وسى ۋاقىتقا دەيىن اگروساياساتتا ەكسپورتتىڭ كولەمىن ۇلعايتىپ, ودان پايدا كورۋ ماقساتىندا ءبىرقاتار شارالار اتقارىلدى. اگرووندىرىستى قولداۋ ءۇشىن بىرنەشە باعدارلاما قابىلدانىپ, جوبالاردى جاسالدى, «؛اۋىلدىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتىن ارتتىرامىز»؛ دەپ «؛اۋىل جىلى»؛ جاريالاندى. اۋىل شارۋالارىنا سۋبسيديا, دوتاسيا ءبولۋ جاعى حالىقارالىق تالاپقا ساي ەتىلدى. نە كەرەك, ۇكىمەت اگروونىمدەردى باسەكەگە قابىلەتتى ەتۋدىڭ ءتۇرلى شارالارىن قاراستىرىپ-اق جاتىر. ءبىراق سالا ماماندارىنىڭ بايىپتاۋىنشا, وسى باعىتتا ۇستانعان اگروساياساتتا كەمشىن تۇستار جەتىپ-ارتىلادى. ەكونوميكا عىلىمىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور اتامۇرات شامەنوۆتىڭ ايتۋىنشا, ەڭ نەگىزگىسى &ndash؛ ەلدە اۋىل تۇرعىندارى تۇسىنەتىن اگروساياسات ۇستالىنىپ وتىرعان جوق.
&ndash؛ بىزدە ءار مينيستر كەلگەن سايىن ءبىر رەفورما ۇسىنىپ اۋىلدىڭ حالقىن ءدۇبارا ەتتى. مىسالى, اسىلجان مامىتبەكوۆتىڭ كەزىندە «؛اگرو-بيزنەس &ndash؛ 2020»؛ باعدارلاماسى قولعا الىندى. ءقازىر ول باعدارلامانىڭ ءوزى قايدا, ناتيجەسى قايدا؟! بۇدان سوڭ جايىلىمدىق جەر ماسەلەسى كوتەرىلدى. مال شارۋاشىلىعىن ونىڭ ىشىندە مال سۋعارۋدى جەتىلدىرۋ ءۇشىن 4 مىڭعا جۋىق قۇدىق قازۋ قولعا الىندى. ناتيجەسىندە قۇدىقتار قۇردىمعا كەتتى. جۇرت قۇدىقتار قازعىزىپ, اقىرى مەملەكەتتەن ونىڭ قايتارىمدى اقشاسىن الا الماي زار بولدى. بۇدان سوڭ مينيستر اسقار مىرزاحمەتوۆ كەلگەندە اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرىنىڭ باسىن بىرىكتىرۋ ساياساتىن ۇستاندى. جاقسى ۇستانىم بولاتىن. رەسپۋبليكا بويىنشا 467 كووپەراتيۆ قۇرىلىپ, ولار 220 ءسۇت قابىلداۋ جانە 103 مال سويۋ پۋنكتىنىڭ, وعان قوسا 12 مىڭ وتباسىلىق مال بورداقىلاۋ الاڭىنىڭ باسىن قوسپاقشى بولعان. ونىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 135 مىڭ جەكە ءۇي شارۋاشىلىعى مەن شارۋاقوجالىعى جۇمىسپەن قامتىلاتىن بولعان. ءبىراق بۇل دا اياقسىز قالدى. ال ءومىرزاق شوكەەۆ مىرزا بەس جىل ىشىندە ەڭبەك ونىمدىلىگى مەن وڭدەلگەن ونىمدەر ەكسپورتىن 2,5 ەسە ۇلعايتۋ كەرەك دەگەن ساياساتتى ۇستاندى. ارينە, ساياسات جاقسى. ناتيجەسى وڭ بولسا تىپتەن دۇرىس. ءبىراق وسىنداي رەفورمالاردىڭ اۋىسا بەرەتىندىگى اۋىلدىڭ حالقىن ءارى-سارى ەتتى. شىنداپ كەلگەندە اۋىلداعى جۇرتشىلىق ءبىزدىڭ اگروساياساتتى ۇقپاي ءجۇر, &ndash؛ دەدى ەكونوميست-عالىم اتامۇرات شامەنوۆ.
ەكونوميست-عالىمنىڭ پايىمداۋىنشا, بىزگە الدىمەن وسى ماسەلەنى رەتتەپ الۋ كەرەك. الدىمەن اۋىل حالقىنا ۇعىنىقتى ساياساتتى ۇستانىپ الىپ, ول رەفورما ناتيجەسىن بەرگەندە عانا كەلەسى جاڭاشىلدىققا اۋىسقان ءجون. «؛ولاي ەتپەسەك, ءبىز اۋىلعا ارنالعان رەفورمالار لەگىنەن شاتاسىپ كەتتىك»؛ دەيدى عالىم.
