nur otan: ينكليۋزيا ءۇشىن قاعاز جۇزىندە ەمەس, ءىس جۇزىندە جاعداي جاساۋ كەرەك

مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالار ءۇشىن مەكتەپتەر مەن بالاباقشالاردا ءتيىستى جاعداي جاساۋ, كامەلەتكە تولماعانداردى بۋللينگتەن قورعاۋ, ءسۋيسيدتىڭ الدىن الۋ جانە سايلاۋالدى ۋادەلەردى ورىنداۋ. جول كارتاسىن ىسكە اسىرۋ اياسىنداعى وسى جانە وزگە دە وزەكتى ماسەلەلەر «؛nur otan»؛-نىڭ وتباسى, ايەلدەر جانە بالالار قۇقىعىن قورعاۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا تالقىلاندى, دەپ حابارلادى پارتيانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى. ؛

ەلدە ەرەكشە ءبىلىم بەرىلۋىنە قاجەتتىلىگى بار 160 مىڭعا جۋىق كامەلەتكە تولماعان بالا بار, ونىڭ 108 مىڭى &ndash؛ قالالاردا, 53 مىڭى &ndash؛ اۋىلداردا. ءبىلىم جانە عىلىم ۆيسە-مينيسترى شولپان كارينوۆانىڭ ايتۋىنشا, وسىنداي بالالارعا ەلىمىزدەگى بالاباقشالاردىڭ 60,8%-ىندا جانە مەكتەپتەردىڭ 79,4%-ىندا جاعداي جاسالعان. 348 ينكليۋزيانى قولداۋ كابينەتتەرى جۇمىس ىستەيدى, ەرەكشە بالالارمەن جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن 36 مىڭنان استام پەداگوگ بىلىكتىلىك ارتتىرۋدان وتكەن. ؛

الايدا كەڭەس ءتوراعاسى, ءماجىلىس دەپۋتاتى دينارا زاكيەۆا اتاپ وتكەندەي, ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسىندە ينكليۋزيانى قولداۋ كابينەتىن اشقانمەن, ول جەردە بالالارعا قانشالىقتى جاعداي جاسالىپ, كەدەرگىسىز ورتا قۇرىلعاندىعىنا ەشكىم نازار اۋدارمايدى.

&ndash؛ ءبىز وسى جىلى ينكليۋزيا جاعدايلارى جاسالدى دەپ ءبىلىم مينيسترلىگى ۇسىنعان مەكەمەلەردىڭ ءتىزىمىن زەرتتەدىك. وندا ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالار بىرنەشە جىلدان بەرى ءبىلىم الىپ كەلە جاتقان مەكتەپتەر مەن كوللەدجدەر كورسەتىلگەن. سونىمەن قاتار, ولاردا بيىل ەشقانداي پەداگوگتاردى قوسىمشا وقىتۋ جانە ولاردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن جاقسارتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلمەگەن. ەكىنشىدەن, ارنايى كابينەتتەر بۇرىن اشىلعان نەمەسە ەندى اشىلىپ جاتقان مەكتەپتەردە كەدەرگىسىز ورتا جاسالمايدى. مىسالى, ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار 77 بالا وقيتىن ەلوردالىق مەكتەپتە ليفت جوق, ارباداعى بالالاردى ءبىر قاباتتان ەكىنشىسىنە كوتەرىپ اپارۋعا تۋرا كەلەدى. ۇشىنشىدەن, تىزىمدە تەك 1-4 سىنىپ ارالىعىنداعى بالالاردى قامتيتىن ينكليۋزيانى قولداۋ سىنىپتارى جۇمىس ىستەيتىن مەكتەپتەر كورسەتىلگەن. 11-سىنىپقا دەيىنگى بالالاردى وقىتۋ ءۇشىن كادرلار دايارلاۋ قامتاماسىز ەتىلمەگەن, ؛&ndash؛ دەدى دينارا زاكيەۆا.

بۇگىندە بالالار ءسۋيسيدى ماسەلەسى دە وتە وتكىر بولىپ تۇر. ىشكى ىستەر ۆيسە-مينيسترى قايرات سۇنتاەۆتىڭ ايتۋىنشا, وسى جىلدىڭ 5 ايىندا كامەلەتكە تولماعاندار اراسىندا 84 ءوزىن-وزى ءولتىرۋ جانە 164 سوعان ارەكەت جاساۋ فاكتىسى تىركەلگەن. ؛

&ndash؛ نەگىزىنەن مۇنداي فاكتىلەر تولىق ەمەس جانە الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن وتباسىلاردا تىركەلەدى. سونداي-اق, تۋىنداعان جانجالدار, بالالارعا قاتىستى زورلىق-زومبىلىق كەسىرىنەن دە ورىن الادى. بۇل جاعدايعا ۆيرتۋالدى كەڭىستىكتىڭ اسەرىن بولەك قاراستىرعان ءجون. مينيسترلىك ينتەرنەتتىڭ قازاقستاندىق سەگمەنتىنە تۇراقتى تۇردە مونيتورينگ جۇرگىزەدى. بيىل زورلىق-زومبىلىقتى ناسيحاتتاعانى ءۇشىن 5 مىڭنان استام, ال بىلتىر 10 مىڭنان استام شەتەلدىك ينتەرنەت-رەسۋرس بۇعاتتالدى, ؛&ndash؛ دەپ اتاپ ءوتتى قايرات سۇنتاەۆ.

