ماڭعىستاۋلىق وقۋشىلار انار ءوسىرۋ عىلىمي جوباسىنا اۆتورلىق كۋالىك الدى

اقتاۋ قالاسىنداعى نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى مەن 9-سىنىپ وقۋشىلارى الماز نۇرجانوۆ پەن الينا چەرنياكوۆانىڭ «؛ماڭعىستاۋداعى ەكسترااريدتى تابيعي-كليماتتى جاعدايدا قاراپايىم انار ءوسىرۋ»؛ عىلىمي جوباسى اۆتورلىق كۋالىككە يە بولدى.

زەرتتەۋ جوباسىنىڭ باستى ماقساتى - ءشولدى ماڭعىستاۋ توپىراعىنا وتىرعىزىلعان قاراپايىم اناردىڭ ءتۇرلى قوسپالار مەن تىڭايتقىشتارعا اسەرىن, ءوسۋ كەزەڭدەرىنە سىناق جۇرگىزۋ. ەكسپەريمەنتتەر مەن باقىلاۋدىڭ ناتيجەسىندە جوبا اۆتورلارى ماڭعىستاۋ توپىراعى مەن اۋا-رايى اناردىڭ وسۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىندىگىن انىقتاعان. وسىلايشا وقۋشىلار وڭىردەگى اۋىل شاۋراشىلىعىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقىسى كەلگەن.

الينا مەن الماز انار تۇقىمدارىن مەكتەپ جىلىجايىنا وتىرعىزىپ كورگەن. كەيىن ءبىر جىل بويى وسىمدىكتىڭ مورفولوگيالىق بەلگىلەرىنە فەنولوگيكالىق باقىلاۋ جۇرگىزىپ, ونىڭ ءوسۋ جىلدامدىعىنا جانە تىڭايتقىشتاردى قوسۋ بارىسىنداعى رەاكسيانى ساراپتاعان. بارلىق ساراپتامانى تالقىعا سالا كەلىپ, ناتيجە شىعارعان.

بۇل زەرتتەۋ جۇمىسىنىڭ تاجىريبەدە وزەكتىلىگى وتە جوعارى دەپ ەسەپتەيمىز. وقۋشىلار الداعى ۋاقىتتا وتىرعىزعان اعاشتارىن باقىلاپ, ولارعا كۇتىم جاساۋدىڭ اگروتەحنيكالىق جولدارىن مەڭگەرىپ, ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى فەرمەرلەرگە انار وتىرعىزىپ كورۋدى ۇسىنعىلارى كەلەدى, - دەدى جوبا جەتەكشىسى گۇلجان ءنۇسىپجانوۆا.

جاس زەرتتەۋشىلەردىڭ سوزىنە سۇيەنسەك, اعاشتار ءقازىر ماڭعىستاۋ جەرىنە جەرسىنۋ پروسەسى ءجۇرىپ جاتىر. ەگەر سىناق ءساتتى جۇزەگە اسسا بۇل اعاشتار 4-5 جىلدان كەيىن جەمىس بەرە باستايدى.

&ndash؛ مەنى بيولوگيا مەن بوتانيكا 7-سىنىپتان باستاپ قىزىقتىرا باستادى. ناتيجەسىندە مەن ءارتۇرلى وليمپيادالار مەن كونكۋرستارعا قاتىسا باستادىم. وتكەن جىلى بىزگە ۇستازىمىز وسىنداي يدەيانى ۇسىنعان كەزدە ءبىز قۋاندىق. ويتكەنى وڭىردە جەمىس اعاشتارىن وتىرعىزۋ, جالپى كوگالداندىرۋ ماسەلەسى وتە وزەكتى بولىپ تۇر, - دەيدى الماز نۇرجانوۆ.

جاس بوتانيكتەر الداعى ۋاقىتتا زەرتتەۋ جۇمىستارىن جالعاستىرىپ, ماڭعىستاۋداعى ەرەكشە جەمىس اعاشتارى وتىرعىزىلعان باقتى جۇزەگە اسىرعىلارى كەلەدى.