ماڭعىستاۋدا ادەبيەت جانە ونەر قايراتكەرلەرىنىڭ حالىقارالىق كونگرەسى ءوتتى

11 قازان كۇنى اقتاۋ قالاسىنداعى «؛دوستىق ۇيىندە»؛ حالىق جازۋشىسى, ؛ قر ەڭبەك ەرى ا.كەكىلبايۇلىنىڭ 80-جىلدىعىنا ارنالعان ادەبيەت جانە ونەر قايراتكەرلەرىنىڭ حالىقارالىق كونگرەسى ءوتتى. ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمدىگى مەن ش.ەسەنوۆ اتىنداعى كاسپيي مەملەكەتتىك تەحنولوگيالار جانە ينجينيرينگ ۋنيۆەرسيتەتى مۇرىندىق بولعانشاراعاالەمنىڭ ءار تۇكپىرىنەن كەلگەن ادەبيەتتانۋ, ءتىل ءبىلىمى, تاريح, فيلوسوفيا, پەداگوگيكا, پسيحولوگيا, الەۋمەتتانۋ, ساياساتتانۋ سەكىلدى گۋمانيتارلىق سالا ماماندارى, مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى مەن عالىم-زەرتتەۋشىلەر قاتىستى.

العاشقى بولىپ ءسوز العان قر پرەمەر-مينيسترىنىڭ ورىنباسارى بەردىبەك ساپارباەۆ ءا. كەكىلباەۆتىڭ عارىشتىق ويلاۋ جۇيەسىنىڭ, دارياداي شەكسىز ءبىلىمدى بولۋىنىڭ, ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ كەرەمەتتىك قۇپياسىن اشۋ ءۇشىن بۇگىنگى كۇننىڭ قارىمدى زەرتتەۋشىلەرى جابىلا كىرىسۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى.

-«؛شەكسپيردىڭ شەبەرلىگى مەن تەرەڭدىگىنە بويلايمىز دەپ ول تۋرالى الەمدە ءار ءتۇرلى تىلدە 15 مىڭ, كەيبىر دەرەكتەردە 25 مىڭنان استام كولەمدى زەرتتەۋلەر جازىلعان ەكەن. ونىڭ ىشىندە تەك ءتىل ماماندارى عانا ەمەس, ونىڭ ىشىندە پسيحولوگ تا, دارىگەر دە, ساياساتكەر دە, تاريحشى دا, سۋرەتشى دە, ساياحاتشى دا, مۋزىكانت تا, گەولوگ تا, اگرونوم دا, ءتىپتى مال دارىگەرى مەن ءتىس دارىگەرى دە بار كورىنەدى. ءابىش الەمىنىڭ لينگۆيستيكالىق-گەوگرافيالىق-جاراتىلىستانۋشىلىق-ادامتانۋشىلىق-سيحولوگيالىق كارتاسىن تولىققاندى سىزىپ شىعۋ ءۇشىن دە وسىنداي دەڭگەيدەگى زەرتتەۋ جۇمىستارى كەرەك. ونىڭ دارىنىن ءبىر عانا فيلولوگيالىق ولشەمدەرمەن ولشەۋگە كەلمەيدى. ونىڭ ءبىر ءوزى الەمدىك ۋنيۆەرسيتەت سياقتى بولعان ادام. مۇنداي دارىندار ادامزاتتىڭ تاريحىندا سيرەك كەزدەسەدى»؛,-دەدى ب.ساپارباەۆ.

حالىقارالىق كونگرەسكە جينالعان قوعام قايراتكەرلەرى, جۋرناليست, جازۋشىلار بولسا«؛ا.كەكىلباەۆ جانە قازىرگى قازاق ادەبيەتى»؛تاقىرىپتارىندا بايانداما جاسادى.  ؛ ؛ ؛ ؛ ؛ ؛ ؛

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىرىنشى پرەزيدەنتى, ەلباسى ن.ا.نازارباەۆ «؛بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ»؛ اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا: «؛تۋعان جەردىڭ ءاربىر سايى مەن قىرقاسى, تاۋى مەن وزەنى تاريحتان سىر شەرتەدى. ءاربىر جەر اتاۋىنىڭ توركىنى تۋرالى تالاي-تالاي اڭىزدار مەن اڭگىمەلەر بار. ءاربىر ولكەنىڭ حالقىنا سۋىقتا پانا, ىستىقتا سايا بولعان, ەسىمدەرى ەل ەسىندە ساقتالعان ءبىرتۋار پەرزەنتتەرى بار»؛, &ndash؛ دەگەن بولاتىن. شىنىندا دا, ءاربىر ادام ءۇشىن تۋعان جەرى قانشالىقتى قىمبات بولسا, سول ولكەنىڭ تاريحى, ونى تۇلەتكەن پەرزەنتتەرىنىڭ ءومىر جولى مەن ەڭبەكتەرى دە ەرەكشە ونەگە.

