اماندىق باتتالوۆ: كوپ دۇنيەنى حالىقتان ۇيرەندىم (ۆيدەو)

الماتى وبلىسى اۋماعى جاعىنان ۇلكەن وبلىستار قاتارىندا. سول سەبەپتى دە ماسەلەلەر دە وتە كوپ. حالىق ءوزىنىڭ ماسەلەلەر ؛ اكىممەن كەزدەسۋ جيىندارىندا ايتىپ قالۋعا تىرىسادى. كەيدە اشۋلى ءبىر توپ ادام جينالىپ ءوز جاعدايىن ايتاتىن جايتتار بولادى. سونداي كەزدە مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ ەتيكاسىن ساقتاۋ قانشالىقتى قيىن؟

مەن وڭاي دەپ ايتار ەدىم. سەبەبى حالقىمىز وتە جاقسى, تۇسىنىگى مول. ەندى اراسىندا حالىقتى ودان ءارى اشۋلاندىرىپ, بولماعاندى بولدى دەيتىن ادامدار بولادى. شەشىلىپ قويعان ماسەلەلەردى بىلمەيتىن ادامدار دا كەزدەسەدى. ءبىراق ەتيكانى ساقتاۋ قولدان كەلەدى. مەن قاتال باسشى دەپ ايتادى. ەندى ءوزىم قۇرىلىستا دا جۇمىس ىستەدىم.  ؛قۇرىلىستا جۇمىس ىستەپ جۇرگەندە بىزگە «؛مىنانى ىستەيسىڭ بە, ىستەمەيسىڭ بە»؛ دەپ ەشكىم باسىمىزدان سيپاعان جوق. تەك تاپسىرما بەرەدى, ال سەن بىتىۋگە مىندەتتىسىڭ. ال قالاي ءبىتىرۋىڭ ءوزىڭنىڭ تاجىريبەڭە بايلانىستى. مەن بۇل قىزمەتتە دە ءوزىمنىڭ قول استىمداعى قىزمەتكەرلەرگە قالاي جۇمىس ىستەۋ كەرەكتىگىن ۇيرەتىپ, باعىت-باعدار كورسەتەمىن. ال ەگەر تاپسىرمانى ورىنداماسا قاتالدىق تانىتامىن. ال حالىقپەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە ەشقاشان وتىرىك ايتپاۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. ەگەر شىنىڭدى ايتساڭ حالىق تۇسىنىستىك تانىتادى. ءبىراق كەيدە زاڭسىز نارسەلەردى دە «؛شەشىپ بەرىڭدەر»؛ دەپ تالاپ ەتىپ جاتادى. مەن زاڭسىز ماسەلەنى شەشۋدەن باس تارتقانىممەن, كومەكتەسىپ, جولىن تاۋىپ بەرۋگە تىرىسامىن.

وسىدان بىرنەە جىل بۇرىن «؛دۋمان»؛ ىقشاماۋدانىندا حالىق سول جەردى باسىپ الامىز دەپ شەرۋگە شىقتى. سول جىلدارى ءسىز الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت ەتتىڭىز.  ؛تۋرا ميتينگىدەن كەيىن ەرتەسىنە ءسىز اشۋلى حالىقتىڭ قاسىنا باردىڭىز. سونداي-اق تالعاردا سۋ باسقان كەزدە دە ءسىز اشىنعان جۇرتتىڭ جانىنان تابىلا ءبىلدىڭىز. كومەكشىنىڭ كەڭەسىنسىز-اق وبلىس باسشىنىڭ ماسەلەنى ءوز كوزىمەن كورۋ ءۇشىن حالىقتىڭ جانىنا بارۋى كوپشىلىك قۇپتايتىن قالىپتى جايت. بۇرىنعىنىڭ حاندارىنداي جالعىز حالىقتىڭ جاعدايىمەن تانىسقىڭىز كەلمەي مە؟