بالالار اراسىندا ءسۋيسيدتى بولدىرماۋ ماقساتىندا الدىن الۋدىڭ ءبىرىڭعاي ادىستەمەسىن ەنگىزگەن ءجون. ول ءۇشىن ومىرلىك قيىن جاعدايعا تاپ بولعان كامەلەتكە تولماعاندار مەن ولاردىڭ وتباسىلارى ۋاقتىلى كومەك الۋى كەرەك دەيدى كەڭەس مۇشەلەرى. ولاردىڭ پىكىرىنشە, كامەلەتكە تولماعانداردىڭ ىستەرى جونىندەگى كوميسسيالاردىڭ جۇمىسىن كۇشەيتۋ قاجەت.

&ndash؛ كوميسسيالار وزدەرىنىڭ دارمەنسىزدىگىن كورسەتىپ وتىر. ولاردىڭ جۇمىسى كوپ جاعدايدا فورمالدى تۇردە اتقارىلادى. ءبىز بىردە-بىر كوميسسيانىڭ وتباسىنا كومەك جوسپارىنىڭ ورىندالۋىن ناقتى باقىلاعانىن كورمەدىك, ال ونىڭ ارتىندا بۇكىل وتباسى مەن بالانىڭ تاعدىرى تۇر. بۇدان باسقا, كادرلار جەتىسپەۋشىلىگى ماسەلەسى دە وزەكتى. وتباسى مەن بالالارعا كومەك كورسەتۋ ينفراقۇرىلىمىن جاساۋدىڭ ماڭىزى زور. وعان وتكەن جىلى 45 مىڭ وتباسىنا كومەك كورسەتكەن 2 324 جەدەل ارەكەت ەتۋ توبىنىڭ, سونداي-اق «؛nur otan»؛-نىڭ جول كارتاسى اياسىندا قۇرىلعان «؛111»؛ قىزمەتىنىڭ جۇمىسى مىسال بولا الادى. سونداي-اق, بەس جىل ىشىندە ءار قالا مەن اۋداندا 234 ورتالىق اشىلادى, ؛&ndash؛ دەدى دينارا زاكيەۆا.

ونىڭ ايتۋىنشا, ەندى وتباسى ىستەرى باسقارماسىن قۇرۋ قاجەت. وسىعان بايلانىستى كەڭەس وڭىرلەرگە وسى جۇمىستىڭ بارلىعىن ۇيلەستىرەتىن, وتباسىلارعا جۇيەلى كومەك كورسەتۋ, وتباسى ينستيتۋتىن نىعايتۋ جانە, تيىسىنشە, بالانىڭ ءال-اۋقاتىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ءوزارا ءىس-قيمىل جاسايتىن باسقارما قۇرۋ بويىنشا جۇمىس ىستەۋدى سۇرادى.

وز كەزەگىندە كەڭەس مۇشەسى, ءماجىلىس دەپۋتاتى ءاليا ابسەمەتوۆا ءبىلىم مينيسترلىگى ەلىمىزدەگى بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جونىندەگى ۋاكىلەتتى ورگان رەتىندە تانىستىرىلىمداردان, سەمينارلار مەن زەرتتەۋلەردەن ناقتى ءىس-قيمىلدارعا كوشۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.

&ndash؛ ءبىز «؛bala qorǵau»؛ اكسياسى مەن چاتى تۋرالى ءبعم-نىڭ بىردەي باياندامالارىن وسىمەن ەكىنشى جىل قاتارىنان ەستىپ كەلەمىز. مينيسترلىك قابىلدانىپ جاتقان شارالار تۋرالى مالىمدەي كەلە, ءوز جول كارتاسىن ىسكە اسىرىپ جاتقانى تۋرالى ايتادى, ءبىراق وندا دا جۇيەلى شارالار كورسەتىلمەگەن, ؛&ndash؛ دەپ اتاپ ءوتتى ول.

وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا كەڭەس مۇشەلەرى اتقارۋشى ورگاندارعا ءبىرقاتار ۇسىنىمدار جاسادى. اتاپ ايتقاندا, قورعانشىلىق جانە قامقورشىلىق كادرلارىنىڭ سانىن ارتتىرۋ, ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ ساپاسى مەن كولەمىنە مونيتورينگ جۇرگىزۋ, مەكتەپتەردەگى پسيحولوگتار سانىن ارتتىرۋ, «؛سانالى اتا-انا»؛ كۋرستارىن قۇرۋ جانە ت. ب. ؛

سونىمەن قاتار, وتباسى, ايەلدەر جانە بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى وڭىرلىك كەڭەستەر ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنە, وتباسىن قولداۋ, وتباسىلىق جانجالداردى شەشۋ جانە بالالارى بار ايەلدەرگە ۋاقىتشا تۇرۋ ورتالىقتارىنا تەكسەرۋ جۇرگىزۋى قاجەت.