ارمەنيانىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى: سوعىستى ءبىز باستاعان جوقپىز

ارمەنيا مەن ازەربايجان اراسىنداعى تاۋلى قاراباح قاقتىعىسى ءالى دە جالعاسىپ جاتىر. ؛ەكى ەل اراسىنداعى بىتىمگەرشىلىك تۋرالى شارتتىڭ بۇزىلۋىنا نە سەبەپ بولدى؟ جانجال قانداي جاعدايدا تولىق شەشىلۋى مۇمكىن؟ قامشى ءتىلشىسى وسى جانە وزگە دە ماسەلەلەر توڭىرەگىندە ارمەنيانىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى گالاچيان گاگيك كيموۆيچپەن سۇحباتتاستى. ؛ ؛

ازەربايجان ءوز مىندەتتەمەلەرىن بۇزىپ وتىردى

&ndash؛ ارمەنيا مەن ازەربايجان اراسىنداعى بىتىمگەرشىلىك تۋرالى شارتتىڭ بۇزىلۋىنا نە سەبەپ بولدى دەپ ويلايسىز؟

&ndash؛ ارمەنيا مەن ازەربايجان سىرتقى ىستەر مينيسترلىكتەرى اراسىندا ەۋروپا قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمى مينسك توبىنداعى رەسەي, اقش جانە فرانسيانىڭ دانەكەرلىگىمەن 10, 17 جانە 25 قازاندا كەلىسىمدەر جاسالعان. سونداي-اق ؛10 قازاندا حالىقارالىق قىزىل كرەست كوميتەتىنىڭ دانەكەرلىگىمەن جانە كريتەريلەرىنە سايكەس اسكەري تۇتقىندار مەن تۇتقىندالعان وزگە ازاماتتاردى, ولگەندەردىڭ دەنەلەرىن الماستىرۋ ءۇشىن گۋمانيتارلىق ؛ماقساتتا اتىستى توقتاتۋ قاراستىرىلعان بىرلەسكەن مالىمدەمە قابىلداندى. تاراپتار كەلىسسوزدەر ۇدەرىسى فورماتىنىڭ وزگەرمەيتىندىگىن دە راستاعان. ؛ارمەنيا رەسپۋبليكاسى وسى كەلىسىمدەردى ۇستاناتىنىن بىرنەشە رەت مالىمدەدى. الايدا, وسى جاعدايلاردىڭ بارلىعىندا ازەربايجان ءوز مىندەتتەمەلەرىن بۇزىپ وتىردى جانە جاريالانعان بىتىمگەرشىلىك شارالاردىڭ ەشقايسىسى ءبىر ساعاتقا دا سوزىلمادى.

ونىڭ سەبەبى ازەربايجاننىڭ باسقىنشىلىق ۇمتىلىستارىندا. پرەزيدەنت اليەۆتىڭ ءوزى بىرنەشە رەت "تاۋلى قاراباق ماسەلەسىن كۇشپەن شەشەمىن" دەگەن ويلارىن ايتقان بولاتىن. ال 10 قازاندا گۋمانيتارلىق ءبىتىم تۋرالى كەلىسىم جاسالعاننان كەيىن "ربك" تەلەارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا ازەربايجان اسكەرى "كەز كەلگەن جاعدايدا سوڭىنا دەيىن بارادى" ؛دەپ مالىمدەدى.

سىزدىڭ وقىرماندارىڭىزعا تۇسىنىكتىرەك بولۋ ءۇشىن 27 قىركۇيەكتە ازەربايجان تۇركيانىڭ تىكەلەي قاتىسۋىمەن جانە شەتەلدىك تەرروريست جاۋىنگەرلەردىڭ قاتىسۋىمەن باستاعان تاۋلى قاراباح رەسپۋبليكاسىنا ؛قارسى كەڭ اۋقىمدى اسكەري اگرەسسياسى تەرريتوريانى باسىپ الۋ جانە ارساحتى ارميان تۇرعىنداردان تازارتۋ ماقساتىندا جوسپارلانعانىن اتاپ وتكەن ءجون.

ارساحتاعىلار اتا-بابالارى بىرنەشە مىڭجىلدىقتار بويى ءومىر سۇرگەن ءۇيى ءۇشىن كۇرەسۋدە.

