• usd 468.56

  • eur 497.56

  • rub 7.3

  • cny 67.18

18 ءساۋىر, 21:40:55
الماتى
+35°

پرەزيدەنت ق.توقاەۆ ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ جۋىرداعى وتىرىسىندا مەملەكەتتىك ءتىل ماسەلەسىندە ەۋروپا ەلدەرىنىڭ تاجىريبەسىنە سۇيەنىپ, ءتىل ۇيرەتۋدە نەگىزىنەن وقۋ ورنىنداعى جاستارعا كوبىرەك ءمان بەرۋ كەرەكتىگىن ايتتى. وسى رەتتە قامشى ءتىلشىسى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ جاي-كۇيى, ونىڭ قولدانىسىن كەڭەيتۋ جولدارى تۋرالى ىزدەنىپ كوردى.

قازاقستاندا قانشا وقۋشى مەملەكەتتىك تىلدە وقيدى؟

ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ سايتىندا وقىتۋ ءتىلى بويىنشا جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەر مەن ولارداعى وقۋشىلاردىڭ سانى تۋرالى 2008-2018 جىلدار ارالىعىن قامتيتىن دەرەكتەر كەلدىرىلگەن.

2018 جىلعى مالىمەتكە سايكەس, ەلدە بارلىعى 7393 جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ بار. ونىڭ ىشىندە 3797 مەكتەپتە وقۋ قازاق تىلىندە, 1312 مەكتەپتە ورىس تىلىندە, 12 مەكتەپتە وزبەك, 11 مەكتەپتە ۇيعىر, 1 مەكتەپتە تاجىك تىلىندە جۇرەدى. 5 مەكتەپتە وقۋشىلار وزگە تىلدەرگە وقىتىلادى. ال ارالاس مەكتەپتەردىڭ سانى &ndash؛ 2255.

ون جىل بۇرىن, 2008 جىلى قازاقستاندا 5807 مەكتەپ بولعان. ونىڭ 3836-سى قازاق تىلىندە, ء1885-ى ورىس تىلىندە, ء63-ى وزبەك, ء15-ى ۇيعىر, 2-ەۋى تاجىك, 6-اۋى وزگە تىلدەردە وقىتاتىن ءبىلىم مەكەمەسى. 2147 مەكتەپتە وقۋ ارالاس تىلدە كۇندىزگى بولىمدە جۇرسە, 51 مەكتەپتە وقۋ ارالاس تىلدە كەشكى بولىمدە جۇرگەن.

جالپى ءبىلىم بەرەتىن 7393 مەكتەپتە 3 ملن 186 مىڭ 234 وقۋشى بار. ونىڭ ىشىندە 1 ملن 394 مىڭ 192 وقۋشى قازاق تىلىندە, 395 مىڭ 562 وقۋشى ورىس تىلىندە, 8608 بالا وزبەكشە, 6110 بالا ۇيعىرشا, 534 وقۋشى تاجىك تىلىندە, 1184 وقۋشى باسقا تىلدەردە وقىتىلادى. 1 ملن 380 مىڭ 44 وقۋشى ارالاس مەكتەپتەردە ءبىلىم الادى. ونىڭ ىشىندە 691 مىڭ 727 وقۋشى قازاق تىلىندە, 599 مىڭ 775 وقۋشى ورىس تىلىندە, 74 مىڭ 783 بالا وزبەك, 9776 بالا ۇيعىر, 3347 وقۋشى تاجىك, 614 وقۋشى اعىلشىن, 22 وقۋشى فرانسۋز تىلىندە وقيدى.

2008 جىلى 2 ملن 568 مىڭ 085 وقۋشى بولعان. ونىڭ 1 ملن 549 مىڭ ء484-ى قازاق 918 مىڭ ء267-ى ورىس, 80 مىڭى وزبەك, 14 مىڭ ء995-ى ۇيعىر, ء3503-ى تاجىك, ء1835-ى باسقا تىلدەردە وقىعان.

