قازاقستاندا ماسەلە شەشىلۋ ءۇشىن الدىمەن ادام ءولۋى كەرەك پە؟

كۇنى كەشە الماتى وبلىسى قاراساي اۋدانى اقسەڭگىر-شامالعان تەمىرجول وتكەلىندەگى اۆتوكولىك پەن تەمىر جولدىڭ تۇيىسكەن تۇسىندا پويىزى مەن اۆتوبۋستىڭ سوقتىعىسۋىنىڭ سالدارىنان ءبىر ادام قازا تاپتى. زارداپ شەككەن ءۇش ادامنىڭ جاعدايى ءالى دە اۋىر.

جەرگىلىكتى تۇرعىندار اتالعان وتكەلگە كوپىر كەرەگىن ايتقالى قاشان... پويىز وتكەن سايىن كولىك كوپ قاتىنايتىن ەرتەڭگى جانە كەشكى مەزگىلدە بۇل ماڭ ۇزىن-سونار كەپتەلىسكە اينالادى. جولعا ۋاقىتتى ساعاتتاپ سارپ ەتەتىن تۇرعىندار بۇدان ابدەن قاجىعان.

ەندى تۇرعىنداردىڭ بۇل ماسەلەسى ۇزاماي شەشىمىن تاپپاق. اپاتتان كەيىن ىلە-شالا يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى رومان سكليار 3-4 ايلىق جوبالاۋ جۇمىسىنان سوڭ كەلەسى جىلى اپات بولعان جەردەن ءسال ارىرەكتە وتپەجول سالىناتىنىن مالىمدەدى. ونىڭ ايتۋىنشا, قۇرىلىستى وقيعا ورنىندا جۇرگىزۋ ءۇشىن 70-تەي ءۇي مەن 2 جانارمەي قۇيۋ بەكەتىن ءسۇرۋ كەرەك بولادى.

بۇل ەلدە كىسى قازاسىنان كەيىن عانا قولعا الىنعان ءىستىڭ العاشقىسى ەمەس.

2010 جىلدىڭ 12 ناۋرىزىندا بولعان قىزىلاعاش ەلدىمەكەنىندەگى اپاتتى كوپتىڭ ەسىندە. رەسمي دەرەك بويىنشا قايعىلى وقيعا 45 ادامنىڭ ءومىرىن جالماعان. اپاتتان سوڭ تالاي بىلىقتىڭ بەتى اشىلدى. ماسەلەن, سۋ قويما جەكەمەنشىككە وتكەننەن كەيىن ەلەكتر جۇيەسىنەن اقاۋ شىققان. ەلەكتر باعاندارى مەن سىمدارى تالان-تاراجعا تۇسكەن. سۋ قاقپالارىنىڭ بىرەۋى ون جىلداپ جۇمىس ىستەمەگەن. سۋ قويماسىنىڭ يەسى قىستا سۋدى ەرنەۋىنەن اسىرا جيناپ, جازدا ونى شارۋالارعا ساتقان. توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى مينيسترلىكتىڭ وبلىستىق باسقارماسى قىزىلاعاش سۋ قويماسىنا قاتىستى كوپتەگەن ەسكەرتۋلەر جاساعان. "سۋ توسپالارىن ادام قولىنىڭ كۇشىمەن ەمەس, ەلەكتردىڭ قۋاتىمەن كوتەرەتىن ارنايى قوندىرعى ورناتىلسىن" دەگەن بۇيرىق تا شىعارعان. ءبىراق سۋ قويماسىنىڭ قوجايىنى مۇنىڭ ءبىرىن دە ىستەمەدى.

وسىدان كەيىن بۇرىن كوڭىل بولىنبەي كەلگەن سالاعا قاتىستى ءتۇرلى باستامالار كوتەرىلدى. جەكەمەنشىكتەگى 142 سۋ قويمانى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋ ۇسىنىستارى جاسالدى. قاتەرلى سانالعان ورىندار جاپپاي تەكسەرىلدى. ءبىراق بۇنىڭ ءبارى بىزگە تىم قىمباتقا ءتۇستى. الدەكىمدەردىڭ سالعىرتتىعى مەن نەمقۇرايدىلىعىنان 45 ادام قىرشىننان قيىلىپ, سونشا وتباسىنىڭ جانىنا جازىلماس جارا سالىندى. جۇرت جىلداپ جيىپ-تەرگەنىن ءبىر-اق تۇندە جوعالتتى.

