يمانعالي تاسماعامبەتوۆ: مەن نازارباەۆتىڭ ءونىمىمىن

بۇگىن قر رەسەي فەدەراسياسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى يمانعالي تاسماعامبەتوۆ 63 جاسقا تولدى. ول ؛1956 جىلى 9 جەلتوقساندا اتىراۋ وبلىسى, ماحامبەت اۋدانى, نوۆوبوگات اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. كىشى ءجۇزدىڭ 12 اتا بايۇلى, جاپپاس رۋىنان تارايدى.

ەڭبەك جولى گەوگرافيا جانە بيولوگيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى بولىپ باستالعان يمانعالي نۇرعاليۇلى ساياسي ءمانسابىندا ؛بىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى, قورعانىس ءمينيسترى, پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى, مەملەكەتتىك حاتشى, ءۇش رەت اكىم جانە ءتورت ؛ رەت ءارتۇرلى پرەمەر-مينيسترلەردىڭ ورىنباسارى, ءبىر رەت پرەمەر-مينيستر قىزمەتىن اتقاردى. ؛وسى قىزمەتتەردە ول ؛كوپشىلىككە وتانشىل, حالىقشىل ساياساتكەر رەتىندە تانىلدى. ونىڭ كوپتەگەن مالىمدەمەلەرى ەل ىشىندە ۇلكەن قولداۋعا يە بولىپ, ىقىلاسىنا بولەندى. ؛qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى سول مالىمدەمەلەردىڭ ءبىرقاتارىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنۋدى ءجون كوردى. ؛

***

&hellip؛ مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانۋ اياسىن ودان ءارى كەڭەيتۋدىڭ بىردەن-بىر ءتيىمدى جولى &ndash؛ مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلۋدى مىندەتتى تۇردە تالاپ ەتەتىن قىزمەتتەر مەن لاۋازىمداردىڭ ءتىزىمىن قالىپتاستىرۋ. بىرىنشىدەن, ؛كونستيتۋسيا بويىنشا پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا تۇسەتىن ءاربىر ۇمىتكەر مەملەكەتتىك تىلدەن ەمتيحان تاپسىرادى. ەندەشە رەسپۋبليكاداعى قاي قىزمەتكەردىڭ دە مارتەبەسى ەلباسىنىكىنەن جوعارى ەمەس. &hellip؛كوپ مەكەمەلەردە, اسىرەسە, الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ورىندارىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلەتىن ماماندار از. مۇنىڭ ءوزى كوپتەگەن وتانداستارىمىزدىڭ ازاماتتىق جانە كونستيتۋسيالىق قۇقىقتارىن شەكتەۋ. جالپى ءار نارسەگە دە سۇرانىس قاجەتتىلىكتەن تۋىندايتىنى انىق. سوندىقتان بۇل باعىتتا ءبىرقاتار ناقتى ءىس-شارالار كەشەنىن بەلگىلەپ, ءىس جۇزىنە اسىرۋ كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماسەلە. ەلدىڭ دە, ەلباسىنىڭ دا تالابى وسى. ؛

***

بىرىنشىدەن, زاڭ قابىلدانىپ, قاجەتتى قاراجات ءبولىندى. ماماندار دايىندالدى. بۇگىنگى كۇنى قاراپ وتىرساڭىزدار, پارلامەنتتەگى جالپى جيىنداردىڭ بارلىعى قازاق تىلىندە وتەدى. ۇكىمەتتىڭ ءماجىلىسى قازاق تىلىندە وتەدى. ءبىراق, ءبىر نارسە تۇسىنىكسىز. ءبىز وسى كۇنگە دەيىن, قازاق ءتىلى وزگە ەمەس, وزىمىزگە كەرەك ەكەنىن تۇسىنبەي كەلەمىز. جالپى قازاق ءتىلى دەگەن حالىقتىڭ جانى. بۇدان ارتىق ايتا المايسىڭ

***

مىنە, ماسەلە وسىندا, ءبىز بىر-بىرىمىزبەن قازاقشا سويلەسسەك, ءبىز ءوز ءتىلىمىزدى ءوزىمىز قۇرمەتتەسەك, ءبىز وعان شىن مانىندە جاناشىرلىق بىلدىرسەك قانا ءتىلدىڭ بولاشاعى بولادى. ءتىل بار جەردە قازاق بار, ءتىل جوق جەردە قازاق جوق. ءبىتتى, باسقا فورمۋلا جوق بۇل ماسەلەدە. ؛

