كۇلەسىز بە, جىلايسىز با: نۇرىمبەتوۆ ەندى قارتتىقتى قامتاماسىز ەتپەك

 ؛

بۇل تۋرالى ول زەينەتاقى جيناعىنان قاراجاتتى الدىن الا الۋ ۇسىنىسى جايىنداعى باق وكىلدەرىمەن وتكەن ءباسپاسوز كونفەرەنسياسىندا ايتقان. ەندى سول پىكىردى وقىپ كورىڭىز:

«؛24 قاڭتار كۇنى پرەزيدەنت ءوز پىكىرىن ايتتى, العاشقى ماڭىزدى قادام جاسالدى دەدى جانە ءبىزدىڭ ماقسات جيناقتاردىڭ ءبارىن تاراتىپ بەرۋ ەمەس, ازاماتتاردىڭ قارتتىعىن قامتاماسىز ەتۋ, جالاقىلارىن كولەڭكەدەن شىعارۋ دەدى. ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانككە كەزەڭىمەن وسى مۇمكىندىكتى بەرۋگە بولاتىن ازاماتتاردىڭ ورتاسىن كەڭەيتۋ كەرەگىن ايتتى»؛, &ndash؛ دەيدى ول.

ەش قاعىس ەستىمەدىڭىز, اۋەلى ازاماتتاردىڭ «؛قارتتىعىن قامتاماسىز ەتۋ»؛ دەسە, سوسىن «؛جالاقىلارىن كولەڭكەدەن شىعارۋ»؛ دەيدى ءمينيسترىڭىز. مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءسوزىن دايەك ەتىپ. (بالكىم, ء"مينيسترىڭىز" دەگەن سوزگە: "مەن سايلاماعانمىن, مەنىڭ ءمينيسترىم ەمەس" دەپ ءسىز ورە تورەگەلەر مە ەدىڭىز: عاپۋ وتىنەمىز!).

سونىمەن نە تۇسىنەسىز بۇدان؟ مۇندايدا اكە-شەشەڭنىڭ: «؛ەرتەڭىڭ ءۇشىن مىنا اقشانى تىعىپ قويايىن»؛ دەيتىنى ەسكە تۇسپەي مە بىردەن. ءسىز ۇستاپ قويادى دەپ قورقادى عوي ولار باياعى. سەبەپ &ndash؛ اقىل-ەسى كىرەسىلى-شىعاسىلى بالاسىز عوي: قۇرتىپ قويارسىز. ول ەندى جاناشىرلىق دەڭىز. ال جاڭاعى نۇرىمبەتوۆتىڭ ءبىر ۇشىن توقاەۆقا تىرەي ايتقان ءسوزىن بۇل لوگيكاعا سالساڭىز, ۇكىمەت حالىقتى بالا كورىپ وتىرعانى بايقالادى. سوسىن دا حالىققا جانى «؛اشىپ»؛: «؛از تىرنەكتەپ جيعان تيىنىن قۇرتىپ قويسا, قارتتىعى قالاي قامتاماسىز ەتىلەدى؟»؛ دەپ باس قاتىرۋ بۇل.

باس قاتپاي كورسىن. توقاەۆتىڭ قىزدى-قىزدىمەن ايتىپ قويعان رەفورمالىق ءسوزى ۇكىمەتتىڭ بايقاماي "باس جاققا" بارىپ قويۋىنا سەبەپ بولدى دا, ءدال وسىعان دەيىنگى زەينەتاقى جونىندەگى, ءتىپتى قازاقستاندىقتاردىڭ ورتاشا جالاقىسى جونىندەگى پافوستىڭ پارشا-پارشاسى شىقتى بىلگەن ادامعا. ونى بايقاۋ تىپتەن وڭاي. الىسقا بارماي ءمينيستردىڭ مىنا ءبىر ءسوزىن ەسەپكە الىڭىز:

«؛جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىندا ازاماتتاردىڭ 10.4 ترلن ؛تەڭگە جيناقتارى بار. قازاقستان بويىنشا 9,9 ملن زەينەتاقى ەسەپشوتى بار. وكىنىشكە قاراي, سالىمداردىڭ مولشەرىنە كەلسەك, 53 پايىز جيناقتىڭ كولەمى 500 مىڭ تەڭگەگە دەيىن عانا. ؛ 16 پايىزى 500 مىڭ تەڭگە مەن 1 ملن تەڭگە اراسىندا. جيناقتاردىڭ 15 پايىزىنداعى سالىم مولشەرى &ndash؛ 1 ملن تەڭگە مەن 2 ملن تەڭگە اراسىندا ياعني, سالىمشىلاردىڭ 84 پايىزىندا جيناق مولشەرى تەك 2 ملن تەڭگەدەن اسپايدى. وسىنى ەسكەرە وتىرىپ, ۇكىمەتتىڭ ۇسىنىسى - ؛ جيناقتاۋشى زەينەتاقى جۇيەسىن ودان ءارى جەتىلدىرۋ كەرەك»؛, ؛&ndash؛ دەيدى. ؛

