فوتو: inform.kz
جامبىل وبلىسى اكىمدىگىنە قاراستى ء«؛دىن پروبلەمالارىن زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ»؛ ينسپەكتورى, ءدىنتانۋشى مادينا سادىق «؛جۋسان»؛ وپەراسياسى اياسىندا ورالعان قازاقستاندىقتارمەن 9 مامىر &ndash؛ 12 شىلدە ارالىعىندا اقتاۋ قالاسىنداعى وڭالتۋ ورتالىعىندا جۇمىس جۇرگىزگەن. وڭالتۋ شارالارى اياسىندا جەكە جانە توپتىق جۇمىستار اتقارعان. دىنتانۋشىمەن ورتالىقتاعى ازاماتتاردىڭ پسيحولوگيالىق جاعدايى, ولارعا كورسەتىلىپ جاتقان كومەك تاقىرىپتارىنىڭ اياسىندا وربىگەن سۇحبات تومەندە ۇسىنىلىپ وتىر.
دىنتانۋشى مادينا سادىق
&ndash؛ وڭالتۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسى بويىنشا ازاماتتاردىڭ سەنىمى مەن يدەولوگياسىنا بەرەر باعاڭىز قانداي؟
&ndash؛ دەسترۋكتيۆتى ءدىني اعىمداعى ازاماتتارمەن جۇمىس جۇرگىزگەندە ولاردى وڭالدى جانە قوعامعا بەيىمدەلدى دەپ ءبولىپ قاراستىرامىز. قوعامعا بەيىمدەلدى دەپ قر-نىڭ كونستيتۋسياسىن جانە زاڭدارىن مويىنداعانداردى اتايمىز. ءبىراق ونداي ادامدار ءوز يدەولوگيالارى مەن سەنىمدەرىندە قالادى. ال وڭالدى دەپ راديكالدى كوزقاراستارىنان تۇبەگەيلى باس تارتقان ازاماتتاردى ايتامىز. ياعني ءداستۇرلى يسلامداعى يمام اعزام ءابۋ حانيفا مازحابى مەن يمام ءال-ماتۋريدي اقيداسىن قابىلداعاندار.
ورتالىقتاعى ازاماتتاردىڭ دەنى ايەلدەر. ولار تولىقتاي وڭالدى دەۋ ءالى ەرتە. بىرتە-بىرتە قوعامعا بەيىمدەلىپ كەلەدى. ولارعا پسيحولوگيالىق جانە تەولوگيالىق كومەكتەر ءالى دە كورسەتىلىپ جاتىر. ولار سيريادا, يراكتا جۇرگەندە حارام دەپ تەلەديدار مۇلدەم كورمەگەن. اندەر مەن مەرەكەلىك ءىس-شارالارعا قارسى بولعان. ءقازىر ولار كونسەرتتىك شارالاردى تاماشالايدى. ءتۇرلى مەرەكەلىك جانە ۇلتتىق مەيرامدارعا قاتىسادى. ولاردىڭ وتانىنا ورالعانىنا التى اي عانا بولدى عوي. سوندىقتان وڭالۋ ءۇردىسى ۋاقىت ەنشىسىندەگى ماسەلە.
&ndash؛ كۇيەۋىمەن ەرىپ, ەلىن تاستاپ كەتكەن ايەلدەر ەرلەرىنە رياسىز سەنگەن بولىپ تۇر عوي. ونىسى ءۇشىن وكىنىش بىلدىرە مە؟
&ndash؛ كەيبىرەۋلەرى كۇيەۋلەرىنە رەنجۋلى. نەگىزى ايەلدەردىڭ دەنى كۇيەۋلەرىنە قاتتى سەنگەن. كۇيەۋلەرى سوعىستا اجال قۇشقاننان سوڭ ولار قيىندىقتىڭ نەبىرىن كورگەن. سوعان قاراماستان كۇيەۋلەرىن ءالى دە جاقسى كورەتىندەر, ولاردى كىنالامايتىندار بار. اراسىندا ەرىنىڭ اتىن ەستىگىسى كەلمەيتىڭدەر دە تابىلادى. قالاي بولعاندا دا سيرياعا كەتكەندەر جازا باسقان جاندار. ولار ارنايى ءدىني ءبىلىم الماعان. تەك راديكالدى-ەكسترەميستتىك سايتتارداعى مالىمەتتەردى وقىعان. سولاردىڭ اۋديو جازبالارىن تىڭداعان. قازاقشا اقپاراتتان دارىن مۋباروۆتىڭ, ورىس تىلىندە سايد بۋرياتسكييدىڭ ۋاعىزدارىن تىڭداعان. وسى ەكى ازاماتتىڭ ۋاعىزدارى لاڭكەستىك ۇيىمعا كەتۋگە كوپ ىقپال ەتكەن.