"قازاق ءتىلىن مەڭگەرگەندەر 90 پايىزعا جەتتى"

مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ ءتىل ساياساتى كوميتەتى تىلدەردى دامىتۋ مەن قولدانۋدىڭ 2011-2019 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىل ماسەلەسى بويىنشا قول جەتكىزىلگەن ناتيجەلەر تۋرالى قامشى پورتالىنا تومەندەگىدەي اقپاراتتى ۇسىندى.

باعدارلامانىڭ نىسانالى ينديكاتورلارىنىڭ ءبىرى &ndash؛ مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرگەن تۇرعىنداردىڭ ۇلەسىن 2019 جىلى 90 پايىزعا جەتكىزۋ بولاتىن.

 ؛

كوميتەت كەلتىرگەن دەرەك بويىنشا, 2019 جىلعى الەۋمەتتىك زەرتتەۋ ناتيجەسى مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرگەن تۇرعىنداردىڭ ۇلەسى 90 پايىزدى قۇراعانىن كورسەتكەن.

«؛الايدا بۇل قازاقستاندىقتاردىڭ 90 پايىزى ەركىن جازىپ, سويلەي الاتىن دەڭگەيگە جەتتى دەگەندى بىلدىرمەيدى. ياعني بۇل اتالعان زەرتتەۋ ناتيجەلەرى رەسپۋبليكا تۇرعىندارىنىڭ باسىم كوپشىلىگى مەملەكەتتىك ءتىلدى ءوز دارەجەسىندە ەركىن مەڭگەرگەنىن, جازا الاتىنىن, كاسىبي لەكسيكانى مەڭگەرگەنىن, قالعان بولىگى ەركىن سويلەگەنىمەن جازا المايتىنىن, ال كەيبىرى تەك قانا تۇسىندىرە الاتىن دەڭگەيدە ەكەنىن كورسەتتى»؛ دەلىنگەن ءتىل ساياساتى كوميتەتىنىڭ رەسمي جاۋابىندا.

 ؛

مەملەكەتتىك ءتىلدى ۆ-1 دەڭگەيىندە (ورتا دەڭگەي) مەڭگەرگەن مەكتەپ تۇلەكتەرىنىڭ ۇلەسى 2019 جىلعى ۇبت قورىتىندىسى بويىنشا 100 پايىزعا (132829 تۇلەك) جەتكەن.

"تىلدى بىلەتىندەردىڭ سانىنان بۇرىن, ونىڭ قولدانىلۋى ماڭىزدى"

قازاقستانداعى تىلدىك جاعدايدى ءتۇسىندىرۋ ماسەلەسى بويىنشا ەلدىڭ سولتۇستىك وبلىستارىنىڭ تۇرعىندارىمەن 180 كەزدەسۋ وتكىزگەن ساياساتكەر, ۇلت تاعدىرى ۇيىمىنىڭ ءتوراعاسى دوس كوشىم قازاق ءتىلىن بىلەتىندەردىڭ سانىنان بۇرىن, ونىڭ قولدانىلۋى ماڭىزدى ەكەنىن ايتادى. «؛قازاق ءتىلىن حالىقتىڭ 100 پايىزى ءبىلۋى مۇمكىن, ءبىراق قولدانباسا ودان نە پايدا؟»؛ دەگەن ول ءتىلدى قولدانۋ ءۇشىن وعان قاجەتتىلىك تۋدىرۋ كەرەك دەپ سانايدى.

&ndash؛ مەنىڭشە, مەملەكەتتىك ءتىل قولدانىسىن كەڭەيتۋدىڭ ەكى جولى بار. ؛

العاشقىسى قاجەتتىلىك جاساۋ. ياعني ادامداردى قازاقشا سويلەۋگە ماجبۇرلەۋ كەرەك. ول ءۇشىن الدىمەن زاڭدا تىلگە قاجەتتىلىك تۋدىراتىن باپتار بولۋى قاجەت.

 ؛

بىزدىڭ زاڭدا «؛قاجەتتىلىگىنە قاراي مەملەكەتتىك تىلمەن قاتار ورىس ءتىلى دە قولدانىلادى»؛ دەلىنگەن. بۇل &ndash؛ قوستىلدىلىك زاڭى. ءتىلىمىزدىڭ ءولى بولىپ وتىرعان باستى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى وسى.