ازەربايجاندىق ارىپتەستەر ءاردايىم سانداردى اسىرا سىلتەۋگە بەيىم

&ndash؛ ازەربايجان ارمەنيا شابۋىلدارىنىڭ سالدارىنان شامامەن 100 ميلليارد دوللار شىعىنعا ۇشىراپ وتىرعانىن مالىمدەدى. سىزدەردەگى شىعىن كولەمى قانشا؟

&ndash؛ ازەربايجاندىق ارىپتەستەر ءاردايىم سانداردى اسىرا سىلتەۋگە بەيىم. ارينە, بىزدە ءازىربايجاننىڭ ماتەريالدىق شىعىندارى تۋرالى دەرەكتەر جوق, ءبىراق, رەسمي مالىمەتتەر بويىنشا, ازەربايجاننىڭ جالپى ىشكى ءونىمى ء(جىو) شامامەن 46 ميلليارد اقش دوللارىن قۇرايدى.

سونىمەن بىرگە, ءبىزدىڭ مالىمەتىمىز بويىنشا, 5 قاراشاداعى جاعدايعا سايكەس ۇرىس قيمىلدارى كەزىندە ازەربايجان, جالپى ايتقاندا, 16 تىكۇشاق, 25 ۇشاق, 257 ۇشقىشسىز ۇشاتىن اپپاراتتى, 723 بروندى تەحنيكانى (بۇل سانعا سوعىس جاعدايىندا ازەربايجان جاعىنان تاركىلەنگەن اسكەري تەحنيكالار كىرمەيدى) ونىڭ ىشىندە تانكتەر, بتر-لار مەن جاياۋ اسكەردىڭ جاۋىنگەرلىك ماشينالارى, سونداي-اق 6 tos-1a جۇيەسى جانە باسقا دا بىرنەشە رەت ۇشىرۋعا بولاتىن زىمىرانداردى جوعالتتى.

ەگەر ازەربايجان وزدەرىن ۇلكەن شىعىنعا ۇشىراپ جاتىرمىز دەپ ساناسا, وندا ول ءوزىن كىنالاۋى كەرەك. ويتكەنى, سوعىستى ءبىز باستاعان جوقپىز.

ازەربايجان تۇتقىنداردى قاساقانا اتىپ, باستارىن شاۋىپ جاتىر

&ndash؛ سىزدەردىڭ تاراپتىڭ ماتەريالدىق جانە ادامي شىعىندارىنىڭ تولىق اقپاراتىن بەرە الاسىز با؟

&ndash؛ ارساح قورعانىس ارمياسىنىڭ جاۋىنگەرلەرىن جوعالتقانىن كوپشىلىكتەن جاسىراتىن ازەربايجاننان ايىرماشىلىعى قۇربان بولعاندار تۋرالى مالىمەتتەردى مەزگىل-مەزگىل جاريالاپ وتىرادى. سوڭعى مالىمەتتەر بويىنشا, قازا تاپقان كۇشتەردىڭ سانى 1240 ادام. ءبىزدىڭ باعالاۋىمىز بويىنشا, ازەربايجاننىڭ ادام شىعىنى 7290-دى قۇرايدى.

سوعىستىڭ العاشقى كۇنى ؛&ndash؛ 27 قىركۇيەكتەن باستاپ-اق ازەربايجان ستەپاناكەرت قالاسى مەن ارساح رەسپۋبليكاسىنداعى 170-تەن استام ەلدى مەكەنگە قارسى جان-جاقتى تۇرعىدا ارتيللەريا مەن زىمىران سوققىلارىن جاساپ كەلەدى, كوپتەگەن ازاماتتىق ينفراقۇرىلىمدار مەن جەكەمەنشىك عيماراتتاردى ءبۇلدىردى, جويدى. اتاپ ايتقاندا, 13800-دەن استام جەكە جىلجىمايتىن مۇلىك نىسانى, 2100-دەن استام كولىك قۇرالى, 3100-دەن استام وندىرىستىك نىسان, 61 مەكتەپ پەن 10 بالاباقشا قاتتى زارداپ شەكتى.