&ndash؛ وڭالتۋ جۇمىستارىنان كەيىن قانداي وڭ وزگەرىستەردى بايقادىڭىز؟
&ndash؛ باستاپقىدا ورتالىقتاعى ايەلدەر تۇيىق ەدى. تەولوگيالىق تاقىرىپتارعا بىردەن سويلەسە المادى. ەر ازاماتتارمەن مۇلدەم ارالاسپايتىن. ول قالىپتى جاعداي. قازىرگى ەمىن-ەركىن سۇحباتتارعا قاتىسىپ, ويلارىن اشىق جەتكىزە الادى. بالالارىن ءتۇرلى كونسەرتتەرگە اپارىپ جاتىر. مەكتەپتەردەگى كوپتەگەن ءىس-شارالارعا قاتىستىرۋدا. كەيبىر ازاماتشالارىمىز بالالارىن دومبىرا مەن شاحمات ۇيىرمەلەرىنە بەرۋدە. ەڭ العاشقى كەزدە ولار بارلىعىن حارام دەپ قارسىلىق بىلدىرگەن ەدى. قازىرگى كەزدە بالالارى بيگە, سپورتتىق سەكسيالارعا, مۋزىكالىق اسپاپتار ۇيىرمەلەرىنە بارادى.
كەي ايەلدەر نيقابتارىن شەشىپ, ورامالدارىن اشىق تۇسكە اۋىستىرعان. كوڭىل-كۇيلەرى جاقسى. ول جاقتى ەسكە السا جۇرەكتەرى اۋىرادى. ءارقايسىسى قازاقستانعا قۋانىشتارى مەن العىستارىن جەتكىزەدى. «؛قازاقستاننىڭ دەلەگاسياسى بارعاندا قاتتى قۋاندىق, ءبىز ەلىمىزدى ساتىپ كەتسەك تە, مەملەكەتىمىز ءبىزدى الىپ كەلدى»؛ دەيدى.
&ndash؛ ورتالىقتاعى ازاماتتارمەن جۇمىس ىستەگەندە قانداي تاسىلدەرگە جۇگىندىڭىزدەر؟
&ndash؛ اقتاۋداعى وڭالتۋ ورتالىعىندا تەولوگيالىق جۇمىسپەن بىرگە پسيحولوگيالىق جۇمىس قاتار ءجۇردى. ازاماتشامەن ءبىرىنشى پسيحولوگ مامان سويلەسەدى. بىردەن يسلامدا مىنانداي, حانافي مازحابىنىڭ ۇكىمدەرى وسىنداي دەپ ايتپايمىز. ويتكەنى تەررورلىق ۇيىمنان كەلىپدەر ونى بىردەن قابىلدامايدى. پسيحولوگياسى شارشاعان ادامعا ءدىندى ءتۇسىندىرۋدىڭ باستاپقى كەزدە قاجەتى جوق. ولاردى باسىندا ءومىردى ەمىن-ەركىن سەزىنۋگە ۇيرەتتىك. پسيحولوگتار ءارتۇرلى سەمينار وتكىزدى. توپتىق ويىندار دا ۇيىمداستىرىلدى. ازاماتتاردى سابىر شاقىردى. قازاقستانعا كەلدىڭىزدەر, ەندى بارلىعى جاقسى بولادى دەپ دەمەك, رۋحتاندىرىپ وتىردى. وسىدان كەيىن بارىپ تەولوگ ماماندار جۇمىسىن