"؛قازاقتار ورازانىڭ اياقتالعانىن ايعا قاراپ ەسەپتەگەن"؛: باقىتجان بۇقارباي جاڭا كىتابىن تانىستىردى

بەلگىلى باسپاگەر, ىسكەرلىك ادەبيەتپەن قاتار تاريحي كىتاپتار شىعارۋمەن كوزگە ءتۇسىپ جۇرگەن اmalbooks باسپاسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى باقىتجان بۇقارباي جۋرناليستەرمەن كەزدەسۋ وتكىزدى. كەزدەسۋ بارىسىندا باسپاگەر جاقىندا جارىق كورگەن نەلسون فەللدىڭ "رۋسيا ءھام كوشپەلىلەر" كىتابى تۋرالى, تاريحي تۋىندىلاردىڭ ماڭىزى جايلى وي تارقاتتى. ؛ ؛

"بىر عاسىر بۇرىن قازاق دالاسىندا كاسىپ جۇرگىزگەن بريتان ينجەنەرىنىڭ جازبالارىن شىعاردىق" ؛

بىز 2016 جىلدان بەرى كىتاپ شىعارۋمەن اينالىسىپ كەلەمىز. ءقازىردىڭ وزىندە كىتاپ دۇكەندەرىندە قازاقشا كىتاپ كوپ ەمەس, ول كەزدە بۇدان دا از بولاتىن. سوندىقتان قازاق تىلىندە ساپالى كىتاپ شىعارۋدى كوزدەدىك. كىتاپتىڭ مازمۇنىنا عانا ەمەس, ديزاينى مەن بەتتەلۋىنە ۇلكەن ءمان بەردىك. بۇل جاعىنان قازاق باسپالارىنا رول-مودەل بولا الدىق دەپ ويلايمىن. العاشىندا تاريحي كىتاپ شىعارۋ ويدا بولماعان, الايدا اينالىپ كەلىپ تاريحي كىتاپتارعا دا توقتالدىق. "تازا تاريح" سەرياسى اياسىندا ءبىرقاتار كىتاپ شىعاردىق. ال بۇگىن قولعا الىپ وتىرعانىمىز &ndash؛ قازاق دالاسىنا كەلىپ مىس كەنىشتەرىن ساتىپ الىپ, كاسىپ جۇرگىزگەن نەلسون فەلل دەگەن بريتان ينجەنەرىنىڭ جازبالارى. كىتاپ "اسىلتاس" قوعامدىق قورىنىڭ جانە ونىڭ باسشىسى دۋلات تاستەكەي مىرزانىڭ دەمەۋشىلىگىمەن جارىق كوردى. ؛

"ۇلتتىق يدەولوگيا &ndash؛ اقوردا ءونىمى ەمەس,

ازاماتتىق قوعام وندىرەتىن نارسە" ؛

بىزدىڭ قوعامدا يدەولوگيا ماسەلەسىن اقوردانىڭ ءونىمى سياقتى قابىلدايدى. مەنىڭ تۇسىنىگىمدە يدەولوگيا ازاماتتىق قوعام وندىرەتىن نارسە بولۋى كەرەك. مىسالى, كورشىلەس رەسەي تاراپىنان "جەر سەندەردىكى ەمەس" سىندى پىكىرلەر كەلىپ جاتادى. وسىندايدا بوس سوزبەن داۋلاسقانشا, ناقتى تاريحي دەرەككوزدەر ۇسىنۋ ءوتىمدى. سول سەبەپتى تاريحي باعىتتا كىتاپ شىعارۋعا ءمان بەرىپ جاتىرمىز. بۇل حالىققا دا وڭ اسەر ەتەدى. مۇرات ەسجان سىندى رەجيسسەرلەر كىتاپتان سيۋجەت الىپ, كينوعا شىعارىپ جىبەرسە, ۇلكەن مۋلتيپليكاسيا بولادى. سوندىقتان بۇنى تەك بيزنەس ەمەس, قازاق تاريحىن تۇگەندەۋدە تيگىزگەن ۇلەسىمىز دەپ بىلەمىز. ؛

 ؛  ؛ ؛  ؛ ؛

مەن كاسىپكەر جازعان ەتنوگرافيالىق كىتاپتى العاش وقۋىم. سودان بولار "رۋسيا ءھام كوشپەلىلەر" كىتابىن اۋدارماشىعا بەرمەي, ءبىر دەممەن اۋدارىپ شىقتىم. كىتاپتا اۆتور ءوز ماسەلەلەرىن شەشۋ بارىسىندا سول كەزدەگى ساياسي احۋال: ورىس-جاپون سوعىسى, ەلدەگى رەۆوليۋسيالىق جاعداي, سوسياليستتىك يدەيالاردىڭ كەڭ تاراۋى جايلى باياندايدى. نەلسون فەللدىڭ قازاق دالاسىندا جۇرگىزگەن كاسىبى سوڭعى جىلدارى ايىنا 640 مىڭ دوللار اكەلگەن. قازىرگى اقشامەن ەسەپتەسەك, ايىنا 22 ملن دوللار تابىس كورگەن. اۆتور قازاق دۇنيەتانىمىن تازا كاسىپكەر كوزىمەن تانىتادى. كىتاپتا قازاقتاردىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگى جايلى دا قىزىقتى دەرەكتەر بار. مىسالى ءجۇز جىل بۇرىن قازاقتار ورازانىڭ بىتكەنىن ايعا قاراپ ەسەپتەگەن ەكەن.

