ەسىرتكىگە قارسى كۇرەس ەل ەرتەڭى ءۇشىن قاجەت

قازىردە بۇۇ زاڭسىز ەسىرتكى اينالىمىنا باسا نازار اۋدارىپ وتىر. وسىعان وراي ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ەسىرتكىگە قارسى حالىقارالىق كونفەرەنسيالاردى ءجيى-جيى ۇيىمداستىرادى. بۇگىندە الەم نازارىن اۋدارىپ وتىرعان زاڭسىز ەسىرتكى بيزنەسى كىم-كىمدى دە بولسىن الاڭداتپاي قويمايدى. وسىعان وراي قازاقستان دا  ؛ەسىرتكىگە قارسى كۇرەس ەل ەرتەڭ ءۇشىن كەرەك ەكەنىن جاقسى بىلەدى.

«؛قازاقستاننىڭ ەسىرتكى, سونىڭ ىشىندە سينتەتيكالىق ەسىرتكىگە قارسى كۇرەس سالدارىن بۇۇ تيىسىنشە جوعارى باعالاپ وتىرادى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ەسىرتكى زاتتارىنىڭ پايدا بولۋىنا قاتىستى بەلسەندى جۇمىس ىستەۋ جاعى ساۋاتتى جولعا قويىلعان»؛, &ndash؛ دەيدى سالا ماماندارى.

بۇل رەتتە بىزگە پىكىر بىلدىرگەن ۇقك ءباسپاسوز حاتشىسى «؛2019 جىلى قر ۇقك الماتى قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتى سينتەتيكالىق ەسىرتكى قۇرالدارىنىڭ زاڭسىز اينالىمىنىڭ 13 فاكتىسىنىڭ جولىن كەستى, زاڭسىز اينالىمنان 8 كەلى ارتىق پسيحوتروپتىق زات جانە 786 ليتر حيميالىق قوسپا الىندى. جۇيكەگە اسەر ەتەتىن ەسىرتكى زاتىن دايىندايتىن ەكى جاسىرىن زەرتحانانىڭ ارەكەتى توقتاتىلدى. ەسىرتكى بيزنەسىمەن اينالىسقانى ءۇشىن 11 ادام ۇستالىپ, قىلمىستىق جاۋاپتىلىققا تارتىلدى»؛, &ndash؛ دەپ ءمالىم ەتتى.

«؛قر ۇقك الماتى قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتى وتكەن اپتادا سينتەتيكالىق ەسىرتكى وندىرەتىن جاسىرىن زەرتحانانىڭ قىلمىسىن اشكەرەلەدى. 2020 جىلعى 4 اقپاندا جەدەل-ىزدەستىرۋ ءىس-شارالارىن ىسكە اسىرۋ بارىسىندا اسا ءىرى مولشەردە سينتەتيكالىق ەسىرتكىنى قۇپيا ورىنعا قالدىرۋ ساتىندە ەسىرتكى زەرتحاناسىن ۇيىمداستىرۋعا جانە ونىڭ جۇمىس ىستەۋىنە قاتىسى بار الماتى قالاسىنىڭ "ا" دەگەن تۇرعىنى ۇستالدى»؛, &ndash؛ دەيدى ۇقك ءباسپاسوز حاتشىسى. «؛جەدەل-تەرگەۋ ءىس-شارالارىن جۇرگىزۋ ناتيجەسىندە شامامەن 5 كەلى سينتەتيكالىق ەسىرتكى, 1 كەلى جانە 260 ليترگە جۋىق حيميالىق قوسپا تابىلىپ, الىندى, ولار سوت-حيميالىق ساراپتاماعا جولداندى. جۇيكەگە اسەر ەتەتىن دايىن ءونىم ينتەرنەت-رەسۋرستار ارقىلى جانە بايلانىسسىز تاسىلمەن قۇپيا ورىنعا سالۋ جولىمەن تاراتىلعانى انىقتالدى. قر ۇقك الماتى قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتى وسى فاكت بويىنشا قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 297-بابىنىڭ 3-بولىمىنە سايكەس قىلمىستىق ءىس قوزعادى. ۇستالعان ادام تەرگەۋ يزولياتورىنا قامالدى, سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەكسەرۋ جالعاسۋدا»؛, &ndash؛ دەيدى ۇقك بىزگە جىبەرگەن حابارلاماسىندا.

جالپى, سالا ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا, ەسىرتكىنى جويۋ ماقساتىن كوزدەيتىن قازاقستاننىڭ تاجىريبەسىن حالىقارالىق كۇشتەردىڭ ءبىرازى قولداپ وتىر. سوندىقتان بىزدىڭ ؛مەملەكەتىمىز ؛ ەسىرتكىگە قارسى كۇرەستى تەرەڭدەتە بەرۋى قاجەت. ماسەلەن, ءبىزدىڭ ءتيىستى ورگاندار وسى ۋاقىتقا دەيىن ەسىرتكىمەن كۇرەستە «؛ماك»؛, «؛دوپينگ»؛, «؛ناركو-ششيت»؛, «؛پريتون»؛ ءتارىزدى ءىرى-ىرى وپەراسيالار جۇرگىزگەن. وسى ارقىلى بىرنەشە زاڭسىزدىقتىڭ جولىن كەسكەن.

