كامەلەت جاسىنا تولعان حالىقتىڭ 90 پايىزى نەسيە العان (ۆيدەو)

سەنسەڭىزدە, سەنبەسەڭىز دە, كامەلەتتىك جاستان بەرى قارايعى قازاقستاندىقتاردىڭ 90 پايىزى نەسيە الىپ كورگەن. بۇرىندارى  ؛كرەديتكە جۇگىنەتىندەردىڭ سانى اي سايىن دەۋشى ەدىك, ءقازىر كۇن سايىن ارتىپ كەلەدى. حالىقتى سۇلىكشە سورعان بانكتەر بەرگەن قارىزدىڭ 30 پايىزى تۇتىنىشۋلىق ماقساتقا جۇمسالعان. حالىق يپوتەكا مەن بيزنەستى قويىپ سمارتفون, تەلەۆيزور, توڭازىتقىشتى, ءتىپتى كيىم الۋ ءۇشىن دە نەسيە راسىمدەيتىن بولىپتى. ونى قويىپ تاماقتىڭ ءوزىن نەسيەگە الىپ جەيتىن كۇيگە جەتتىك. ساراپشىلار, كرەديتتى  ؛وڭدى-سولدى تاراتۋدىڭ ارتى جاقسىلىققا اپارمايدى, كەرىسىنشە  ؛كەدەيشىلىككە الىپ كەلەدى دەپ دابىل قاعۋدا!  ؛قايتپەك كەرەك؟! بۇل تۋرالى ەۋرازيا ءبىرىنشى ارناسى حابارلايدى.

تۇتىنۋشىلىق نەسيە الۋ رەكوردتىق دەڭگەيدەن اسىپ ءتۇستى. بيىلعى 10 ايدىڭ ىشىندە تۇرعىندار 3,9 تريلليون تەڭگەگە نەسيە العان. اريفمەتيكاعا سالساق, بانك بەرگەن بارلىق نەسيەنىڭ 30 پايىزى تەك تۇتىنۋشىلىق ماقساتقا جۇمسالىپتى. ياعني, جۇرت ۇيىندەگى ءاربىر زاتتى قارىزعا العان.  ؛

داۋرەنبەك ءماجيتوۆ,  ؛ەكونوميست: "اسىرەسە كوپ ستۋدەنتتەردىڭ الاتىنى ول جاڭاعى تەلەفونداردى اۋىستىرۋ. قازىرگى كەزدە وكىنىشكە قاراي, كوپ ستۋدەنتتەردىڭ اراسىندا باسقالاردىڭ اراسىندا بەلگىلى ءبىر اۋرۋ سياقتى".

بۇل دەگەنىڭىز حالىقتىڭ ايلىق تابىسىنان گورى بەرەشەك قارىزى كوپ دەگەن ءسوز. ءبىراق قاراپايىم حالىق كەرىسىنشە تۇتىنۋشىلىق نەسيەنىڭ كەرەكتىگىن مويىندايدى. ويتكەنى  ؛ايلىعى شايلىعىنا جەتپەيتىن جۇرت ءۇشىن زاتتى ساتىپ الىپ, اي سايىن تولەگەن الدەقايدا ءتيىمدى.

&ndash؛ "العام كرەديتىم بار. ايىنا ەندى بىزدىكى پەنسيامەن ەسەپتەلەدى. 3 جىلعا 18 مىڭ, 19 مىڭ تولەيمىن".

&ndash؛ "الدىم. ..... تەلەۆيزور الدىم با. اي سايىن 16 مىڭداي تولەدىم."

&ndash؛ "تەلەفون, توڭازىتقىش. ونىڭ ءبارىن ءوزىمىز تولەدىك ءيا. ءبارىن كرەديتكە الدىق. ونىڭ ءبارىن ءوزىمىز تولەدىك. ەندى ايىنا ءبولىپ تولەيمىز عوي. ءار قالاي باعاسى."

الەۋمەتتانۋشىلار  ؛جاپپاي نەسيە الۋدى  ؛عاسىرلىق دەرتكە بالايدى. بۇل جەردە بايىپ جاتقان تەك بانكتەر, دەيدى. ال تيىن تەبەنىن نەسيەگە جۇسايتىن حالىق  ؛ترەندكە ساي بولۋ ءۇشىن سوڭعى ۇلگىدەگى سمارتفون, سمارتتەلەديدار مەن وزگە دە زاتتاردى الۋعا تىرىسادى. مۇندا ماركەتينگتىڭ دە اسەرى بار.

رامازان سالىقجانوۆ, الەۋمەتتانۋشى:

&ndash؛ ء"يا شىنىندا دا سوڭعى كەزدەردەگى دەرەكتەرگە سۇيەنسەك, قازاقستاندىقتاردىڭ 90 پايىزدان ارتىعى ءبىر نەمەسە بىرنەشە نەسيە العان. بۇگىنگى كۇندە قازاقستاندىقتاردىڭ دا باسىم بولىگى كرەديتتەرىنىڭ جارتىسىنىڭ كوبى ازىن-اۋلاق دۇنيەگە ءبىر مىسالى تەلەفونعا, تەلەۆيزورعا نەمەسە ءبىر كيىمگە جۇمسالاتىنىن كورىپ ءجۇرمىز".

ءدال وسى نەسيەلەر تالاي ەرلى-زايىپتىلاردىڭ اجىراسۋىنا دا سەپ بولعان. سوندىقتان دا نەسيەنى وڭدى-سولدى بەرۋ دە دۇرىس ەمەس, دەيدى ساراپشىلار.

نۇرجان نۇرىمبەتوۆ, قر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى:
"بىز نەنى ۇمىتىپ كەتەمىز؟ جاۋاپكەرشىلىكتى! جاۋاپكەرشىلىك ءسىزدىڭ مويىڭىزدا, بانككە نەسيە بەرمەڭىز دەپ ەشكىم ايتا المايدى".

ەسەپتەسەك, جەكە تۇلعالارمەن جاسالعان نەسيە كەلىسىم-شارتتارىنىڭ سانى 13 ميلليون اسىپ كەتكەن. ال  ؛قازاقستاندىقتاردىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىنگى بانك الدىنداعى بەرەشەگى 7 ترلن تەڭگەگە جەتىپتى.