 ؛

ەكىنشى ماسەلە, حالىقتىڭ ءوزى قاجەتتىلىك جاسايدى.

 ؛

بالتىق جاعالاۋى ەلدەرىندەگىدەي حالىق تۇگەلدەي مەملەكەتتىك تىلدە سويلەۋى قاجەت تە, ءتىلدى بىلمەيتىندەر «؛اق قارعا»؛ بولىپ قالادى. ولار يا ءتىلدى ۇيرەنەدى, يا كەتەدى. ءبىراق قازاقتار, قازاقتىلدىلەر وندايدى جاساي المايدى. ويتكەنى قازاقستان ورىستاندىرۋ ساياساتى ەڭ ءوتىپ كەتكەن رەسپۋبليكا. ءبىز ءوزىمىزدى گرۋزيامەن, لاتۆيامەن سالىستىرا المايمىز. قازاقتار ءتىل ماسەلەسىن ولار سياقتى كوتەرە المايدى. سوندىقتان بار ءۇمىتىم زاڭ تۇرعىدا قاجەتتىلىك تۋدىرۋدا, &ndash؛ دەيدى ساياساتكەر.

«؛كونستيتۋسيادان 7-باپتىڭ 2-تارماعىن الىپ تاستاۋ كەرەك»؛

مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭ قابىلداۋ ماسەلەسىن اقىن, جازۋشىلاردىڭ ءبىر توبى دا كوتەرىپ ءجۇر. 2017 جىلى 26 اقپاندا 118 اقىن-جازۋشى ءقازاقۇنى پورتالى ارقىلى پرەزيدەنتكە اشىق حات جولدادى. وندا قر كونستيتۋسياسىنان 7-باپتىڭ 2-تارماعىن (مەملەكەتتىك ۇيىمداردا جانە جەرگىلىكتى ءوزىن-وزى باسقارۋ ورگاندارىندا ورىس ءتىلى رەسمي تۇردە قازاق تىلىمەن تەڭ قولدانىلادى) الىپ تاستاۋ, مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭ قابىلداۋدىڭ قاجەتتىلىگى تۋرالى ايتىلعان.

اشىق حاتقا قول قويۋ ءالى لە جالعاسۋدا. بۇگىنگە دەيىن وعان 112 مىڭ 623 ادام قول قويعان.

اشىق حات اۆتورلارى كونستيتۋسياداعى 7-باپتىڭ 2-تارماعى كەڭەستىك كەزدە قابىلدانعان زاڭنىڭ شەڭبەرىنەن شىعا الماي قالعان دەپ ەسەپتەيدى.

«؛تىلدەر تۋرالى العاشقى زاڭ قابىلدانعان 1989 جىلى قازاقستان كەڭەس وداعى قۇرامىنان ءالى شىقپاعان كەزى, «؛قازاق سوۆەتتىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسى»؛ ەدى. زاڭنىڭ اتى دا «؛قازاق سوۆەتتىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتىل تۋرالى»؛ زاڭى دەلىنگەن... ءارى وسى زاڭداعى «؛قازاق ءتىلى &ndash؛ مەملەكەتتىك ءتىل, ورىس ءتىلى &ndash؛ ۇلتارالىق قاتىناس ءتىلى بولىپ تابىلادى»؛ دەگەن باپتى قابىلداۋ كەزىندە حالىقتىڭ پايىزدىق سالماعى قاتارلاس ەدى. ياعني قازاقتار 1989 جىلى 39,7 پايىز, ورىستار 37,8 پايىز بولاتىن. سوندىقتان ول كەزدە بۇل زاڭدىلىق بولىپ قابىلداندى. كەيىن 1995 جىلى كونستيتۋسيا قابىلداردا قازاقستان رەسپۋبليكاسى وسى «؛قازاق سوۆەتتىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتىل تۋرالى»؛ زاڭىنا سۇيەنىپ, وسى كەڭەستىك كەزەڭ تالاپتارى شەڭبەرىنەن  ؛شىعا الماي,  ؛«؛مەملەكەتتىك ۇيىمداردا جانە جەرگىلىكتى ءوزىن-وزى باسقارۋ ورگاندارىندا ورىس ءتىلى رەسمي تۇردە قازاق تىلىمەن تەڭ قولدانىلادى»؛ دەگەن 7-باپتىڭ 2-تارماعىن ؛قابىلداپ, ورىس ءتىلىن ءتىپتى, شەكتەن تىس كۇشەيتىپ جىبەردى دەۋگە بولادى&hellip؛ كەيىن دە, 1997 جىلعى ؛«؛قر ءتىل تۋرالى زاڭىمىز»؛ دا وسى ەسكى سۇرلەۋمەن, كەڭەس يمپەرياسى كەزىندەگى تالاپپەن كەتتى.