حح عاسىردىڭ 60 جىلدارى ادەبيەتكە كەلىپ, جارتى عاسىردان استام ۋاقىت بويى قازاق رۋحانياتىنا, ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنە ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان, تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ قالىپتاسۋىنا ەرەن ەڭبەك سىڭىرگەن مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى, اكادەميك-جازۋشى ءابىش كەكىلباەۆتىڭ باي ادەبي مۇراسى دا &ndash؛ قازاق ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنىڭ التىن قورىنا قوسىلعان قازىنا. وسى ورايدا تالانتتى اقىن-جازۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىعىن زەردەلەپ, ولاردىڭ يدەيالىق-كوركەمدىك ءمانىن اشۋ, جاس ۇرپاق تاربيەسىنە پايدالانۋ, سۋرەتكەردىڭ الەمدىك ادەبيەتتەگى ورنىن ايقىنداپ, حالقىمىزدىڭ رۋحاني-مادەني كەمەلدەنۋىندەگى ورنىن پايىمداۋ &ndash؛ يگى ىستەر بولماق.

شىعارمالارى الەمنىڭ كوپتەگەن تىلدەرىنە اۋدارىلىپ, ەرەكشە تالانتىمەن دۇنيەجۇزى عالىمدارى مەن تالعامپاز وقىرماندارىنىڭ قۇرمەتىنە بولەنگەن, حالقىمىزدىڭ رۋحاني ومىرىنە ءوزىنىڭ قۇندى شىعارمالارىمەن ءىز قالدىرعان ءسوز زەرگەرىنىڭ ادەبي مۇراسى كوپتەگەن عالىمداردىڭ تاراپىنان ءتۇرلى گۋمانيتارلىق عىلىمدار سالالارى بويىنشا زەرتتەلۋدە. جازۋشىنىڭ ادەبي-كوركەم جانە تانىمدىق-پۋبليسيستيكالىق ەڭبەكتەرىن جان-جاقتى زەردەلەپ, تاقىرىپتىق-يدەيالىق سيپاتىن, كوركەمدىك ەرەكشەلىكتەرى مەن كونسەپتۋالدىق ماڭىزىن سارالاۋ ارقىلى ۇلتتىق ءسوز ونەرىن دامىتۋداعى ءرولى مەن الەمدىك وي-سانا دامۋىنا قوسقان ۇلەسىن پايىمداۋ ماڭىزدى بولماق.

76 جاسىندا ومىردەن وتكەن ءابىش كەكىلباەۆتىڭ ارتىندا وشپەس مۇرا بولىپ قالعان ؛ «؛ۇركەر»؛, «؛ەلەڭ-الاڭ»؛, «؛اڭىزدىڭ اقىرى»؛ تاريحي روماندارى مەن «؛كۇي»؛, «؛شىڭىراۋ»؛, «؛حانشا داريا حيكاياسى»؛, «؛قۇس قاناتى»؛ جانە تاعى باسقا ادەبي شىعارمالارى بار. ؛ ەندى ؛ ءابىش كەكىلباەۆتىڭ جاڭا, وزىنەن كەيىنگى عۇمىرىن جاستاردىڭ اراسىندا, جالپى مادەنيەت جانە ونەر قايتاركەرلەرىنىڭ اراسىندا دارىپتەۋدىڭ جاڭا عۇمىرى ؛ باستالدى دەسەك بولعانداي. ابىز جازۋشى ومىردەن وتسە دە, ونىڭ ارتىندا قالعان مول مۇراسى ەش ۋاقىتتا وشپەك ەمەس. وسى تۇرعىدا ؛ ماڭعىستاۋدان باستاۋ العان شارالار ؛ لەگى 6 ؛ قاراشادا ؛ نۇر-سۇلتان قالاسىندا جالعاسپاق.

كونگرەسس اياسىندا بىرنەشە شارا ءوتتى. پلەنارلىق ءماجىلىس جانە 5 سەكسيا جۇمىسى.

1-سەكسيا. الەمدىك ادەبي كەڭىستىكتەگى ا.كەكىلباەۆ فەنومەنى

2-سەكسيا. ا.كەكىلباەۆ شىعارمالارىنداعى تىلدىك تانىم

3-سەكسيا. ا.كەكىلباەۆتىڭ ساياسي-الەۋمەتتىك قىزمەتى تاۋەلسىزدىك كونتەكسىندە

4-سەكسيا. ا.كەكىلباەۆ جانە قازاق تاريحىنىڭ ماسەلەلەرى

5-سەكسيا. ا.كەكىلباەۆ تانىمىنداعى ادام جانە جاراتىلىس كونسەپسياسى

پلەنارلىق ءماجىلىستىڭ ماقساتى &ndash؛ ا.كەكىلباەۆ شىعارماشىلىعىنىڭ الەمدىك كوركەم كەڭىستىكتەگى ورنى مەن ونىڭ ادامزاتتىڭ رۋحاني دامۋىنا وزىندىك ىقپالىن ادامتانۋ جانە جاراتىلىس كونسەپسياسى كونتەكسىندە زەردەلەۋ, ونى الەمدىك عىلىمي اينالىمعا ەنگىزۋدىڭ تەتىكتەرىن تالداپ, تالقىلاۋ.

 ؛