مەديسينالىق ساقتاندىرۋ: ءوز دەنساۋلىعىڭىز – ءوز قولىڭىزدا

ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى وڭ وزگەرىستەردىڭ ءبىرى &ndash؛ مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى ءوز جۇمىسىن 2020 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستايدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى الداعى جىلى تەگىن مەديسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن كولەمىندە جانە مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى (تمككك جانە ءمامس) بويىنشا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر ءتىزىمىن بەكىتتى.

قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك, 2020-2022 جىلدارعا ارنالعان بيۋدجەت جوباسىندا 2020 جىلى مەديسينالىق كومەككە جۇمسالاتىن قارجى 1 ترلن 620 ملرد تەڭگە دەپ بەلگىلەنگەن. بۇل بيىلعى شىعىنداردان 67%-عا كوپ. اتالعان قارجىنىڭ 967,7 ملرد. تەڭگەسى تەگىن مەديسينالىق كومەككە, 652,8 ملرد تەڭگەسى &ndash؛ ساقتاندىرۋ پاكەتى بويىنشا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەرگە جۇمسالادى.

تۇرعىندار دەنساۋلىعىن ساقتاۋداعى ماڭىزدى سالانىڭ ءبىرى &ndash؛ باستاپقى مەديسينالىق-سانيتارلىق كومەك, ياعني, ەلوردالىقتار قارالاتىن ەمحانالار, سوندىقتان وسى سالاعا باسىمدىق بەرىلەدى.

 ؛«؛باستاپقى مەديسينالىق كومەكتىڭ ساپاسى مەن قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا نۇر-سۇلتان قالاسىندا ەمحانالاردىڭ جۇكتەمەلەرىن ازايتۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالاردىڭ كارتوگرافياسى جاسالدى. ناتيجەسىندە, 2019 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قالا ماڭىندا تۇراتىن 100 مىڭنان استام تۇرعىن ءوزى تۇراتىن ۇيدەن 20 مەتر قاشىقتىقتا ورنالاسقان ەمحانالارمەن قامتاماسىز ەتىلەدى. بۇعان جەكەمەنشىك ينۆەستورلاردىڭ كومەگىمەن جاڭا ەمحانالار, دارىگەرلىك امبۋلاتوريالار اشۋ ارقىلى قول جەتكىزۋگە بولادى. بولاشاقتا ەمحانا قىزمەتى &ndash؛ مەديسينا سالاسىنىڭ باسەكەلەستىك الاڭىنا ؛ اينالارى ءسوزسىز. ال, باسەكەلەستىك بار جەردە, كەز كەلگەن قىزمەتتىڭ ساپاسى ارتادى, &ndash؛ دەيدى «؛الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورى»؛ كەاق نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا فيليالىنىڭ ديرەكتورى نۇرلىبەك قابدىقاپاروۆ.

ايتا كەتەيىك, مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنىڭ نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا فيليالىمەن كەلىسىمشارتقا وتىرىپ, تاپسىرىس الىپ جاتقان, سونىڭ ىشىندە ەمحانا قىزمەتىنە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىرعان جەكەمەنشىك كلينيكالار سانى ارتىپ كەلەدى. بيىلعى جىلى ەلوردالىقتارعا مەملەكەتتىك تاپسىرىس اياسىندا مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن قورمەن كەلىسىمشارت بەكىتكەن 95 مەديسينالىق ۇيىمنىڭ ؛ 60-ى جەكەمەنشىك.

مامس ەنگىزۋ شەڭبەرىندە مەديسينالىق قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگى كەڭەيەدى, جەكەمەنشىك كلينيكالاردى تارتۋ ارقىلى باسەكەلەستىك ناتيجەسىندە, حالىققا كورسەتىلەتىن مەديسينالىق قىزمەت ساپاسى ارتادى.

بۇگىنگى كۇننىڭ وزىندە ەلوردامىزداعى ەمحانالار "استانا &ndash؛  ؛ادالدىق الاڭى" جوباسى اياسىندا  ؛دارىگەرلەردىڭ قابىلداۋىنا سمارت-قوسىمشا نەمەسە ءبىرىڭعاي call-ورتالىق &ndash؛ 109 ارقىلى الدىن الا جازىلۋ ارقىلى "كەزەكسىز" جۇمىس رەجيمىنە كوشتى.