ال ءقازىر تاۋەلسىزدىككە شيرەك عاسىردان اسقاندا, قازاقتاردىڭ سانى كەمىندە 70 پايىزدان اسىپ كەتكەندىكتەن, بۇل ورىس ءتىلى تۋرالى تالاپ دەموگرافيالىق جانە دەموكراتيالىق زاڭدىلىقتارمەن ءوز كۇشىن جويىپ وتىر»؛ دەلىنگەن اشىق حاتتا.

«؛قاجەتتىلىك بولماي, قازاق ءتىلى ەشقاشان دامىمايدى»؛

جازۋشى, زەينەتتەگى پوليسەي قۇرمانباي ەسپەنبەتوۆ «؛قازاق ءتىلى قولدانىسىن كەڭەيتۋدىڭ جالعىز جولى &ndash؛ مەملەكەتتەگى ءىس-قاعاز ءوندىرىسىن تۇگەلدەي قازاقشاعا كوشىرۋ»؛ دەپ سانايدى.

&ndash؛ ءومىردىڭ ءوزى قاجەتتىلىككە قاراي دامىپ وتىرادى. العاشقى ادامدار اڭ اۋلاۋ ءۇشىن ءتۇرلى ەڭبەك قۇرالدارىن ويلاپ تاپتى. جولدى قىسقارتۋ ءۇشىن جىلقىنى قولعا ۇيرەتتى, اربا جاسادى. قاراڭعىدا وتىرماۋ ءۇشىن ەلەكتر شامىن ويلاي تاپتى, تاعىسىن تاعى دەگەندەي. كەڭەس ۇكىمەتىندە نان تاۋىپ جەۋ ءۇشىن ەلدىڭ ءبارى ورىسشا ۇيرەندى. جاپپاي سويلەپ كەتپەسە دە, تۇسىنەتىن, كەرەگىن سۇراي الاتىن. كارەرا جاساعىسى كەلەتىندەر ورىسشانى انا تىلىنەن ارتىق ۇيرەنىپ الدى. ەلدەن كەم بولماسىن دەپ, وزدەرى سەكىلدى تىلدەن قينالماسىن دەپ بالالارىن ورىس مەكتەپتەرىنە بەرىپ, ەندى قازاقشا سويلەتە الماي جۇرگەنى. تۋرا وسى سەكىلدى قازاق تىلىنە دە قاجەتتىلىك تۋدىرۋ كەرەك.

 ؛

ول ءۇشىن ەلدەگى ءىس-قاعازدار ءوندىرىسىن تولىقتاي قازاقشاعا كوشىرۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيمىن. سوندا اينالدىرعان بىرنەشە جىلدا ءتىل ماسەلەسى وزىنەن-وزى-اق شەشىلەدى.

 ؛

قوسىمشا باعدارلاما قابىلداپ, قىرۋار اقشا ءبولۋدىڭ قاجەتى بولمايدى, &ndash؛ دەيدى جازۋشى.

قۇرمانباي ەسپەنبەتوۆ ءىس-قاعازداردىڭ قوستىلدىلىگىنەن كوپتەگەن قيىندىقتار تۋىپ جۇرگەنىن ايتتى.

&ndash؛ مەنىڭ قۇقىققورعاۋ سالاسىندا, اسكەري قىزمەتتە ىستەيتىن تانىستارىم وسى ءىس-قاعازداردىڭ قوستىلدىلىگىنەن ابدەن مەزى بولعان.