ەندى ارىگە بارماي-اق بيىلعى جىلى بولعان جايسىز جايتتارعا توقتالساق.

بۇگىن عوي كوپبالالى وتباسىلارعا ارنالعان "باقىتتى وتباسى" جەڭىلدەتىلگەن ءتۇرعىن-ۇي باعدارلاماسى جۇمىس ىستەپ جاتىر. كوپبالالى جانە تۇرمىسى تومەن جانۇيالار مەملەكەتتەن 21 مىڭ تەڭگە كولەمىندە اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الادى. ال 2019 جىلعا دەيىن بۇنىڭ ءبىرى دە بولماعان. ءتىپتى اتالمىش يگىلىكتەردى ەنگىزۋ ۇكىمەتتىڭ قاپەرىنە دە كىرمەگەن. بۇل الەۋمەتتىك جوبالاردىڭ كەنەتتەن پايدا بولۋىنا وقىستان ورىن العان جىل باسىنداعى بەس ءبۇلدىرشىننىڭ قازاسىنان كەيىن جەر-جەردە جانايقايىن ايتىپ شىققان انالاردىڭ زارلى ءۇنى سەبەپ.

سەرگەلدەڭگە سالارلىق جاعىمسىز جاعداي دوڭىز جىلىندا بۇنىمەن بىتپەپتى. 24 ماۋسىم كۇنى ارىس قالاسىندا اسكەري قويمادا جارىلىس بولدى. قالانىڭ 44 مىڭ تۇرعىنى ناعىز سوعىس وشاعىنا تاپ بولعانداي كۇي كەشىپ, باسى اۋعان جاققا تىم-تىراقاي قاشتى. اپات 3 ادامنىڭ ءومىرىن قيدى.

بۇل اپاتتا جاۋاپسىز قالعان سۇراق كوپ. اسكەري قويمادان قالاعا ۇنەمى قاتەر تونەرىن بىلە تۇرا, ونى ونداعان جىلدار بويى كوشىرمەگەنى تۇسىنىكسىز. بۇدان ون جىل بۇرىن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى, كەيىن دەپۋتات بولعان ەرجان يساقۇلوۆ ماجىلىستە, ارىستاعى اسكەري قويمالاردا بولعان جارىلىسقا بايلانىستى جاساعان مالىمدەمەcىندە ء"تيىستى شارا قولدانىلماسا بۇدان دا سويقان جارىلىستار بولۋى ىقتيمال" دەگەن-دى. سول كەزدە ونىڭ ايتقانىنا قۇلاق تۇرگەن جان تابىلماپتى. سونىڭ كەسىرىنەن جازدا ءتورتىنشى جارىلىس بولدى. بۇل جولعىسى اۋقىمى جونىنەن بۇرىنعىلارمەن سالىستىرۋعا ەش كەلمەيدى.

بيىلعى تراگەديالاردىڭ ءبىرى &ndash؛ بەيبىت كۇندە قوس بىردەي قورىقشىدان كوز جازىپ قالعانىمىزدى ايتا كەتكەن ءجون بولار. براكونەرلەردىڭ قولىنان قازا تاپقان ينسپەكتورلار قىزمەت ەتكەن سالادا دا بىلىق-شىلىق, زاڭدىق سولقىلداقتار جەتكىلىكتى بولىپ شىقتى. ول تۋرالى كەزىندە ؛"زاڭ كىمدى قورعايدى, قورىقشىنى ما, قىلمىسكەردى مە؟ ؛اتتى ماقالادا تولىق بايان ەتكەنبىز. ەكىنشى قورىقشىنىڭ قازاسىنان سوڭ پرەزيدەنت پارمەنى بويىنشا براكونەرلىكپەن كۇرەس ماقساتىندا قىلمىستىق زاڭناما كۇشەيتىلەتىن بولدى.