جاھاندىق تەرروريزمنىڭ فيلوسوفياسى مەن پسيحولوگياسى

قازىرگى تاڭدا تەرروريزم يدەولوگياسىنىڭ ءدىني سەنىممەن بايلانىستى كورىنىسى جيىلەپ كەتتى. 2019 جىلى ناۋرىزدا جاڭا زەلانديانىڭ كرايسچەرچ قالاسىنداعى ەكى مەشىتتە جاسالعان جانە شري-لانكاداعى ءۇش شىركەۋدە بولعان تەررورلىق قىلمىس ينديۆيدۋالدىق تۇردە جاسالدى. بۇل قىلمىستار ءدىني سەنىمدى بەتپەردە رەتىندە قولداناتىن ترانسۇلتتىق توپتاردىڭ ارەكەتتەرى تۋرالى پايىمداۋعا نەگىز بولىپ وتىر. ءدىني تەررورلىق يدەولوگيا  ؛فاناتيزم جانە كسەنوفوبتىق وشپەندىلىكتەن تۋىندايدى.

xxi عاسىردا دا ءدىني سەنىمنىڭ عيباداتتىق جانە سىرتقى (يميدج) بەلگىلەرىنىڭ ءدىني مورال مەن قۇندىلىقتىق ولشەمنەن باسىم ءتۇسىپ وتىرعاندىعىن كورسەتەدى. تاياۋ شىعىستاعى مۇسىلماندار مەن يۋدەيلەر, سولتۇستىك يرلاندياداعى پروتەستانتتار مەن كاتوليكتەر, ءۇندىستانداعى يندۋيزم ۇستانۋشىلارى مەن مۇسىلماندار, ميانما, شري-لانكا, فيليپپين ەلدەرىندەگى ءدىنارالىق قاقتىعىستار تەرروريزمنىڭ ءدىني سيپاتى تۋرالى زەردەلەۋگە نەگىز بولادى. ءدىني تەرروريزم يدەولوگياسىنىڭ ءمانى &ndash؛ و دۇنيەدەگى ماڭگىلىك ەۆدەمونيزم ء(جانناتتاعى باقىت) جانە ماڭگىلىك گەدونيزم ء(جانناتتاعى ءلاززات) جولىندا ءوزى مەن وزگەلەردى قۇربان ەتۋ. لاڭكەسشىنىڭ مىنەز-قۇلقىنىڭ تۇرتكىسى بۇل دۇنيەلىك قۇندىلىقتار ەمەس, و دۇنيەلىك باقىتقا جەتەلەيتىن &ndash؛ بورىشقا ادالدىق تانىتۋ. جانكەشتى تەررورشى ءۇشىن قۇربان بولۋ &ndash؛ ومىرلىك ماندەگى كرەدو. جالعان ءدىني يدەولوگيانى ۇستانۋشىلار ازاپ شەگۋ مەن بۇل دۇنيەنى تارك ەتۋ جولىمەن قۇربان بولۋدى ەكزيستەنسيالىق بورىش دەپ قابىلدايدى. پسەۆدودىني ۇيىم مۇشەلەرىن وڭالتۋدا ادام ءومىرىنىڭ ءمان-ماعىناسى جانە ادامنىڭ ءوزى مەن وتباسى, قوعام الدىنداعى بورىشى تۋرالى دۇنيە كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ &ndash؛ ماڭىزدى ماسەلە.

تەررورلىق يدەولوگيانىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا يدەولوگيالىق جۇمىستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جانە لاڭكەستىككە قارسى ناسيحات ءىس-شاراسىنىڭ كەشەندى ادىستەمەلىك جۇيەسىن جەتىلدىرۋ وزەكتى. بۇل ماقساتتا تۇلعانىڭ دۇنيەتانىمدىق, ءومىر ماندىك كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ جانە ساياسي-الەۋمەتتىك پوزيسياسىن ورنىقتىرۋ كەرەك. لاڭكەستىك يدەولوگياسىنىڭ الدىن الۋ جۇمىسىندا مەملەكەت ۇكىمەتتىك ەمەس سەكتوردىڭ قولداۋىنا سۇيەنىپ جانە ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارىمەن ارىپتەستىك قاتىناس ورناتۋى ءتيىس. تەرروريزمنىڭ الدىن الۋ جانە كۇرەستە ازاماتتىق قوعاممەن بىرلەسكەن ءىس-شارالارعا مەملەكەت جانە جەكە سەكتور ارىپتەستىگى ۇلگى بولا الادى. دەراديكاليزاسيالاۋ جانە ءدىني ەكسترەميزمنىڭ الدىن الۋ شارالارىنا ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ مۇشەلەرى جانە بەدەلدى ءدىن ليدەرلەرىن تارتۋ دا جەمىستى بولماق. شەتەلدىك تاجىريبەنى سارالاۋ, انتيتەررورلىق جۇمىستىڭ وزىق تەحنولوگياسى مەن تىڭ دەرەكتەردى جيناۋ, جانكەشتىلەردىڭ پسيحولوگيالىق بەينەسى مەن ەرەكشەلىكتەرىن انىقتاۋ, ينديۆيدۋالدى جانە توپتىق تەررورلىق قىلمىستاردىڭ ادىس-تاسىلدەرىن باعالاۋ جانە تالداۋ راديكالدى توپتاردىڭ ءىس-قيمىل ادىستەرىن جانە تەررورلىق ۇيىمنىڭ ناقتى ماقساتىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