ازەربايجان ازاماتتىق جانە اسكەري نىسانداردى بولمەيدى, سايكەستىك قاعيداسىن قۇرمەتتەمەيدى, سول ارقىلى حالىقارالىق گۋمانيتارلىق قۇقىقتىڭ, ادام قۇقىقتارىنىڭ حالىقارالىق قۇقىعى مەن ادەتتەگى حالىقارالىق قۇقىقتىڭ نورمالارى مەن پرينسيپتەرىن ورەسكەل بۇزادى.

5 قاراشاداعى جاعداي بويىنشا, جالپى ايتقاندا, ايەلدەر مەن بالالاردى قوسقاندا بارلىعى 53 بەيبىت تۇرعىن قازا تاپتى. جالپى ايتقاندا, 148 بەيبىت تۇرعىن جارالاندى.

29 قىركۇيەكتە ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ەۋروپالىق سوت (اقەس) ازەربايجاندى كونۆەنسيانىڭ قۇقىقتارىن بۇزۋعا, سونىڭ ىشىندە ادامداردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا ءقاۋىپ توندىرەتىن كەز كەلگەن شارالاردان, اتاپ ايتقاندا اسكەري ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋعا شاقىردى. 6 قازاندا اقەس تۇركياعا قاتىستى وسىنداي شەشىم قابىلدادى.

بۇعان قاراماستان ازەربايجان گۋمانيتارلىق ۇيىمداردى, مەكەمەلەر مەن نىسانداردى اتۋدى جالعاستىرۋدا. ازەربايجان ەلدى-مەكەندەردەن باسقا, ستەپاناكەرت قالاسىنداعى مەملەكەتتىك توتەنشە جاعدايلار قىزمەتى عيماراتىنا, شۋشي قالاسىنداعى ؛ مادەنيەت ۇيىنە, شۋشي قالاسىنداعى قۇتقارۋشى اۋليە حريستوس شىركەۋىنە (ەكى رەت), مارتاكەرت قالاسىنداعى اۋرۋحاناعا, پەرزەنتحاناعا (ەكى رەت), ستەپاناكەرت قالاسىنداعى رەسپۋبليكالىق مەديسينالىق ورتالىققا, شۋشي قالاسىنداعى گوۆحار-اگا پارسى مەشىتىنە, ستەپاناكەرت قالاسىنداعى زيراتقا, مارتاكەرت قالاسىنداعى ۇلى وتان سوعىسىندا قازا تاپقاندارعا ارنالعان ەسكەرتكىشكە, ۆاردەنيس قالاسىنداعى پسيحيكالىق-جۇيكە اۋرۋلارىنىڭ ينتەرنات-ۇيى جانە ت.ب. جەرلەرگە 40 كۇن بويى قاساقانا ارتيللەريا مەن زىمىران سوققىلارىن جاساعانى تۋرالى ۆيدەو, فوتو جانە زاتتاي دالەلدەر بار.

"human rights watch" حالىقارالىق ۇيىمى وزدەرىنىڭ زەرتتەۋىندە "ازەربايجان تاۋلى قاراباحتىڭ تۇرعىن اۋداندارىندا حالىقارالىق زاڭمەن تىيىم سالىنعان كاسسەتالىق بومبالاردى بىرنەشە رەت قولداندى" ؛دەپ حابارلادى.

ازەربايجان اسكەرلەرى مەن جالدامالى تەرروريستتەر قاتىگەز جانە ادامگەرشىلىككە جاتپايتىن ءىس كورسەتە وتىرىپ, تۇتقىنداردى قاساقانا اتىپ, ولاردىڭ باستارىن شاۋىپ جاتىر. ؛

بۇل ارەكەتتەر &ndash؛ حالىقارالىق قىلمىستىق سوت ستاتۋتىنا سايكەس اسكەري قىلمىس جانە گااگا (1899, 1907), جەنەۆا كونۆەنسيالارىن (1949) جانە باسقا دا حالىقارالىق قۇقىق نورمالارىن ورەسكەل بۇزۋ.