جۇرگىزدى. ءبىز ولارعا بارا سالىسىمەن «؛ۇستانعان جولىڭىز قاتە»؛ دەپ كەسىپ ايتپادىق. ءبىرىنشى تەولوگيالىق دەڭگەيلەرىن انىقتادىق. ولار نامازىن قالاي وقىپ, ءدىني ءبىلىمدى قايدان العانىنا نازار اۋداردىق. دياگنوستيكانى جاساپ العان سوڭ, ازاماتتارعا ءدىندى دۇرىس ۇيرەتە باستادىق. الدىمەن ءبىلىم الۋدىڭ ماڭىزى مەن يسلامداعى ءبىلىمنىڭ ورنى سىندى جەڭىل تاقىرىپتاردى ۇيرەتتىك. بىردەن جيحاد پەن تاكبىر سىندى اۋىر تاقىرىپتارعا بارۋعا بولمايدى. ويتكەنى ولار تانىسقانىنا ەكى اپتا بولعان ادامعا سەنبەيدى. جاي عانا احلاق, سابىر تۋراسىنداعى تاقىرىپتاردى ۇيرەتىپ, سودان كەيىن ۇلكەن تاقىرىپتارعا كوشتىك.
&ndash؛ ءسىز ايتقان «؛شاحيد»؛, «؛جيھاد»؛ تۇسىنىگى بالالاردىڭ ساناسىنا ەنۋ دەڭگەيى قانشالىقتى ەكەن؟ ولارمەن قالاي جۇمىس ىستەدىڭىزدەر؟
&ndash؛ بالالار ونداي تەرميندەردىڭ انىقتاماسىن بىلمەسە دە, ولار ءۇشىن ولگەن ادامنىڭ بارلىعى شاحيد. وزىنەن باسقالاردىڭ بارلىعى كاپىر. ءوز اراسىنان ورامال تاقپاعان قىزدى كورسە, ونى كاپىر دەيدى. بالالاردىڭ ساناسىنا سولاي ءسىڭىپ قالعان. بۇل جەردە ءبىرىنشى كەزەكتە, ولاردىڭ انالارىمەن جۇمىس جاساۋ ماڭىزدى. ءبىز بالالاردىڭ قاسىندا ۇزاق ۋاقىت بولا المايمىز. انالارى 24 ساعات بالالارىنىڭ قاسىندا. انالارىنىڭ يدەولوگيالارى تۇزەلسە, بالالارىنىڭ دا يدەولوگيالارى تۇزەلەدى. ال, انالارى تۇزەلمەسە بالالارىنىڭ دا تۇزەلۋى ەكىتالاي.
&ndash؛ مامان رەتىندە جۋسان وپەراسياسى سىزگە قانداي تاجىريبە بەردى؟
&ndash؛ بۇرىن-سوڭدى سوعىس ايماعىنان ورالعان ازاماتتارمەن جۇمىس جۇرگىزبەگەندىكتەن بۇل وپەراسيا ءدىنتانۋشىلارعا ۇلكەن تاجىريبە بولدى. جۋسان-1 وپەراسياسى كەزىندە تەك اقتاۋلىق تەولوگتار جۇمىس جرگىزگەن. ودان كەيىنگى وپەراسيالاردا وڭالتۋ جۇمىستارىنا باسقا وبلىستىڭ تەولوگتارى دا قاتىستى. ءوزىم تەولوگيالىق جانە پسيحولوگيالىق تۇرعىدا جاقسى تاجىريبە الدىم.