انتيتەررورلىق سانا قالىپتاستىرۋ &ndash؛ ەڭ الدىمەن ادامزاتتىڭ ومىرماندىك ەكزيستەنسيالىق بورىشى پەن اسىل قۇندىلىقتاردىڭ امبەباپتىق پاراديگماسىن ايقىنداۋدان باستالۋى ءتيىس. ادامنىڭ ءومىردىڭ قۇندىلىقتىق جانە فيلوسوفيالىق ءمان-ماڭىزىن ۇعىنۋى &ndash؛ وزگەنىڭ ءومىر ءسۇرۋ جانە تاڭداۋ ەركىندىگىن قابىل الۋدان باستالادى. ءداستۇرلى دىندەر ادامدى ەكى دۇنيەدە باقىتقا جەتۋىنىڭ جولى مەن كىلتىن ادامزاتقا ورتاق قۇندىلىقتار جۇيەسىمەن ۇسىنادى. ءدىننىڭ الەۋەتىن قوعامدىق سانا مەن ۇلتتىق دۇنيەتانىم مەن قوعامدىق مورالدىق ونەگە مەن ۇلتتىڭ رۋحاني ورلەۋىنە قىزمەت ەتۋگە باعىتتاۋ قاجەت. جاھاندانعان ادامزاتتىڭ قوعامدىق ساناسى مەن پسيحولوگياسىنا, قوعامدىق ءومىر مەن ادامعا ءدىننىڭ جانە ءدىني ينستيتۋتتاردىڭ ىقپالى وسۋدە, دەمەك زايىرلىلىق پەن ءدىندارلىقتىڭ ءوزارا ارىپتەستىگىنىڭ ادىلەتتى زاماناۋي تەتىكتەرىن دايارلاۋ قاجەت.

زايىرلىلىق قاعيداسى بويىنشا مەملەكەت ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ ارەكەتىنە ارالاسپاۋى ءتيىس. دەگەنمەن, ءدىني سالاداعى الەۋمەتتىك قوزعالىستاردى وزدىگىمەن جىبەرسەك, مەملەكەتىمىزدە كلەريكاليستىك ساياسات ورناپ كەتۋى مۇمكىن, ال ونىڭ جالعاسى &ndash؛ ءدىنارالىق قاقتىعىستارعا, ءتىپتى سوعىسقا اكەلىپ سوعۋى ءقاۋپى بار. سول سەبەپتى «؛قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمگە قارسى ءىس-قيمىل جونىندەگى 2018 &ndash؛ 2022 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاما»؛ بويىنشا حالىق اراسىندا مەملەكەتتىڭ ءدىن سالاسىنداعى ساياساتىن اقپاراتتاندىرۋ جانە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن الماتى قالاسى قوعامدىق دامۋ باسقارماسى «؛مونيتورينگ جانە تالداۋ»؛ ورتالىعى ۇيىمداستىرىپ, ءجۇرىزىپ جاتىر. ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ جۇمىسى &ndash؛ مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ءتۇرلى اسپەكتىلەرى بويىنشا قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا مەملەكەتتىك مەكەمەلەردىڭ حالىقپەن جۇمىس جۇرگىزۋ فورماسىنىڭ ءبىرى.

دىن ماسەلەلەرى جونىندەگى ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ توبىنىڭ جۇمىسى ەلدەگى ۇيلەسىمدى كونفەسسياارالىق قارىم-قاتىناستى قالىپتاستىرۋعا جانە نىعايتۋعا, حالىقتىڭ ءدىني ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋعا جانە ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ الدىن الۋعا باعىتتالعان اقپاراتتىق-ناسيحاتتىق جۇمىستاردى ىسكە اسىرۋ ءتاسىلىنىڭ ءبىرى.