 ؛

جوعارىداعىلار قازاقشا جازساڭ, ورىسشاعا اۋدار, ورىسشا جازساڭ, قازاقشاعا اۋدار دەپ قاعازباستىلىقتى قولدان ۇيىمداستىراتىن كورىنەدى.

 ؛

بۇلاي باستى قاتىرماي, نە قازاقشا, ايتپەسە ءتىپتى ورىسشا جازايىق. ايتەۋى مەملەكەتتە ءبىر عانا ءتىل بولۋى كەرەك قوي. ءبىزدىڭ جاعدايىمىزدا ول البەتتە قازاق ءتىلى, &ndash؛ دەيدى جازۋشى.

 ؛

«؛قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋ ءۇشىن جاڭا زاڭ جاساپ شىعارۋدىڭ قاجەتى جوق»؛

2017 جىلى «؛air astana»؛ كومپانياسىنا تيەسىلى ۇشاقتا بورتسەرىكتىڭ قازاق تىلىندە قىزمەت كورسەتۋىن تالاپ ەتىپ, كومپانيانى سوتقا بەرىپ, جەڭىپ شىققان ازامات, تۇركولوگ وعىز دوعان «؛قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋ ءۇشىن جاڭا زاڭ جاساپ شىعارۋدىڭ قاجەتى جوق»؛ دەپ سانايدى. ونىڭ سوزىنشە, قولدانىستاعى زاڭداردىڭ ىسكە اسىرىلۋى قاداعالانسا, ماسەلە وپ-وڭاي شەشىمىن تابادى.

&ndash؛ قازاقستاندا مەملەكەتتىك قىزمەتكە تۇراردا, كەيبىر قوعامدىق جۇمىستارعا ارالاساردا قازاق ءتىلىن ءبىلۋدى مىندەتتەيتىن نورما بار. مۇنداي نورما ءتىپتى كوممەرسيالىق كومپانيالاردا دا كەزدەسەدى. ماسەلەن, «؛air astana»؛ كومپانياسىمەن بولعان داۋدا, قازاقشا ءبىراۋىز ءسوز بىلمەيتىن بورتسەرىكتىڭ جەكە ءىس قۇجاتتارىندا قازاقشا بىلەتىنى تۋرالى سەرتيفيكات بارىن كوردىم. ياعني ءبىز بار نارسەنى ۇقساتا الماي وتىرمىز.

 ؛

جۇمىسقا قابىلداردا قىزمەتكەردىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى شىنىمەن بىلەتىنى قاداعالانسا, وندا قازاقشاعا شورقاق ازاماتتار ءتىلدى ءوزى ءۇشىن مەڭگەرىپ الار ەدى.

 ؛

سول ارقىلى ءتىل توڭىرەگىندەگى كەز كەلگەن تۇيىتكىل كۇن تارتىبىنەن تۇسەر ەدى, &ndash؛ دەيدى تۇركولوگ.

وعىز دوعان «؛سۋپەرماركەت, دۇكەن, ءۇي كىرەبەرىسى جانە اس ءمازىرى سەكىلدى كورنەكى اقپارات جازىلاتىن بارلىق جەرگە قازاقشا نۇسقانىڭ بولۋى قولدانىستاعى زاڭ نەگىزىندە تالاپ ەتىلسە, ماسەلە 1 اپتا ىشىندە-اق شەشىلەر ەدى»؛ دەگەن پىكىردە.

تۇركولوگ قازاق تىلىندە سويلەگىسى كەلەتىن ءبىراق اكسەنتى بارلارعا كۇلمەي, كەرىسىنشە ولاردى قولداپ وتىرۋ كەرەكتىگىن ايتتى.

&ndash؛ حالىقتى «؛ساتقىن»؛, «؛ماڭگۇرت»؛ دەپ كەمسىتۋگە بولمايدى. قازاقشا سويلەيتىن ازاماتتاردىڭ اۋزىنان «؛ساتقىندار»؛, «؛ورىسقۇلدار»؛ دەگەندى ءجيى ەستيمىن.

