ماڭىزدى. ءبىز ەلدەگى جۇيەنىڭ وزگەرۋىن قالايتىن ازاماتتاردىڭ باسىن قوسىپ, اتا زاڭدا جازىلعان زاڭدى قۇقىعىمىزدى پايدالانىپ, ساياسي كۇش قۇرعىمىز كەلەدى. بۇعان ءبىزدى بۇگىنگى ۇكىمەتتىڭ ءىسى, جۇرگىزىپ وتىرعان ساياساتى ماجبۇرلەدى. ؛

 ؛&ndash؛ ساياساتتا جاڭا ساياسي كۇش ءوز يدەياسىنا حالىقتى يلاندىرۋ, جاقتاستار جيناۋ, بۇقارانى سوڭىنان ەرتۋ ءۇشىن وزىنە باسەكەلەس ساياسي كۇشتىڭ ولقى تۇستارىن, كەمشىلىگىن اشىق ايتۋ, سىناۋ تەحنولوگياسىن قولدانىلىپ جاتادى. سىزدەردىڭ جاعدايلارىڭىزدا مۇنداي تاجىريبە قولدانىلا ما؟

&ndash؛ مالىمدەمەمىزدە ايتىلعانداي, "حالىق سەنىمى" قوزعالىسى كەزەكتى بيلىكتى سىناۋشى توپتاردىڭ قاتارىنان تابىلعىسى كەلمەيدى. ءقازىر ءبارى سىنايدى. كەز كەلگەن ازامات سىناي الادى. ال ءبىز وزگەرىس جاساعىمىز كەلەدى, سوزدەن ىسكە كوشۋدى قالايمىز. ول ءۇشىن قوزعالىس پارتياعا اينالۋى كەرەك, پارتيا تىركەلۋى كەرەك, پارلامەنتكە ءوتۋى مىندەت, سوسىن رەفورمالارعا جاعداي جاسايتىن ءتيىستى زاڭدىق وزگەرىستەردى قابىلداۋ كەرەك. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز بيلىككە قول جەتكىزۋ. وسى جۇمىستىڭ ءوزى وڭايعا سوعايىن دەپ تۇرعان جوق. ويتكەنى بىزدە ساياسي پارتيا قۇرۋ وتە قيىن. كەدەرگىلەر كوپ. ماسەلەن, رەسەيدە پارتيا قۇرۋ ءۇشىن 500 ادامنىڭ قولى قاجەت, ال بىزدە &ndash؛ 20 مىڭ. بۇل &ndash؛ وتە كوپ. قازىرگى ءبىزدىڭ ءبىرىنشى كەزەكتە قولعا الاتىن ءىسىمىز &ndash؛ ايماقتاردان فيليال اشۋ, ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى.

&ndash؛ قوزعالىس حالىق اقشاسىنا قارجىلاندىرىلاتىنى مالىمدەلدى. الدا ەل ارالاپ, ءىس-ساپارلارعا شىعۋ جۇمىستارى بارىن ايتىپ وتىرسىز. بۇعان دا بەلگىلى ءبىر قاراجات قاجەت. بۇل ماسەلەنى قالاي شەشەسىزدەر؟

&ndash؛ مۇنى دا حالىق قارجىسىنا جۇزەگە اسىرامىز. ءبىز ساياسي كۇش قۇراتىنىمىزدى جاريالاعانىمىز بۇگىن عانا. بىرتىندەپ حالىقتان اقشا ءتۇسىپ جاتىر. سونىڭ ءبارىن اشىق كورسەتەمىز. الداعى جۇمىستاردىڭ ءبارى حالىق قارجىسىنا جۇزەگە اسادى. ياعني, ءبىز حالىقتان اقشا الىپ, سونىڭ مۇددەسى جولىندا قىزمەت قىلعىمىز كەلەدى.

 ؛&ndash؛ دەمەك, ستارتتىق كاپيتال جوق پا؟

&ndash؛ ونداي جوق.

 ؛&ndash؛ قالتالى ازاماتتار تاراپىنان قولداۋ بار ما؟

&ndash؛ قىزىعۋشىلىق بار. بىزگە بۇل يدەيا ءبىر جىل بۇرىن كەلگەن. سول كەزدە كوپتەگەن كاسىپكەرلەرمەن جولىققانبىز. قىزىعۋشىلىق تانىتىپ, ءسوز جۇزىندە يدەيانى قولداعاندار بولعان. الدا قالاي بولارىن ۋاقىت كورسەتەر.