تايعا تاڭبا باسقانداي انىق تۇر وسىندا. ؛ "زەينەتاقىنى مەرزىمىنەن بۇرىن الۋ ءۇشىن 20 جاستاعى جىگىتتىڭ شوتىندا 6 ميلليون تەڭگەدەن استام اقشا بولۋى شارت" دەگەن مينيسترلىك "شاتپا-شۇتى" دا ءدال وسى ارادا جارامسىز بولىپ شىعادى. ياعني, حالىقتىڭ 84 پايىزى بار-جوعى 2 ميلليون تەڭگە جيناقتاۋعا قاۋقارلى دەپ تۇرعان جوق پا؟! ال 53 پايىزى جارتى ميلليوندى ارەڭ قۇراپ وتىر دەگەن ءسوز. وسىدان-اق ەلدەگى كەدەيلىكتىڭ, "كوتەرەمدىكتىڭ" قاي دەڭگەيدە ەكەنىن ەشبىر باقسىنىڭ كومەگىنسىز ايتا سالۋ وڭاي بولسا كەرەك.
ال بۇدان سوڭ باسىڭ تاعى قاتادى كەلىپ-كەلىپ. اينا-قاتەسىز «؛جالاقىلارىن كولەڭكەدەن شىعارۋ»؛ دەپ وتىرماي ما؟! ال ويلاڭىز. زەينەتاقى دەپ زار قاعىپ وتىرعان, 84 پايىزى ەكى ميلليون تەڭگە جيناقتاي الماي وتىرعان قاي قازاقستاندىقتىڭ جالاقىسى «؛كولەڭكەگە»؛ كىرىپ كەتتى ەكەن دەپ؟ ءتىپتى, «؛كولەڭكەلى ەكونوميكا»؛ دەپ كەلەتىن (ايلىعى شايلىعىنان اسپايتىن قاراپايىم حالىققا تۇك قاتىسى جوق &ndash؛ رەد.) ؛توبەل تەرمينمەن تاپسىرلەپ كەپ جىبەرسەڭىز, جالاقىسى كولەڭكەدە جاتاتىن ازاماتتىڭ تاعى زەينەتاقىعا زارۋلىگى شامالى بولسا كەرەك-تى.

الدە, دەيمىز: تاكسيس پەن تاندىر جاپقاندى, قاپ ارقالاعان مەن قارا قازان ءتۇبىن قىرىپ ءبالىش ساتقانعا دەيىن تابىسىن تىركەپ العىسى كەلگەن ۇكىمەت «؛كولەڭكەلى»؛ جالاقىنى وسى توڭىرەكتتەن ىزدەپ اۋىرەگە ءتۇسىپ پە ەدى؟ سەبەبى, وسىنىڭ ءبارى شىن مانىندە بۇرىش-بۇرىشتا ناعىز كولەڭكە ساعالاپ, تال جاعالاپ كۇن كورەتىندەر ەمەس پە. ءبىراق ولاردىڭ ونسىزدا جانتايىپ جاتقان تابىسىن كۇن استىنا شىعارعاننان پايدا قايسى؟ سالىققا سارپ ەتۋ مە ۋاقىتتى؟ نە دەسە دە وزدەرى ايتقان «؛كولەڭكە»؛ بويىنان اسىپ تۇرعان زەينەتكەر قازاقستاندىقتى ءبىز ازىرگە كورىپ تۇرعانىمىز جوق.  ؛

ايتپاقشى,  ؛بىلتىر قىركۇيەكتە قاسىم-جومارت توقاەۆ حالىقتىڭ ءوز زەينەتاقى جيناقتارى ارقىلى باسپانا الۋ ماسەلەسىن شەشۋدى تاپسىرعان بولاتىن. ەندى سودان بەرى سوزبۇيدادان وتكەن ءمينيستردىڭ ءسوزىنىڭ ءبىز تاپسىرلەمەگەن بولىگىنىڭ الپەتى مىناۋ. ءبىز تۇسىنبەگەن, ءسىز تۇسىنەدى دەپ بەرىلگەن اقپاراتتىڭ قاز-قالپى قىسقا ءتۇيىنى وسى. سونىمەن ءسوز تامام:

«؛تىكەلەي جارنالاردىڭ ءبىر بولىگىن پايدالانۋ ۇسىنىلدى. بىرىنشىدەن, جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ازاماتتار بارىنشا از جەتكىلىكتى سومادان اساتىن جيناقتالعان جارنالاردى الۋى تۋرالى ۇسىنىس. ەكىنشى سانات &ndash؛ زەينەتكەرلىك جاسقا جەتكەن تۇلعالار. ءبىزدىڭ ۇسىنىسىمىز بويىنشا, سول جەردەگى جيناعىنىڭ 50 پروسەنتىن الا بەرسە دەيمىز. ءبىر عانا شارتپەن: ول كىسىنىڭ جيناقتاۋشى قورىندا قالعان اقشاسى جانە مەملەكەت تاراپىنان الاتىن بازالىق زەينەتاقىسى مەن ەڭبەك زەينەتاقىسىن قوسقاندا, ەڭ از دەگەندە تابىسىنىڭ 40 پروسەنتىنەن تومەن بولسا دەگەن شارتپەن بەرىلەدى»؛, &ndash؛ دەيدى ءبىرجان نۇرىمبەتوۆ.

 ؛