دانيا ەسپاەۆا: ءبىز الاش ارىستارىنىڭ اماناتىنا ادالدىق تانىتامىز

ï؛بيىلعى پرەزيدەنتتىك سايلاۋدىڭ ءجونى بولەك. جەتى كانديدات. قازاقستاننىڭ سايلاۋ تاريحىندا تۇڭعىش رەت ايەل بالاسى قاتىسىپ وتىر. ول &ndash؛ «؛اق جول»؛ پارتياسىنىڭ اتىنان ۇسىنىلعان دانيا ەسپاەۆا. اقيقاتىنا كەلسەك, ايەل ءبىر قولىمەن بەسىكتى, ەكىنشى قولىمەن الەمدى تەربەتەدى. ءوزىنىڭ ادال ەڭبەك, ماڭداي تەرىمەن ءماجىلىستىڭ تورىنە كوتەرىلگەن دانيا ەسپاەۆانىڭ ەندەشە ؛ پرەزيدەنتتىككە ۇسىنىلۋعا قۇقى بار. پارتيالاستارى دا ونى جاقتاپ داۋىس بەردى. ەندەشە بۇگىندە ؛ ەل ارالاپ, ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارىن قىزۋ جۇرگىزىپ جاتقان ەسپاەۆانىڭ نە ەرەكشەلىگى بار؟ ەس ءبىلىپ, ەتەك جيماي تۇرعان كەزىندە اكە-شەشەسىنەن ەرتە ايرىلسا دا, ؛ ەڭبەگىمەن ەل كوزىنە ؛ تۇسكەن دەپۋتاتتىڭ ەڭبەكقورلىعى عانا ونى وسى بيىككە شىعاردى. ونى جوققا شىعارا المايمىز. دەمەك, بۇدان شىعاتىن قورىتىندى, ەسپاەۆانىڭ دا ەلگە ايتارى بار.

&ndash؛العاشقى سۇراق,  ؛الەمدە مەملەكەت باسقارعان ايەلدەر كوپ. ەندەشە ءسىزدىڭ دە ساياسي دوداعا ارالاسۋىڭىز بەكەر ەمەس شىعار.

&ndash؛ول راس. الەمدە  ؛كوش باسىن تۇزەگەن ايەل ساياساتكەرلەر از ەمەس. مىسالى, گەرمانيادا &ndash؛انگەلا مەركەل, ؛ ۇلىبريتانيادا &ndash؛ تەرەزا مەي, گرۋزيادا &ndash؛ سالومە زۋرابيشۆيلي, ؛ حورۆاتيادا &ndash؛ كوليندا گرابار-كيتاروۆيچ, ەستونيادا &ndash؛ كرەستي كاليۋلايد, سينگاپۋردە &ndash؛ ؛حاليما جاقىپ. ال قىرعىز ەلىنىڭ باسىنا ؛ وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن روزا وتىنباەۆا كەلىپ, ەلدەگى جاعدايدى رەتتەگەنىن ؛ ساياسي قاۋىم ءالى ۇمىتا قويعان جوق. سوندىقتان مەنىڭ دە بەلدى بەكەم بۋعانىم بەكەر ەمەس. الەمدى تەربەتەتىن ايەل مەملەكەتتى ؛ باسقارىپ جاتسا, ونىڭ الەۋمەتتىك ءمانى دە, ساياسي ماڭىزى دا جوعارى بولماق.

&ndash؛ پارتيالاستارىڭىزدىڭ اتىنان پرەزيدەنتتىككە ۇسىنعان ساتتە ءسىزدى جاقتاستارىڭىز عانا ەمەس, ەۋروپارلامەنتتىڭ ءبىرقاتار وكىلدەرى دە قولداعان دەسەدى. بۇل قانشالىقتى شىندىق؟

&ndash؛جالپى بۇل &ndash؛ الەم ەلدەرىندە بار,  ؛قالىپتى قۇبىلىس. ءقازىردىڭ وزىندە ەۋروپا قۇرلىعىنداعى ءبىرقاتار الپاۋىت مەملەكەتتەردە ايەلدەر باسقارىپ وتىر. بۇل ورتا ازيا ايماعىنداعى سيرەك كەزدەسەتىن جاعداي. دەگەنمەن,  ؛عالامدىق نەمەسە الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋگە ايەلدىڭ كوزىمەن قاراعاننىڭ ءجونى مۇلدە بولەك. سول ءۇشىن ساياساتقا ارالاسىپ, بەلدى بەكەم بۋدىم.

