م.قۇل-مۇحاممەد: تاريحي ادىلدىك ورناتۋعا مۇمكىندىگىمىز بار

ىى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا مەرگەندىگىمەن تانىلعان ىبىرايىم سۇلەيمەنوۆكە "حالىق قاھارمانى" اتاعى بەرىلۋى كەرەك. بۇل تۋرالى سەناتور مۇحتار قۇل-مۇحاممەد "وشپەس ەرلىك" اتتى ماقالاسىندا جازدى.

قاڭتار ايىنىڭ سوڭىندا رەسپۋبليكالىق "ەگەمەن قازاقستان" ؛گازەتىنە "وشپەس ەرلىك" اتتى ماقالا جاريالاندى. اۆتورى &ndash؛ ؛مەملەكەت قايراتكەرى, سەناتور مۇحتار قۇل-مۇحاممەد. وسى ماتەريالدا ءىى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا مەرگەندىگىمەن تانىلىپ, جاۋدىڭ 289 جاۋىنگەرىن جايراتقان داڭقتى سنايپەر ىبىرايىم سۇلەيمەنوۆكە "حالىق قاھارمانى" اتاعىن بەرۋ ماسەلەسى كوتەرىلگەن ەكەن.

ماقالادا باتىر بابامىزدىڭ مايدان دالاسىنداعى ەرلىكتەرى جىپكە تىزگەندەي باستان-اياق باياندالعان. ءۇش بىردەي ءىرى شايقاسقا قاتىسقانى, ۆەليكيە لۋكي قالاسىن ازات ەتۋ جورىعىنداعى قايسارلىعى, قاي كەزدە قانداي ماراپاتقا ۇسىنىلعانى تۋرالى دەرەكتەر وقىرمانعا ناقتى قۇجاتتارمەن بىرگە ۇسىنىلعان. اۆتور بارلىق مالىمەتتى رەسەي فەدەراسياسى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ ورتالىق مۇراعاتىنان الدىرعانىن دا ايتا كەتكەن.

نەگىزى ىبىرايىم سۇلەيمەنوۆ كوزى تىرىسىندە-اق, ياعني 1943 جىلدىڭ 9 شىلدەسىندە كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىنا ۇسىنىلعان. ماراپات قۇجاتىنا ءۇشىنشى ەكپىندى ارميانىڭ قولباسشىسى, گەنەرال-لەيتەنانت ك.ن.گاليسكيي, ارميا اسكەري كەڭەسىنىڭ مۇشەسى, گەنەرال-مايور ا.ي.ليتۆينوۆ جانە ارميانىڭ شتاب باستىعى, گەنەرال-مايور ف.يا.زۋەۆ قول قويعان. ءبىراق ونىڭ ورنىنا دەڭگەيى ءبىر دارەجەگە تومەن لەنين وردەنى بەرىلەدى.

ونىڭ وزىندە ءتيىستى جارلىق داڭقتى مەرگەن ەرلىكپەن قازا تاپقاننان كەيىن بىرنەشە ايدان سوڭ, ياعني 1944 جىلى ماۋسىم ايىندا شىققان. ال ىبىرايىم سۇلەيمەنوۆ 1943 جىلى 15 قازاندا يزوچا ستانساسىن ازات ەتۋ ءۇشىن بولعان ۇرىستا قازا بولعان ەدى. سول شايقاستا قازاقتىڭ قايسار قىزى, كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى مانشۇك مامەتوۆا دا ەرلىكپەن كوز جۇمعانى ماقالادا ايتىلعان.

وسى رەتتە قازىر سول كەزدەگى ولقىلىقتاردىڭ ورنىن تولتىرىپ, تاريحي ادىلەتتىلىك ورناتۋعا تولىق مۇمكىندىگىمىز بار ەكەنىن ايتا كەتكىمىز كەلەدى. سول سەبەپتى, ىبىرايىم سۇلەيمەنوۆكە "حالىق قاھارمانى" اتاعىن بەرۋ وتە ورىندى دەپ ەسەپتەيمىز. ويتكەنى وتان ءۇشىن وتقا تۇسكەن ەرجۇرەك, باتىر بابالارىمىزدىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتۋ &ndash؛ پەرزەنتتىك بورىشىمىز.

