اقش-تاعى پرەزيدەنت سايلاۋىندا جەڭىسكە جەتكەن دجو بايدەن قىزمەتىنە 2021 جىلى كىرىسەدى. دونالد ترامپ 4 جىلدا اقش-تىڭ وزگە ەلدەرمەن قارىم-قاتىناسىن تۇبەگەيلى وزگەرتكەن. ال دجو بايدەنىڭ كەزىندە قالاي بولماق؟ جاڭا پرەزيدەنتتىڭ كەلۋىن رەسەي, قىتاي, يران جانە سولتۇستىك كورەيا قالاي قابىلدادى؟ دجو بايدەننىڭ پرەزيدەنتتىككە كەلۋىنەن اتالمىش ەلدەر نە ۇتىپ, نەدەن ۇتىلاتىنىن باعامداپ كورەيىك.  ؛

قىتاي

دونالد ترامپ قىتايعا ساۋدا سوعىسىن جاريالاپ, ءبىرقاتار سانكسيا سالىپ, قىتايدى كوروناۆيرۋس پاندەمياسىنا كىنالاعان ەدى. دەسە دە, كەيبىر ساراپشىلاردىڭ ويىنشا, قىتاي بيلىگى پرەزيدەنت سايلاۋىندا دجو بايدەننىڭ جەڭىسكە جەتكەنىنە ءماز بولا قويمادى. ماسەلە, ترامپقا دەگەن وڭ كوزقاراستا ەمەس. ترامپ اق ۇيدە تاعى ءتورت جىل وتىرسا, قىتاي ءۇشىن ۋاقىتشا قيىندىقتىڭ ارتى جاقسىلىققا ۇلاسار ەدى. ساراپشىلار, قىتاي ءۇشىن ترامپتىڭ پرەزيدەنت بولۋى ؛&ndash؛ اقش-تىڭ السىرەۋىمەن پارا-پار دەگەن پىكىردە.  ؛ ؛

قىتايدىڭ كوممۋنيستىك پارتياسى باقىلايتىن باق نازاردى پرەزيدەنت سايلاۋىنا ەمەس, ونداعى تارتىپسىزدىك پەن نارازىلىق شارالارىنا, ۆيرۋستىڭ ءورشىپ, ونداعى حالىقتىڭ اشۋ, ىزاسىنا باعىتتادى.

دجو بايدەن كليماتتىڭ وزگەرۋى سەكىلدى ماسەلەنى قولعا الىپ, ونىڭ شەشىمىن بىرلەسىپ ىزدەۋگە دايىن ەكەندىگى قىتاي ءۇشىن ءتيىمدى بولۋى مۇمكىن. دەسە دە, دجو بايدەن اقش-تىڭ الەم ەلدەرىمەن بايلانىستى جاقسارتۋ ءۇشىن بىلەك سىبانا كىرىسۋگە دايىن ەكەنى قىتايعا ونشا ۇناي قويمايتىنى انىق. سونىمەن قاتار, دجو بايدەننىڭ جەڭىسكە جەتۋى قىتايدىڭ دەموكراتيالىق باقىلاۋى جوق جۇيەسىنە قيىندىق تۋدىرماق.  ؛

سولتۇستىك كورەيا

bbc-دىڭ سەۋلدەگى ءجۋرناليسى لاۋرا بايكەر (laura bicker) سولتۇستىك كورەيا بايدەندى قۇتىرعان يتكە تەڭەگەنىن جازعان. الايدا كيم چەن ىن ءقازىر اقش-تىڭ جاڭا پرەزيدەنتىنە قاتىستى تەڭەۋلەرگە اباي بولۋعا ءماجبۇر.

سولتۇستىك كورەيا ءۇشىن اقش-تىڭ كەلەسى پرەزيدەنتى دونالد ترامپ بولعانى ءتيىمدى. سولتۇستىك كورەيا يادرولىق قارۋدى جاساۋدى جالعاستىرۋدا, اقش سوعان بايلانىستى سانكسيا سالىپ, ءبىراز قىسپاققا السا دا دونالد ترامپ پەن كيم چەن ىن كەزدەستى, قول الىستى. دجو بايدەن پحەنياننىڭ يادرولىق قارۋدان باس تارتۋىن تالاپ ەتىپ, تالابى ورىندالماعانشا ەل پرەزيدەنتىمەن كەزدەسۋدەن باس تارتىپ وتىر. ساراپشىلاردىڭ كوبى بايدەن كومانداسى پحەنيانمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزە باستاعاندا-اق ەكى ەل اراسىنداعى كيكىلجىڭ قايتا باستالادى دەپ بولجايدى. دەسە دە, ەكونوميكالىق جاعدايى تۇراقسىز سولتۇستىك كورەيا ءۇشىن جاڭا سانكسيا جاعدايدى ۋشىقتىراتىنى انىق.