ال ەۋروپارلامەنتتىڭ ءبىرقاتار دەپۋتاتتارىنىڭ جىلى شىراي بىلدىرگەنى راس. ەۋروپارلامەنتتىڭ وكىلى, ەۋرووداقتىڭ ليبەرالدار مەن دەموكراتتار اليانسىنىڭ مۇشەسى ؛يۆەتا گريگۋلە ؛پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا ماعان اق جول تىلەدى. ول ؛ ء«؛سىز قازاقستاننىڭ ميلليونداعان ايەلدەرىنە جول اشىپ, رەسپۋبليكا تاريحىنىڭ جاڭا پاراعىن اشتىڭىز. ءبىز, ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتتارى, «؛اق جول»؛ پارتياسىنىڭ سەزىنەن سوڭ ءسىزدىڭ ۇسىنىلۋىڭىزدى اسا ۇلكەن قىزىعۋشىلىقپەن باقىلادىق. وتكەن دەبات پەن قۇپيا داۋىس بەرۋدەن كەيىنگى جەڭىسىڭىز &ndash؛ مەملەكەتىڭىزدەگى ساياسي تاجىريبەگە ەۋروپالىق ءداستۇردىڭ ەنۋىنىڭ تاماشا ۇلگىسى بولدى. ءسىز ءوز قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن جۇزەگە اسىرۋ جولىندا قازاقستاننىڭ ميلليونداعان ايەلدەرىنە ۇلكەن مۇمكىندىكتەرگە جول اشتىڭىز»؛,-دەدى. ءقازىر حالىقپەن كەزدەسۋدە سايلاۋالدى باعدارلامامدى ءجىتى تانىستىرىپ, پارتيالاس جاقتاستارىممەن ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارىن قىزۋ جۇرگىزۋدەمىن.

&ndash؛وتكەنسىز تاريح جوق. بۇل جولدا ءبىز تاۋەلسىز مەملەكەت قۇرۋعا ۇمتىلعان الاش ارداقتىلارىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن الاش ارداقتىلارىنىڭ پورترەتىن كوتەرىپ, «؛اق جول»؛ پارتياسىنىڭ مۇشەلەرى الجير-گە باردى, سونىمەن قاتار بىرنەشە قالادا شارا وتكىزدى. ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز...

&ndash؛تاريح بۇگىننەن باستالعان جوق. سوندىقتان ءبىز قاشان دا ءوز تاريحىمىزدى, ۇلتتىق ءسالت-داستۇرىمىزدى, ۇلتتىق مادەنيەتىمىز بەن ادەبيەتىمىزدى ۇلىقتاۋىمىز كەرەك, ياعني ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. ۇلتتىق مۇددە &ndash؛ ءبىزدىڭ باعا جەتپەس قۇندىلىقتارىمىز.  ؛الاش ارىستارى حح  ؛عاسىردىڭ باسىندا-اق تاۋەلسىز مەملەكەت  ؛قۇرۋعا ۇمتىلدى. قانشاما قيىندىققا تاپ بولدى. اقىرى ارماندارى ورىندالماي, جازىقسىز اتىلدى. ال ءبىز الاش ارىستارى اماناتتاپ كەتكەن ارماندى ورىنداۋىمىز كەرەك, ءاردايىم ولاردىڭ اسىل مۇراتىن  ؛قاستەرلەپ, تاعزىم ەتۋىمىز قاجەت. «؛اق جول»؛ پارتياسى بۇل ورايدا الاش ارىستارىنىڭ اماناتىنا ءاردايىم ادال بولىپ كەلەدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن ءبىز قۋعىن-سۇرگىن ؛ قۇرباندارىنا اينالعان, قىسىم كورگەن, جازىقسىز جاپا شەگىپ, اتىلعان ارىستارىمىزدى ۇدايى قاستەرلەپ كەلەمىز. بۇگىندە بيلىك رۇقسات بەرمەگەنىمەن, «؛الاشقا تاعزىم»؛ شەرۋىنىڭ تۇبىندە ورىندالاتىنىنا ەش كۇمان جوق. بۇل ۇلتتىق يدەولوگيامىزدىڭ جارقىن باستاۋى بولادى دەر ەدىم. ال «؛اق جول»؛ پارتياسى ەلىمىزدەگى كوشەلەر مەن ەلدىمەكەن اتاۋلارىنداعى تاريحي ادىلدىكتى قالپىنا كەلتىرۋ, ؛وتارسىزداندىرۋ جانە دەكوممۋ­؛نيزاسيا بويىنشا جۇمىسىن ءالى دە تۇراقتى تۇردە جال­؛عاستىرادى. بۇل مەنىڭ سايلاۋالدى باعدارلامامدا انىق كورسەتىلگەن.