 ؛

بىر ادامعا قىرىق رەت «؛ماڭگۇرتسىڭ»؛ دەپ ايتسا, ول شىنىمەن سونداي بولىپ كەتەدى. ءورىستىلدى ازاماتتار اراسىندا قازاقشا سويلەگىسى كەلەتىندەپ كوپ. ولار سويلەگىسى كەلىپ جاتسا, ءبىز اكسەنتى ءۇشىن كۇلەمىز, مازاق ەتەمىز. ءبىر دەپۋتات ءتىلىن بۇراپ قازاقشا سويلەۋگە تىرىسىپ ەدى, ءبارىمىز جاتىپ كەپ كۇلدىك. ەرتەڭ ول ەكىنشى رەت سويلەمەي قويادى عوي.

 ؛

بۇلاي بولمايدى. ماسەلەنى ونداي جولمەن شەشە المايمىز, &ndash؛ دەيدى وعىز دوعان.

تىل ساياساتى كوميتەتىنىڭ دەرەگىنشە, مەملەكەتتىك بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنداعى قازاق تىلىندەگى كونتەنتتىڭ ۇلەسى 2019 جىلى 80 پايىزعا جۋىقتاپ, باق-تاعى ءقازاقتىلدى كونتەنتكە سۇرانىس ارتا تۇسكەن.

«؛قازاقشا كونتەنت قازاق ءتىلىنىڭ تانىمالدىلىعىن ارتتىرادى»؛

بريتانيالىق جازۋشى جوان ءروۋليڭنىڭ ء"حارري پوتتەر" جيناعىن اۋدارۋعا رەسمي رۇحسات الىپ, سەرياعا كىرەتىن ەكىنشى كىتاپتى ء«؛حارري پوتتەر مەن جاسىرىن بولمە»؛ دەگەن اتاۋمەن شىعارىپ ۇلگەرگەن «؛steppe &؛ world publishing»؛ باسپاسىنىڭ جەتەكشىسى رايسا سايران ءقادىر «؛قازاق تىلىندە كونتەنت جاساۋدىڭ كەلەشەگى زور»؛ دەپ ەسەپتەيدى.

&ndash؛ ءبىزدىڭ باسپا الەمگە ايگىلى ءحارري پوتتەر سەرياسىن اۆتوردىڭ رەسمي رۇحساتىمەن قازاقشاعا اۋدارىپ, بالالارعا ۇسىندى. كىتاپ وقىرمان تاراپىنان جوعارى باعا الىپ جاتىر. سوعان قاراعاندا قازاقشا كونتەنت «؛ولگەن»؛ جوق دەپ سەنىممەن ايتا الامىز. ونى ء«؛تىرىلتۋدىڭ»؛ مۇمكىندىگى وتە كوپ. بۇرىن ادامداردىڭ قازاقشا سويلەگەندە ءبىرتۇرلى تۇسىنىكسىز سويلەيتىنىن بايقايتىنمىن. سويتسەم, ولاردىڭ دەنى ورىسشا ويلاپ, قازاقشا سويلەيدى ەكەن. ولاردىڭ ويلارىنىڭ ورىسشاعا بەيىل بولۋى سول تىلدەگى كونتەنتتى كوپ تۇتىنعاننان با دەپ ولايمىن. تاعى ءبىر بايقاعانىم, ادام كوزقاراسىنا تۇتىناتىن ءتىلدىڭ ىقپالى ۇلكەن بولادى ەكەن. ماسەلەن, ءبىز ءحارري پوتتەر سەرياسىن ءتۇپنۇسقادان اۋداردىق. اعىلشىن تىلىندە باس كەيىپكەر اتى ءحارري. بىزدىكىلەر ونى ورىس ءتىلى ارقىلى گارري دەپ ەستىپ ۇيرەنىپ قالعان. باسىندا قابىلداي الماعاندار بولدى. كەيىن ۇيرەندى. وسىلاي قازاقشا كونتەنتتى كوبەيتسەك, ءتىل قولدانىسى كەڭەيىپ, ونىڭ تانىمالدىلىعى ارتا تۇسپەك, &ndash؛ دەيدى رايسا سايران ءقادىر.