ازەربايجاننىڭ ارساحتا قۇرامىندا اق فوسفور ەلەمەنتتەرى بار جاپپاي قىرىپ-جويۋ قارۋىن قولداناتىنى تۋرالى وبەكتيۆتى دالەلدەر بار. قازىرگى ۋاقىتتا ولار 1815 گەكتار ورماندى ورتەپ جىبەردى.

&ndash؛ ازەربايجان ەلشىسى "ارمياندار بەيبىت, ۇيىقتاپ جاتقان قالاعا شابۋىل جاساپ جاتىر" دەپ مالىمدەگەن. بۇل پىكىرگە ارمەنيا تاراپى نە دەپ جاۋاپ بەرەدى؟

&ndash؛ وسى سوزدەردى, وسى ەلدىڭ وكىلىنەن ەستىگەنىمىز قىزىق ەكەن. وسى ەلدىڭ ۇلى ناتو-نىڭ "بەيبىتشىلىك ءۇشىن سەرىكتەستىگى" باعدارلاماسى اياسىندا 2004 جىلى تۇندە ۇيىقتاپ جاتقان ارميان اسكەري قىزمەتكەرى گۋرگەن مارگارياندى بالتامەن ولتىرگەن (16 سوققى جاساعان) بولاتىن. سول ءۇشىن ۆەنگريا سوتى ونى ءومىر بويىنا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ تۋرالى ۇكىم شىعارعان.

ادام ولتىرگەن راميل سافاروۆ سوتتا "مەنىڭ مىندەتىم ؛&ndash؛ بارلىق ارميانداردى ولتىرۋ" ؛دەسە, ازەربايجان ومبۋدسمەنى راميل سافاروۆ " بۇل &ndash؛ ءازىربايجان جاستارى ءۇشىن ءپاتريوتيزمنىڭ ۇلگىسى بولۋى كەرەك" ؛دەپ مالىمدەگەن. تۋعان جەرىنە ەكستراديسيالانعاننان كەيىن سافاروۆقا وسى پرەزيدەنت اليەۆتىڭ جارلىعىنا سايكەس تەز ارادا كەشىرىم جاريالاندى. قىزمەتتە جوعارىلادى, تۇرمەدە وتكەن جىلدارى ءۇشىن ايلىق تا الدى. ؛

2016 جىلعى ساۋىردەگى سوعىستان باستاپ ازەربايجان ءوز ەلىنىڭ تۇرعىندارىن ءتىرى قالقان رەتىندە پايدالانىپ, حالىق كوپ شوعىرلانعان اۋداندارعا نەمەسە وعان جاقىن ماڭايلارعا اسكەري نىسانداردى ورنالاستىرا باستاعانىن كورسەتەتىن فوتو جانە ۆيدەو ماتەريالدار بار.

ارساح قورعانىس ارمياسى بەيبىت ارساح قالالارىنىڭ جانە ازەربايجاننىڭ ارمەنياعا قارسى اگرەسسياسىن اتقىلاۋعا قاتىساتىن ازەربايجان اۋماعىندا ورنالاسقان زاڭدى نىسانداردىڭ ءتىزىمىن جاريالادى. ەگەر وسى نىساندارعا اندا-ساندا عانا وق اتىلاتىن بولسا, ارميانداردىڭ ەلدى مەكەندەرىن اتقىلاۋ جۇيەلى تۇردە جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى.

بەيبىت جولمەن شەشىلۋى مۇمكىن دەگەن ۇستانىمعا بەرىكپىز

&ndash؛ رەسەيلىك باق بەتتەرىندە ارمەنيا ازەربايجاننىڭ 20% جەرىن باسىپ العانىن تۇسىنسە دە, مويىنداعىسى كەلمەيتىنى تۋرالى جازىلدى. بۇعان نە دەيسىز؟

&ndash؛ ءسىز ايتىپ وتىرعان تەرريتوريالار 1991-1994 جىلدارداعى ازەربايجان باستاعان سوعىس ناتيجەسىندە قالىپتاسقان قاۋىپسىزدىك ايماعى. بۇل ايماق ؛&ndash؛ ارمياندار وزدەرىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ قۇقىعىن قورعايتىن, ارساح حالقىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ قاجەتتىلىگىنە اينالعان ايماق ەكەنىن ۋاقىت كورسەتتى.