بۇل رەتتە زاڭگەر مارعۇلان اسقارۇلىنىڭ ايتۋىنشا, قازاقستاننىڭ ۇستانىپ وتىرعان جوسپارى دۇرىس. الداعى ۋاقىتتا مينيسترلىكتىڭ, ءتيىستى ينستانسيالاردىڭ ۇسىنىپ وتىرعان جوسپارىن ناسيحاتتاۋعا باق وكىلدەرى دە بەلسەنە ارالاسسا, &ndash؛ دەگەندى العا تارتتى مامان.

«؛تەلەديداردان ەسىرتكىنىڭ ەستى الار, ادامدى ايۋانعا اينالدىرار, ادامزاتقا تيگىزەر قاسىرەتىن, وتباسىنا اكەلەر قايعىسىن ءارتۇرلى فورمادا ۇزبەي كورسەتىپ وتىرسا, دۇرىس بولار ەدى دەپ ويلايمىن. قوعامعا كەسەل بولىپ جابىسقان ناشاقورلىق دەرتىنە, ەل قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرەتىن جولعا توسقاۋىل قويۋ جولىندا مەملەكەتتىك بيلىك ورىندارى, قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا بولەك باق وكىلدەرى مەن مەديسينا قىزمەتكەرلەرى, مۇعالىمدەر, اتا-انالار بىرىگىپ كۇرەسۋى قاجەت. مەنىڭشە, ناشاقورلار &ndash؛ اۋرۋ ادامدار, سوندىقتان ولاردى ەمدەۋ كەرەك. ال ەسىرتكىنى تاراتۋشىلارعا جازانىڭ ەڭ اۋىر ءتۇرىن قولدانعان ءجون»؛, &ndash؛ دەيدى زاڭگەر. مارعۇلان اسقارۇلى.

ناشاقورلار &ndash؛ ءارى اۋرۋ ادامدار, ءارى قىلمىسكەرلەر دەگەن مامان, «؛ەگەر ءاربىر سىرقات ادامدى جازالاپ, قوعامنان الاستاتار بولساق, ودان ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ وركەندەۋىنە ەشقانداي پايدا كەلمەيدى. ەشكىم ناشاقور بولىپ تۋمايدى, ونىڭ وسىنداي جاعدايعا دۋشار بولۋىنا ماڭايىنداعى ارالاساتىن تانىستارىنىڭ جانە ەسىرتكىگە بوي الدىرعان نەمەسە ەسىرتكىنى پايدا كوزىنە اينالدىرعان ادامنىڭ ؛ ىقپالى اسەر ەتەدى. سوندىقتان الدىمەن ەسىرتكىنى تاراتۋشىلارعا قارسى كۇرەستى كۇشەيتۋ كەرەك. ەسىرتكى ساۋداسىمەن جانە ۇيىمداسقان قىلمىسپەن كۇرەسۋ دۇنيەجۇزىنىڭ بارلىق ەلدەرى ءۇشىن وتكىر ماسەلە بولىپ وتىر. زاڭسىز ەسىرتكى اينالىمىنا جانە ەسىرتكىگە تاۋەلدىلەرگە قارسى جۇرگىزىلىپ جاتقان شارالار بىزدە ءالسىز ەمەس. دەسەك تە وسى اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردى مينيسترلىك, اكپارات كوميتەتى, قۇزىرلى ورگاندار ودان ءارى تەرەڭدەتە بەرگەن ابزال»؛, &ndash؛ دەيدى مارعۇلان اسقارۇلى.

جالپى, مامانداردىڭ پايىمداۋىنشا, ەۋرازيا جولدارىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان قازاقستاننىڭ گەوساياسي جاعدايى ەسىرتكى تاسىمالداۋ ءۇشىن ترانزيتتىك ءدالىز رەتىندە حالىقارالىق ەسىرتكى سينديكاتتارى مەن ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپتار ءۇشىن اۋعانستاننان رەسەيگە, ودان كەيىن ەۋروپاعا ەسىرتكى زاتتارىن وراسان زور مولشەردە كونتراباندالىق جولمەن تاسىمالداۋعا قولايلى ەكەنى جاسىرىن ەمەس. اسا ءىرى مولشەردە ەسىرتكى, پسيحوتروپتىق زاتتار مەن پرەكۋرسورلاردى زاڭسىز اينالىمعا شىعارىپ, جانتالاسا قيمىلداپ جاتقان حالىقارالىق ەسىرتكى سينديكاتتارى مەن ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپتار زاڭسىز تاسىمالداۋ كەزىندە, ەلىمىزدىڭ تۇرعىندارىن «؛جول بويى»؛ زاقىمداپ ۋلاۋ سالدارىنان, رەسپۋبليكامىزدا ەسىرتكىگە تاۋەلدى ازاماتتار سانى ايتارلىقتاي كوبەيىپ وتىر.