باسپا جەتەكشىسى قازاقشا كونتەنت جاساۋدا تۇراقتىلىق وتە ماڭىزدى ەكەنىن ايتتى.

&ndash؛ قازاقشا جاقسى باستامالار جاساپ, ارتىنشا ءونىم حالىق اراسىندا كەڭ تارالماعاندىقتان, تۇتىنۋشىلاردىڭ ازدىعىنان جوبانى توقتاتىپ قويعان جاعدايلاردى بىلەم. ال ءتىل مارتەبەسىن كوتەرگىمىز كەلسە, جۇمىس تۇراقتى جۇرۋگە ءتيىس. قازاقشا باستاسا, اقىرىنا دەيىن بارۋ كەرەك. instagram جەلىسىندە كوپتەگەن بلوگەرلەر قازاقشا بىلگەنىمەن ورىس تىلىندە كونتەنت جاسايتىنىن بايقاپ ءجۇرمىن. ولار كوممەرسيا جاعىن ويلايتىن شىعار. ءبىراق ولاردىڭ اۋديتورياسى سول ورىسشا تۇسىنەتىن قولدانۋشىلارمەن شەكتەلىپ قالاتىن سياقتى. ولار قازاقشا كونتەنت جاساسا, قازاق ءتىلدى نەمەسە اۋىلدىق جەردە تۇراتىن كوپتەگەن جاڭا وقىرماندى جينار ەدى دەپ ويلايمىن. تاعى ءبىر ماڭىزدى نارسە, قازاقشا كونتەنت ساپالى سونداي-اق تۇسىنىكتى, ءتىلى جەڭىل بولۋى كەرەك. ءتىل جەڭىل ايتىلىپ, جەڭىل جازىلعان كەزدە اعىلشىنشا ايتقاندا «؛سووl»؛ ياعني كۇشتى تىلگە, سانگە اينالادى. قازاقشا سويلەگىسى كەلەتىندەردىڭ قازاق ءتىلى كۇردەلى دەيتىنىن ەستيمىن. ءبىز سول ءتىلدىڭ جەڭىل بولۋىنا ءوز ۇلەسىمىزدى قوسقىمىز كەلەدى, &ndash؛ دەپ اتاپ ءوتتى باسپاگەر.

«؛بىز كۇندەلىكتى ومىردە قازاق ءتىلىنىڭ پايداسىنا تاڭداۋ جاساي بەرمەيمىز»؛

پروديۋسەر, جۇرگىزۋشى, «؛گالاكتيكا ساقشىلارى»؛, «؛كەك الۋشىلار 2»؛, «؛جۇلدىزدى سوعىستار: كۇشتىڭ ويانۋى»؛, «؛كۇرەسكەر ءبىر: جۇلدىزدى سوعىستار حيكاياسى»؛ فيلمدەرىن قازاقشا دۋبلياجداۋدا رەجيسسەر رەتىندە قاتىسقان تيمۋر بالىمبەتوۆتىڭ پىكىرىنشە, قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرىپ, تانىمالدىلىعىن ارتتىرۋدا ءار قازاقستاندىقتىڭ اتسالىسۋى اسا ماڭىزدى.

&ndash؛ ءبىز كۇندەلىكتى ومىردە قازاق ءتىلىنىڭ پايداسىنا تاڭداۋ جاساي بەرمەيمىز. ءار ادام وزىنەن باستاۋى كەرەك. بۇل پافوس بولىپ ەستىلۋى مۇمكىن, ءبىراق شىندىق.

 ؛

مىسالى, كينوعا بارعاندا فيلم قازاقشا جانە ورىسشا نۇسقادا كورسەتىلىپ جاتسا, ءبىز ورىسشاسىنا كىرەمىز. ويتكەنى ءبىز ءفيلمدى قازاقشا دۋبلياجبەن كورۋگە ۇيرەنبەگەنبىز.