مەن كوپ جەرگە ءبىر توپ نوكەرلەرىممەن بارىپ جاتقانىم جوق. كەشە ۇيعىر اۋدانىنا مەن كومەكشىممەن بىرگە باردىم. ءوزىم ارالادىم, حالىقپەن سويلەستىم. قالانىڭ ىشىندە مەن وسىنداي جەرگە بارامىن, تەلەۆەدەنيەنى دايىنداڭدار, انانى-مىنانى دايىنداڭدار دەپ تاپسىرما بەرمەيمىن. ءوزىم ارالاپ, ماسەلەلەرمەن تانىسىپ تاپسىرما بەرەمىن. نەمەسە قالا سىرتىنا شىققان كەزدە جان-جاعىما قاراپ, باقىلاپ وتىرامىن. ءبىر جەردە قوقىس جاتادى, ءبىر جەردىڭ جولى جوندەلمەگەن بولادى. وسىلاردىڭ ءبارىن باقىلاپ, تاپسىرما بەرەمىن. ؛ ەسكەرتۋسىز وبلىس ارالايتىن كەزدەرىم ءجيى بولىپ تۇرادى. ءبىراق رەسمي تۇردە باراتىن جەرلەر دە بولادى. مىسالى كەشە قاراتال اۋدانىنا باردىم. ءبىز 40 جانە 60 پاتەرلى ءۇيدى ىسكە قوسىپ, كىلتتەرىن تابىستادىق. بۇل جەردە دايىندىق كەرەك.

بۇل سۇراقتى نە سەبەپتى قويىپ وتىرمىن؟ سەبەبى كەيبىر اكىمدەر نەمەسە پرەزيدەنت باراتىن جەرلەردە الدىن الا دايىندىق بولادى. ياعني جامانىن جاسىرىپ, جاقسىسىن اسىرىپ قويادى. سول سەبەپىت ءبىز سىزگە «؛بىزبەن وسىنداي وڭىرگە بارا الاسىز با؟»؛ دەپ ءوتىنىش بىلدىرسەك ەشقانداي كومەكشىسىز بىزبەن بىرگە بارا الاسىز با؟ ء

يا ارينە. ءقازىر مەن اۋدان ارالاۋدى جاقسى كورەمىن. مەن وسى قىزمەتىمە 2001 جىلى كەلگەم. سول جىلدارى اۋدان اۋداناعا 5 ملن تەڭگە بەرەتىن. سول قارجىعا سۋىن جاساپ, جولىن جوندەپ, كوشەلەردى تازالاپ, ۇيلەردى جاڭارتىپ, حالىققا كومەكتەسۋ كەرەك. ال ءقازىر ەلباسىنىڭ ىستەگەن ءىسىنىڭ ارقاسىندا قازىرگى ەكونوميكانىڭ دامۋىنىڭ ارقاسىندا قانشاما قاراجات ءبولىنىپ جاتىر؟! ءقازىر مەن قايدا قانداي مەكتەپ بارىن, قاي جەردە سۋ قۇبىرىن جوندەگەنىمىزدى جاقسى بىلەمىن. كوپ دۇنيەنى حالىقتان ۇيرەندىم. ماعان كەزىندە ەلباسى قىزىلشا مەن جۇگەرىنى كوتەر دەپ تاپسىرما بەرگەن بولاتىن. ء ؛ ؛قازىر ءبىز قىزىلشانى 14 مىڭ گەكتارعا دەيىن كوتەردىك. ءقازىر جۇگەرىنىڭ دە ءونىمى تومەندەپ كەتتى. بۇرىن ەسىڭىزدە مە جۇگەرى جولدىڭ بويىندا كوپ بولاتىن. بۇرىن 20-25 تەڭگەگە تاپسىرا الماي قينالاتىن ەدى. ال ءقازىر 50-55 تەڭگەگە ساتىپ الىپ جاتىر. كەيىن مەن اۋىل شارۋاشىلىقتا تاجىريبەسى بار ادامداردان مۇنىڭ سەبەبىن سۇراعان ەدىم. ولار بۇرىن استىق قويمالارى بولاتىن. كەيىن سونىڭ ءبارىن جەكەشەلەندىرىپ تاستادى. سول سەبەپتى جەرگە شاشىلعان جۇگەرىلەر ىزعاردىڭ ءبارىن وزىنە تارتىپ الادى. سول سەبەپتى باعاسى تومەندەپ كەتتى. كەيىن مەن زاماناۋي استىق قويماسىن سالىپ بەردىم. ءقازىر جاعداي جاقساردى.