ەمحانا نەمەسە تىكەلەي دارىگەر تۋرالى تىلەكتەر مەن پىكىرلەردى smart اstana موبيلدىك قوسىمشاسى ارقىلى قالدىرۋعا بولادى. ول ءۇشىن ۇيالى تەلەفونعا ارنايى qr-كودتى سكانەرلەۋ جەتكىلىكتى.

اقپاراتتىق كيوسك پەن سمارت-قوسىمشاداعى بارلىق اقپارات, سونىڭ ىشىندە شاعىمدار, دارىگەرلەردىڭ جۇمىسىن باعالاۋ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ احۋالدىق ورتالىعىندا جينالادى, بۇل كورسەتىلەتىن مەديسينالىق كومەك دەڭگەيىن تالداۋعا جانە ساپانى جاقسارتۋ ءۇشىن شارالار قابىلداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

بىز سوزبەن ايتقاندا, ەلىمىزدەگى, ەلوردامىزداعى ەمدەۋ مەكەمەلەرى مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى بويىنشا جۇمىس جۇرگىزۋگە جۇمىلدىرىلۋدا.

وسى رەتتە, كوپ جىلدىق تاجىريبەسى بار دارىگەر, استانا مەديسينا ۋنيۆەرسيتەتىندە بولاشاق مەديسينا ماماندارىنا ءدارىس بەرىپ جۇرگەن ۇلاعاتتى ۇستاز, مەديسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور  ؛ەربولات دەربىسالىۇلى دالەنوۆتى سوزگە تارتتىق:

 ؛&ndash؛ ەربولات دەربىسالىۇلى, ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسىپ كەلە جاتقان ارداگەر-دارىگەرلەرىمىزدىڭ ءبىرى رەتىندە مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى تۋرالى ءوزىڭىزدىڭ پىكىرىڭىزدى بىلسەك؟

&ndash؛ مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىمەن ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى قوردالانعان ماسەلەلەر شەشىلەدى. بىرىنشىدەن, جۇيەنىڭ قارجىلىق-ەكونوميكالىق نەگىزى قالىپتاسقان. ەكىنشىدەن, دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن سيفرلاندىرۋ بارىسىندا مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋ جۇكتەمەلەرى جەڭىلدەپ, ۋاقىت ۇتىمدى پايدالانىلادى. ۇشىنشىدەن, ناۋقاس پەن ؛ دارىگەر اراسىندا ديففەرەنسيالدىق قارىم-قاتىناس ورنايدى. ؛

مەديسينالىق ساقتاندىرۋ &ndash؛ حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ جۇيەسى. دامىعان ەلدەردىڭ كوپشىلىگىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا وسى جۇيە قولدانىلادى. مەملەكەت بۇل ماسەلەدە قاراپايىم حالىققا قولايلى جاعدايلار قاراستىرىپ, ۇتىمدى جانە جاقسى مۇمكىندىكتەر جاساپ وتىر. دەسەك تە, ءار ادام دەنساۋلىعى ءۇشىن ءوزى جاۋاپتى,

&ndash؛ ءار ادامنىڭ ءوز دەنساۋلىعى ءوز قولىندا دەيسىز عوي...

&ndash؛ ءيا, ءار ادامنىڭ دەنساۋلىعى ءوزىنىڭ قولىندا. مىسالى, شەتەلدەردى, دامىعان ەلدەردى قارايتىن بولساق, ولاردىڭ جەرگىلىكتى تۇرعىندارىنىڭ بارلىعىنىڭ دەرلىك ءوز دەنساۋلىقتارىن كۇتۋ تۋرالى اقپاراتتارى وتە كۇشتى. دەنساۋلىقتى ساقتاۋ مادەنيەتى جاعىنان بىزدەر امەريكا, جاپونيا ەلدەرىنەن 25 جىلعا ؛ قالىس قالدىق. دەنساۋلىق ماسەلەسىنە سوڭعى 10-15 جىلدا عانا كوڭىل بولىنۋدە...

&ndash؛ ەربولات دەربىسالىۇلى, ءار ادام دەنساۋلىقتى كۇتۋ, اۋرۋدى بولدىرماۋ ءۇشىن نە نارسەگە ءمان بەرگەن ءجون؟

&ndash؛ اۋرۋدى بولدىرماس ءۇشىن, ەڭ ءبىرىنشى دەنساۋلىقتى قالاي ساقتاۋ كەرەك, قالاي كۇتۋ كەرەك &ndash؛ سول ماسەلەلەرگە كوڭىل ءبولۋ كەرەك. بۇكىلدۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ ۇيعارىمى بويىنشا ؛ دەنساۋلىقتىڭ ؛ 53 پايىزى &ndash؛ ادامنىڭ ءوزىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ سالتىنا بايلانىستى, 18 پايىزى &ndash؛ سىرتقى ورتاعا بايلانىستى, 18-20 پايىزى &ndash؛ ادامنىڭ تەگىنە بايلانىستى, قالعان 5-10 پايىزى عانا &ndash؛ دەنساۋلىقتى ساقتاۋ ۇجىمدارىنا بايلانىستى. مىنە, سوندىقتان دا ءومىر ءسۇرۋ سالتىمىزدى وزگەرتۋىمىز كەرەك.