***

يا, تابيعاتتا ءتىل مەن مادەنيەت قانا ەمەس, بارلىعى دا جويىلۋى مۇمكىن. الايدا انا ءتىلدى ساقتاۋ, ءاربىر ادامنىڭ باستى پارىزى. ازاماتتىڭ ۇلتتىق ساناسى - ءوز تاريحىن, مادەنيەتىن بايلانىستىراتىن, ادامداردى ۇيىستىراتىن وزەگى. ؛

***

بىردە الماتى اكىمى بولىپ جۇرگەن يمانعالي نۇرعاليۇلىنا ء«؛بىر عانا الما­؛تىدا ەكى بىردەي اۋەزوۆ كوشەسى بار, بۇل قالاي؟»؛ دەپ جۋرناليستەر تاقىمداپ قويماپتى. ولاردىڭ بۇرىن قالا ىرگەسى بولعان كامەنكا جاقتاعى اۋەزوۆ كوشەسىن مەڭزەگەنىن اڭعارعان اكىم: &ndash؛ سابىر ەتسەڭىزدەرشى, ەكى اۋەزوۆ كوشەسى بولسا, وندا تۇرعان نە بار؟ بىزدە دە ونسىز دا ەكى اۋەزوۆ بار ەمەس پە؟ &ndash؛ دەپتى اقىرىن عانا...

***

قارشىعا احمەدياروۆ قىتايدان بۇيرەگىن جاڭالاتىپ كەلگەننەن كەيىن, الماتى اكىمىنە كىرىپ: &ndash؛ ءاي, يمانعالي! مەن مىناۋ الماتىداعى ۇلكەن الاڭدا 20 000 دومبىراشىنىڭ باسىن قوسىپ, كونسەرت بەرگىم كەلەدى, &ndash؛ دەپتى. سوندا يمەكەڭ: &ndash؛ ويپىر-اي, قارشەكە! قىتايدىڭ ءبىر بۇيرەگىنىڭ كۇشى 20 مىڭ دوم­؛بىراشى دەگىزىپ تۇر... سونشا دومبىراشى بار ما بىزدە؟ ەكى بۇيرەگىڭىزدى اۋىس­؛تىرساڭىز, نە بولادى؟ &ndash؛ دەگەن ەكەن... ؛

***

اكىمدەردىڭ كەزەكتى ەسەپ بەرۋىندە ءبىر ورىس كەمپىر ىرگەدەگى مەشىتتەن شىق­؛قان ازان داۋىسىنا نارازىلىق ءبىلدىرىپتى. «؛كۇنىگە 5 رەت ايقايلاپ مازامدى الادى»؛ دەگەن الگى تۇرعىنعا يمەكەڭ: &ndash؛ قاشان 6-رەت ازان شاقىرادى, ماعان سول كەزدە كەلىڭىز, ماسەلەنى شەشە­؛مىز, &ndash؛ دەپتى. ماسەلەنىڭ شەشىمىن جەدەل تاپقان اكىمگە كەمپىر قايتا-قايتا العىسىن ايتىپ, ىرزا بولىپ كەتىپتى...

***

ەگەر پرەزيدەنت بولماعاندە (نازارباەۆ &ndash؛ رەد.) مەن ەشقاشان تاسماعامبەتوۆ بولماس ەدىم. مەنىڭ ەش قىمسىنباستان ءوز پىكىرىمدى ءبىلدىرىپ, كەيدە ۇكىمەتكە قارسى پىكىر ايتۋىمنىڭ ءوزى پرەزيدەنتتىڭ ماعان بەرگەن ءبىلىمىنىڭ ناتيجەسى. ؛مەن ونىمەن كوپ جۇمىس ىستەدىم جانە كوپ نارسەنى ۇيرەندىم. ؛كوپتەگەن جاعدايلاردا ول دۇرىس بولدى, ويتكەنى ول جاي ەموسيالارعا ەرىپ قانا قويماي, قازاقستاندا بولىپ جاتقان ناقتى جاعدايدى ەسكەردى. سوندىقتان, مەن نازارباەۆتىڭ ءونىمىمىن. ؛(يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمى بولعان كەزىندەگى سۇحباتىنان ءۇزىندى)