"ەندى مەككەگە بارماسپىن" ؛

كىتاپتا بۇدان بولەك تە قىزىقتى دەرەكتەر كوپ. فەللدىڭ ەڭبەگى وقىرمانعا وتكەن عاسىر باسىنداعى قازاقتىڭ ءداستۇرلى ءومىر سالتىن باعامداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قازاقتاردىڭ جەردى جالپاق دەپ ەسەپتەيتىنىن, ؛قىستا جەر كەپەلەردى مەكەندەيتىنىن اشىنا جازادى. اۆتور دالا ولكەسىن ارالاپ, قوياندى جارمەڭكەسىنە, بالقاش كولىنە, قازاق بايىنىڭ اسىنا بارعان. ساپار بارىسىندا قازاق حالقىنىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگى, تانىم-تۇسىنىگى جايلى قۇندى مالىمەتتەر قالدىرادى. مىسالى, "قازاق بالاسىنىڭ ءبىر ارمانى بولسا, ول &ndash؛ مەككەگە بارۋ" دەپ جازعان كاسىپكەر مەككەگە بارىپ كەلگەن قازاقتىڭ "مەككە ساسىق ەكەن. ەندى ول جاققا بارماسپىن" دەپ قايتقانىن جازادى. قازاقتار فەللدەن "باي بولساڭ نەگە ارىقسىڭ, نەشە جىلقىڭ بار" دەپ سۇراعان. كاسىپكەر ءوزىنىڭ اۋقاتتى ادام ەكەنىن دالەلدەۋ ءۇشىن بريتان دوسى جولداعان اشىق حاتتاعى قوناق ءۇيدى ءوز ءۇيى دەپ تانىستىرۋعا ءماجبۇر بولعان. اۆتوردىڭ قۇر بايانداپ قويماي, وسىنداي ازىلمەن استارلاپ جەتكىزگەن ساتتەرى ەرىكسىز ەزۋ تارتتىرادى. ؛

"جاڭا قازاقستان جاڭاشا جۇمىس جاساي ما دەگەم..."

جارىق كورگەن كىتاپتارىمىزدى مەملەكەتتىك كىتاپحانالارعا الۋ جاعى ۇلكەن ماسەلە بولىپ وتىر. جاڭا قازاقستان جاڭاشا جۇمىس جاساي ما دەگەم. ءبىراق جاستارعا ارنالعان كىتاپتار اراسىندا قازىرگى بەلدى باسپاگەرلەردىڭ كىتاپتارى جوق. ول ءتىزىم قالاي تالقىلانعانى بەلگىسىز. بۇرىن دا بىلمەيتىنبىز, ءقازىر دە بىلمەيمىز. مەملەكەت نارىقپەن بىرلەسە وتىرىپ جۇمىس جاساۋى كەرەك. مىسالى, كىتاپ نارىعىنداعى "مeloman" مەن كاسپيي دۇكەندەرىنەن قانداي كىتاپتاردىڭ سۇرانىسقا يە ەكەنى سۇرالمايدى. ءبىز مەملەكەتتەن اقشا سۇرامايمىز, ءبىراق شىعارعان كىتاپتارىمىزدى كىتاپحانالارعا السا جاقسى بولار ەدى. باسپا ءىسى دە &ndash؛ بيزنەس. كىتاپ وتكەن سايىن اقشامىز ارتادى, سايكەسىنشە ودان كەيىنگى شىعاتىن كىتاپتار سانى دا كوبەيەدى. ءبىراق مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار جاعىنان ەشقانداي ىلگەرىلەۋ بولىپ جاتقان جوق. ءبىز ءوز ەسەبىمىزدەن بۇكىل كىتاپحانالاردى قامتۋدى ماقسات تۇتپايمىز. بۇل مۇمكىن ەمەس تە, وعان رەسۋرسىمىز جەتپەيدى. ءبىراق سوعان قاراماستان, "كۇمىس كىتاپ" پەن "قارىزسىز قازاق" كىتاپتارىنىڭ ءبىراز بولىگىن تاراتتىق. ءبىراق بۇل &ndash؛ بيزنەس ەمەس. بيزنەستىڭ ماقساتى &ndash؛ اقشا تابۋ.

"ىسكەرلىك ادەبيەتتە كالكا بولۋى كەرەك"

مەن كالكاعا ءتۇزۋ قارايتىن اداممىن. بيزنەس ادەبيەتىندە كالكانىڭ بولعانى دۇرىس. سەبەبى كىتاپ شىعارۋ ارقىلى اقپارات جەتكىزۋدى عانا ەمەس بولمىستى تانىتۋعا تىرىسامىز. مىسالى مەن قازاقتىڭ كەي ماقالدارىن تۇسىنبەيمىن. تۇسىنبەگەن ماقالداردىڭ ماعىناسىن اتامنان سۇرايتىنمىن. ؛ اۋىلدا تۇرماعان, مال ۇستاماعان ادام رەتىندە ول بولمىس مەندە دە, مەنىڭ اكەمدە دە جوق. ءقازىر ءبىر تەرمين كەزدەسسە, بالاماسىن وتكەننەن ىزدەيدى, دەمەك ءبىز وتكەننىڭ بولمىسىن اكەلەمىز. جاڭا قوعام قۇرۋ ءۇشىن جاڭا بولمىس كەرەك. كالكا ارقىلى جاڭا بولمىس ەكسپورتتالادى.