جاڭعىرعان جاڭا مۇرالار

بيىل قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنە قاراستى «؛قازرەستاۆراسيا»؛ شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ قۇقىعىنداعى رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورنى مەن ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسى باسشىلارى اراسىندا ءوزارا ىنتىماقتاسۋ جونىندەگى مەموراندۋم جاسالعان بولاتىن.

اكادەميا رەكتورى اسحات ماەميروۆ پەن «؛قازقايتاجاڭارتۋ»؛ كاسىپورنى باس ديرەكتورىنىڭ م.ا. اسىلحان سادۋوۆ مادەني مۇرانى ساقتاۋ, زەردەلەۋ جانە كوپشىلىككە ناسيحاتتاۋ, عىلىمي جانە مادەني بايلانىستاردى تەرەڭدەتۋدى, تۇركىستان قالاسىنداعى كۇلتوبەنى, بوكەي ورداسى مۇرالارىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ, ەلىمىزدەگى باسقا دا تاريحي ورىنداردى جاڭارتىپ-جاڭعىرتۋ, وسى ىسكە اكادەمياداعى مەتالل, قىش جانە اعاش وڭدەۋ, كەراميكا بويىنشا مامانداردى تارتۋ ماسەلەلەرىن كوتەرگەن-دى.

ىنتىماقتاستىق اياسىنداعى جۇمىستارعا ونەر اكادەمياسىنىڭ ساندىك قولدانبالى ونەر كافەدراسىنىڭ دوسەنتى ەستاي داۋباەۆتىڭ قوسقان ۇلەسى زور. ول 6 ماۋسىمدا بوكەي حان ءمورىنىڭ, شىعاي سۇلتان ءمورىنىڭ, 13 تامىزدا بوكەي حاننىڭ سۇلتان كەزىندە قولدانعان ءمورى مەن جاڭگىر حان ءمورىنىڭ قايتا قالپىنا كەلتىرگەن نۇسقالارىن باتىس قازاقستان وبلىستىق حان ورداسى تاريحي-مادەني, ارحيتەكتۋرالىق-ەتنوگرافيالىق مۋزەي-قورىعى قورىنا تابىس ەتتى. سونداي-اق «؛حان ورداسى»؛ مۋزەي قورىعى قۇرىلعان كەزەڭدە جاڭگىر حاننىڭ «؛قارۋ جاراق پالاتاسى»؛ ەكسپوزيسياسىنا قويىلعان قارۋ جاراقتاردى قايتا قالپىنا كەلتىرىپ, «؛حان ورداسىنىڭ زەرگەرلىك بۇيىمدارى»؛ ەكسپوزيسياسىن جاساقتاعان. «؛حان مورلەرى»؛ رەكونسترۋكسياسىن جاساۋ حان مۇرالارىن نەمەسە بوكەي ورداسى مۇرالارىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءىسىنىڭ زاڭدى جالعاسى.

حان مورلەرى باسقا بيلىك اتريبۋتتارى &ndash؛ حان كوتەرگەن اق كيىز, حان تاعى, حاننىڭ اساتاياعى, حان بايراعى سياقتى ءتۇپنۇسقاسى ساقتالماعان مۇرالار قاتارىنا جاتادى. ءمور &ndash؛ مەملەكەتتىلىكتىڭ تاريحىن ايعاقتايتىن, حانداردىڭ جارلىعىن, قاتىناس حاتتارىن ايعاقتايتىن ماڭىزدى بولعان. ءمور سوعۋ ءىسى اسا جاۋاپكەرشىلىكتى, الدىن الا عىلىمي-شىعارماشىلىق ازىرلىكتى تالاپ ەتەتىن ءىس. حان مورلەرىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىسىنا اۆتور الدىن الا عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ ناتيجەسىندە كەلگەن. ارحەولوگيالىق قازبالاردان تابىلعان مورلەر مەن بۇعان دەيىنگى قايتا سوعىلعان ابىلاي حان ءمورى قايتا زەردەلەنگەن.

ساندىك قولدانبالى ونەر كافەدراسىنىڭ دوسەنتى ەستاي داۋباەۆتىڭ باسشىلىعىمەن قايتا قالپىنا كەلتىرىلگەن مورلەردىڭ قاتارىندا تومەندەگى نۇسقالار بار:

 ؛

بوكەي سۇلتان ءمورى.

1812 جىلعا دەيىن قولدانعان.

 ؛ ؛ ؛

بوكەي حاننىڭ ءمورى.

1812 &ndash؛ 1815 جىلدارى قولدانعان.

جازۋى: بوكەي حان يبن نۇرالى حان.

 ؛ ؛

شىعاي حاننىڭ ؛ ءمورى.

1812 &ndash؛ 1824 جىلدارى قولدانعان.

جازۋى: شىعاي سۇلتان بين نۇرالى حان.

 ؛

 ؛

جاڭگىر حاننىڭ ءمورى.

1823 &ndash؛ 1845 جىلدارى قولدانعان.

ايتا كەتەيىك, «؛قازرەستاۆراسيا»؛ شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ قۇقىعىنداعى رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورنى مەن ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسى بىرلەسە وتىرىپ, ەلىمىزدەگى مادەني مۇرالاردى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن ودان ءارى جالعاستىرادى.

ادىلعازى كەرەەۆ