&ndash؛ جالپى, ساۋ اعزانى بۇزاتىن قانداي فاكتورلار؟

&ndash؛ ساۋ اعزانى بۇزاتىن فاكتورلاردى ەكىگە بولۋگە بولادى: سىرتقى قاتەرلى, زياندى فاكتورلار جانە ىشكى فاكتورلار.

سىرتقى قاتەرلى فاكتورلار وتە كوپ: كليماتقا, اۋا-رايىنا بايلانىستى فاكتورلار, مەحانيكالىق فاكتورلار, بيولوگيالىق فاكتورلار, ينفەكسيالاردىڭ, ميكروبتاردىڭ اسەرلەرى. ونان كەيىن حيميالىق فاكتورلار, ءارتۇرلى ونەركاسىپتەگى حيميالىق زاتتاردىڭ اسەرى, سوسىن ەكولوگيالىق ماسەلەلەر (جىلدان جىلعا ءبىزدىڭ ەكولوگيامىز بۇزىلىپ بارا جاتىر), جۇمىس ورىندارىنداعى ماسەلەلەر, ت.ب.

&ndash؛ ەربولات دەربىسالىۇلى, سونىمەن, تۇرعىندار, ياعني ءار ادام «؛دەنساۋلىق الىپپەسىن»؛ نەدەن باستاعانى ابزال؟

&ndash؛ دەنساۋلىق الىپپەسى:

* ەڭ ءبىرىنشى, جەكە باس گيگيەناسىنان باستالۋ كەرەك؛

* ەكىنشىدەن, دۇرىس تاماقتانۋ كەرەك, دۇرىس ۇيىقتاۋ كەرەك؛

* جۇمىس ورىندارىنداعى گيگيەنالىق تازالىقتىڭ دۇرىس ساقتالۋىن ەسكەرۋ كەرەك؛

&ndash؛ كوپ جۇمىستى مويىنعا الماۋ كەرەك, ناقتى بىر-ەكى جۇمىسپەن عانا اينالىسۋ كەرەك. كوبىنەسە بارلىق جۇمىستى بىردەن, قاتار اتقارامىن دەيدى دە, ادام ءوزىنىڭ جۇيكەسىن توزدىرىپ الادى؛

&ndash؛ ءار ادام ءوز دەنساۋلىعىن ساقتاۋ ءۇشىن سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرىپ, دەنەسىن شىنىقتىرۋمەن اينالىسۋ كەرەك.

دەنى ساۋ بولۋ دەگەنىمىز &ndash؛ ول ادامنىڭ كەز كەلگەن سىرتقى ورتا جاعدايىندا ۇزاق ءومىر سۇرە ءبىلۋى, بەيىمدەلۋ پروسەستەرىنىڭ جەتكىلىكتىلىگى, ىشكى ورتا تۇراقتىلىعىنىڭ ساقتالۋى, دۇرىس تاماقتانۋى, قاتەرلى فاكتورلارعا قارسى تۇرۋ قابىلەتتىلىگى, توزىمدىلىگى. دەنساۋلىعىن كۇتۋ &ndash؛ بۇگىنگى ءار ازاماتتىڭ قوعام الدىنداعى بورىشى. ال, اۋىرا قالساڭىز, دارىگەرگە كەشىكپەي جەتۋ كەرەك. ول ءۇشىن مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىندە بارلىق جاعداي قاراستىرىلعان.

&ndash؛ ەربولات دەربىسالىۇلى, مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى تۋرالى پىكىر بىلدىرگەنىڭىز ءۇشىن, دەنساۋلىقتى كۇتۋ جايىندا اقىل-كەڭەستەر بەرگەنىڭىز ءۇشىن راحمەت!

سۇقباتتاسقان

جانارگۇل ۇمبەتوۆا,

«؛الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورى»؛ كەاق

نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا فيليالىنىڭ

اقپاراتتاندىرۋ ءبولىمىنىڭ باس ساراپشىسى.