&ndash؛جالپى مەملەكەتتىك تاپسىرىستاردى جەتىلدىرۋ ماسەلەسىن ۇدايى كوتەرىپ كەلەسىز. باعدارلاماڭىزدا دا بۇعان ارنايى تاراۋ بولىنگەن. ەندەشە مەملەكەتتىك تاپسىرىستىڭ اشىقتىعىن قالاي قامتاماسىز ەتەمىز؟

&ndash؛بۇل بۇگىنگى كۇننىڭ كوكەيكەستى ماسەلەسى ەكەندىگى راس. مۇنى ۇدايى نازاردا ۇستاۋ كەرەك. باعدارلامامدا مەملەكەتتىك تاپسىرىستاردى جەتىلدىرۋ, ونى كاسىپكەرلەر ءۇشىن بارىنشا اشىق ەتۋ  ؛تۋرالى ۇسىنىستار بار. بۇل شەتەلدىك كومپانيالارمەن بايلانىستاعى كاسىپورىندارعا دا تىكەلەي بايلانىستى. سوندىقتان بۇل جايتتاردىڭ بارلىعىن زاڭنامالىق تۇرعىدا ءجىتى  ؛قاراستىرعان دۇرىس. نەگىزى كاسىپورىندار ءۇشىن مەملەكەتتىك تاپسىرىستاردىڭ ۋاقىتى ءبىر جىل ەمەس, كەم دەگەندە ءۇش جىل بولۋى كەرەك. بۇل جايت, انىعىنا كەلگەندە, وتاندىق ونەركاسىپتەردىڭ جۇمىس قۋاتتىلىعىن ارتتىرىپ, باسەكەلەستىككە قابىلەتىن جوعارىلاتادى. وسى سالاداعى سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ ورىن الماۋىنا دا جول اشادى. وتاندىق ءونىم كوبەيەدى. ال وتاندىق ءونىم ەلدىڭ دامۋىن ارتتىرادى, حالىقتىڭ تۇرمىسىن تۇزەيدى. سوندىقتان مەملەكەتتىك تاپسىرىستاردىڭ قاشان دا اشىق بولعانى ءجون.

&ndash؛بيىل ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «؛جاستار جىلى»؛ دەپ جاريالاعانى ءمالىم. ال ەلىمىزدە جاستاردىڭ جاعدايى تولىققاندى شەشىلدى دەپ ايتۋعا ءالى ەرتە. پرەزيدەنتتىككە كانديدات رەتىندەگى ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز, اتالعان ماسەلەنى قالاي رەتتەۋگە بولادى؟

&ndash؛جوعارى جالاقى ىزدەگەن جاستاردىڭ ءبىرقاتارى شەتەلگە كەتىپ جاتقانى راس. مۇنى جوققا شىعارا المايمىز. بۇل الەمدەگى بار ءۇردىس. سوندىقتان ؛ ولارعا ەلدە بارلىق جاعداي جاسالعانى دۇرىس. جاستاردى قالاي تۇراقتاندىرۋ قاجەت؟ ول ءۇشىن ەڭ الدىمەن ولاردىڭ باسپانا ماسەلەسىن شەشۋ قاجەت. ؛ جاس مامانداردى باعالاي الۋىمىز كەرەك, ولارعا جۇرە قاراۋعا بولمايدى. ەڭ باستىسى, تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىعان دۇرىس.  ؛

بۇل ورايدا «؛اق جول»؛ پارتياسى جاستارعا ارنال­؛عان جاتاقحانالار مەن جاس وتبا­؛سىلارعا ارنالعان شاعىن پاتەرلەر قۇرىلىسىن باستاۋ كەرەك»؛ دەپ باستاما كوتەرگەن بەلگىلى. بۇل ماسەلە ءقازىر دە وزەكتى دەپ بىلەمىن. ءتىپتى بىرنەشە قالادا  ؛جاستارعا ارنالعان جاتاقحانالار مەن جاس وتباسىلارعا شاعىن پاتەرلەر دە سالىنا باستادى. دەمەك, «؛اق جول»؛ كوتەرگەن باستاما ورىندالا باستادى. ال ءۇيى باردىڭ كۇيى بار. باستى ماسەلە &ndash؛باسپانا. بۇل ماسەلە تاياۋ ارادا شەشىلەدى دەپ ويلايمىن. جالپى, بيلىك جاستار ساياساتىنا جاڭا كوز­؛قاراس قالىپتاستىرۋى كەرەك. سوندا عانا ءبىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جاستارعا بارىنشا قولداۋ كورسەتىپ, ولاردىڭ ەلدە تۇراقتانىپ قالۋىنا جول اشامىز.

&ndash؛اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

&ndash؛سۇحباتتاسقان ەركىن قالدان

ماتەريالدىڭ جاريالانۋ اقىسى قر پرەزيدەنتتىگىنە ۇمىتكەر ؛
د. م.ەسپاەۆانىڭ سايلاۋ قورىنىڭ قاراجاتىنان تولەندى.

 ؛