كەزىندە التىن جۇلدىز ەسىمى اڭىزعا اينالعان باتىر باۋىرجان مومىشۇلىنا, رەيحستاگقا جەڭىس تۋىن قاداعان راقىمجان قوشقارباەۆقا, داڭقتى پارتيزان قاسىم قايسەنوۆكە دە بۇيىرماعانى بەلگىلى. مۇحتار قۇل-مۇحاممەد وسى جايتقا توقتالا كەلە: "مۇنداي ادىلەتسىزدىككە ءار قازاقتىڭ ءىشى قازانداي قايناعانىمەن, ول زاماندا اقىرىپ تەڭدىك سۇرايتىن مۇمكىندىگى بولمادى. ادىلدىك قازاقستان باسشىلىعىنا ن.ا.نازارباەۆ كەلگەن سوڭ عانا ورنىعا باستادى. ول ءوزىنىڭ زور بەدەلىن سالا ءجۇرىپ, 1990 جىلى باۋىرجان مومىشۇلىنا كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن اپەردى. كوپ ۇزاماي قولىمىز تاۋەلسىزدىككە جەتتى. ەلىنىڭ ەكى تىزگىن, ءبىر شىلبىرىن ەركىن ۇستاعان ەلباسى اۋەلى رەيحستاگقا جەڭىس تۋىن ءبىرىنشى بولىپ تىككەن راحىمجان قوشقارباەۆقا "حالىق قاھارمانى" اتاعىن بەرىپ, كەيىن پارتيزان جازۋشى قاسىم قايسەنوۆتىڭ كەڭ كەۋدەسىنە باتىر جۇلدىزىن ءوز قولىمەن تاعىپ, بار قازاقتىڭ رۋحىن اسقاقتاتتى", &ndash؛ دەيدى.

سونىمەن قاتار ماقالادا ناناي حالقىنىڭ مەرگەن ۇلى, ءبىر ءوزى 237 نەمىستى اتىپ تۇسىرگەن ماكسيم پاسساردىڭ ەرلىگى بار بولعانى "قىزىل تۋ" وردەنىمەن ماراپاتتالعانى ايتىلعان. دەگەنمەن, ناناي جۇرتىنىڭ ادىلدىك ىزدەپ, ۇزدىكسىز سۇراۋ سالۋىنىڭ ناتيجەسىندە رەسەي پرەزيدەنتى ءۆ.پۋتيننىڭ 2010 جىلعى 16 اقپانداعى جارلىعىمەن م.پاسسارعا "رەسەي باتىرى" اتاعى بەرىلگەن.

وسىعان قاراپ وتىرىپ, ءبىز دە ءبىر ءوزى 289 جاۋدى جەر جاستاندىرعان ىبىرايىم سۇلەيمەنوۆكە تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ەڭ جوعارى ناگراداسى "حالىق قاھارمانى" ؛اتاعى بەرىلەدى دەپ سەنەمىز.

باتىر حالىقپىز, دەپ كۇپسىنگەندە, كۇپىمىزگە سىيماي كەتەمىز. سونى ءىس جۇزىندە دە كورسەتە بىلگەنىمىز ءجون. سوندىقتان ماقالادا ايتىلعان قورىتىندى ويعا تولىق قوسىلامىز. ول جەردە بىلاي دەلىنگەن:

"وسىدان ەكى جىلداي ۋاقىت بۇرىن ەلىمىزدەگى جوعارعى بيلىك اۋىستى. ق.ك.توقاەۆ بۇكىلحالىقتىق سايلاۋدا ەل پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى. قاسىم-جومارت كەمەلۇلى "ساباقتاستىق. ادىلدىك. ورلەۋ" دەگەن ءار قازاقتىڭ جۇرەگىنە جاقىن ۇراندارمەن قازاق ەلىن جاڭا بيىكتەرگە باستادى. ءوزى دە جەڭىمپاز اكە, مايدانگەر جازۋشىنىڭ ۇلى قولىنداعى بيلىكتىڭ پارمەنىمەن ەسىمدەرى ءاردايىم ەل جۇرەگىنىڭ تورىنەن ورىن العان جوعارىداعى قاھارماندار قاتارىنا وشپەس ەرلىك جاساپ, ولمەس داڭققا بولەنگەن ىبىرايىم سۇلەيمەنوۆتى قوسار بولسا, اتا ءداستۇرىنىڭ تاماشا ساباقتاستىعى جاراسىمدى جالعاسىن تاۋىپ, ەل اڭساعان ادىلدىك سالتانات قۇرار ەدى. بۇل تاۋەلسىزدىگىمىزدى كوزىنىڭ قاراشىعىنداي قورعاۋعا ۇمتىلعان جاس ۇرپاقتى جاڭاشا ورلەۋگە باستار ەدى".

جاميلا ساقتاعان