 ؛

قازاقشاعا دۋبلياجدالعان فيلمدەر كوپ ەمەس, ارى كەتسە جىلىنا 5 كارتينا اۋدارىلاتىن شىعار. ءبىراق ءار كارتينادا ۇلكەن ەڭبەك اتقارىلىپ, كەرەمەت جۇمىس جاسالادى. ال ءوزىمىزدىڭ قازاقتارىمىز سونى مەنسىنبەيدى, كورمەيدى. ءوزىمىزدىڭ تىلگە قاتىستى جاسايتىن وسىنداي الالاۋشىلىعىمىز قازاق ءتىلىنىڭ دامۋىنا, ونىڭ جاستار تىلىنە اينالۋىنا كەدەرگى كەلتىرىپ جاتىر, &ndash؛ دەيدى ول.

پروديۋسەر ء«؛تىل جاندى نارسە بولعاندىقتان زامان ىڭعايىنا قاراي بەيىمدەلىپ, جاڭا سوزدەرمەن تولىعىپ وتىرۋعا ءتيىس»؛ دەپ سانايدى. ونىڭ ايتۋىنشا, ءتىل جەڭىل بولعاندا, ءارى ونىمەن سويلەپ تۇرعان ادام كەز كەلگەن تاقىرىپتا ويىن ەركىن جەتكىزە العاندا قولدانۋعا ىڭعايلى بولادى.

تيمۋر بالىمبەتوۆ ول ءۇشىن قازاق تىلىندە پايدالى, قىزىقتى, زاماناۋي, ازىلگە قۇرىلعان كونتەنت سانى ارتۋى قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.

&ndash؛ قازاقستاندا ورتا, ۇلكەن بۋىنعا ارنالعان ءازىل-سىقاق تەاترلارى, ءتۇرلى باعدارلامالار بار. ال جاستارعا «؛كۆن»؛ مەن ونىڭ اينالاسىنداعى بىر-ەكى جوبا بار, سونىمەن بىتەدى.

 ؛

ال جاستاردىڭ ءبارى ينتەرنەتتە. ولارعا ارنالعان كونتەنت شۇعىل شىعۋى كەرەك. جانە بولىپ جاتقان اكتۋال ماسەلەلەرگە جاۋاپ بەرۋى قاجەت.

 ؛

قازاقشا كونتەنت از بولعاندىقتان, ول جەردەگى باسەكەلەستىك تە تومەن ەكەنىن ايتا كەتكەن ءجون بولار. بۇنىڭ ءبىر جاقسى جاعى, ساپالى, قىزىقتى كونتەنت شىقسا, وقىرمانىن جىلدام تابادى. ءارى سول سالانىڭ ەڭ مىقتى مامانى بولۋعا مۇمكىندىك مول. ال كونتەنت تاقىرىبى ءارالۋان بولعانى دۇرىس. بىزدە youtube-تا «؛قالاۋلىم»؛, ساياسي وسەك-اياڭدار, ءتۇرلى داۋ-دامايلار ترەندتتە تۇرادى. «؛قوعامىمىز انانى قابىلدامايدى»؛, «؛مىنانى كورمەيدى»؛ دەپ سوگىپ ۇيرەنىپ قالعانبىز. ءبىراق ۇسىناتىنىمىز دا جوق. سوندىقتان تەك قانا شوۋ-بيزنەس ەمەس, الەۋمەتتىك, مادەني تاقىرىپتاردى دا, عىلىم تاقىرىبىن دا قاتار دامىتۋىمىز كەرەك. وسى ارقىلى ءوزىڭدى مازالاعان سۇراققا قازاقشا جاۋاپ تابۋعا جول اشىلادى. بۇل كەرەك نارسەنى قازاقشا كونتەنتتەن ىزدەۋ ادەتىن قالىپتاستىرادى. ال بۇل وتە ماڭىزدى, &ndash؛ دەيدى پروديۋسەر.

مەلىس سەيداحمەتوۆ

اۆتورمەن ونىڭ facebook پاراقشاسى ارقىلى حابارلاسۋعا بولادى.

جازىلىڭىز

"قامشى" سىلتەيدى

قاتە تاپساڭىز, قاجەتتى بولىكتى تاڭداپ ctrl+enter باسىڭىز.

پىكىر قالدىرۋ

پىكىر