&ndash؛ ارمەنياداعى اrmenian report باسىلىمىندا "قازاقستاننىڭ ەكىجۇزدىلىگى: ءبىر وداق, ءبىراق ازەربايجاندار قىمباتتىراق" دەگەن اتاۋمەن قازاقستاننىڭ تاۋلى كاراباح داۋىنا قاتىستى ارەكەتتەرىن ايىپتاعان ماقالا جاريالاندى. اتالعان ماقالاداعى ويلارعا ارمەنيا بيلىگىنىڭ پوزيسياسى قانداي؟

&ndash؛ ءبىز قاقتىعىس ايماعىندا اسكەري قيمىلداردىڭ قايتا باستالۋىنا بايلانىستى قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ مالىمدەمەسى تۇرىندە ۇسىنىلعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تەڭدەستىرىلگەن جانە تەڭگەرىمدى ۇستانىمىن جوعارى باعالايمىز.

armenianreport[.]com &ndash؛ ازەربايجاندا جاسالعان فەيك سايت ەكەنىن ەسكە سالۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ ەلشىلىك كورسەتىلگەن ماقالاعا بايلانىستى مالىمدەمە جاسادى. فەيك-سايتتىڭ بۇكىل "مەنشىكتى" اقپاراتى تاپ-تازا دەزينفورماسيا.

30 قازاندا ازەربايجان قازاقستان اۋماعىندا ارمياندارعا قارسى كوڭىل-كۇي قالىپتاستىرۋ ءۇشىن فەيك-سايتتى قولدانۋ ارقىلى كەزەكتى رەت ارزان پروپاگانداعا جۇگىندى.

وسى ماقساتپەن "ارميان" فەيك-سايتىندا ولار "تەۆوس ارشاكيان" دەگەن ەسىمدى "تالداۋشىنىڭ" اتىنان قازاقستاندىقتار مەن قازاقستاننىڭ ابىروي-بەدەلىنە نۇقسان كەلەتىن "ماقالا" جاريالادى..

بىز "qamshy.kz" اقپارات اگەنتتىگىنە ەلشىلىكتىڭ رەداكسياعا ءوتىنىشى بويىنشا جالعان "ماقالا" تۋرالى اقپاراتتى ءوشىرىپ, ونىڭ ورنىنا ارمەنيا ەلشىلىگىنىڭ تەرىسكە شىعارعان مالىمدەمەسىن قويعانى ءۇشىن العىس بىلدىرەمىز.

&ndash؛ تاۋلى قاراباح ماسەلەسى قانداي جاعدايدا تولىق شەشىلەدى دەپ ويلايسىز؟

&ndash؛ ەڭ بىرىنشىدەن, ءبىز تاۋلى قاراباق قاقتىعىسى اسكەري جولمەن شەشىمى جوق, تەك بەيبىت جولمەن شەشىلۋى مۇمكىن دەگەن ۇستانىمعا بەرىك ەكەنىمىزدى اتاپ ءوتۋ قاجەت دەپ سانايمىن. ازەربايجان مۇنى ءتۇسىنىپ, بەيبىت كەلىسسوزدەر ۇستەلىنە وتىرۋى كەرەك. مۇنى ايماقتاعى دەسترۋكتيۆتىك ءرول اتقاراتىن جانە ەقىۇ مينسك توبىنىڭ مۇشەسى بولا تۇرا ءبىزدىڭ ايماقتا بەيبىتشىلىك ورناتۋعا كومەكتەسۋدىڭ ورنىنا اگرەسسورعا اشىق قولداۋ كورسەتىپ, قاقتىعىس ايماعىنا جالدامالى اسكەرلەر مەن قارۋ-جاراقتار جەتكىزىپ وتىرعان تۇركيا دا ءتۇسىنۋى كەرەك.

بىز تاۋلى قاراباق ماسەلەسى ۇزاقمەرزىمگە شەشىلۋى كەرەك, ارساح حالقى ءوز جەرىندە ءقاۋىپسىز ءومىر ءسۇرىپ, ءوز تاعدىرىن ءوزى شەشۋ قۇقىعىنا وزگەلەر قۇرمەتپەن قاراۋى كەرەك دەگەن ۇستانىمدامىز.