 ؛&ndash؛ مالىمدەمەلەرىڭىزدە "حالىق سەنىمى" قوزعالىسى قازىرگى تىركەلگەن پارتيالارمەن بىرلەسە قيمىلداۋى دا مۇمكىن ەكەنى ايتىلدى. بۇل ءبىر كەزدەردەگىدەي باسقا پارتيالارعا قوسىلىپ كەتۋى مۇمكىن ەكەنىن بىلدىرە مە؟

&ndash؛ ءبىزدىڭ ماقسات &ndash؛ قالايدا ساياسي كۇشكە اينالۋ. ول ءۇشىن پارتيا قۇرۋ. ال قازاقستاندا پارتيا قۇرۋ جاڭا ايتقانىمدا وتە قيىن. ونىڭ قارجىلىق شىعىنى بار, بيۋروكراتيالىق كەدەرگىلەرى كوپ. ال ەگەر قوزعالىس ۇلكەن كۇشكە اينالىپ, ءبىراق پارتيا رەتىندە قۇرىلا الماي, بىزگە وزگە پارتيالار "قۇدا تۇسسە" ورتاق ماقسات ءۇشىن ونداي مۇمكىندىكتى قاراستىرۋعا ءازىرمىز.

 ؛&ndash؛ بيلىك پارتياسى "قۇدا تۇسسە" قايتەسىزدەر؟

&ndash؛ بيلىك پارتياسىمەن بىرىكپەيمىز. ماجىلىسكە كىرمەگەن پارتيالارمەن كەلىسسوز جۇرگىزۋگە بولادى. ساياساتتىڭ ءوزى كومپروميستەن تۇرادى عوي.

&ndash؛ قوعامدا بەلسەندىلەرگە, ۇلكەن ساياساتقا ارالاساتىنىن مالىمدەگەن ازاماتتارعا "بيلىك جوباسى" دەپ قاراۋ ءۇردىسى بار. ەگەر سىزدەر تۋرالى مۇنداي پىكىردەگى ادامدار شىعىپ جاتسا, ولارعا ايتار جاۋاپ قانداي بولماق؟

&ndash؛ مەن بىلاي ايتايىن. بىزدە ءبارى اشىق. وسىدان ءبىر جىل بۇرىن وسىنداي يدەيا كەلگەندە بيلىككە شاعىن كەڭەس بەرۋشى ورگان رەتىندە بىرگە جۇمىس ىستەسەك دەپ ويىمدى بىلدىرگەنمىن. ءبىراق ولار باس تارتتى.

&ndash؛ ولار دەگەن كىمدەر؟ جانە نەگە كەڭەس بەرۋشى ورگان, ونداي ورگان &ndash؛ ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسى بار ەمەس پە؟

&ndash؛ ءقازىر ولاردىڭ كىم ەكەنىن ايتا المايمىن, جالپى بيلىك دەگەنىم عوي. ءارى ولاردىڭ اتىن اتاۋ ماڭىزدى دا ەمەس. ءبىز سەنىم كەڭەسىنەن بولەك, ساياسي, ەكونوميكالىق, الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى كوتەرگىمىز كەلدى. ءبىراق بيلىك تاراپىنان قولداۋ بولمادى. ءبىز ءوز جولىمىزبەن كەتتىك. سوسىن پارلامەنت سايلاۋى الدىندا ءبىر پارتياعا كىرىپ, ءوز ويلارىمىزدى, ىستەگىمىز كەلىتىن جۇمىستار تۋرالى ايتتىق. ەگەر سايلاۋدا بىزگە ماندات بەرىپ جاتسا, سول ويلارىمىزدى جۇزەگە اسىرۋعا ءازىر ەكەنىمىزدى جەتكىزدىك. ءبىراق ولار دا باس تارتتى.

 ؛&ndash؛ ول پارتيانى دا اتاي المايسىز با؟

&ndash؛ اتاي المايمىن. ويىمىزدى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ساياسي الاڭ تابىلماعان سوڭ, وسى قوزعالىستى قۇرۋعا بەل شەشتىك. ءبىزدىڭ بيلىكپەن ەش قاتىسىمىز جوق. كەز كەلگەن ازامات ءۇشىن اشىقپىز. كەز كەلگەن ازامات ويىن ءبىلدىرسىن, ەلدى دامىتۋ بويىنشا ويىن ايتسىن, قاتارىمىزعا قوسىلسىن. ويتكەنى ەلدىڭ قازىرگى جاعدايىندا وزگەرىس جاساۋ اسا قاجەت. ول وزگەرىس وسىنداي وركەنيەتتى, زاڭدى جولمەن عانا شەشىلۋى كەرەك دەپ سانايمىز. ال زاڭدى جول جوق جەردە, ماسەلە كوشەدە قارالادى, كوشە دەگەنىمىز نە؟ رەۆوليۋسيا. ءبىز رەۆوليۋسيانى قولدامايمىز.