&ndash؛ جامبىل وبلىسىندا ەلگە ورالعان ازاماتتاردىڭ قۇجاتتارىن راسىمدەۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلگەن ەدى. سونىڭ بارىسى قالاي؟
&ndash؛ سيريادا تۋعان بالالاردىڭ ءتولقۇجاتتارى دايىندالدى. ونى «؛شانس»؛ ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىم جۇرگىزدى. بۇگىندە باسىم كوپشىلىگىنىڭ قۇجاتتارى دايىن. بالالار مەكتەپ پەن بالاباقشاعا بارۋدا. توعىز جانە ون جاستاعى بالالار ءبىرىنشى سىنىپقا بەرىلىپ جاتىر. ويتكەنى ولار سيريادا تەك اراب ءتىلىن ۇيرەنگەن. بۇگىندە ولاردىڭ ءتارتىبى مەن ساباق ۇلگەرىمى جاقسى. كىلەڭ بەسپەن وقيتىندارى دا بار. ولاردىڭ تاربيەشىلەرى مەن مۇعالىمدەرى قوعامعا بەيىمدەلىپ جاتقانىن ايتادى. بۇنى جۇمىستىڭ ءبىر ناتيجەسى دەپ بىلەمىن.
&ndash؛ وتانعا ورالعان قىز-كەلىنشەكتەرمەن قازىرگى قارىم-قاتىناستارىڭىز قانداي؟
&ndash؛ قارىم-قاتىناسىمىز جاقسى. تەلەفونمەن سويلەسىپ تۇرامىز. «؛قاشان كەلەسىڭ»؛ دەپ ءجيى سۇرايدى. كەيدە جاعدايلارىن ايتىپ, پروبلەمالارىمەن بولىسەدى. سونى شەشىپ بەرۋگە تىرىسامىز. الدا-جالدا اقتاۋعا بارىپ, ەسىكتەرىن قاقسام, ولار ەش كەدەرگىسىز ۇيلەرىنە كىرگىزەدى. بۇل وڭالتۋ ورتالىعىنداعى مامانداردىڭ ۇلكەن جۇمىسىنىڭ جەمىسى دەپ بىلەمىن. سوعان قۋانامىن.
&ndash؛ ازاماتتاردىڭ قايتادان جات ەلدى ساعىنباۋى ءۇشىن, تەرىس اعىمنىڭ جەتەگىندە كەتپەۋى ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
&ndash؛ مۇنىڭ بارلىعى اينالىپ ءدىني بىلىمگە كەلىپ تىرەلەدى. ازاماتتار لاڭكەستىك ۇيىمدارعا كەتپەۋى ءۇشىن ەكسترەميستتىك سايتتاردان جانە دەسترۋكتيۆتى ءدىني اعىمداردان ساقتاۋىمىز قاجەت. راديكالدى اعىمدار ءارتۇرلى بەينەروليكتەر مەن قىزىقتى كىتاپتار ارقىلى قاتارىنا ادامداردى تارتادى. ولارعا قارسى تۇرۋ ءۇشىن ءبىز دە ەش قالىسپاۋىمىز كەرەك. ءداستۇرلى يسلامدى قىزىقتى ەتىپ تۇسىندىرە الۋىىمىز قاجەت. بىزدە ءداستۇرلى يسلامدا ورىس ءتىلدى لەكتورلار از. ال قازاقستاندا ورىس ءتىلدى اۋديتوريا وتە كوپ. سوندىقتان ورىس تىلىندەگى مامانداردى, دىني-ادەبي كىتاپتاردى كوبەيتۋ قاجەت.
ال, ايەلدەرى كۇيەۋلەرىنىڭ تەرىس اعىمعا تۇسكەنىن بايقاسا, سەنىم تەلەفوندارىنا حابارلاسۋلارىنا بولادى. ءدىن پروبلەمالارىن زەرتتەۋ ورتالىعىنا حابارلاسىپ, ءوزىنىڭ باسىنداعى جاعدايلارى تۋرالى ايتا الادى. كۇيەۋلەرىنىڭ دەسترۋكتيۆتى ءدىني اعىمدا ەكەنىن بىلەتىن كەيبىر ايەلدەر وتباسىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن امالسىز ەرىنە كونەتىن جاعدايلار ۇشىراسادى. مۇنداي جاعدايدا ورتالىق ماماندارىنا حابارلاسقان ءجون.
؛&ndash؛ سۇحباتىڭىزعا راحمەت!
سۇحباتتاسقان: بىلگەتاي تالاس
قاتە تاپساڭىز, قاجەتتى بولىكتى تاڭداپ ctrl+enter باسىڭىز.
پىكىر قالدىرۋ
پىكىر