رەسەي

ساراپشىلار, دجو بايدەننىڭ پرەزيدەنت سايلاۋىندا جەڭىسكە جەتكەنى رەسەي ءۇشىن ءتيىمسىز دەگەن ويدا. دجو بايدەن جاقىندا رەسەيدى امەريكا ءۇشىن ەڭ ۇلكەن ءقاۋىپ دەپ اتادى. بايدەن 2011 جىلى ۆيسە-پرەزيدەنت بولعاندا دا "ەگەر مەن پۋتين بولسام, پرەزيدەنت سايلاۋعىنا ؛قايتا تۇسپەۋشى ەدىم. سەبەبى بۇل رەسەي ءۇشىن دە پۋتين ءۇشىن دە وڭ شەشىم ەمەس" ؛ دەگەن ەدى. پۋتين بايدەننىڭ بۇل ءسوزىن ۇمىتپاعانى انىق. ماسكەۋ ءۇشىن بايدەننىڭ پرەزيدەنت بولۋى ۆاشينگتون تاراپىنان سانكسيا مەن قىسىمنىڭ كوبەيەتىنىن بىلدىرەدى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك, 2016 جىلى اقش-تا وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋىندا دونالد ترامپ جەڭىسكە جەتىپ, وعان رەسەيدىڭ قاتىسى بار بولۋى مۇمكىن ەكەنى ايتىلعان. وندا دەموكراتتار جەڭىلىسكە ۇشىرادى. سايلاۋعا دەيىن ترامپ ماسكەۋ مەن ۆاشينگتون قارىم-قاتىناسى تۇزەلەتىنىن ايتقان. دەسە دە,  ؛دونالد ترامپ كەزىندە اقش پەن رەسەي قارىم-قاتىناسى قاتتى جاقسارا قويدى دەپ ايتۋ قيىن. رەسەيلىك باسىلىمداردىڭ ءبىرى "دونالد ترامپ كەزىندە اقش پەن رەسەي قارىم-قاتىناسى قۇردىمعا كەتتى, بايدەننىڭ ۋاقىتىندا ول ءتىپتى ۋشىعادى" دەپ بولجادى. دەگەنمەن, رەسەيلىك ساياسي شولۋشىلار دجو بايدەن پرەزيدەنت بولاتىن ۋاقىتتا اقش-پەن كەلىسىمگە كەلۋ الدەقايدا جەڭىلىكرەك بولادى دەگەن پىكىردە. ماسەلەن, اقش پەن رەسەيدى يادرولىق قارۋدى توقتاتۋ تۋرالى كەلىسىمىن ايتۋعا بولادى. اتالمىش كەلىسىم-شارت اقپاندا كۇشىن جويادى.

ماسكەۋ ۋاقىت جوعالتپاي ترامپ داۋىرىنەن ىعىسىپ, اق ۇيمەن جاقسى قارىم-قاتىناس ورناتۋعا تىرىسادى. الايدا رەسەي ويلاعانداي ەكى ەل اراسىنداعى جاعداي كۇرت وزگەرمەۋى ابدەن مۇمكىن.

يران

بايدان جەڭىسى تەگەران ءۇشىن ءتيىمدى. سەبەبى ترامپ كەزىندە اقش-پەن كەلىسىمگە كەلۋ مۇمكىن ەمەس ەدى. دونالد ترامپ سايلاۋعا ءبىر اپتا قالعاندا, ەگەر قايتا پرەزيدەنت بولىپ سايلانسا, ەڭ ءبىرىنشى بولىپ يران پرەزيدەنتى حابارلاسىپ, كەلىسىمگە كەلۋدى سۇرايتىنىن جانە ترامپ ونىڭ بيلىكتە بولعان شاعىندا كەلىسىمگە كەلۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ايتاتاتىن جەتكىزگەن. ترامپ قايتا سايلانسا, يران ءۇشىن ودان كەلىسىمگە كەلۋدى سۇراۋ قورلىقپەن پارا-پار بولۋشى ەدى.

دونالد ترامپ يرانعا قاتىستى شەكتەۋ مەن سانكسيانى كۇشەيتتى. سونىڭ سالدارىنان يران ەكونوميكاسى تۇرالاپ قالدى. ترامپ يادرولىق كەلىسىم جاساۋدان ۇزىلدى-كەسىلدى باس تارتتى. دونالد ترامپ ءتىپتى گەنەرال كاسەم سۋلەيمانيدى تاپسىرىسپەن ءولتىردى. يراندا گەنەرالدىڭ ءولىمى ءۇشىن ودان كەك العىسى كەلەتىندەر ءالى دە كوپ.

ال دجو بايدەنمەن جاقسى قارىم-قاتىناس ورناتىپ, كەلىسىمگە كەلۋگە مۇمكىندىك بار. جاڭا سايلانعان پرەزيدەنت يرانمەن يادرولىق كەلىسىمگە قايتا كەلىپ, ديپلوماتتىق قارىم-قاتىناستى جاقسارتقىسى كەلەتىنىن ايتقان. ءبىراق يران بيلىگى بۇعان بىردەن كەلىسپەۋى مۇمكىن. 3 قاراشادا داۋىس بەرۋ اشىق دەپ جاريالانعاندا يران پرەزيدەنتى سايلاۋ تەگەرانعا ەش اسەر ەتپەيدى دەگەن ەدى.

"يران سانالى زاڭعا نەگىزدەلگەندىكتەن اقش-تا پرەزيدەنتتىڭ اۋىسقانى بىزگە اسەر ەتپەيدى" دەگەن تەگەران بيلىگىن.

الايدا يران تۇرعىندارى اقش-تاعى پرەزيدەنت سايلاۋىن باقىلاپ, بايدەننىڭ جەڭىسىمەن سانكسيا جەڭىلدەيدى دەگەن ۇمىتتە.