ماماندار العا تارتىپ وتىرعانداي, بۇدان كەيىنگى اگروساياساتتاعى باستى ۇستانىم &ndash؛ ەڭ سوڭعى دايىن ونىمگە دەيىن جۇمىس ىستەۋ بولۋى ءتيىس. ول ءۇشىن ءبىز ەكسپورتقا ۇن, ەت, قۇس ەتىن, كوكەنىستەردى عانا شىعارىپ قويماۋىمىز كەرەك. بۇل ارادا بۇقتىرىلعان ەت, كەپكەن شۇجىق, قازى-قارتا, كونسەرۆىلەنگەن سيىر ەتى, قايماق, ايران, قۇرت, ىرىمشىك ءتارىزدى ونىمدەردى ەكسپورتتاۋدى ۇيرەنەتىن كەزەڭ جەتتى. بۇل رەتتە «؛اناليتيك»؛ تالداۋ ورتالىعىنىڭ ساراپشى مامانى داۋرەن ارىن ەڭ سوڭعى دايىن ءونىم ءوندىرۋدى ۇيرەنگەن ساتتە قازاقتىڭ پايداسى ەسەلەنەتىنىن العا تارتتى.
&ndash؛ ءبىزدىڭ دۇكەندەرىمىزدە رەسەي مەن بەلارۋستىڭ ءسۇت جانە ءسۇت ونىمدەرى سامساپ تۇر. ءقازىر قازاقتىڭ قايماعى رەسەيدىڭ ايرانىنا وكپەلەپ ءجۇر. سەبەبى رەسەيدىڭ اشىپ كەتكەن قويۋ ايرانى دۇكەندەرىمىزدە قايماق دەپ ساتىلادى. قازاقتىڭ كىلەگەيى مەن رەسەيدىڭ قايماعىن سالىستىرۋعا دا كەلمەيدى. مايلىلىعى از, ساپاسى تومەن ونىمدەر قاپتاپ كەتتى. وزگەلەر وسىنداي ساپاسىز ونىمدەرىن بىزگە وتكىزۋ ارقىلى مول تابىس تابادى. ال ءبىز ەكسپورتقا اگروونىم تۇرلەرىنەن ۇن, ەت, سويۋعا جارامدى مال باسىن عانا شىعارامىز. قاتىق, قۇرت, قازى, قارتا, قىمىز, ايران, شۇبات دەگەن ونىمدەردى مولىنان ەكسپورتقا شىعارا الماي ءجۇرمىز. بۇعان سەبەپ &ndash؛ مەملەكەتتىك قولداۋ كەم. شاعىن كلاستەرلەر قۇرىلىپ, جان-جاقتى ءونىم وندىرۋگە بەت بۇرىلسا, بۇل اسا قيىندىق تۋعىزباس ەدى. مىسالى, جىلقى ونىمدەرىن وندىرەتىن مەملەكەتتىك شاعىن كلاستەرلەر قۇرىلسا, ول جەردە جىلقىنىڭ ەتى مەن قىمىزىنان باستاپ, قازى-قارتا, جال-جاياسىنا دەيىن وڭدەلىپ, سودان كەيىن ول ونىمدەر ەكسپورتقا جول تارتسا جاقسى ەمەس پە؟!, &ndash؛ دەدى ساراپشى.
ساراپشى-مامان العا تارتىپ وتىرعانداي, بولاشاقتا بىزگە ۇن مەن ەتتىڭ ەكسپورتىنا سۇيەنە بەرۋ پايدانى ەسەلەمەيدى.
&ndash؛ بولاشاقتا ءوزىمىزدىڭ ىشكى نارىقتى قامتۋ ءۇشىن دە ۇن قاجەت بولادى. نان جانە نان ونىمدەرىمەن حالىقتى قامتۋ ءۇشىن ەكسپورتقا شەكتەۋ قويۋعا تۋرا كەلەدى. سوندىقتان بىزگە ۇندى وڭدەمەي سىرتقا شىعارا بەرگەننەن, ودان ءونىم ءوندىرىپ كەپتىرىلگەن كەسپەلەر, ماكارون ونىمدەرىن, سالما, جايمالاردى سىرتقا شىعارىپ ۇيرەنگەن ابزال, &ndash؛ دەيدى داۋرەن ارىن,
جالپى, مامانداردىڭ پايىمىنشا, اگروساياساتتى جەتىلدىرۋدى اۋىلدان باستاۋ كەرەك. كەڭسەدە وتىرىپ الىپ اگروساياسات ۇسىنىپ, رەفورما جاسايمىن دەۋ قيسىنسىز. مينيستر مالدىڭ جايىن تۇسىنبەسە, مال شارۋاشىلىعى قالاي داميدى؟ ودان ءونىم قالاي الىنادى؟
&ndash؛ سوندىقتان جىلى كەڭسەدەن شىعىپ, اۋىلعا قاراي بارىپ, ءبارىن كوزبەن كورمەي رەفورما جاساۋ قيسىنسىز. ەگەر اگروساياساتتا جەتىستىككە جەتەمىز دەسەك, شيكىزاتتان ءونىم ءوندىرۋ فورمۋلاسى دامۋى كەرەك. ەڭ سوڭعى ءونىم ءوندىرىپ, قازاقى برەند قالىپتاسقاندا عانا پايدا ەسەلەنىپ, ءتۇسىم كوبەيەتىن بولادى دەيدى مامان.
؛
قارلىعاش زارىقحانقىزى
قاتە تاپساڭىز, قاجەتتى بولىكتى تاڭداپ ctrl+enter باسىڭىز.
پىكىر قالدىرۋ
پىكىر