&ndash؛ پارتيا قۇرۋ قيىندىعى تۋرالى ايتىپ وتىرسىز. ەسىڭىزدە بولسا, بىلتىر دەموكراتيالىق پارتيا باستاماشىل توبى قۇرىلتاي وتكىزگەلى جاتقاندا, جەر-جەردە جاقتاستارى ءتۇرلى ايىپپەن ۇستالىپ, قامالىپ جاتتى. ارتىنشا, بەلسەندىلەر قۇرىلتاي ۇيىمداستىرۋ ورنىنا, ميتينگكە شىقتى. ەگەر سىزدەردىڭ دە جاقتاستارىڭىز وسىلاي قامالسا, نە ىستەيسىزدەر؟

&ndash؛ اڭگىمەنىڭ باسىندا ايتىپ كەتكەنىمدەي, ءبىز ءوزىمىزدى ؛"وپپوزيسيا" رەتىندە جاريالامايمىز. جوعارى بيلىككە تالاساتىن ويىمىز جوق. تاعى دا ايتام, بۇل جاعدايدى شىنايى باعالاۋدان تۋعان وي. وپپوزيسيامىز دەپ شىقساق, شىنى كەرەك نەبىر پروبلەما شىعادى. ال "حالىق سەنىمى" قوزعالىسى وزگەرىستى زاڭ شەڭبەرىندە جۇزەگە اسىرۋدى قولدايدى. سوندىقتان ءبىزدىڭ جاقتاستارىمىزدى قۋدالايدى دەپ ويلامايمىن. ال ەگەر ؛ساياسي پارتيا قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرمەسە, وندا "حالىق سەنىمى" قوزعالىس رەتىندە ءارى قاراي ءومىر سۇرە بەرەدى. حالىق قولداۋىنا يە بولماسا دا ءبىز ءوز ارەكەتىمىزدى ءوز كۇشتەرىمىزگە ساي, شاعىن ماسشتابتا بولسا دا جالعاستىرا بەرمەكپىز. ويتكەنى بىرەۋ كەلىپ ءبىز ءۇشىن ءبارىن جاساپ بەرەدى دەپ ءۇن-تۇنسىز, سىرتتاي باقىلاۋشى رەتىندە وتىرا بەرۋگە بولمايدى. قالايدا وزگەرىس جاساۋعا تالپىنۋ كەرەك. ولاي ىستەمەگەندە تاعدىرىمىز بىزگە بايلانىسسىز جاعدايلاردىڭ ويىنشىعىنا اينالۋى مۇمكىن.

&ndash؛ قوزعالىس ەرەكشەلىگى رەتىندە "ونىڭ باسقا ءاربىر مۇشەسى ءارتۇرلى پوزيسيالاردا بولۋى مۇمكىن, ءبىراق بارىنە ورتاق ءبىر نارسە &ndash؛ ەلدى جاقسى جاعىنا قاراي وزگەرتۋدە ولاردىڭ ماقساتتارى بىردەي!" ەكەنى تۋرالى ايتتىڭىزدار. وسى ويدى تولىعىراق ءتۇسىندىرىپ بەرە الاسىز با؟ بۇل ءوزارا الاۋىزدىققا سوقتىرىپ, "اققۋ, شورتان ءھام شاياننىڭ" كەبىن كيدىرىپ جۇرمەي مە؟

&ndash؛ بۇل &ndash؛ ءبىز ازاماتتىردىڭ ۇلتىنا, تىلىنە, دىنىنە قاراي بولمەيتىنىمىزدى, ماقساتىمىز وسى ەل ازاماتتارىنىڭ جاعدايىن جاقسارتۋدى كوزدەيتىنىمىزدى بىلدىرەدى. ءبىزدىڭ قاتارىمىزدا باسقا ۇلت وكىلدەرى دە بولا الادى. قوزعالىس ىشىندە ءتۇرلى باعىتتا ماسەلە كوتەرىلۋى مۇمكىن, ءبىراق ولاردىڭ ءبارى ەلگە وزگەرىس اكەلۋ مۇراتى جولىندا ءبىر نۇكتەدە تۇيىسەدى.

 ؛&ndash؛ ؛سۇحباتىڭىزعا راحمەت!

مەلىس سەيداحمەتوۆ

اۆتورمەن ونىڭ facebook پاراقشاسى ارقىلى حابارلاسۋعا بولادى.

جازىلىڭىز

"قامشى" سىلتەيدى

قاتە تاپساڭىز, قاجەتتى بولىكتى تاڭداپ ctrl+enter باسىڭىز.

پىكىر قالدىرۋ

پىكىر