وسىعان بايلىنىستى «؛ەسىرتكىسىز قازاقستان»؛ دەگەن اتاۋمەن تالاي شارالار دا ۇيىمداستىرىلدى. بۇل رەتتە مامانداردىڭ ايتار ويى دا بار.

«؛ەلىمىزدە ەسىرتكى زاتتارىن دايىنداۋ, ساقتاۋ, تاسىمالداۋ جانە ساتۋ ارەكەتتەرىنە تىيىم سالىنعان. الايدا, ەرەكشە قوبالجۋ تۋدىراتىن ماسەلە جوعارىدا اتاپ كورسەتىلگەن جاعدايلاردىڭ اسەرىنەن ەسىرتكىگە تاۋەلدى تۇلعالاردىڭ اراسىندا كامەلەت جاسىنا تولماعان جەتكىنشەكتەردىڭ جايى. مىنە, ءبىز بىرىنشىدەن وسى جايتتاردىڭ تەرەڭدەپ كەتپەۋىنە بارىنشا نازار اۋدارۋىمىز كەرەك. ول ءۇشىن مەكتەپتەردە, قوعامدىق ورىنداردا بالانىڭ ساناسىنا جەتەرلىكتەي ەتىپ, ناسيحات جۇرگىزىلۋى قاجەت. ەكىنشىدەن, ەسىرتكى بيزنەسى, كەز كەلگەن ۇيىمداسقان قىلمىس سەكىلدى شەكتەۋى جوق جانە ۇلت تالعامايدى. ەسىرتكى قولدانۋعا اسىرەسە قۇمارلىق ادام ءومىرى مەن قوعام ءۇشىن شىن مانىندە ءقاۋىپ توندىرەدى. سوندىقتان دا وسى حالىقارالىق سيپاتقا يە بولىپ وتىرعان ناشاقورلىق جانە ەسىرتكى بيزنەسىنە قارسى كۇرەc جانە ونىڭ الدىن الۋ ماسەلەسى ءبىزدىڭ وبلىس كولەمىندە دە باستى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى بولعاندىقتان, جالپى رەسپۋبليكا كولەمىندەگى ناسيحات ارتۋى كەرەك»؛, &ndash؛ دەيدى ناركولوگ مامان ساپار نۇرمەنشيەۆ.

ماماننىڭ ايتۋىنشا, ءبىز كەلەشەكتە مىناداي جايتتارعا باسىمدىق بەرگەنىمىز ابزال:

ەڭ الدىمەن ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن ناشاقورلىققا قارسى قوعامدىق كورعانىس قابىلەتىن الەۋمەتتىك يممۋنيتەتتى (ناركويممۋنيتەتتى) قالىپتاستىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت. بۇل ءۇشىن قازىرگى جۇرگىزىلىپ وتىرعان مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساياساتىمىز دۇرىس. ەندى وسىنىڭ ناسيحاتىن كۇشەيتۋ كەرەك.

ەسىرتكى پايدالاناتىن ادامداردىڭ ءوز دەنساۋلىعىنا كوزقاراسىن وزگەرتۋ, ولاردىڭ ساناسىنا ادام دەنساۋلىعى ءوزى ءۇشىن دە, تۇتاستاي قوعام ءۇشىن دە قۇندىلىق بولىپ تابىلاتىندىعى تۋرالى يدەيانى ءتۇسىندىرىپ, جەتكىزۋ &ndash؛ ماڭىزدى پسيحولوگيالىق العىشارتى بولىپ تابىلاتىن سالاۋاتتى ءومىر سالتىن جۇرگىزۋگە ۇمتىلىستى ىنتالاندىراتىن باعدارلامالاردى ازىرلەۋ جانە ەنگىزۋ. ويتكەنى, ادامنىڭ ءوز دەنساۋلىعىنا كوزقاراسىنىڭ وزگەرۋى باسقا دا الدىن الۋ جانە ەمدىك باعدارلامالاردىڭ ىسكە اسىرىلۋىن جەڭىلدەتەدى. ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتارىن ارتتىرۋ ارقىلى ءوز ەركىمەن نەمەسە كوندىرۋ ارقىلى وڭالۋ ءۇشىن جاعداي تۋعىزۋ.

باسپاسوز بەتتەرى جانە ەلەكتروندى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى حالىققا ەسىرتكىنىڭ زيانى تۋرالى كەڭ كولەمدە اقپارات بەرە وتىرىپ, ەسىرتكى پايدالانۋعا جانە ناشاقورلىققا قارسى ناسيحاتتاۋ جۇمىستارىن كۇشەيتۋ؛

ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ, سونداي-اق ناشاقورلىقتىڭ الدىن الۋعا جانە ونى ەمدەۋگە مامانداندىرىلعان مەديسينالىق مەكەمەلەردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق الەۋەتىن نىعايتۋ؛ ناشاقورلىق جانە ەسىرتكى بيزنەسىنە قارسى كۇرەستەگى ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ سياقتى حالىقارالىق ۇيىمدارمەن تىعىز بايلانىستا جۇمىس ىستەۋ قاجەت.